System LŐB(1).pdf

System LŐB

Strona główna > Komunikacja alternatywna

System LÖB został wprowadzony i wypróbowany w ciągu wielu lat w Niemczech na osobach z poważnie zaburzoną

komunikacją, w tym również na dużej grupie dzieci upośledzonych umysłowo i z autyzmem. Zasadniczo przeznaczony jest dla

dzieci, które, bądź zaczynają uczyć się języka, bądź też mają większe trudności w opanowaniu reguł i zasad języka,

zwłaszcza gramatyki, tj. dzieci upośledzonych i autystycznych, dzieci władających innym językiem niż ojczysty (obejmuje

więc programem dzieci przedszkolne i szkolne).

Opracowany materiał obrazkowy może być dostosowywany do aktualnego stanu językowego dziecka, stąd autorzy (niestety nie znam nazwisk twórców

metody) zaproponowali go w dwu wariantach, jako poziom (kurs) podstawowy oraz bardziej zaawansowany.

proszę jabłko dziękuję

POZIOM PODSTAWOWY

Nauka systemem LÖB na tym etapie jest propozycją użycia zestawu 60 kart z symbolami obrazkowymi, które umożliwiają samodzielne wyrażanie życzeń

i potrzeb. Obrazki są wykonane w formacie DIN A‐6 i służyć mają do codziennego użytku. Ta przejrzysta kartoteka tematycznie uporządkowanych kart,

w poręcznym pojemniku tekturowym wraz z zeszytem ćwiczeń ‐ to doskonała pomoc dla nauczycieli, logopedów i rodziców. Kurs, czy poziom

podstawowy obejmuje następujące kategorie symboli:

l kategorie ogólne

l żywność

l przedmioty codziennego użytku

l troska o zdrowie

l higiena ciała

l zabawy, gry i zajęcia

l praca i rozrywki

l religia i uczucia

l właściwości i cechy przedmiotów.

Spróbuj odczytać sekwencję poniższych symboli Löb:

POZIOM ZAAWANSOWANY

Nauka systemem LÖB na tym poziomie obejmuje 180 pojedynczych symboli (kart‐obrazków), w formacie DIN A‐6. To pomoc przy nauce ważnych pojęć

z podstawowego słownictwa (jest uzupełnieniem poziomu podstawowego) oraz reguł gramatycznych, ponadto dzieli każdą dziedzinę nauczania na 6

symboli jej przyporządkowanych. Zestaw ten również podzielony jest na kategorie i zawiera:

l 96 rzeczowników, a w tym:

l 24 obrazki z kategorii „dzień powszedni” w takich obszarach nauczania jak: osoby, przybory szkolne, zabawki, ubrania

l 24 obrazki żywności i różnych produktów, np.: owoce, warzywa, pieczywo, napoje, słodycze, nabiał...

l 24 obrazki z obszaru dom, np.: części domu, naczynia, meble, sprzęt elektryczny

l 24 obrazki z obszaru otoczenie (środowisko), np.: zwierzęta, rośliny, pojazdy

l 24 obrazki przymiotników, a także wyrażenia przeciwstawne: długi krótki, itp.

l 36 czasowników w obszarach: podstawowe obowiązki i czynności, uczucia, czynności domowe i szkolne, higiena, itp.

l 12 czasowniki zwrotne

l 6 innych obrazków ilustrujących, np.: być, chcieć, móc...

l 6 obrazkowych przyimków, np.: w, na, pod...

Löb nadaje się również jako materiał pomocniczy przy ćwiczeniach wprowadzających i utrwalających nowo wprowadzanych struktur gramatycznych,

podobnie jak przy zabawach słownych z zachowywaniem zasad stopniowania trudności, co oznacza, że nowe struktury zadań muszą być opracowane

mając zawsze na względzie indywidualne stany osiągnięć i możliwości każdego dziecka. Zanim materiał obrazkowy zostanie wprowadzony, całość musi

być opracowywana indywidualnie z każdym dzieckiem. Ważne jest przy tym, aby obrazki nie były wprowadzone „bezuczuciowo”, a więc bez rzeczowego

tła, bez użycia rzeczywistych, realnych, istniejących okazów naturalnych lub przedmiotów i obrazków, a wreszcie bez kontekstu sytuacyjnego.

To niezwykle ważne w pracy z dziećmi upośledzonymi, bowiem to co znacznie odbiega od rzeczywistości przestaje je interesować i niczego nie uczy.

Istotne jest również aby zwrócić uwagę na sensomotoryczność, tzn. na wprowadzenie danych pojęć w ruch, przy czym powinna być wykorzystywana cała

gama ruchów całego ciała, gestów i mimiki. Takie podejście na pewno wzbudzi większą aktywność i uważność dzieci.

System Löb powinien pomagać dzieciom przy rozszerzaniu słownika i budowie struktur gramatycznych, krótko mówiąc, przy nauce rozumienia mowy

potocznej. Zestawy tematycznie uporządkowanych kart‐obrazków doskonale porządkują system językowy dziecka, mogą również posłużyć przy

wzbogacaniu, grupowaniu i utrwalaniu słownictwa, jak również przy ćwiczeniach gramatycznych struktur mowy potocznej. Jednakże wszystkie karty‐

potocznej. Zestawy tematycznie uporządkowanych kart‐obrazków doskonale porządkują system językowy dziecka, mogą również posłużyć przy

wzbogacaniu, grupowaniu i utrwalaniu słownictwa, jak również przy ćwiczeniach gramatycznych struktur mowy potocznej. Jednakże wszystkie karty‐

obrazki staną się dla dziecka istotne, ważne i potrzebne tylko wtedy, gdy będzie ono miało z nimi regularny i częsty kontakt. Można ich używać na różne

sposoby ‐ przykłady podaję w dalszej części ‐ ale ważne jest, by obecność obrazków stale wzbogacać zabawami ruchowymi, muzycznymi, oraz różnego

rodzaju grami językowymi. Opisów takich gier nie brakuje również w piśmiennictwie polskim.

Wprowadzanie symboli

Ja proszę mówić uczyć się

Komunikacja międzyludzka odbywa się zawsze z kimś, o czymś (rozmowa na jakiś temat), przy czym ważne jest opanowanie różnych zasad i form

gramatycznych. Równocześnie, aby coś uwidocznić lub podkreślić, używane są wszelakie środki i sposoby:

l mowa ciała

l konkretne przedmioty i naturalne okazy

l zdjęcia, ilustracje i kolorowe obrazki

l znaki, konkretne i abstrakcyjne symbole

l pismo, znaki pisane.

Przy wprowadzaniu każdego symbolu chodzi przede wszystkim o to, aby pozwolić rozmówcy (dziecku, grupie, klasie) znaleźć znaczenie słowa. Ponieważ

wszystkie symbole są przedstawione bardzo konkretnie, nie powinny powstawać żadne problemy w fazie wzbogacania słownictwa. W razie gdyby takowe

się pojawiały, to warto nauczać symboli w sposób wielozmysłowy, używając konkretnych przedmiotów, sprzętów, zdjęć, itp., ponieważ poprzez

wszystkie zmysły ułatwia się dziecku zrozumienie znaczeń i treści słów. Im mniej może sobie dziecko wyobrazić jakieś trudne pojęcie, np. szczęśliwy,

tym więcej trzeba podawać i przywoływać konkretnych przykładów i sytuacji z codziennego życia.

Wprowadzenie symbolu mogłoby wyglądać mniej więcej w taki oto sposób.

Temat: Idziemy zrobić zakupy

Cel: Wyrażenie uczuć

Gramatyka: używanie wypowiedzi w bierniku, np. chciałabym (proszę, czy mógłbym dostać) główkę sałaty i ogórka.

Słownictwo: wszystkie słowa z obszaru artykułów żywnościowych (warzywa i owoce).

Wprowadzenie: zainscenizować sytuację lub scenkę z rzeczywistymi przedmiotami, przy pomocy krótkiej rozmowy, prostego dialogu pomiędzy

sprzedawcą i kupującym.

Bezpośrednie możliwości ćwiczenia:

l nazywać i podporządkować obrazki do prawdziwych przedmiotów i odwrotnie;

l ćwiczenia ze słownictwem z obszaru artykuły żywnościowe (warzywa i owoce) przy użyciu obrazków;

l skoncentrować się na użyciu biernika przy pomocy obrazków (różnicowanie form: jedno jabłko, jednego jabłka, jedną cytrynę, itp.).

Możliwości wykorzystywania symboli Löb

Przytoczone poniżej przykłady są jakby modelem różnych ćwiczeń, stąd uwaga, by obrazki dowolnie zmieniać i dopasować je do tematyki zajęć

przedszkolnych lub szkolnych, oraz najczęściej używanych struktur gramatycznych.

Wzbogacanie słownictwa i jego utrwalanie przebiegać może w określonych obszarach:

RZECZOWNIK

l dopasować obrazek do przedmiotu ( i odwrotnie);

l dopasować kolejno pojęcie do obrazka (poprosić o to dziecko).

FORMY GIER I ZABAW JĘZYKOWYCH (więcej pojęć)

l stworzyć współzawodnictwo, kto najczęściej i najszybciej znajdzie odpowiednie słowo, kto zbierze i wymieni najwięcej nazw w określonym

przedziale czasowym (np. 1 minuta);

l dopasować rzeczowniki do odpowiedniego rodzaju (ten, ta, to);

l tworzyć liczby mnogie, rzeczowniki (ogórek ‐ ogórki, sałata ‐ sałaty);

l odpytywać się nawzajem w grupie.

CZASOWNIKI (znaleźć określenie nazwy do obrazków)

l można wykonywać odpowiednie do obrazka gesty) z wykorzystaniem czasowników zwrotnych;

l gry i zabawy partnerskie z elementami współzawodnictwa.

PRZYMIOTNIKI ‐ dopasowywać określenia do obrazków.

PRZYIMKI

l ustalić i zaakceptować znaczenie obrazków przy pomocy gestów;

l uporządkować obrazki według sprzeczności, np. nad, pod

Ćwiczenia i utrwalanie struktur gramatycznych

W tym obszarze nauczania obrazki powinny być układane ze sobą w różnych kombinacjach. Tym razem dzieci już nie muszą koncentrować się na

wynajdywaniu słów, lecz na każdej z tworzonych struktur, zwracając przy tym uwagę na odpowiednią intonację. Pamiętajmy przy tym, że nie uczymy

dzieci upośledzonych nazw części mowy, definiowania pojęć z zakresu gramatyki, ale wszelkimi sposobami trenujemy tzw. „wyczucie językowe”,

poprawność konstrukcji zdaniowych.

PRZYKŁADY:

PROSTE ZDANIA (czasowniki w 3 osobie, liczba mnoga)

Sugestie praktyczne:

l tworzyć sensowne kombinacje rzeczowników z czasownikami,

l np.: „pies” ‐ „biegnie” lub „położyć” ‐ „książka”

l budować zdania absurdalne ażeby ostatecznie poprzez wymianę obrazków skorygować zdania, np. „ptak” ‐ „mówi” lub „dziecko” „leci”;

l ćwiczenia partnerskie: dziecko trzymające w dłoni oznakowaną karteczkę (rzeczownik), szuka dziecka z karteczką (czasownik). Oboje pokazują

lub mówią pełne sensowne zdanie.

ZDANIA Z PRZYMIOTNIKAMI (warto używać również przysłówka)

Możliwości ćwiczenia jak wyżej, z tym, że każdorazowo przy pomocy trzech lub więcej karteczek: przymiotnik (młody), rzeczownik (pies), czasownik

(biegnie), przysłówek (szybko). Zdanie zabrzmi: młody pies biegnie szybko.

Dla zilustrowania ‐ przykład zdania ułożonego z kart‐obrazków Löb

"DZIEWCZYNKA JE JABŁKO POD STARYM DRZEWEM"

ZDANIA Z CZASOWNIKAMI ZWROTNYMI (w 3 osobie, liczby pojedynczej), np.: dziecko (rzeczownik), czesze się (czasownik).

TRYB ROZKAZUJĄCY

l nauczyciel pokazuje karteczkę z obrazkiem (czasownik), dwoje dzieci patrzy na nią, a które z nich jako pierwsze potrafi znaleźć znaczenie,

to wydaje rozkaz drugiemu, które to czynność ową powinno pokazać lub wykonać;

l przy pokazywaniu karteczek (czasowniki) dzieci kolejno nazywają daną czynność w trybie rozkazującym. Zabawy tego typu uczą rozumienia

użycia trybu rozkazującego. Przy każdej prawidłowej odpowiedzi dziecko uzyskuje daną karteczkę jako nagrodę (zbiera swoje punkty).

PRZYIMKI

l utworzyć sensowne zdania z 4 karteczek: rzeczownik, czasownik, przyimek, rzeczownik, np.: Pies biegnie po ulicy;

l zabawa ruchowa: nauczyciel pokazuje karteczkę (obrazek ‐ przyimek), np. pod ‐ dziecko ‐ chowa się. Nauczyciel pyta: gdzie jesteś? Dziecko

odpowiada: „jestem POD stołem”.

FORMY STOPNIOWANIA PRZYMIOTNIKÓW ‐ w stopniu równym, wyższym i najwyższym:

Przykłady zdań: Pies biegnie szybciej niż dziecko. Ołówek jest dłuższy niż pióro. Ołówek jest tak długi jak pióro. Pies biegnie najszybciej. Pies jest

szybki. Samochód jest szybszy. Te i podobne zdania można budować z pomocą obrazków (karteczek). Zabawy tego typu uczą konstruowania

zautomatyzowanych ciągów, np.:

szybki ‐ szybszy ‐ najszybszy

długi ‐ dłuższy ‐ najdłuższy

krótki ‐ krótszy ‐ najkrótszy

ładny ‐ ładniejszy ‐ najładniejszy

ZDANIA PYTAJĄCE

l ćwiczenia polegające na przestawianiu karteczek, np.:

l jedzie samochód ‐ samochód jedzie;

l ćwiczenia partnerskie: Pierwsze dziecko (czasownik ‐ rzeczownik), drugie dziecko (rzeczownik ‐ czasownik). Partnerzy po usłyszeniu pytania

układają zdania pytające i twierdzące;

l dzieci siedzą w kręgu, każde z dwiema karteczkami (obrazki czasowników i rzeczowników). Jedno z dzieci rozpoczyna zabawę i pyta sąsiada

poprzez swoje karteczki, a sąsiad odpowiada przy pomocy swoich karteczek.

Przykłady: Dziecko (1) Jedzie samochód? Dziecko (2) Nie, pies szczeka.

DOPEŁNIACZ

Zabawa w pytania i odpowiedzi (w kręgu). Każde dziecko trzyma każdorazowo jedno zdanie, czyli 2 karteczki (rzeczownik i czasownik). Dzieci udzielają

odpowiedzi pokazując właściwe karteczki.

Przykład: Ojciec pyta dziecko. Kogo pyta ojciec?

BIERNIK

Zabawy w pytania i odpowiedzi. Przykład: Dziecko widzi ojca i pyta. Kogo widzi dziecko?

CZASOWNIKI: MIEĆ, MUSIEĆ, MÓC

Jedna z karteczek z czasownikiem, np. „chcieć” jest umieszczona na tablicy. Znaczenie „ja”, „ty”, „on” może być przedstawiane gestami.

Przykład: Ja chcę malować. Ty chcesz malować. On chce malować.

Wszelkie ćwiczenia powinno się prowadzić z uwzględnianiem czasu przeszłego, teraźniejszego i przyszłego. Przykład: Ja chciałbym malować. Ja

malowałem.

Przykłady zdań:

Poprzez jednoczesny dodatek innych form komunikacji, tj. ruch, gest, mimika, znaki obrazkowe i słowny przykład terapeuty mogą być równocześnie

zaktywizowane i uruchomione różne zmysły. W ten sposób dzieci upośledzone prócz akustycznego postrzegania mogą również zobaczyć, poczuć, pełniej

doświadczyć ruchowo co i jak powinno być wypowiedziane. Wyjątek stanowią dzieci autystyczne, w przypadku których komunikacja odbywa się poprzez

kanał zmysłu, mianowicie kanał wzrokowy (obrazki, etykiety wyrazowe, nauka naśladowania). W pracy z dziećmi upośledzonymi umysłowo zauważymy

na pewno duże trudności lingwistyczne. Dlatego duże znaczenie ma stosowanie odpowiedniej intonacji i rytmu mowy. Od czego zacząć?

Solidną, a przy tym dość łatwą bazę podstawową (wyjściową) tworzą, np. dwa jednosylabowe wyrazy: pies je. Taka struktura zdania powinna być

wyeksponowana gdzieś na tablicy, może być ona wystukiwana, wyklaskiwana, wychodzona. Analogicznie do tego powinny być tworzone wyrazy dwu‐ do

czterosylabowych. Tak oto rozszerza się liczbę słów zależnie od postępów dziecka w mówieniu.

Istotną zaletą systemu obrazków Löb jest fakt, iż są one doskonałym sposobem do nauki myślenia antycypowanego, dzięki czemu dzieci mogą uniknąć

trudności w odnajdywaniu słów. A oto propozycja praktycznych ćwiczeń przy rozwijaniu zdolności rozumienia i mówienia dzieci upośledzonych umysłowo

z wykorzystaniem obrazków:

l wyrażanie życzeń tylko jedną karteczką, np. pić;

l wyrażenie życzeń dwoma karteczkami, np. ja ‐ pić, jabłko jeść;

l przygotowywanie struktur zdania do wyrażania życzeń i potrzeb: ja chcę, chciałbym;

l struktury zdaniowe w trybie rozkazującym: daj mi proszę, przynieś mi proszę;

l ćwiczenia struktur zdania trzema i więcej obrazkami;

l tworzenie zdań pytających poprzez przestawienie słów, np. jedzie auto;

l tworzenie form osobowych: ja, ty, on, ona, ono, my, wy, oni z odpowiednimi formami czasownika;

l ćwiczenia przypadków: biernik, dopełniacz;

l wprowadzanie obrazków do utrwalania materiału szkolnego;

l wprowadzanie karteczek (obrazków) jako środka do komunikacji, np. tworzenie indywidualnych tabliczek obrazkowych, lub albumów

tematycznych z obrazkami ulokowanymi w wybranych kategoriach;

l tworzenie z obrazków historyjek, planów lekcji i wycieczek lub listów obrazkowych;

l opisywanie obrazkami kolejnych czynności, np. podczas gotowania, majsterkowania, itp.;

l opisywanie obrazkami historyjek ilustracyjnych lub sekwencji zdarzeń.

W załączeniu przykładowa tablica symboli Löb

Opracowanie: Marzena Mieszkowicz

System LÖB.zip (107 KB)

Strona główna > Komunikacja alternatywna

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: