Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl
UNIWERSYTET ŁÓDZKI
WYDZIAŁ EKONOMICZNO – SOCJOLOGICZNY
ANALIZA FINANSOWA JAKO PODSTAWA OCENY SYTUACJI FINANSOWEJ PRZEDSIĘBIORSTWA
NAPISANA W KATEDRZE ANALIZY I STRATEGII PRZEDSIĘBIORSTWA POD KIERUNKIEM
1.1 Istota, przedmiotu i zakresu analizy finansowej przedsiębiorstwa..........................6
1.2 Rodzaje analiz.......................................................................................................10
1.3 Źródła informacji do oceny finansowej..................................................................12
1.3.1 Rachunek zysków i strat..............................................................................14
1.3.2 Bilans...........................................................................................................19
1.3.3 Sprawozdanie z przepływu środków pieniężnych........................................22
Rozdział II – Analizy wskaźnikowa jako metoda oceny działalności przedsiębiorstwa......................................................................................................25
2.1 Wstępna analiza bilansu.......................................................................................25
2.2 Wstępna analiza rachunku wyników.....................................................................29
2.3 Zasady analizy wskaźnikowej...............................................................................30
2.3.2 Wskaźniki zadłużenia i obsługi długu...........................................................33
2.3.3 Wskaźniki efektywności (wykorzystania) aktywów.......................................36
2.3.4 Wskaźniki rentowności.................................................................................39
2.3.5 Wskaźniki wartości rynkowej........................................................................42
2.4 Analiza metoda Du Ponta.....................................................................................44
Rozdział III – Ocena kondycji finansowej Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego „Mińsk Mazowiecki” S.A....................................................................48
3.1 Charakterystyka działalności Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego
„Mińsk Mazowiecki” S.A.............................................................................................48
3.1.1 Zasoby ludzkie........................................................................................50
3.1.2 Struktura organizacyjna..........................................................................51
3.1.3 Przedmiot działalności Spółki.................................................................53
3.1.4 Rynki zbytu.............................................................................................54
3.1.5 Konkurencja............................................................................................55
3.2 Wstępna analiza sprawozdań finansowych Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego „Mińsk Mazowiecki” S.A za lata1998 – 2000........................................57
3.2.1 Analiza dynamiki i struktury aktywów......................................................58
3.2.2 Analiza dynamiki i struktury pasywów ....................................................61
3.2.3 Analiza dynamiki i struktury rachunku zysków i strat..............................64
3.2.4 Analiza sprawozdania z przepływów środków pieniężnych....................68
3. 6 Analiza wskaźnikowa Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego „Mińsk Mazowiecki” S.A.........................................................................................................70
3.6.2 Wskaźnikowa ocena zadłużenia i obsługi długu.....................................72
3.6.3 Wskaźnikowa ocena efektywności aktywów...........................................74
3.6.4 Wskaźnikowa ocena rentowności...........................................................80
Zakończenie..............................................................................................................85
Spis rysunków..........................................................................................................87
Spis tabel...................................................................................................................88
Załączniki..................................................................................................................89
Bibliografia................................................................................................................90
WSTĘP
Analiza finansowa stanowi najstarszy historycznie dział analizy ekonomicznej. Początkowo opierała się tylko na analizie bilansu oraz rachunku wyników. Pierwsze próby oceny wskaźników finansowych przedsiębiorstwa zostały dokonane już w drugiej połowie XIX stulecia. Porównanie bilansu zapoczątkował w 1870 r. L.Cohstaedt twórca dziennikarskiej krytyki bilansu.[1]
W obecnej praktyce gospodarczej analiza finansowa jest tą częścią analizy ekonomicznej, która stanowi najwyższy stopień jej uogólnienia. Obejmuje ona swym zakresem całokształt zagadnień związanych z działalnością gospodarczą przedsiębiorstwa. Wpływ na to ma wybitnie syntetyczny charakter wskaźników będących jej przedmiotem.
Do zagadnień leżących w sferze zainteresowania analizy finansowej należą: wynik finansowy i związana z tym ocena efektywności gospodarowania - rentowności, koszty i przychody ze sprzedaży, sytuacja majątkowa oraz finansowa, analiza i pozycji finansowej przedsiębiorstwa.
Syntetyczne ujęcie tych zagadnień pozwala na szybki pomiar, ocenę wyników i sytuacji ekonomicznej przedsiębiorstwa.
Dzięki tym walorom, a także ze względu na duże zapotrzebowanie w otoczeniu przedsiębiorstwa (akcjonariusze, banki, dostawcy, odbiorcy) ta część analizy ekonomicznej, a więc analiza finansowa znajduje powszechne zastosowanie w życiu gospodarczym.
Celem niniejszej pracy jest próba przedstawienia przydatności analizy finansowej dla oceny kształtowania sytuacji finansowej wybranego przedsiębiorstwa 3 – letnim okresie jego działalności.
Praca składa się z trzech części.
W pierwszym rozdziale pracy omówiłam pojęcie analizy i jej rolę w ocenie działalności przedsiębiorstwa.
Drugi rozdział pracy zawiera omówienie podstawowych wskaźników wykorzystywanych do oceny sytuacji finansowej oraz przedstawienie analizy wstępnej.
Rozdział trzeci dotyczy analizy wstępnej oraz analizy wskaźnikowej przeprowadzonej na podstawie sprawozdań finansowych Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego „Mińsk Mazowiecki” S.A..
Praca napisana została w oparciu o literaturę z zakresu analizy finansowej oraz zarządzania finansami przedsiębiorstw.
POJĘCIE I ROLA ANALIZY FIANSOWEJ W OCENIE DZIAŁALNOŚCI PRZEDSIEBIORSTWA
1.1 Istota, przedmiot i zakres analizy finansowej przedsiębiorstwa
Analiza jest to metoda badawcza polegająca na rozbiorze, rozłożeniu określonej całości na składniki i badaniu poszczególnych cech, właściwości przedmiotu[2]. Analizę stanów i procesów ekonomicznych nazywa się analizą ekonomiczną. Jest ona instrumentem służącym do poznania rzeczywistości gospodarczej. Analiza ekonomiczna to również metoda badania procesów gospodarczych, polegająca na rozpatrywaniu związków najczęściej ilościowych, zachodzących pomiędzy poszczególnymi elementami tych procesów. Może być stosowana zarówno do badania zjawisk i procesów gospodarczych zachodzących w skali gospodarki (analiza makroekonomiczna[3]), jak również zjawisk i procesów występujących w ramach poszczególnych jednostek gospodarczych i instytucji (analiza mikroekonomiczna[4]). Analiza ekonomiczna umożliwia stawianie diagnoz, ułatwia podejmowanie decyzji, a także sprzyja racjonalizacji procesów gospodarczych, zarówno w skali makroekonomicznej, jak i mikroekonomicznej.
Wyniki analizy ekonomicznej stanowią podstawę weryfikacji decyzji podjętych w przeszłości oraz ustalenie zamierzeń na teraz i na przyszłość. Przez wiele lat analiza ekonomiczna przekształcała się w odrębną dyscyplinę naukową. Jest ściśle powiązana z wieloma dyscyplinami naukowymi takimi jak:
- statystyka,
- rachunkowość,
- finanse,
- marketing,
- matematyka,
- planowanie,
- technologia.
Jest ona, zatem nie tylko dyscypliną naukową, ale i działaniami praktycznymi. Stale wzrasta przydatność oraz atrakcyjność analizy ekonomicznej w procesach zarządzania przedsiębiorstwem, bowiem łączy ona teraźniejszą działalność przedsiębiorstwa z jego przyszłymi rezultatami.
Celem przeprowadzenia analizy ekonomicznej jest[5]:
§ sporządzanie charakterystyki liczbowej ilustrującej działalność przedsiębiorstwa oraz pozwalającej na ocenę uzyskiwanych wyników,
§ wykrycie i ustalenie czynników mających wpływ na realizację podjętych przedsięwzięć gospodarczych,
§ określenie przewidywanych wyników na podstawie informacji o stanie czynników wytwórczych, jakimi dysponuje przedsiębiorstwo oraz o zmianach w jego otoczeniu,
§ podejmowanie decyzji zarządczych, służących podnoszeniu efektywności działania przedsiębiorstwa i jego rozwoju.
Ze względu na dużą różnorodność zagadnień wchodzących w zakres badań analitycznych przyjmuje się najczęściej podział analizy ekonomicznej, zwany również klasycznym na dwa zasadnicze działy [6]:
1) analizę techniczno – ekonomiczną,
2) analizę finansową.
Analiza techniczno – ekonomiczna skupia się na ocenie rzeczowych i osobowych aspektów funkcjonowania przedsiębiorstwa. Ocenia ona poszczególne odcinki działalności gospodarczej przedsiębiorstwa. Analizie poddaje się ilość, jakość i strukturę działalności wytwórczej, stopień nowoczesności wytwarzania, wyposażenie w majątek trwały, proces zaopatrzenia w surowce i materiały,
magazynowanie, gospodarowanie zatrudnieniem, itp. Analizę stopnia wykorzystania poszczególnych czynników wytwórczych przeprowadza się z punktu widzenia ich wpływu na wyniki finansowe przedsiębiorstwa.
Analiza finansowa zajmuje się natomiast wielkościami ekonomicznymi w ujęciu pieniężnym, w tym stanem majątkowo – kapitałowym, wynikiem finansowym oraz ogólną sytuacją finansową przedsiębiorstwa. Dotyczy ona całokształtu finansowych aspektów działalności przedsiębiorstwa. Z tego powodu trudny jest do precyzyjnego określenia obszar tej analizy. Zagadnienia należące do analizy finansowej to:
§ wstępna i rozwinięta analiza sprawozdań finansowych (bilansu, rachunku wyników, rachunku przepływów pieniężnych),
§ analiza wskaźnikowa,
§ wynik finansowy i czynniki go kształtujące,
§ koszty działalności,
§ dochody ze sprzedaży,
§ rentowność,
§ płynność,
§ kapitał obrotowy,
§ ocena procesów inwestycyjnych,
§ źródła finansowania.
Przedmiot i zakres analizy finansowej w gospodarce rynkowej nie ma charakteru jednolitego, gdyż zależy to od:
§ szczegółowości danych,
§ możliwości pozyskania informacji,
§ podmiotu oceniającego
Przedmiotem analizy finansowej w przedsiębiorstwie jest jego działalność gospodarcza oparta na angażowanych zasobach majątkowo – kapitałowych i osobowych. W gospodarce rynkowej celem tej działalności jest nade wszystko przysporzenie właścicielom przyrostu kapitałów własnych przez osiąganie zysków, a pośrednio zwiększanie wartości firmy[7].
W działalności gospodarczej każdego przedsiębiorstwa powinna być stosowana
zasada racjonalnego gospodarowania[8]. Istotą tej zasady jest zapewnienie takiego gospodarowania, aby przy danym nakładzie środków otrzymać maksymalny stopień realizacji celu, albo przy danym stopniu realizacji celu użyć minimalnego nakładu środków.
Przypatrując się przedmiotowi analizy finansowej w przedsiębiorstwie jako złożonej całości, wyróżnić możemy dwa podstawowe jego elementy[9]:
1) wyniki finansowe,
2) stan finansowy
Wyniki finansowe są ujęciem dynamicznym i ustalane są za pewien okres jako suma wyników narastających w ciągu miesiąca, kwartału lub roku. Wyniki finansowe to zyski lub straty ujęte w wielkościach brutto lub netto. Wpływają na nie:
§ przychody ze sprzedaży,
§ koszty własne,
§ rozliczenia w formie podatków,
§ dotacje,
§ dywidendy, itp.
Efekty finansowe są określane przez wskaźniki rentowności jako relacje wyniku finansowego do obrotu, zaangażowanych zasobów osobowych, majątkowych lub kapitałowych.
Osiągnięty wynik finansowy prowadzi do dodatnich lub ujemnych zmian stanu finansowego przedsiębiorstwa. Jest to ścisła zależność statystycznego i dynamicznego ujęcia przedmiotu analizy.
Natomiast stan finansowy jest ujęciem statycznym przedmiotu analizy. Ustala się go na określony moment. W jego skład wchodzą:
§ stan wyposażenia przedsiębiorstwa w składniki majątku trwałego i obrotowego,
§ środki zaangażowane w inwestycje i wartości niematerialne,
§ finansowe pokrycie tych składników z kapitałów własnych lub obcych.
Wiąże się to z kształtowaniem pozycji finansowej przedsiębiorstwa, jego zdolnością płatniczą i kredytową, efektywnym lokowaniem środków pieniężnych, w tym zagospodarowaniem osiągniętych nadwyżek finansowych.
...
klejarka