Charakterystyka osób z lekkim upośledzeniem umysłowym(1).pdf

Charakterystyka osób z lekkim upośledzeniem umysłowym

Strona główna > Zaburzenia rozwoju > Upośledzenie umysłowe

Upośledzenie umysłowe w stopniu lekkim jest traktowane jako defekt biologiczny, który uszkadza struktury i funkcjonowanie układu nerwowego.

Rozumiane jest jako niepowodzenie w procesie rozwoju człowieka. Właśnie to podejście przyjmuje możliwość oddziaływania na osoby upośledzone

i uwidacznia, że obok funkcji zaburzonych są też zachowane prawidłowe procesy psychiczne, tzw. potencjał ich rozwoju. Człowiek „upośledzony

umysłowo przedstawia się więc nie jako całkowicie odmienna jakość w stosunku do normalnej jednostki, lecz jako osoba bardzo do niej zbliżona

w zakresie większości cech psychicznych, z pewnym tylko opóźnieniem rozwoju niektórych właściwości”.

Wyróżnia się trzy aspekty charakterystyki dzieci lekko upośledzonych:

l stosunek do własnego upośledzenia

l odmienność w podstawowych obszarach funkcjonowania w myśleniu, mowie i motoryce

l problemy związane z zachowaniem społecznym

Niektóre dzieci już w przedszkolu ujawniają cechy opóźnienia w rozwoju, stąd doznają od rówieśników braku akceptacji lub wręcz odrzucenia. Okresem

krytycznym jest rozpoczęcie nauki szkolnej i wówczas spostrzegana jest odmienność w tempie i sposobie uczenia się. Największą wyrazistość

upośledzenie przyjmuje w okresie dorastania. Jest to okres poznawania siebie, szukania swojego miejsca w życiu. Samookreślenie się jako jednostki

innej od pozostałych. Pociąga to za sobą świadomość przynależności do „gorszej” grupy społeczeństwa. Część osób popada w bierność, rezygnuje

z walki o lepsze życie, niektórzy próbują popełnić samobójstwo, inni szukają akceptacji i znajdują ją np. w grupach przestępczych. Zawsze jednak

pewna grupa osób upośledzonych umysłowo wchodzi w życie społeczne dobrze pracując w zawodach nie wymagających dużych kwalifikacji, a niekiedy

zakładają rodziny. Dzieci lekko upośledzone są zdolne do przyswojenia sobie tego, co jest konkretne i związane z aktualnymi potrzebami. Ich

możliwości uporządkowania przyswajanego materiału są dość ograniczone, a proces uczenia się jest spowolniały (nieregularna dynamika uczenia się).

Według badań, dzieci lekko upośledzone umysłowo przechodzą te same stadia rozwoju intelektualnego, co dzieci normalne, jednakże wolniej i bez

osiągania stadium myślenia formalnego. Jest to najwyższy rozwój myślenia osiągalny w okresie dorastania około 11 roku życia. Polega on na zdolności

oderwania się od rzeczywistości oraz na jej symbolicznym ujmowaniu. W tej grupie dzieci często pojawia się hiperaktywność, tj. zespół trwałego

niepokoju, nieuwagi, słaba kontrola swojego zachowania w sytuacjach codziennych jak np.: stania, siedzenia, jedzenia. Równie często występuje

dyspraksja (niezdarność), nieprawidłowe planowanie ruchów ciała, brak koordynacji ruchowej, trudności w ubieraniu się, utrzymaniu porządku.

W zakresie zachowań społecznych osób lekko upośledzonych umysłowo obserwuje się:

l labilność emocjonalną: wybuchy złości, agresji, szybkie zniechęcenie, bierność, płaczliwość, lepkość uczuciową, natrętne zachowania;

l zwiększoną zależność od innych ludzi, która jest dużym obciążeniem psychicznym, zwłaszcza w okresie dorastania i później.

Opracowanie: Marzena Mieszkowicz ‐ neurologopeda

Strona główna > Zaburzenia rozwoju > Upośledzenie umysłowe