FARMACEUTYCZNY.PRZEGLĄD.NAUKOWY.06.2008.pdf

Nr 6 / 2008

Farmaceutyczny

Cena 24,50 zł

PISMO POD PATRONATEM WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO ŚLĄSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO W KATOWICACH

Przegląd Naukowy

Farmaceutyczny

Index Copernicus 2,51

ROK V (IX)

Nr 6/2008 (40)

Uprzednio pod tytułem PORADNIK FARMACEUTY

WPŁYW DIKLOFENAKU I MAŚLANU SODU NA AKTYWNOŚĆ ENZYMÓW

ANTYOKSYDACYJNYCH W KOMÓRKACH LINII CACO-2

WPŁYW DNA CZERWIU PSZCZELEGO NA PŁODY SZCZURZE

NARAŻONE NA EMBRIOTOKSYCZNE DZIAŁANIE BUSERELINY

WPŁYW LEKÓW NA PROCESY PEROKSYDACJI LIPIDÓW

W CHOROBACH OŚRODKOWEGO UKŁADU NERWOWEGO

WPŁYW ODCZYNU ŚRODOWISKA NA INTERAKCJĘ CHLOROWODORKU

RANITYDYNY W OBECNOŚCI USIECIOWANEJ KARBOKSYMETYLOCELULOZY

WPŁYW PAKLITAKSELU NA EKSPRESJĘ GENÓW CZYNNIKÓW

TRANSKRYPCYJNYCH W KOMÓRKACH RAKA PIERSI

WPŁYW SUBSTANCJI POMOCNICZYCH NA PARAMETRY FIZYKOCHEMICZNE

ORAZ UWALNIANIE PARACETAMOLU Z TABLETEK

WPŁYW SUPLEMENTACJI I APLIKACJI METALI NA SKÓRĘ

WPŁYW WITAMINY E NA OBRAZ MORFOLOGICZNY

WYBRANYCH NARZĄDÓW WEWNĘTRZNYCH SZCZURÓW

INTOKSYKOWANYCH FLUORKIEM SODU

WPŁYW WYBRANYCH POCHODNYCH KSANTONU

NA AKTYWNOŚĆ KATALAZY I DYSMUTAZY NADTLENKOWEJ

W HEMOLIZATACH KRWINEK CZERWONYCH OSÓB ZDROWYCH

ORAZ OSÓB CHORYCH Z CUKRZYCĄ

WPŁYW SUBSTANCJI POWIERZCHNIOWO CZYNNYCH

NA DOSTĘPNOŚĆ FARMACEUTYCZNĄ KSEROŻELI Z PREDNIZOLONEM

WYDALANIE GLIKOZOAMINOGLIKANÓW Z MOCZEM

W PRZEBIEGU PROCESU STARZENIA SIĘ USTROJU

WYKORZYSTANIE WYBRANYCH GATUNKÓW WIELKOOWOCNIKOWYCH

GRZYBÓW W ZWALCZANIU GRONKOWCÓW I PRĄTKÓW GRUŹLICY

ZASTOSOWANIE TERMOGRAFII W DIAGNOSTYCE SCHORZEŃ

CZĘŚCI TWARZOWEJ CZASZKI

ZMIANY W SEKWENCJI DŁUGICH POWTÓRZEŃ KOŃCOWYCH (LTR)

ENDOGENNYCH RETROWIRUSÓW ŚWINI (PERV) U ZWIERZĄT W STADZIE

PRZEZNACZONYM DO KSENOTRANSPLANTACJI

OCENA CZYSTOŚCI MIKROBIOLOGICZNEJ SUROWCÓW ROŚLINNYCH

WYKORZYSTYWANYCH DO PRZYGOTOWYWANIA MIESZANEK ZIOŁOWYCH

ISSN 1425-5073

ANTYUTEROTONICZNE WŁAŚCIWOŚCI BISFENYLOALANINOWYCH ANALOGÓW

ARGININOWAZOPRESYNY W BADANIACH KURCZLIWOŚCI MACICY SZCZURÓW

IN VITRO

Farmaceutyczny

Przegląd Naukowy

Farmaceutyczny

ISSN 1425-5073

Farmaceutyczny

Index Copernicus 2,51

Spis treści

Redaktor Naczelny:

Prof. dr hab. Krystyna Olczyk

WPŁYW DIKLOFENAKU I MAŚLANU SODU NA AKTYWNOŚĆ

ENZYMÓW ANTYOKSYDACYJNYCH W KOMÓRKACH LINII

CACO-2 4

Adres redakcji:

41-200 Sosnowiec, ul. Jedności 8

Tel. 500 722 219

Fax. 032/364-11-34

Mail: fpn@kwiecinski.pl

WPŁYW DNA CZERWIU PSZCZELEGO NA PŁODY SZCZURZE

NARAŻONE NA EMBRIOTOKSYCZNE DZIAŁANIE BUSERELINY 7

Konsultacyjna Rada Naukowa

Przewodniczący:

Prof. dr hab. Krystyna Olczyk

WPŁYW LEKÓW NA PROCESY PEROKSYDACJI LIPIDÓW

W CHOROBACH OŚRODKOWEGO UKŁADU NERWOWEGO 10

Członkowie:

Prof. dr hab. Barbara Błońska – Fajfrowska

Prof. dr hab. Jerzy Brandys

Prof. dr hab. Elżbieta Brzezińska

Prof. dr hab. Ewa Buszman

Prof. dr hab. Zoﬁa Dzierżewicz

Prof. dr hab. Kazimierz Głowniak

Prof. dr hab. Edmund Grześkowiak

Prof. dr hab. Ewa Jagiełło-Wójtowicz

Prof. dr hab. Krzysztof Jędrzejko

Prof. dr hab. Krzysztof Jonderko

Prof. dr hab. Jan Kowalski

Prof. dr hab. Jerzy Kwapuliński

Prof. dr hab. Jan Pachecka

Prof. dr hab. Jerzy Pałka

Prof. dr hab. Janusz Pluta

Prof. dr hab. Janusz Solski

Prof. dr hab. Artur Stojko

Prof. dr hab. Maria Wardas

Prof. dr hab. marek Wesołowski

Prof. dr hab. Ludmiła Węglarz

Dr hab. Barbara Pilawa prof. nadzw. ŚUM

Dr hab. Zdzisława Kondera – Anasz

Dr hab. Urszula Mazurek

Dr hab. Andrzej Plewka

Dr hab. Krzysztof Solarz

Dr hab. Krystyna Trzepietowska – Stępień

WPŁYW ODCZYNU ŚRODOWISKA NA INTERAKCJĘ

CHLOROWODORKU RANITYDYNY W OBECNOŚCI

USIECIOWANEJ KARBOKSYMETYLOCELULOZY 14

WPŁYW PAKLITAKSELU NA EKSPRESJĘ GENÓW

CZYNNIKÓW TRANSKRYPCYJNYCH

W KOMÓRKACH RAKA PIERSI 17

WPŁYW SUBSTANCJI POMOCNICZYCH

NA PARAMETRY FIZYKOCHEMICZNE

ORAZ UWALNIANIE PARACETAMOLU Z TABLETEK 20

WPŁYW SUPLEMENTACJI I APLIKACJI METALI NA SKÓRĘ 24

WPŁYW WITAMINY E NA OBRAZ MORFOLOGICZNY

WYBRANYCH NARZĄDÓW WEWNĘTRZNYCH SZCZURÓW

INTOKSYKOWANYCH FLUORKIEM SODU 27

WPŁYW WYBRANYCH POCHODNYCH KSANTONU

NA AKTYWNOŚĆ KATALAZY I DYSMUTAZY NADTLENKOWEJ

W HEMOLIZATACH KRWINEK CZERWONYCH OSÓB ZDROWYCH

ORAZ OSÓB CHORYCH Z CUKRZYCĄ 32

Sekretarz Naukowy:

Dr n. med. Robert D. Wojtyczka

WPŁYW SUBSTANCJI POWIERZCHNIOWO CZYNNYCH

NA DOSTĘPNOŚĆ FARMACEUTYCZNĄ KSEROŻELI

Z PREDNIZOLONEM 35

Członkowie Kolegium Redakcyjnego:

Dr n. farm. Paweł Olczyk

Dr n. biol. Małgorzata Kępa

Mgr Kornelia Kuźnik-Trocha

WYDALANIE GLIKOZOAMINOGLIKANÓW Z MOCZEM

W PRZEBIEGU PROCESU STARZENIA SIĘ USTROJU 38

Wydawca:

Grupa dr. A. R. Kwiecińskiego

WYKORZYSTANIE WYBRANYCH GATUNKÓW

WIELKOOWOCNIKOWYCH GRZYBÓW

W ZWALCZANIU GRONKOWCÓW I PRĄTKÓW GRUŹLICY 42

Adres Wydawcy:

Grupa dr. A. R. Kwiecińskiego

ul. Wiśniowa 25/2, 43-300 Bielsko-Biała,

tel. (0-33) 817-28-79 fax (0-33)817-36-31

ZASTOSOWANIE TERMOGRAFII W DIAGNOSTYCE SCHORZEŃ

CZĘŚCI TWARZOWEJ CZASZKI 48

Prezes : dr n. med. Adam Kwieciński

ZMIANY W SEKWENCJI DŁUGICH POWTÓRZEŃ KOŃCOWYCH

(LTR) ENDOGENNYCH RETROWIRUSÓW ŚWINI (PERV)

U ZWIERZĄT W STADZIE PRZEZNACZONYM

DO KSENOTRANSPLANTACJI 53

Marketing Manager:

Mgr Katarzyna Pytlarczyk

kpytlarczyk@wizja.net.pl

Opracowanie graﬁczne:

Robert Cyganik

Skład:

Jerzy Partyka

OCENA CZYSTOŚCI MIKROBIOLOGICZNEJ

SUROWCÓW ROŚLINNYCH WYKORZYSTYWANYCH

DO PRZYGOTOWYWANIA MIESZANEK ZIOŁOWYCH 57

Nakład: do 7 000 egz.

Wszystkie materiały opublikowane w piśmie objęte są ochroną Prawa autorskiego. Projekty chro-

nione są Ustawą o Prawie autorskim i pokrewnych prawach z 1994 r. (Dz. U. Nr 24, poz. 83). Redakcja

zastrzega sobie prawo dostosowania nadesłanych materiałów do potrzeb pisma. Przedruki możliwe

jedynie za zgodą wydawcy. Za treść materiałów reklamowych oraz listów od czytelników redakcja

nie odpowiada.

ANTYUTEROTONICZNE WŁAŚCIWOŚCI

BISFENYLOALANINOWYCH ANALOGÓW

ARGININOWAZOPRESYNY W BADANIACH KURCZLIWOŚCI

MACICY SZCZURÓW IN VITRO 62

Przegląd Naukowy

Uprzednio pod tytułem PORADNIK FARMACEUTY

PISMO POD PATRONATEM WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO ŚLĄSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO W KATOWICACH

Wpływ diklofenaku i maślanu sodu na aktywność enzymów

antyoksydacyjnych w komórkach linii Caco-2

Influence of diclofenac and sodium butyrate on antioxidative enzymes activity

in Caco-2 cell lines

mgr Arkadiusz Gruchlik

dr Arkadiusz Orchel

dr Ewa Chodurek

Prof. dr hab. Zofia Dzierżewicz

Katedra i Zakład Biofarmacji, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

Kierownik: Prof. dr hab. Zofia Dzierżewicz

Streszczenie

Skład diety stanowi jeden z najważniejszych czynni-

ków determinujących ryzyko choroby nowotworowej

jelita grubego. Uważa się, że dieta bogata w błonnik ro-

ślinny może działać jako czynnik zapobiegający choro-

bom jelit. Drugim ważnym czynnikiem chemoprewen-

cyjnym są niesteroidowe leki przeciwzapalne NLPZ,

które oprócz hamowania aktywności cyklooksygenazy

(COX), wraz z maślanem sodu mogą zwiększać syn-

tezę reaktywnych form tlenu w komórkach. Zachwia-

nie homeostazy między powstawaniem, a zmiataniem

wolnych rodników może być jedną z przyczyn chorób

jelit. Celem pracy była ocena oddziaływania maślanu

oraz diklofenaku sodu na aktywność dysmutazy ponad-

tlenkowej SOD oraz peroksydazy glutationowej GPx

w komórkach nowotworowych linii Caco-2. Wpływ

badanych związków na proces różnicowania komórek

oceniano poprzez pomiar aktywności fosfatazy zasado-

wej (ALP). Aktywność badanych enzymów (ALP, SOD

i GPx) była zwiększona w kolonocytach traktowanych

10 mM maślanem sodu. W przeciwieństwie do maślanu

sodu, diklofenak w zastosowanym stężeniu 0,1mM nie

wpływał, ani na proces różnicowania, ani na aktywność

badanych enzymów antyoksydacyjnych, hamował jedy-

nie proliferację.

Summary

A composition of diet is the most important element de-

termining a colon cancer risk. A cellulose rich diet may

protect against a colon diseases. The second manner of

prevention of alimentary duct disease is a chemopreven-

tion. Another chemopreventive factors are non-steroidal

anti-inﬂammatory drugs (NSAID) that except of cyclo-

oxygenase 2 inhibition, together with sodium butyrate

can increase reactive oxygen species (ROS) synthesis.

Lack of homeostasis between ROS synthesis and its

disintegration can be a one of reason of colon disease.

The aim of this study was evaluation of the inﬂuence

of sodium butyrate and sodium diclofenac on superoxi-

de dismutase (SOD) and glutathione peroxidase (GPx)

activity in Caco-2 cells. Alkaline phosphatase (ALP)

activity was used to determine of celll differentiation.

ALP, SOD and GPx activities were increased in colono-

cytes treated with 10mM sodium butyrate. In opposite

to butyrate, diclofenac in 0,1mM concentration does not

inﬂuence on differentiation and activity of studied an-

tioxydant enzymes. It inhibited only cell proliferation.

Key words : sodium diclofenac, sodium butyrate, Ca-

co-2 cells, superoxide dismutase, glutathione peroxida-

Słowa kluczowe : diklofenak sodu, maślan sodu, ko-

mórki Caco-2, dysmutaza ponadtlenkowa, peroksydaza

glutationowa

4 Farmaceutyczny

ISSN 1425-5073

Przegląd Naukowy

Nr 6 / 2008

Wstęp

Opis materiału i metod

Najczęstszą przyczyną zgonów w krajach wysoko

uprzemysłowionych są choroby układu sercowo-naczy-

niowego oraz nowotwory. W Polsce wśród nowotwo-

rów złośliwych, rak jelita grubego stanowi drugi co do

częstości występowania nowotwór. [1]. Wyniki badań

oraz obserwacje kliniczne potwierdzają, że uzupełnie-

nie codziennej diety w produkty będące źródłem włók-

nika pokarmowego, a szczególnie jego frakcji rozpusz-

czalnej, zmniejsza ryzyko zachorowania na nowotwory

jelita grubego [2]. Jednym z najważniejszych produktów

beztlenowej fermentacji błonnika pokarmowego jest

kwas masłowy, który jest nie tylko podstawowym źró-

dłem energii dla kolonocytów [3], ale wpływa również

na procesy wzrostu, różnicowania i apoptozy komórek.

Mimo, że molekularne mechanizmy nie są do końca wy-

jaśnione, dobrze udokumentowany jest wpływ maślanu

na proces acetylacji histonów: maślan jest niekompety-

cyjnym i odwracalnym inhibitorem deacetylazy histonów

HDAC (z ang. histone deacetylase ) [4]. Maślan zwięk-

sza ekspresję genu p21 CIP1/WAF1 , obniża poziom receptora

EGFR (z ang. epidermal growth factor receptor ), białek

Ras i Myc odpowiedzialnych za przekazywanie sygnału

mitogennego [5], a także poprzez zmniejszenie sekrecji

metaloproteinaz TIMP-1 i TIMP-2 (z ang. tissue inhibi-

tor matrix metalloproteinase ) zmniejsza inwazyjność no-

wotworów jelita grubego [6]. Maślan indukuje apoptozę

poprzez aktywację kaspazy 3 i uwalnianie cytochromu

c z mitochondrium [7]

Do najbardziej obiecujących czynników chemoprewen-

cyjnych należą niesteroidowe leki przeciwzapalne NLPZ,

których głównym mechanizmem działania przeciwnowo-

tworowego jest hamowanie aktywności cyklooksygenazy

2 (COX-2). Wykazano, że 40% gruczolaków i 80-90%

raków jelita grubego u ludzi charakteryzuje się zwięk-

szaną ekspresją COX-2 [8], która nie występuje w wa-

runkach ﬁzjologicznych w prawidłowych komórkach na-

błonka przewodu pokarmowego [9]. Wykazano również,

że stężenie PGE2, która zwiększa proliferację komórek

nabłonkowych (badania przeprowadzone między innymi

na hodowlach HT-29), koreluje ze stopniem złośliwo-

ści nowotworu [10]. Prawdopodobnie ekspresja COX-2

może być jedną z przyczyn zwiększonej oporności ko-

mórek nowotworowych na indukcję apoptozy [11]. Me-

chanizm chemoprewencyjnej aktywności maślanu sodu

oraz NLPZ nie jest do końca wyjaśniony. Jednym z moż-

liwych mechanizmów działania tych związków może być

ich wpływ na procesy wolnorodnikowe [12]. Zachwianie

homeostazy między powstawaniem, a zmiataniem wol-

nych rodników może być jedną z przyczyn chorób jelit.

Komórki nowotworowe w porównaniu z komórkami pra-

widłowymi, mają znacznie obniżoną aktywność i poziom

niektórych enzymów antyoksydacyjnych: dysmutazy po-

nadtlenkowej (SOD), katalazy i peroksydazy glutationo-

wej (GPx), co może prowadzić do zwiększonego stresu

oksydacyjnego i do przyspieszenia procesu transformacji

nowotworowej. Celem pracy była ocena oddziaływania

maślanu oraz diklofenaku sodu na aktywność SOD, GPx

w komórkach nowotworowych linii Caco-2.

Materiałem do badań były nowotworowe komórki na-

błonka jelitowego Caco-2. Komórki hodowano w standar-

dowych warunkach ciśnienia i temperatury, w pożywce

zawierającej MEM, 10mM HEPES, 10% FBS, 100U/ml

penicyliny, 10μg/ml streptomycyny. Kolonocyty hodowano

przez 3 dni w obecności 1 i 10mM maślanu sodu oraz 0,1mM

diklofenaku sodu. Po tym czasie komórki płukano buforem

fosforanowym i homogenizowano, a otrzymaną zawiesinę

wirowano (12000 obr/min). W supernatancie oznaczano, za

pomocą komercyjnie dostępnych testów, aktywność SOD,

GPx (RANDOX). Wpływ diklofenaku sodu na aktywność

proliferacyjną komórek Caco-2 oceniano za pomocą testu

CyQuant ® Cell Proliferation Assay Kit ( Molecular Probes )

Wpływ badanych związków na proces różnicowania komó-

rek oceniano za pomocą testu diagnostycznego Biochemte-

st ® ( Polskie Odczynniki Chemiczne ). Białko w homogena-

tach komórek oznaczano metodą Bradforda [1976].

Wyniki badań i ich omówienie

Reaktywne formy tlenu (ROS), takie jak anionorodnik

ponadtlenkowy O 2 *– oraz nadtlenek wodoru H2O2, należą

do naturalnych produktów tlenowych przemian oddecho-

wych w komórkach. Dzięki dysmutazie ponadtlenkowej

O 2 *– jest przekształcany do H 2 O 2 . Nadtlenek wodoru pełni

dwojaką rolę w przemianach komórkowych: przy niskich

stężeniach, stymuluje wzrost [13], podczas gdy wyższe stę-

żenia prowadzą raczej do starzenia się komórki czy apoptozy

[14]. Enzymy takie jak peroksydaza glutationowa, katalaza

odpowiedzialne są za jego degradację. Tkanki nowotworo-

we charakteryzują się większym niż prawidłowe, poziomem

ROS oraz są bardziej czułe na stres oksydacyjny, induko-

wany, np. lekami przeciwnowotworowymi [15]. Według

Giardina i wsp. [12] kluczową rolę w procesie karcynogo-

nezy może pełnić H 2 O 2 . W naszych badaniach w hodowli

inkubowanej cztery doby w obecności 1mM maślanu sodu

(NaB) oraz 1mM maślanu sodu (NaB) i 0,1mM diklofenaku

sodu (NaD) zaobserwowano nieznaczny spadek aktywno-

ści dysmutazy ponadtlenkowej (SOD), choć spadki te nie

były istotne statystycznie. Natomiast hodowle inkubowane

w obecności 10mM NaB oraz 10mM NaB i 0,1mM NaD

charakteryzowały się czterokrotnym wzrostem aktywno-

ści SOD ( ryc. 1B ) i nieznacznym wzrostem GPx ( ryc.1A ).

Zhang i wsp. [16] zwiększoną ekspresję SOD oraz produk-

cję H 2 O 2 komórkach ludzkich glejaków, wiązali z zahamo-

wanie wzrostu tych komórek. Maślan podobnie jak kwas

salicylowy, indomnetacyna czy kwas arachidonowy, zwięk-

sza poziom H 2 O 2 w komórkach linii HT-29. Wzrost ten,

w każdym przypadku, jest znoszony przez zastosowanie

antyoksydantów takich jak N-acetylocysteina [12]. Maślan

hamuje proces proliferacji oraz zwiększa proces różnico-

wania się komórek Caco-2. Największy wpływ na proces

różnicowania zaobserwowano przy wyższych stężeniach

tj. 10mM ( ryc. 1C ). Z naszych badań wynika również, że

komórki bardziej zróżnicowane są mniej wrażliwe na pro-

apoptotyczne działanie maślanu [17]. Wydaje się, że wzrost

aktywności SOD, a co za tym idzie prawdopodobnie zmia-

ny w stężeniach ROS, mogą być jedną z przyczyn mniej-

ISSN 1425-5073

Farmaceutyczny

Przegląd Naukowy

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: