Diagram Związków Encji
Modelowanie informacji jest techniką organizacji przechowywania danych. Modele danych można opracowywać na różnych poziomach szczegółowości wykorzystując technikę diagram związków encji (ang. Entity Relationship Diagram – ERD). Podstawowymi pojęciami tego modelu są: encja, atrybut i związek (tabela 12).
Tabela 1. Komponenty diagramu związków encji
Komponent
Opis
Encja
Rzecz mająca znaczenie, rzeczywista lub wymyślona, o której informacje należy znać lub przechowywać.
Atrybut
Element informacji służący do klasyfikowania, identyfikowania, kwalifikowania, określania ilości lub wyrażania stanu encji.
Związek
Znaczący sposób, w jaki mogą być ze sobą powiązane dwie rzeczy tego samego typu lub różnych typów.
Przykład prostego diagramu związków encji
Encja (ang. entity) – jest to jednoznacznie identyfikowany składnik badanej rzeczywistości, o którym informacja jest lub może być zbierana i przechowywana. Przykładami encji są: PRACOWNIK, KLIENT, DOSTAWCA, ZAMÓWIENIE, MAGAZYN, FAKTURA, POZYCJA, PRZECENA, KONTO. Encja jest urzeczywistniona poprzez wystąpienie. Przykładowo, wystąpieniami encji KLIENT są: Nowak, Dobrowolski, Kwiatkowski itd.
Uwaga: encje opisuje się za pomocą rzeczowników lub wyrażeń rzeczownikowych w liczbie pojedynczej.
Atrybut – jest cechą, elementem charakteryzującym encje i związki w badanej dziedzinie przedmiotowej. Atrybut ma jedno z pięciu zadań: identyfikować, opisywać, klasyfikować, określać ilość lub wyrażać stan encji (tabela 13).
Tabela 2. Rodzaje atrybutów
Przykład
Przeznaczenie
numer zamówienia
identyfikacja
opis towaru
opis werbalny
typ towaru
klasyfikacja
ilość towaru w magazynie
określenie ilości
status płatności za zamówienie
wyrażenie stanu
Zestaw atrybutów, który jednoznacznie opisuje encję, nazywa się wiązką atrybutów. Wiązka powinna składać się, z co najmniej dwóch atrybutów opisujących daną encję. Szczególną rolę z zakresie atrybutów encji pełni klucz, zwany identyfikatorem. Pozwala on na jednoznaczne określenie wystąpienia encji. Jeśli używa się jednego atrybutu dla określenia encji, to mamy do czynienia z kluczem pojedynczym, a jeśli w tym celu używa się więcej niż jednego atrybutu, to z kluczem złożonym. Znak kratki (# - hash) z lewej strony atrybutu oznacza, że ten atrybut jest unikalnym identyfikatorem dla encji lub wchodzi w jego skład.
Wymagania dla atrybutu można przedstawić następująco:
· nazwa atrybutu musi być unikalna w ramach encji;
· atrybut musi być obowiązkowy (tzn., że wartość atrybutu musi być zawsze określona) lub opcjonalny (tzn., że atrybut nie musi mieć wartości). Symbolu „*” używa się dla atrybutu obowiązkowego, zaś symbolu „○” dla opcjonalnego;
· atrybut musi mieć format lub typ;
Uwaga: w danym modelu konceptualnym należy używać różnych nazw dla tych samych lub podobnych atrybutów, przypisanych różnym encjom. Przykładowo atrybut nazwisko przypisany encjom NABYWCA, PRACOWNIK, ODBIORCA można nazwać – n_nazwisko, p_nazwisko, o_nazwisko.
Z każdym atrybutem związana jest dziedzina atrybutu, stanowiąca zbiór wartości, które są jemu podporządkowane oraz zbiór reguł walidacji. Atrybut jest, więc funkcją, wiążącą encje lub związki z dziedzinami wartości. Dana dziedzina może przybrać postać wartości (np. z przedziału liczb naturalnych), skończonego zestawu wartości (np. rodzaje stawek podatku VAT: zw, 0%, 7%, 12%, 22%) lub wartości binarnych (np. T lub N, O lub 1). Każdemu atrybutowi w danym wystąpieniu encji lub związku przyporządkowaną jest tylko jedna wartość z jego dziedziny.
Rysunek 24 przedstawia ilustrację graficzną encji wraz z jej atrybutami i przykładowymi wystąpieniami encji.
Encja – STUDENT
Wystąpienia encji:
Mat/123/04
Jan
Kowalski
14-05-1990
Dobre Miasto
Mat/345/04
Anna
Nowak
21-05--1986
Encja – SAMOCHÓD
aaaaolx
OLX 2361
Nissan Almera
2000
55000
Czerwony
1,6 m3
OM- 2388
Renault
2004
62000
Złoty
1,4 m3
Rysunek 1. Przykładowe atrybuty dla encji STUDENT i SAMOCHÓD
Związek stanowi naturalne powiązanie pomiędzy dwoma lub więcej encjami w badanej dziedzinie przedmiotowej. W identyfikowaniu i modelowaniu związków encji bierze się pod uwagę następujące cechy: stopień związku (lub liczebność związku) i opcjonalność (lub uczestnictwo encji).
Stopień związku – oznacza stosunek ilościowy między liczebnością wystąpień poszczególnych encji, uczestniczących w danym związku. Stopień związku mówi o tym, ile wystąpień encji jednego rodzaju jest powiązanych z iloma wystąpieniami encji innego rodzaju (tabela 14).
Tabela 3. Przykłady związków encji
Stopień związku
Znaczenie
1:1
Dziekan-Wydział
Każde wystąpienie encji Dziekan jest powiązane tylko z jednym wystąpieniem encji Wydział. Zatem jeden Dziekan kieruje jednym Wydziałem
1:M
1: wiele
Wydział-Student
Każde wystąpienie encji Wydział powiązane jest jednym lub wieloma wystąpieniami encji Student, przy czym każde wystąpienie encji Student powiązane jest tylko jednym wystąpieniem encji Wydział.
Zatem Wydział posiada wielu Studentów, natomiast Student studiuje wyłącznie na jednym Wydziale
M:N
Wiele : wiele
Książka - Autor
Każde wystąpienie encji Książka powiązane jest z wieloma wystąpieniami encji Autor i odwrotnie każde wystąpienie encji Autor powiązane jest z wieloma wystąpieniami encji Książka.
Jest to sytuacja, gdzie Książka może być napisana przez jednego lub wielu autorów i jeden Autor jest podpisany pod jednym lub wieloma tytułami Książek.
Opcjonalność dotyczy zaangażowania encji w związek (rysunek 25). Z uwagi na tę cechę wyróżnia się dwa typy związków:
· wymagane (obowiązkowe) – zachodzi wówczas...
Super_Informatyka