Dariusz Marazek HIPNOZA podr�cznik dla pocz�tkuj�cych WROC�AW 1996 Spis tre�ci ROZDZIA� 1 2 WIADOMO�CI OG�LNE 2 1. Definicja hipnozy 2 2. Mity i b��dne wyobra�enia a rzeczywisto�� 2 3. Szkodliwo�� hipnozy. 3 4. Podatno�� na hipnoz�. 3 5. G��boko�� transu 4 6. Testy podatno�ci na sugestie 5 ROZDZIA� II 6 TECHNIKA WPROWADZANIA W TRANS 6 7. Rozmowa wst�pna 6 8. U�o�enie osoby hipnotyzowanej 6 9. Podej�cie do hipnotyzowanego 6 10. Rodzaje technik. 7 11. Pog��bianie indukcji 8 12. Sugestie pohipnotyczne 8 13. Wyj�cie z transu 8 14. Kawa na �aw� czyli przyk�ady trans�w 9 ROZDZIA� III 16 HIPNOZA NA PRYWATCE 16 15. Wyb�r czasu 16 16. Wyb�r osoby 17 17. Wyb�r metody 17 18. Jak uzyska� widowiskowo��? 18 19. Czego nie nale�y robi� 19 ROZDZIA� IV 19 NAUKA W HIPNOZIE I AUTOHIPNOZIE 19 20. Zalety nauki w hipnozie 19 21. Autohipnoza 20 22. Spos�b uczenia si� w hipnozie 22 ROZDZIA� V 23 WALKA Z NA�OGAMI 23 23. Alkoholizm 23 24. Nikotynizm 24 25. Ob�arstwo 24 ROZDZIA� VI 25 �YCZLIWE UWAGI 25 26. Przestrogi 25 27. Spostrze�enia i porady 25 ROZDZIA� I WIADOMO�CI OG�LNE 1. Definicja hipnozy. O hipnozie wypowiada�o si� wielu badaczy, stworzono wiele teorii, hipotez oraz definicji, ale �adna z nich nie jest akceptowana przez wszystkich lekarzy. Taka sytuacja to wynik faktu, �e zjawiska wyst�puj�ce w hipnozie wyst�puj� tak�e w innych stanach �wiadomo�ci, a wi�c nie ma jednoznacznego fizjologicznego wyznacznika, kt�ry dawa�by pewno�� wyst�powania zjawiska. Wi�kszo�� naukowc�w przyjmuje poni�sze okre�lenie hipnozy: "Hipnoza to stan zmienionej uwagi u podmiotu, kt�ry mo�e zosta� wywo�any przez inn� osob� lub pojawi� si� samoistnie, podczas kt�rego r�ne reakcje podmiotu mog� pojawia� si� spontanicznie lub w odpowiedzi na r�ne bod�ce." Dzi� wielu specjalist�w jest zdania, �e hipnoza jest jednym z autonomicznych stan�w �wiadomo�ci (wyst�puj�cym obok stanu jawy i snu) i mo�e wyst�pi� u ka�dego cz�owieka je�li wyst�pi� odpowiednie warunki - tak jak np. sen mo�e wyst�pi� w najbardziej niekorzystnym momencie pod wp�ywem skrajnego wyczerpania. Przyj�cie takiego okre�lenia hipnozy bardzo u�atwi�o badania nad ni�, poniewa� "oddemonizowa�o" j�. Pozwoli�o tak�e zrozumie� dlaczego r�ni hipnotyzerzy, nawet stosuj�c te same techniki, osi�gali r�ne efekty u tych samych hipnotyzowanych. Ale o tym dok�adniej napisz� w innym rozdziale. 2. Mity i b��dne wyobra�enia a rzeczywisto��. Mit 1 Hipnoza to cos z parapsychologii, zjawisko nadprzyrodzone, nie maj�ce potwierdzenia naukowego. - fa�szywy Hipnoza zosta�a zweryfikowana naukowo i jest wykorzystywana w medycynie, nauce, a nawet w pracy policji. Mit 2 Hipnotyzer to osoba obdarzona nadprzyrodzon� moc�. - fa�szywy Hipnotyzerem mo�e zosta� ka�dy, kto jest cho� troch� rozgarni�ty. Wolberg w jednej ze swoich ksi��ek opisuje przyk�ad kilkuletniej dziewczynki, kt�ra nauczy�a si� hipnozy ogl�daj�c film i skutecznie wypr�bowywa�a j� na swoich r�wie�nicach z przedszkola. Jednak�e z powodu popularno�ci tego mitu, mo�e si� okaza� przydatne wytworzenie wok� w�asnej osoby aury tajemniczo�ci w celu u�atwienia sobie zadania wprowadzania w trans niekt�rych os�b. Mit 3 Mo�na zosta� zahipnotyzowanym wbrew swojej woli. - fa�szywy Ka�dy kto zdaje sobie spraw�, �e jest hipnotyzowany mo�e si� temu przeciwstawi� bez wi�kszego problemu. Niemniej osoba nie�wiadoma przeprowadzanej na niej hipnozy mo�e zosta� zahipnotyzowana, jednak nie mo�na tutaj m�wi�, �e nast�pi�o to wbrew jej woli. Ponadto zdarzenie takie mo�e mie� miejsce jedynie w bardzo nielicznych sytuacjach. Jedn� z nich opisz� w jednym z nast�pnych rozdzia��w. Mit 4 Zahipnotyzowany wykona wszystkie polecenia hipnotyzera. - fa�szywy Osoba zahipnotyzowana nawet w najg��bszym transie pod�wiadomie kontroluje sytuacj� i nie wykona polece� niebezpiecznych dla siebie lub koliduj�cych z wyznawanymi przez ni� normami. Mit 5 Zahipnotyzowany posiada nadludzkie si�y. - prawie prawdziwy W rzeczywisto�ci nast�puje tylko maksymalne wykorzystanie wszystkich mo�liwo�ci i ukrytych rezerw organizmu (psychicznych, intelektualnych i fizycznych), co sprawia, �e wydaje si�, i� zahipnotyzowany dysponuje nadludzk� si��. Podobne zjawisko wyst�puje w skrajnym stresie np. cz�owiek uciekaj�cy przed psem rozwija, wydawa�oby si� niemo�liw� dla siebie pr�dko��. Mit 6. Hipnozie ulegaj� ludzie "s�abi", a "silne" osobowo�ci s� odporne - fa�szywy Wr�cz odwrotnie. Osobowo�ci silne i zr�wnowa�one s� bardziej otwarte i nie boj� si� hipnozy. Osobowo�ci "s�abe" trudniej jej ulegaj� z powodu poczucia zagro�enia. Mit 7 Mo�na nie wyj�� z transu hipnotycznego - fa�szywy do szpiku ko�ci Wyprowadzenie z transu jest �atwiejsze ni� zahipnotyzowanie. Nawet gdyby zahipnotyzowany nie reagowa� na polecenia wyj�cia z transu to pozostawiony sam sobie zapada w normaln� drzemk� i budzi si� ju� "odhipnotyzowany". 3. Szkodliwo�� hipnozy �adne z dotychczas przeprowadzonych bada� nie wykaza�o jakiejkolwiek szkodliwo�ci hipnozy. Dotyczy to zar�wno sfery cielesnej i duchowej cz�owieka. Samo zjawisko jest absolutnie naturalne i nieszkodliwe w tym sensie, �e jest nie wi�cej i nie mniej szkodliwe ni� inne stosunki interpersonalne. (Przez stosunki interpersonalne rozumie si� wszystkie jawne, werbalne, pod�wiadome, fizyczne i psychiczne oddzia�ywania pomi�dzy lud�mi). Mo�na wi�c komu� wyrz�dzi� krzywd�, ale takie samo ryzyko istnieje w normalnych kontaktach mi�dzyludzkich. Jeszcze raz zwr�c� uwag�, �e sam stan hipnozy nie jest szkodliwy a zaszkodzi� mog� jedynie sugestie hipnotyzera, np. poprzez niemo�liwe do przewidzenia skojarzenia wywo�uj�ce stres. Tak�e �le u�yte polecenia mog� spowodowa� szkody np. przy demonstrowaniu nieczu�o�ci na b�l nie mo�na m�wi�: "Nie czujesz swojej r�ki, nie czujesz b�lu...", gdy� mo�e to spowodowa� reakcj� odwrotn� i wywo�a� b�l organiczny lub obezw�adnienie r�ki. Je�li chcemy osi�gn�� nieczu�o�� na b�l to u�ywa si� sugestii typu "... teraz przez chwil� nie b�dziesz czu� jak Ci� dotykam, przez chwil� nie b�dziesz odczuwa� przykrych wra�e�....". Nie powinno si� tak�e zbyt cz�sto wykorzystywa� tej samej osoby do pokazowych seans�w hipnozy, gdy� gwa�towne wchodzenie w trans te� powoduje stresy. 4. Podatno�� na hipnoz� Podatno�ci� na hipnoz� nazywamy zdolno�� wchodzenia w trans hipnotyczny. Hipnotyzerzy uwa�aj�, �e w hipnoz� mo�na wprowadzi� zdecydowan� wi�kszo�� populacji. Zale�y to g��wnie od stanu emocjonalnego hipnotyzowanego oraz wielu innych czynnik�w. Cz�sto ta sama osoba raz wchodzi w g��boki trans, a innym razem tylko w p�ytki, albo w og�le jest oporna. Dzieje si� te� odwrotnie. Osoba kt�ra do tej pory mia�a trudno�ci w tym zakresie, nagle si� ich pozbywa. Przy okazji warto zauwa�y� �e osoby hipnotyzowane niejako "ucz� si�" wchodzenia w trans i z ka�dym nast�pnym razem przychodzi im to �atwiej. Oczywi�cie nie jest to regu�a. Jeden z hipnotyzer�w twierdzi, �e ca�kowicie (co nie znaczy, �e trwale) niewra�liwych na hipnoz� jest oko�o 5 % populacji. W najg��bszy trans mo�na wprowadzi� oko�o 25 % ludzi, a reszta osi�ga r�ne po�rednie stany hipnozy. Cz�� hipnotyzer�w osi�ga lepsze rezultaty co by� mo�e jest wynikiem lepszego podej�cia do hipnotyzowanego, a mo�e te� odgrywa w tym du�� rol� miejsce hipnotyzowania. Na przyk�ad Bernheim - twierdzi, �e w szpitalu 80% jego pacjent�w osi�ga�o stan g��bokiej hipnozy, podczas gdy z os�b hipnotyzowanych prywatnie tylko 20%. Podatno�� na hipnoz� nie zale�y od p�ci, wykszta�cenia i inteligencji. Natomiast zale�y od: - wieku - od 5 do 17 lat troch� wi�ksza ni� w innych grupach wiekowych - stosunk�w pomi�dzy hipnotyzerem a hipnotyzowanym (uprzedzenia i animozje �le rokuj�) - wyobra�e� hipnotyzowanego dotycz�cych tego jak ma wygl�da� hipnoza i hipnotyzer. Warto zauwa�y�, �e osoby b�d�ce somnambulikami (�pi�ce g��boko, maj�ce trudno�ci z rozr�nieniem jawy od snu gdy si� je budzi) s� bardzo podatne na hipnoz� i �atwo wchodz� w g��boki trans. 5. G��boko�� transu. Przez g��boko�� transu rozumie� nale�y zdolno�� zahipnotyzowanego do wykonania sugestii zhierarchizowanych wed�ug poziomu trudno�ci. Oznacza to, �e im trudniejsze polecenia wykonuje zahipnotyzowany tym wi�ksza jest g��boko�� transu. Ponadto okre�lenie g��boko�ci transu pomaga hipnotyzerowi odpowiednio dobiera� sugestie aby nie by�y one zbyt trudne do realizacji. Powszechnie stosuje si� dwie skale dotycz�ce g��boko�ci transu. - Skala opisowa. Wg Forela hipnoz� dzielimy na trzy zasadnicze stadia : -lekki (somnolencj� czyli senno�� - charakteryzuje si� znu�eniem i relaksacj�. -�redni (hipotaksj�, czyli lekki sen) - hipnotyzowany nie mo�e otworzy� oczu, ale nie traci pami�ci. -g��boki ( somnabulizm, czyli g��boki sen) - hipnotyzowany mo�e w transie otworzy� oczy, m�wi� i chodzi�. - Tabela punktowa Davisa i Husbanda Tabela ta umo�liwia zorientowanie si� w jak g��bokim transie jest hipnotyzowany na podstawie obserwacji jego reakcji. Ponadto umo�liwia ona tak�e pewn� standaryzacj� wynik�w przy badaniach, gdy� jest dok�adniejsza ni� skala opisowa. Mo�na wi�c przeprowadzi� do�wiadczenie i stwierdzi�, �e osoba A b�d�c w 10 stopniu hipnozy zrobi�a to i tamto a osoba B nie zrobi�a tego. Dzi�ki temu mo�na por�wnywa� do�wiadczenia i weryfikowa� je (potwierdza� lub zaprzecza� ich prawdziwo�ci poprzez przeprowadzenie nast�pnych do�wiadcze�). G��boko�� Stopie� Objawy Oporny 0 Hipnoidalny l 2 3 lekka relaksacja 45 trzepotanie powiekami pe�na relaksacja cia�a Lekki trans 671011 katalepsja oczna katalepsja ko�czyn katalepsja sztywna lekkie znieczulenie G��boko�� Stopie� Objawy �redni trans 13 17 18 20 cz�ciowa niepami�� zdarze� w hipnozie zmiany osobowo�ci proste sugestie pohipnotyczne iluzje kinestetyczne G��boki trans 2122 26 otwarcie oczu w transie trudne sugestie pohipnotyczne trudne sugestie pohipnotyczne 27 halucynacje s�uchowe dodatnie 29 30 halucynacje s�uchowe ujemne halucynacje wzrokowe ujemne 6. Testy poda...
Ninoczka115