Wojciech Eichelberger - Kobieta bez winy i wstydu.pdf

(365 KB) Pobierz
Microsoft Word - Wojciech Eichelberger - Kobieta bez winy i wstydu.doc
Wojciech Eichelberger
Kobieta bez winy i wstydu
Wydawnictwo Do
Świętej Ladacznicy
- Autor
Od Autora
Książka ta powstała dzięki inspiracji i pracy niezliczonych
istot. Tak niewiele z nich mogę tutaj przywołać z imienia.
W pierwszej kolejności dzięki Hannie Jakubowicz, która za-
proponowała mi cykl wykładów w EKO-OKO. Dzięki Marii
Malewskiej, z którą wcześniej dyskutowaliśmy zarys telewizyj-
nego programu o kobietach.
Dzięki Dorocie Powałce i Basi Zieleńskiej, które ogromnym
nakładem pracy przygotowały surowy tekst spisany z taśmy i
dopingowały do dalszej pracy.
Dzięki znakomitemu wydawcy tej książki, Markowi Ryćko,
który z anielską cierpliwością pozwalał mi nanosić coraz to nowe
poprawki na gotowe już strony tekstu i zadawał wiele trudnych
pytań.
Dzięki Ani Mieszczanek, która krytycznie przejrzała i zre-
dagowała całość i zaniepokoiła się tym, że książka "za bardzo
pałęta się wokół absolutu".
Wreszcie dzięki wszystkim kobietom napotkanym w moim
życiu prywatnym i zawodowym, które pozwoliły mi poznać
swoje losy, swoje aspiracje i wspaniałe możliwości. Szczególnie
wiele zawdzięczam w tej sprawie kobietom mi najbliższym:
mojej matce Irenie i mojej żonie Joannie.
Dziękuję wszystkim.
Wojtek Eichelberger
Warszawa, 11 marca 1997 r.
Od Wydawcy
Teksty przedstawione w tej książce są zapisem cyklu pięciu
wykładów, jakie przeprowadził Autor w Ośrodku Edukacji
Ekologicznej EKO-OKO w Warszawie na przełomie 1992 i 1993
roku.
Kiedy Autor pracował nad doprowadzeniem tej książki do
obecnej postaci, miałem przyjemność dziesiątki razy spotkać się z
Nim na rozmowach, wspólnej pracy i porannej kawie. Cieszę się,
że mogłem towarzyszyć Mu w tworzeniu tak pięknego tekstu.
Dziękuję Ci, Wojtku.
Z konieczności, z potrzeby i z przyjemnością przeczytałem tę
książkę wielokrotnie i przy każdym czytaniu odkrywałem dalsze
poziomy głębi, których wcześniej nie dostrzegłem.
Wiedza, którą wyniosłem z tej książki już podczas jej doj-
rzewania, okazała się być niezwykle ważna dla mnie. Wiele
zmieniło się w moim życiu po jej przeczytaniu, wyciągnięciu
wniosków i wprowadzeniu ich w czyn.
Z radością i pełnym przekonaniem polecam tę książkę za-
równo kobietom, jak i mężczyznom.
Marek Ryćko
Warszawa, 17 marca 1997 r.
Kusicielka
Co się zdarzyło pod rajskim drzewem?
Nie wiem, co się zdarzyło pod rajskim drzewem. Jeśli my-
ślicie, że wam powiem, jak to było na pewno, zapewniam, że tak
nie będzie. Ponieważ jednak czuję się upokorzony wieloletnim
obcowaniem z równie powszechną, co prymitywną interpretacją
rajskiego mitu, chciałbym podzielić się z wami moimi
wątpliwościami, a także zaprosić was do reinterpretacji przekazu
o rajskim drzewie.
Najpierw jednak muszę powiedzieć parę zdań o moim reli-
gijno-światopoglądowym rodowodzie, bo to może być ważne
podczas rozmowy na tematy tak zasadnicze. Jestem psychologiem
i psychoterapeutą. Korzenie mojego światopoglądu - ujmując
rzecz chronologicznie - tkwią w katolicyzmie, zaś jego pień i
korona wyewoluowały w kierunku buddyzmu. Dzięki temu
zyskałem, jak sądzę, pożyteczny dystans wobec tradycji i
mitologii chrześcijańskiej. Z drugiej strony moje późniejsze
buddyjskie doświadczenie domaga się głębszego zrozumienia
nieświadomie i bezkrytycznie pochłanianych - wraz z mlekiem
matki - katolickich treści i obrazów.
Jakiś czas temu, razem z Marią Malewską, upojeni sukcesem
cyklu Być tutaj, złożyliśmy telewizji propozycję programu o
kobietach. Rozmowy z telewizją przedłużały się, a we mnie temat
się gotował, postanowiłem więc podzielić się moimi
przemyśleniami w cyklu spotkań-wykładów, a przy okazji poddać
je publicznemu osądowi. Cieszę się, że na sali są nie tylko
kobiety, ale i paru mężczyzn. Myślę, że to dobry znak.
Jako motto naszych spotkań wybrałem cytat z książki Fritjofa
Capry Punkt zwrotny:
Przez ostatnie 3000 lat cywilizacja zachodnia i poprzedzające
ją cywilizacje, jak również większość innych kultur, opierały się
na systemach filozoficznych, społecznych i politycznych, w
których mężczyźni, za sprawę swej siły, bezpośredniego nacisku
lub rytuału, a także tradycji, prawa, języka, obyczaju i
ceremoniału, wychowania i podziale pracy decyduję o tym, jaką
rolę maję kobiety odgrywać, a jakiej nie, przy czym płeć żeńska
jest wszędzie klasyfikowana niżej niż miska.
Chcę się zająć tym fragmentem owego systemu dominacji i
represji, który wiąże się z tworzeniem i podtrzymywaniem
stereotypu kobiety, pozostającego w dramatycznej często
sprzeczności z jej archetypem.
Najważniejszym powodem, dla którego zająłem się tym
trudnym tematem, jest potrzeba spłacenia przynajmniej części
mojego własnego, jak i w ogóle męskiego, karmicznego długu
wobec kobiet i przyjścia im z pomocą. W swojej pracy prze-
konuję się wciąż na nowo, że cierpienie w życiu większości
kobiet bierze swój początek z bezkrytycznego przyjmowania i
uznawania za prawdę mitów i stereotypów, którymi nasycona jest
nasza kultura i religijność, nasze koncepcje pedagogiczne i
obyczajowość.
Będę sięgał do jungowskiej tradycji rozumienia mitów i
symboli, zainspirowany w szczególności lekturami książek Jo-
sepha Campbella The Power of Myth (Potęga mitu) a także The
Hero with a Thousand Faces (Bohater o tysiącu twarzy). Prawdę
mówiąc to właśnie odwaga, inteligencja i wspaniała intuicja
Campbella sprawiły, że decyduję się na to karkołomne przed-
sięwzięcie.
W dzisiejszej rozmowie chcę zakwestionować jednoznacznie
negatywną interpretację roli Ewy w tym, co się wydarzyło
w Raju i doprowadzić do - choćby częściowej - jej rehabilita-
cji. Widać gołym okiem, na jak ryzykowną wyprawę się tutaj
wybieramy.
W micie o Adamie i Ewie mówi się, że Bóg stworzył czło-
wieka na wzór i podobieństwo swoje. Człowiekiem tym był
Adam, którego szybko i jednoznacznie uznano za mężczyznę, co
doprowadziło do nieuniknionej konkluzji, że Bóg też jest
mężczyzną. Jesteśmy więc skłonni wyobrażać sobie Boga jako
sędziwego mężczyznę z siwą brodą, który miał niezrozumiały
kaprys stworzenia kogoś na własny wzór i podobieństwo, a więc
"wyposażenia" go (oprócz innych atrybutów) w tę samą płeć.
Taka interpretacja musi budzić wątpliwości. Przypisywanie
Bogu jakiejkolwiek płci jest - zdemaskowaną zarówno przez
historyków, jak i mistyków - socjotechniczną manipulacją, ma-
jącą na celu zapewnienie dominującej pozycji jednej z połówek
ludzkości. Ta manipulacja dokonała się zresztą w erze głęboko
przedchrystusowej. Mniej więcej 3000 lat później powstało w
Ameryce liczące się feministyczne ugrupowanie, które uparcie
wyraża się o Bogu per "ona" i stara się przekonać wszystkich, że
Bóg jest kobietą.
Myślę, że jedno i drugie urąga Bogu jako takiemu - nie
uwzględnia Jego pełni i doskonałości. Przypisując Bogu płeć,
redukujemy Go bezkrytycznie do czegoś połowicznego. Dlaczego
tak trudno nam uznać, że Bóg nie ma żadnej płci - że jest tym, co
przekracza to tak prozaiczne rozróżnienie, bowiem przekracza
wszelkie podziały i wszelki dualizm. Na tym właśnie przecież
zasadza się Jego boskość.
Jeśli przyjmiemy powyższą tezę, którą zresztą mistycy i mi-
styczki różnych religii potwierdzają swoim żywym doświad-
czeniem, wypada zadać sobie pytanie: jakiej płci był Adam? Czy
miał jakąkolwiek płeć? Kto to w ogóle był Adam? Czy na pewno
miał postać ludzką, tak jak to sobie wyobrażamy? A może Adam
był na przykład - jak sugeruje słynny uczony i myśliciel Konrad
Lorenz - obojnaczą komórką, która jest nieśmiertelna w tym
sensie, że rozmnaża się przez podział, produkując w
nieskończoność kolejne, identyczne egzemplarze. Pomijając sens
Czy
Adam był
mężczyzną?
Płeć Boga
Zgłoś jeśli naruszono regulamin