UTRZYMYWANIE SIĘ ZWIAZKU I JEGO PRZEBIEG
Modele etapów i filtrów
Teorie filtrów - wybór partnera jako seria etapów podczas których wybór się stopniowo zawęża
· Model Kerckhoffa i Davisa -teoria filtrów /procesy wyboru partnera/– na początku znajomości ludzie filtrują osoby, z którymi chcieli by zawrzeć bliższą znajomość; początkowe etapy związków – zmienne społeczne; rozwój związku – zgodność wartości; dalszy rozwój - cechy osobiste; zmienne społeczne i wartości powinny być podobne a cechy osobowości komplementarne
· Murstein – model bodźce – wartości – role/procesy wyboru partnera/ – wybór partnera intymnego przebiega w 3 etapach: 1. Etap bodźców – ocena cech fizycznych2. Etap wartości – podobność wartości i postaw3.Etap ról – postawy wobec ról, czego partnerzy od siebie oczekują, i czy ich role wzajemnie do siebie pasują
· Levinger- Model teorii etapów/zmiany zachodzące w związku gdy przechodzi na kolejne poziomy intymności/
A. Poznanie się
B. Rozwój
C. Kontynuacja
D. Podupadanie
E. Zakończenie
ROZPAD ZWIĄZKU
Braiker i Kelly – główne przyczyny konfliktów interpersonalnych – 3 podstawowe kategorie
1. Konflikty dotyczące konkretnych zachowań
2. Konflikty dotyczące norm i ról
3. Konflikty dotyczące cech osobowości
Postrzeganie niepożądanych zachowań przez pary nieszczęśliwe
o Charakterystyczne dla drugiej osoby (wewnętrzne)
o Długotrwałe (stabilne)
o Pojawiające się także w innych sferach związku (globalne)
Zachowania pożądane (pary nieszczęśliwe)
o Wywołane przez okoliczności (zewnętrzne)
o Nietypowe dla drugiej osoby ( niestabilne)
o Związane z konkretnymi okolicznościami (specyficzne)
Postrzeganie niepożądanych zachowań przez pary szczęśliwe
o Sytuacyjne (zewnętrzne)
o Tymczasowe (niestabilne)
o Raczej niepojawiające się w innych sferach związku (specyficzne)
Zachowania pozytywne (pary szczęśliwe)
o Mogące się powtórzyć (stabilne)
o Pojawiające się też w innych sferach związku (globalne)
Model rozpadu związku – DUCKA – rozpad związku jest procesem
1. FAZA WEWNĄTRZPSYCHICZNA – koncentrowanie się na partnerze: „Dłużej już tego nie zniosę”
2. FAZA WSPÓLNA – koncentrowanie się na związku: „Moje wycofanie się byłoby usprawiedliwione”
3. FAZA SPOŁECZNA – zmierzenie się z publicznymi konsekwencjami: „Mówię poważnie”
4. FAZA „POCHOWANIA” ZWIĄZKU – porządkowanie relacji: „ To już nieuniknione”
Rusbult i Zembrodt – Model reakcji na niezadowolenie ze związku = 4 główne reakcje na brak satysfakcji w związku, różnice pomiędzy tymi reakcjami zaznaczają się na 2 osiach: aktywność – bierność i konstruktywność – destruktywność
1. DIALOG – aktywna reakcja konstruktywna
2. LOJALNOŚĆ – pasywna reakcja konstruktywna
3. ZANIEDBANIE – pasywna reakcja destrukcyjna
4. WYJŚCIE – aktywna reakcja destrukcyjna
SKŁADNIKI ZWIĄZKU
1. ODKRYWANIE SIĘprzebiega stopniowo, proces wzajemny
Teoria penetracji społecznej (Altman i Taylor) – przenikanie w głębsze sfery podczas zbliżania się partnerów – faza orientacyjna (grzecznościowe konwersacja), faza wyjaśniająco – afektywna (osobiste postawy), faza afektywna (sprawy osobiste i prywatne), faza stabilnej wymiany (dzielenie się wszystkimi osobistymi uczuciami i posiadanymi rzeczami)
2. ZASADY
Rodzaje: nagradzania, intymności, koordynacji i unikania trudności, postępowania wobec osób trzecichFunkcje: REGULACYJNE – regulowanie zachowania NAGRADZANIA – wymiana nagród => motywacja do pozostawania w związku
3. WŁADZA Przymusu – możliwość stosowania karNagradzania – możliwość stosowania nagródUznana - stosowanie się do instrukcji i rad wynikających z roli obowiązków
Referencyjna – pragnienie identyfikowanie się z komuś lub dorównywania muEksperta- posiadanie rozleglejszej wiedzy i większych umiejętności
Przyjaźń
Kobiety – „twarzą w twarz”Mężczyźni - „ramię w ramię”
Przyjaźń instrumentalna – opiera się na wspólnych zajęciachPrzyjaźń ekspresyjna – opiera się na dzieleniu emocjami
W społeczeństwach indywidualistycznych za podstawę oceny małżeńskiego szczęścia i osobistej satysfakcji uznaje się INTYMNOŚĆ PSYCHICZNĄ
alfonsyna