PARSONS - ŹRÓDŁA I WZORY AGRESJI
1. System pokrewieństwa[wywiera wielostronny wpływ na dziecko, względnie określony i jednolity zwiększając poczucie niepewności]
Wzorce ról w dorosłym życiu, nie ma pozytywnego wzoru ojca, bo ojciec w pracy ;) tylko wzór matki. Chłopcy w szkole od rówieśników dowiadują sie, że faceci nie są tak uczuciowi. Rola kobiety jest podrzędna, jednak zaczyna się to zmieniać.
* Rola silnej, agresywnej, zawodowej kobiety. Konflikt i niespójność roli. Pojawia się agresja związana z niemożnością sprostowania roli. Agresja chłopców została później przeniesiona na kobiety. Mężczyzna musi być odpowiedzialny. Wyładowanie agresji. Tłumiona agresja później wybucha. Rola jest niespójna. Kobieta musi zaakceptować swoja podrzędną rolę - rodzi to frustracje. Decyzja o małżeństwie. Wzorce przekazywane przez matki córkom --> grzeczne, skromne, gorzej radzą sobie w przyszłym życiu, nie sprawdzają się w przyszłości. Role teraz się zmieniają - np. kobiety coraz częściej w gangach.
[Krytyka Parsonsa, że opiera się tylko na socjologii amerykańskiej lat 50.
- niekonsekwencje czyli sprzeczności w wymaganiach w stosunku do chłopców
- w PL różnice między rolami się zacierają, kiedy zmienił się model kobiety?
- model przygotowania do ról jest podobny, są przygotowane do innej roli niż mężczyźni
- pojawiają się silne wzorce, które każą kobiecie studiować i rozwijać się
Niespójność pojawia się na przestrzeni czasu a nie w kulturze.
- pojawia się w PL nadmiar obowiązków, czyli wzór jest sam ale później okazuje się że musi robić dużo więcej (wynika to ze zmiany wzoru struktur kulturowych)
System zawodowy:
Agresja w wieku dojrzałym zmienia się w rywalizację
- w systemie zawodowym wszyscy mają dążyć do sukcesu a w rzeczywistości tylko nie liczni wygrywają „pogoń za króliczkiem”. Zmiana koncentracji z łobuza na odpowiedzialność
W PL kobieta pojawia się w systemie zawodowym do wzmacnia agresję
- z jednej strony siedzenie w domu też powoduje frustracje, poziom frustracji u mężczyzn może spadać bo nie wszystko jest na jego głowie, albo może wzrastać gdy kobieta lepiej zarabia
„szklany sufit” – kobiety, podwyższenie frustracji poprzez łączenie obowiązków domowych i służbowych bo dalej jest to na jej głowie.
Jeżeli robimy wszystko aby osiągnąć cel a nie dostajemy nagrody to powoduje frustrację.
Jaki jest związek między zmianą społeczną a agresją?
- każda zmiana powoduje, że poziom stabilności się obniża, pojawia się lęk i agresja
- zmiana za którą nie nadąża system normatywny nie jest możliwy do opanowania (system regulatywny nie nadąża) pewne wzory przestają odpowiadać, pojawiają się nowe sprzeczne z pozostałymi i nie spójne.
System wrogości grupowej
Wolne zawody są za zmianami a z drugiej strony ma tradycjonalistów. Wpadają w konflikt i ma to tendencje do nakręcania się powodując ich jeszcze bardziej skrajne poglądy.
Konflikt w polityce i w mediach
Konserwatyści, sprawy In vitro, aborcji
Radio Maryja (tradycjonaliści) vs Wyborcza (agora) (postępowy); narodowy ruch vs feministki
Kto może być kozłem ofiarnym w PL?
- Żydzi, elity biznesu, UE -> istnieje ale nie jest tak bardzo widoczne to zjawisko
Parsons skupia się na sprzecznościach w roli (postawach), a Merton na sposób działania kultura->cel]
FUNKCJONALIŚCI - równowaga społeczeństwie, agresja szkodzi równowadze, poczucie niepewności, brak bezpieczeństwa, role niespójne, dysonans, "przepaść" rośnie, ilość ryzyka w życiu rośnie. Z rywalizacji pojawia się frustracja porażki i "wyścig szczurów", niewielka jest grupa zwycięzców. Frustracja zamienia sie w agresje. Miarą sukcesu życiowego jest sukces zawodowy.
Na 1 miejscu rodzina, później pieniądze, trauma społeczna. Zmiana w społeczeństwie powoduje agresje.
Agresja grupowa - szukanie kozłów ofiarnych np. kiedyś Polański
Wg Parsonsa mniejszości narodowe - Żydzi.
Wrogość grupowa w Polsce. Spirala wzajemnej wrogości. Wzajemna nienawiść w polityce - PO i PiS, w mediach - TV Trwam, kibice klubów sportowych
MERTON
Kultura a cele. Brak spójności między społecznie (kulturowo) definiowanymi celami a instytucjonalnymi normami ich osiągnięcia, możliwość realizacji. Wszyscy chcą wygrywać, ale nie każdemu się to uda.
· konformizm (częste zachowanie w społ.) chodzenie na zajęcia ; zorientowanie na cele
Kultura Struktura
+ (cele) + (normy -> mediacje)
+ -
· Innowacja - koncepcja, kradzież, cele tak, środki nie
· Rytualizm - cele - ; str. +, praca w fabryce, urzędnik administracji publicznej
· Wycofanie
· Bunt
Wycofanie
kultura (cele) struktura (normy)
- -
np. nałogi
Bunt
+/- +/-
zmieniamy cel np. antyglobaliści, sekty
MERTON - KRYTYKA TEORII
1. Czy ma moc wyjaśniającą?
Tak, wyjaśnia funkcjonalizm, nie wyjaśnia zmiany społecznej.
2. Czy jest użyteczna w sensie praktycznym do rozwiązania problemów społecznych? TAK
3. Czy jest teoria socjologiczna czy społeczną?
4. Czy jest spójna? TAK
5. Czy uniwersalna? TAK* (w Ameryce powstała)
6. Stopień kompletności teorii ( Czy można ją rozwiązać?)
KONFORMIZM - reakcja najbardziej typowa, rozpowszechniona szeroko, typowe zachowania członków społeczeństwa. Konformistyczne wobec ustalonych wzorów kulturowych.
INNOWACJA - ogromny nacisk na cel, ten cel - dążymy do osiągnięcia nawet poprzez wykorzystanie zakazanych, choć skutecznych środków.
Jednostka nie zinternalizowała norm postępowania, ale przyswoiła kulturowy nacisk na cel.
Przenajświętszy cel uświęca środki. Najsilniejsze naciski w kierunku dewiacji wywierane są na członków warstw niższych.
Brak perspektyw awansu, a praca fizyczna jest społ. piętnowana --> skłonności do zachowań dewiacyjnych --> porządek kastowy.
Zadawanie przestępcze --> gdy bieda + nacisk kulturowy
RYTUALIZM
Odrzucenie celów, sukcesu itd. awansu, jednostka uważa, że tak ja jest jest ok. Przestrzega norm. Ten rodzaj przystosowania jest decyzja subiektywną. To zachowanie jest dozwolone ale kulturowo nie jest cenione!! --> odchylenie od modelu kulturowego.
Wyprowadza hipotezy o podłożu empirycznym, dające się zoperacjonalizować.
TEORIA ŚREDNIEGO ZASIĘGU ! --> buduje hipotezy teoretyczne, które sprawdza w innych warunkach.
Ściśle związana z empirią.
Wybrane aspekty. Np. teoria grup odniesienia --> znaczący inny np. powódź!)
Zestaw ról, duch kapitalizmu Webera! Monografia samobójstw Durkhaima.
Dlaczego?
Budowanie całościowych teorii jest niewłaściwe jako naśladowanie teorii przyrodniczych (1), fizyka nie ma jednej teorii wyjaśniania wszystkich zjawisk, dlatego w socjologii też się to nie sprawdza! (2) Po co ogólna teoria? Bo mieści ona wszystko przez co nie jesteśmy w stanie ściśle odnieść pojęć i teorii do problemu, konkurencyjne wartości, ogół nie może właściwie odzwierciedlać każdego zjawiska, empiria musi tworzyć całość z teorią (3) budowanie TŚZ nie oznacza zatrzymania budowy ogólnych teorii, ale tylko z TŚZ jesteśmy w stanie tworzyć teorie, indukcja nie dedukcja.
GENERALIZACJA EMPIRYCZNA --> Nie mylić z TŚZ! Wpływ wykształcenia na poglądy polityczne, sumuje prawidłowości! Z badań brak założeń, nie koniecznie przyczyna, ale efekt! Wykształcenie i poglądy polityczne pochodzą z tego samego szerszego układu społecznego, danego środowiska.
BRAK ZAŁOŻEŃ TEORETYCZNYCH!
TŚZ --> ANOMIA
kultura <=> struktura, normy
II
wartości,
cele
(Ameryka sukces)
Jednostka radzi sobie na różne sposoby
- konformizm
- Innowacja (dewiant, oszust
- rytualista (dla Mertona : biurokrata, Polak katolik)
- wycofanie
- bunt (kontrkultura film Absolwent, Pani Robinson)
PL (światowe badania całości, praktyki religijne nie odnoszą sie do stosowania wartości) RYTUALIZM
Skupianie sie na rodzinach, jesteśmy państwem rozczłonkowanym, brak społeczeństwa obywatelskiego.
Wspólnota narodowo-katolicka i wspólnota rodzinna, brak środka - wsp. obyw. !
FUNKCJONALIZM
Krytyka Mertona
1) Funkcjonalna jedność systemów społecznych, stopień integracji musi być empirycznie potwierdzalny, nie złożony teoretycznie! trzeba badać poziom integracji np. napięcie między systemem kulturowym a gospodarczym (USA sukces vs możliwości)
2) Funkcjonalna uniwersalność elementów systemów (prostytucja) kwestie moralne mylone z ekonomicznymi, moralność nie racjonalność, 500 tys. prostytutek 200 pielęgniarek) jeśli coś istnieje nie oznacza to, że musi istnieć, to może być alternatywa funkcjonalna np. mafia, potrzeby zaspokajane kulturą (Polański -> akt paniki moralnej związanej z pedofilia w USA) Funkcje mogą być pożyteczne, ale zależy dla kogo np. dopalacze dla mafii, bossowie polityczni w USA.
Element może być funkcjonalny lub dysfunkcjonalny.
3) Niezbędność funkcjonalna elementów dla systemu. Dotyczy wymogów funkcjonalnych, alternatywne substytuty funkcjonalne => wzór miłości romantycznej (bogate rodziny nie pozwalają na wyjście za mąż za byle kogo)
Funkcja nie musi wiązać elementów z całością.
Funkcje jawne VS ukryte
II II
uświadamiane i zamierzone nieuświadomione, niejawne, niezamierzone
Konsekwencje obiektywne wpływają na zmianę systemu.
Żarówki wydajność i światło <= jawna
wydajność i inteligencja grupowa (więź nieformalna) <= ukryta
Ostentacyjnie wysoka jakość <= jawna dla użytkowników
Konsumpcja (kawior) status, pozycja w społ. prestiż <= ukryta
(CNOTA Z KONIECZNOŚCI jestem bogaty/ tak ciężko pracuje)
Rozróżnienie tych funkcji : weryfikacje zdroworozsądkowe podejście
· pozornie irracjonalne zjawiska i problemy społeczne (integracje!) dają się wyjaśnić (f. jawna)
· dziedziny badań pożyteczne dla teorii socjologicznej (kieruje na nie)
· f. ukryta - poważny wzrost wiedzy socjologicznej (konsumpcja => symbolizacja, obiektywizacja statusów)
PARADYGMAT ANALIZY FUNKCJONALNEJ
opis zjawiska
1) statusy i przynależność gr. osób będących elementem opisu
2) alternatywne zachowanie (równie możliwe jak obserwowalne zachowanie) ALTERNATYWA JEST KONIECZNA!
3) Znaczenia i motywy przypisywane przez samych aktorów przez co dochodzimy do ukrytych (jawne i uświadomione) Pozycja w (systemie) strukturze determinuje pewne postępowania.
EGZAMIN
1) Jakie zmiany w strukturze?
Wesele np. młodzi aranżują i finansują ślub, indywidualizacja ślubu, brak symboli, przejście z rodziny do rodziny, rytuał przejściowo, ale symbolizacja indywidualna historia pary.
2) funkcje jawne vs ukryte MERTON
wzór między PARSONS
goffu