system edukacji na Litwie - tabela.pdf - systemy edukacji - gamblerpl

System oświaty na Litwie

ë Republika oparta na systemie demokracji parlamentarnej;

- Głowa państwa: prezydent wybierany w wyborach powszechnych na pięcioletnia kadencję;

- Władza ustawodawcza: jednoizbowy Parlament, Sejm liczący 141 deputowanych, wybieranych w wyborach powszechnych na czteroletnią kadencję;

- Władza wykonawcza: rząd z premierem na czele;

ë Wilno jest stolicą oraz największym i najpiękniejszym miastem Litwy, gdzie mieszka ponad 577 000 mieszkańców. Zbudowano je u zbiegu dwóch rzek – Neris i Wilii , w pobliżu malowniczo

zalesionych pagórków. Obecnie jest to centrum życia politycznego, gospodarczego i kulturalnego Litwy. Starówka w Wilnie znajduje się na liście Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO;

ë Terytorium: 65,2 tys.km 2 zamieszkuje 3,5 mln mieszkańców, w tym: Litwinów – 80,6%, Rosjan – 8,7%, Polaków - 7%, Białorusinów – 1,6%, innych narodowości – 2,1%;

ë Język urzędowy: język litewski;

ë Sąsiedzi: Łotwa (588 km), Białoruś (660 km), Polska (103 km), Obwód Kaliningradzki {Rosja} (273 km);

ë W chwili upadku rządów sowieckich w 1991 r., Litwa była jedną z pierwszych republik, które oderwały się od Związku Sowieckiego, chociaż deklaracja niepodległości Litwy została

proklamowana rok wcześniej, 11 marca 1990 r.

ë Obowiązek szkolny 6/7 – 16 roku życia;

ë System szkolnictwa na Litwie jest jednolity, bazujący na szkole narodowej litewskiej;

ë podstawowe zasady dotyczące funkcjonowania oświaty uchwalane są przez Parlament, a odpowiedzialność za wdrożenie ich w życie spoczywa na rządzie i Ministerstwie Edukacji i Nauki

(MEiN);

ë MEiN przygotowuje, ustala, wdraża programy szkolne, metody nauczania, określa organizację na szczeblu kształcenia przedszkolnego, początkowego, podstawowego, średniego, specjalnego,

ustawicznego;

ë Zasady funkcjonowania szkolnictwa regulowane są odpowiednimi ustawami o szkolnictwie, nauce i studiach, edukacji zawodowej, i szkoleniach oraz następującymi po nich ustawach;

ë Prowadzący zajęcia nauczyciele mają prawo do znacznej autonomii w korzystaniu z metod nauczania, literatury oraz z innych pomocy dydaktycznych,

ë Wysokość płac dla nauczycieli ustanawia rząd, ale dyrektorzy zgodnie z normami rządowymi mogą przeznaczać pracownikom premie, pod warunkiem, że są na to pieniądze;

ë Szkolnictwo wyższe posiada własne programy nauczania na studiach bezpośrednio lub pośrednio zatwierdzane przez MEiN;

ë Mniejszości narodowe mają prawo do uczenia dzieci mowy ojczystej, historii swego kraju i kultywowania tradycji narodowych w szkołach mniejszości narodowych. Szkoły te funkcjonują w

ramach państwowego systemu edukacji;

ë Szkolnictwo prywatne/niepaństwowe może funkcjonować na wszystkich szczeblach nauczania. Niepaństwowe instytucje szkolnictwa mogą być powoływane, reorganizowane, rozwiązywane

przez osoby prywatne lub odpowiednie jednostki prawne, po uprzednim poinformowaniu i zgodzie MEiN;

ë Obowiązek finansowania działalności placówek oświatowych spoczywa na państwie oraz na jednostkach administracji lokalnej;

ë Wszystkie placówki oświatowe (państwowe i niepaństwowe) otrzymują subsydia i granty od państwa;

ë Instytucje szkolnictwa wyższego również są finansowane z budżetu państwa. Studenci, którzy płacą czesne na uczelniach wyższych i uczelniach niepaństwowych przyczyniają się do

dodatkowego dochodu tych instytucji;

ë Nakłady finansowe na oświatę wyniosły w roku 1999 6,5% produktu krajowego brutto, a w roku 2003 5,2% PKB;

ë Nieobowi ą zkowe (ale wskazane przez MEiN);

ë Przeznaczone dla dzieci w wieku od 4 do 6/7 lat;

ë Ich celem jest umożliwiane kontaktu dziecka z rówieśnikami poza domem oraz przygotowanie do kolejnych etapów nauki;

ë Maksymalna ilość dzieci w grupie to 15 osób;

ë Edukacja w tych placówka kierowana jest dwoma programami państwowymi:

- „Wytyczne edukacji przedszkolnej” – program zachęcający do integracji działań nauczycieli i rodziców;

- „Sznurek” – program stosuje metodę edukacji holistycznej;

ë Placówki funkcjonujące przez cały rok kalendarzowy z wyjątkiem świąt narodowych oraz sobót i niedziel;

ë Koszty utrzymania dziecka w placówce państwowej w 60% ponoszą rodzice, a w szkołach niepaństwowych 100%;

System oświaty na Litwie

ë Obowiązkowa, powszechna, koedukacyjna, bezpłatna;

ë Składa się z 4-letniej szkoły początkowej i 6-letniej szkoły podstawowej, edukacja na tym szczeblu trwa 10 lat (4+6);

ë Uczęszczają do niej głównie dzieci w wieku od 10 do 16 roku życia;

ë Szkoła początkowa: klasy I – IV, szkoła podstawowa: klasy V - X ;

ë Prowadzi naukę według powszechnego programu i planu nauczania zatwierdzonego przez MEiN;

ë Rok szkolny składa się z trymestrów, w szkole początkowej trwa 170 dni, a w szkole podstawowej 195 dni;

ë Uczniów pierwszych klas obowiązują 22 godziny lekcyjne tygodniowo, a w kolejnych latach (klasy II - IV) 23 godziny lekcyjne;

ë Dzienne obciążenie nauką wynosi cztery lub pięć godzin lekcyjnych, z możliwością organizowania przez nauczyciela lekcji ponad programowych;

ë Godzina lekcyjna w pierwszej klasie trwa 35 minut., a w klasach II – IV może ona trwać 35, 40, 45 minut;

ë Maksymalna ilość uczniów w klasie może wynosić 24;

ë Obowiązuje dziesięciostopniowa skala ocen. (stopnie 1- 3 uważane są za niedostateczne). W przypadku zrezygnowania z oceniania uczniów w szkole początkowej (co umożliwiają przepisy

MEiN) odpowiedzialność za to ponosi Rada Pedagogiczna danej szkoły;

ë Uczniowie, którzy otrzymają stopnie niedostateczne z kilku przedmiotów, decyzją Rady Pedagogicznej szkoły, nie uzyskują promocji do następnej klasy lub nie otrzymują świadectwa

ukończenia szkoły;

ë W szkole początkowej po zakończeniu każdego trymestru nauczyciel powinien przedstawić w formie opisowej wyniki każdego ucznia;

ë Uczniowie, których osiągnięcia z poszczególnych przedmiotów są niezadowalające w myśl przyjętych kryteriów, mogą warunkowo przejść do następnej klasy na prośbę rodziców i za zgodą

Rady Pedagogicznej;

ë W sytuacji, kiedy uczeń w szkole początkowej jest celujący, z ocenami końcowymi 9 i 10 ze wszystkich przedmiotów, może przejść na wyższy poziom z pominięciem jednej klasy pod

warunkiem, że jego wiedza z przedmiotów nauczanych w wyższej klasie zostanie sprawdzona i zweryfikowana przez nauczyciela;

ë Przejście ze szkoły początkowej do podstawowej odbywa się na podstawie ocen końcowych z czwartej klasy. Na świadectwie ukończenia szkoły początkowej Rada Pedagogiczna określa, czy

dany uczeń na podstawie zdobytych umiejętności może przejść do szkoły podstawowej;

ë W sytuacji, gdy na świadectwie ukończenia szkoły początkowej nie ma ocen, osiągnięcia przedstawia się w procentach lub też w formie pisemnej opinii, symboli lub innych równoważnych

wskaźników;

ë Szkoły podstawowe są placówkami niezależnymi, działającymi w połączeniu ze szkołą początkową, lub będącymi częścią szkoły średniej ogólnokształcącej;

ë Tygodniowa liczba godzin lekcyjnych w szkole podstawowej wynosi tygodniowo: 28 – 31;

ë Od klasy VII w szkołach podstawowych rozpoczyna się nauczanie ukierunkowane (profilowane: profil humanistyczny, realny, technologiczny, artystyczny). Odbywa się ono na poziomie B

(podstawowym) lub na poziomie S (w trybie rozszerzonym, ukierunkowanym);

ë MEiN ustala plan zajęć i przedmioty obowiązkowe w 90% całkowitej liczby godzin lekcyjnych. Zajęcia te stanowią minimalną liczbę godzin z przedmiotów obowiązkowych na poziomie B .

Na poziomie S obowiązują również te zajęcia + zajęcia obowiązkowe i nadobowiązkowe ustalane przez dyrekcję i radę szkół w zależności od potrzeb uczniów;

ë Szesnaście przedmiotów obowiązkowych to : wychowanie moralne (religia, etyka wychowanie lub wychowanie obywatelskie), język państwowy – litewski, jeden lub dwa języki obce,

matematyka, człowiek i środowisko, biologia, fizyka, chemia, historia, praw i obowiązków obywatelskich, geografia, sztuki plastyczne, muzyka, prace ręczne (gospodarstwo domowe),

wychowanie fizyczne;

ë Nauka na poziomie S charakteryzuje się m.in.: większą liczbą zajęć z języków obcych, sztuk pięknych, muzyki oraz wychowania fizycznego;

ë Uczniowie X klas szkoły podstawowej dodatkowo wybierają przedmioty tzw. dowolne, np. informatyka, astronomia, filozofia, nauki polityczne oraz inne zaoferowane przez szkołę;

ë Oceny na koniec semestru oraz na koniec roku szkolnego wystawiane są w 10 stopniowej skali, ale po uzyskaniu zgody rady szkoły nauczyciele mogą stosować inna skalę oceniania;

ë Uczniowie którzy nie ukończyli 16 roku życia i nie uzyskali ocen pozytywnych, mogą przejść do następnej klasy za decyzją rodziców, ale nie podchodzą do egzaminów końcowych, jeśli nie

uzyskają lepszych wyników w nauce. Jeśli do 16 roku życia uczeń nie uzyska pozytywnych wyników w nauce proponuje mu się zmianę szkoły;

ë Po ukończeniu szkoły podstawowej uczniowie otrzymują świadectwo ukończenia szkoły z wykazem ocen z przedmiotami egzaminacyjnymi ;

ë Egzaminy końcowe odbywają się w oparciu o kryteria ustalone przez MEiN. Egzaminy końcowe szkoły podstawowej obowiązują wszystkich uczniów, którzy z trymestrów w klasie X uzyskali

średnia ocen od 4 do 10. Egzaminy zdaje się zazwyczaj w formie testów pisemnych, które opracowywane są przez grupę ekspertów, pracujących przy uniwersytecie pedagogicznym, i

zatwierdzane przez MEiN;

ë Na zakończenie szkoły podstawowej uczniowie otrzymują świadectwo ukończenia wraz z ocenami z przedmiotów egzaminacyjnych w skali od 1 do 10;

ë Świadectwo ukończenia szkoły podstawowej umożliwia podjęcie nauki w szkole średniej ogólnokształcącej, zawodowej, gimnazjach i innych szkołach.;

System oświaty na Litwie

ë Nieobowiązkowa, bezpłatna (w państwowych placówkach edukacyjnych)

ë Dwuletnia (klasy XI - XII);

ë Nauka w niej kończy się uzyskaniem świadectwa dojrzałości uprawniającego do dalszego kształcenia w kolegium nauczycielskim lub na uczelniach wyższych typu uniwersyteckiego;

ë Rok szkolny trwa od września do maja;

ë Rok szkolny podzielony jest na trymestry lub dwa semestry (np. w niektórych gimnazjach);

ë Wykształcenie średnie ogólnokształcące można zdobyć w dziennych szkołach średnich, w wieczorowych szkołach średnich, w szkołach zawodowych III stopnia oraz w gimnazjach;

ë Maksymalna liczba godzin lekcyjnych wynosi 32 godziny, a godzina lekcyjna trwa 45 minut;

ë Obowiązuje 16 przedmiotów obowiązkowych: edukacja moralna, język litewski (gramatyka i literatura), dwa języki obce, matematyka, chemia, fizyka, biologia, informatyka, astronomia,

historia geografia, nauki polityczne, sztuki piękne, muzyka, wychowanie fizyczne;

ë W tych szkołach kontynuowane jest nauczanie ukierunkowane i odbywa się programowo na poziomie B (podstawowy lub ogólny), A (zaawansowany) oraz S (rozszerzony):

- Poziom A - obejmuje tylko 16 przedmiotów obowiązkowych i charakteryzuje się planem o nazwie program ogólny;

- Poziom B – około 65% godzin lekcyjnych przedmiotów obowiązkowych + dodatkowe zajęcia wprowadzane przez szkołę;

- Poziom S – maksymalna liczba godzin lekcyjnych (32) + zajęcia wprowadzane indywidualnie przez szkołę + indywidualnie zatwierdzany w MEiN przez szkołę program zajęć;

ë Uczniowie oceniani są w skali 10 stopniowej;

ë Egzaminy maturalne podzielone są na poziom A (zadania o wyższym stopniu trudności) i B (zadania o zwykłym stopniu trudności), dotyczy to wszystkich przedmiotów maturalnych (język

litewski – forma pisemna i ustna, historia/biologia/geografia/fizyka/chemia – jeden przedmiot do wyboru, jeden język obcy – do wyboru, matematyka – obowiązkowa oraz dodatkowe tzw.

przedmioty dowolne);

ë Egzaminy na poziomie A składane sa równocześnie jako egzaminy na uczelnie wyższe, na kierunki techniczne, matematyczno-fizyczne itp. Egzaminy na poziomie B obejmują uczniów

chcących dostać się na wyższe uczelnie o profilu humanistycznym;

ë Uczelnie wyższe przy dokonywaniu rekrutacji wśród chętnych osób do podjęcia studiów na uczelniach wyższych mogą dodatkowo przeprowadzić rozmowę z kandydatem lub jeden egzamin

wstępny;

ë Gimnazja umożliwiają kształcenie uczniom zdolnym na wyższym poziomie niż ma to miejsce w pozostałych typach szkół ogólnokształcących. Obejmują one naukę w klasach XI – XII,

warunkiem do przyjęcia do nich jest pomyślne zdanie egzaminu wstępnego;

System oświaty na Litwie

ë Bezpłatne (państwowe);

ë W zależności od rodzaju i specjalizacji przygotowują robotników wykwalifikowanych i techników;

ë Edukacja w tych placówkach trwa od jednego do czterech lat w trybie dziennym, a w trybie zaocznym trwa zazwyczaj o rok dłużej;

ë Edukacja zawodowa na Litwie odbywa się w: szkołach zawodowych oraz kolegiach zawodowych. Każda z nich oferuje inny rodzaj i poziom kształcenia zawodowego;

ë Nauka w obu formach kształcenia składa się z semestrów (jesienny i zimowy), a każdy z nich kończy się sesją egzaminacyjną, osiągnięcia oceniane są w 10 stopniowej skali;

ë Mogą nie prowadzić egzaminów wstępnych na wybrane specjalizacje, na inne mogą być wymagane zaświadczenia np. o stanie zdrowia;

ë Mogą być zakładane przez przedsiębiorstwa prywatne, firmy państwowe i niepaństwowe;

ë Obejmuje cztery stopnie kształcenia o różnych specjalnościach, po każdym ze stopni można przerwać naukę:

- Pierwszy stopień kształcenia zawodowego: trwa 2 lata, skierowany jest do ludzi młodych , którzy nie ukończyli szkoły podstawowej, kończy się uzyskaniem odpowiednika ukończenia

szkoły podstawowej wraz z potwierdzeniem zdobycia podstawowych kwalifikacji zawodowych, osoby uzyskujące dobre wyniki mogą liczyć na stypendia naukowe, warunki przyjęcia

ustala założyciel placówki;

- Drugi stopie ń kształcenia zawodowego : trwa trzy lata, przeznaczony jest dla uczniów, którzy ukończyli szkołę podstawową, kończy się uzyskaniem dyplomu pracownika

wykwalifikowanego, bez świadectwa dojrzałości;

- Trzeci stopień kształcenia zawodowego: trwa cztery lata, przeznaczony dla uczniów, którzy ukończyli szkołę podstawową, kończy się uzyskaniem dyplomu pracownika

wykwalifikowanego oraz świadectwa dojrzałości ;

- Czwarty stopie ń kształcenia zawodowego: trwa od 1 do 2 lat, przeznaczony jest dla uczniów posiadających świadectwo dojrzałości, kończy się uzyskaniem tytuły wykwalifikowanego

pracownika;

ë Kolegia zawodowe zapewniają wysoki poziom kształcenia zawodowego odpowiadającego poziomowi 5 według Międzynarodowej Klasyfikacji Standardów Edukacji;

ë Treści programowe szkół zawodowych składają się z części głównej (utworzonej przez MEiN) i części dodatkowej (ustalonych przez zarząd szkoły). Program szkoły w 70% uwzględnia

zajęcia praktyczne.

ë Zajęcia z języków obcych i informatyki są obowiązkowe od trzeciego stopnia;

ë Zajęcia praktyczne odbywają się w: warsztatach szkolnych lub firmach i przedsiębiorstwach;

ë W kolegiach zawodowych rok szkolny trwa 42 tygodnie, łącznie z egzaminami, co najmniej 30% zajęć ma formę praktyczne;

ë Podręczniki szkolne są tymi samymi używanymi w szkołach ogólnokształcących, a podręczniki specjalistyczne do szkół zawodowych tworzą specjaliści;

ë Kwalifikacje zawodowe przyznawane są uczniom, którzy zaliczyli część teoretyczną i praktyczną wybranej specjalizacji oraz zdali egzamin końcowy (część teoretyczną i praktyczną);

ë Egzaminy końcowe, odbywają się na końcu poszczególnego etapu kształcenia, przeprowadzane są przez bezstronną komisję, której skład zatwierdza Izba Handlu,, Przemysłu i Rzemiosła;

System oświaty na Litwie

ë Warunkiem przyjęcia jest posiadanie świadectwa dojrzałości (konkurs świadectw) lub jego odpowiednika (uwzględniany jest międzynarodowy licencjat), ewentualny wynik egzaminu lub

rozmowy kwalifikacyjnej;

ë Rok akademicki trwa 9 miesięcy (od października do czerwca);

ë Studentom przyznawane są stypendia naukowe i socjalne, które finansuje państwo;

ë Studenci studiujący w systemie studiów dziennych mogą korzystać z jednorazowych rocznych pożyczek bankowych, przeznaczanych na wydatki związane z utrzymaniem się na studiach.

Studenci musza je zwrócić w czasie określanym przez określone rozporządzenia;

ë Rok akademicki podzielony jest na dwa semestry: zimowy i wiosenny. Każdy z semestrów kończy się sesja egzaminacyjną;

ë Sesja egzaminacyjna trwa od dwóch do trzech tygodni pod koniec każdego semestru. Forma egzaminu (ustna, pisemna lub inna) ustalana jest przez wykładowcę;

ë Studenci oceniani są w skali 10 stopniowej;

ë Systemy studiów: dzienne (w pełnym wymiarze), wieczorowe (w niepełnym wymiarze) oraz zaoczny lub korespondencyjny;

ë Studia wyższe składają się z trzech stopni, z których każdy kończy się egzaminem oraz pracą dyplomową:

- Pierwszy stopień: podstawowy - trwa od 4 do 5 lat i kończy się licencjatem;

- Drugi stopień – można go uzyskać po ukończeniu stopnia pierwszego - trwają 1,5 do 2 lat i kończą się uzyskaniem dyplomu magistra;

- Trzeci stopień – studia doktoranckie: doktorant w czasie 4 lat studiów powinien uczęszczać do dwuletniego studium doktoranckiego na obowiązkowe zajęcia objęte regulaminem

doktoranckich studiów stacjonarnych;

ë Programy jednoetapowe obejmują studia na poziomie podstawowym + specjalizacje. Trwają one 6 lat. Specjalizacje wchodzące w skład tego programu to: weterynaria, medycyna,

stomatologia, prawo farmaceutyczne oraz rolnictwo;

ë Studenci oceniani są podczas egzaminów licencjackich i magisterskich przez uczelniane komisje egzaminacyjne, które powołuje Dziekan Wydziału;

ë Ustawa o szkolnictwie wyższym określa liczbę miejsc bezpłatnych (około 20% ogólnej liczby miejsc), osoby na te miejsca dostają się na uczelnie na podstawie konkursu świadectw

maturalnych oraz dodatkowych osiągnięć ucznia w drodze losowania, które dokonuje komputer. Po nie zaliczeniu semestru przez studenta miejsce bezpłatne przechodzi na osobę o najwyższej

średniej płacącej za naukę;

ë Nieobowiązkowe;

ë Edukacja tego typu organizowana jest przez kilkanaście rządowych i pozarządowych organizacji oraz przez organizacje, które oferują kursy dla dorosłych – głównie o charakterze

zawodowym;

ë Dzięki wsparciu MEiN oraz lokalnych samorządów, w wiejskich rejonach może być prowadzona w formie różnych kursów dokształcających i informacyjnych;

ë Uniwersytety i szkoły wyższe państwowe oferują kształcenie dla dorosłych w formie kursów uzupełniających kształcenie;

ë Edukacja ta podzielona jest na formalną i nieformalną;

ë Edukacja formalna jest kontrolowana przez państwo, obowiązują ją ogólnokształcące standardy i kończy się uzyskaniem uznawanego przez państwo dyplomu lub zaświadczenia;

ë Edukacja nieformalna odpowiada zainteresowaniom poszczególnych osób lub grup społecznych, objęta jest państwowym rejestrem, ale nie określająca końcowego stopnia nauczania oraz nie

kończy się uzyskaniem dyplomu, zaświadczenia uznawanego w skali ogólnokrajowej;

ë Może być prowadzona w formie różnych kursów dokształcających i informacyjnych;

ë W większości oferowane kursy związane są z wykonywaną pracą, a kursy odnoszące się do zainteresowań własnych praktycznie nie istnieją;

ë Prawie wszystkie kursy i szkolenia są odpłatne;

ë Brakuje odpowiednich regulacji prawnych i strategii rozwoju edukacji dorosłych na Litwie;

system edukacji na Litwie - tabela.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: