v Przedmiot ekonomii
Ekonomia jest nauką społeczną. Bada problemy w obliczu których stają społeczeństwa na skutek rzadkości zasobów.
Jedna z bardziej znanych definicji ekonomii:
Ekonomia jest nauką badającą zachowania ludzkie, odnoszące się do relacji pomiędzy celami i rzadkimi środkami, mającymi alternatywne zastosowania.
(Lionel Robbins, 1932)
inaczej:
Ekonomia jest nauką badającą wybory ludzkie odnoszące się do relacji między celami i rzadkimi środkami mającymi alternatywne zastosowania.
Z historycznego punktu widzenia do rozwiązywania problemu niedoboru stosowano takie (nie wykluczające się wzajemnie) mechanizmy jak:
· przemoc,
· tradycja,
· władza,
· rynek
Obecnie rynek jest głównym mechanizmem alokacyjnym, co nie oznacza, że jest on jedynym mechanizmem. Pozostaje on bowiem pod wpływem czynników społecznych i politycznych.
Nowoczesna teoria ekonomiczna stara się uporać z wzajemnymi zależnościami między czynnikami ekonomicznymi, społecznymi i politycznymi, od których abstrahowała wcześniejsza ekonomia głównego nurtu.
Mikroekonomia rozpatruje kwestie alokacji i podziału.
· Problem alokacji (co produkować i jak produkować) i problem podziału (jak realny dochód dzieli się między członków społeczeństwa) włączone są do teorii mikroekonomicznej.
· Ważnymi kategoriami analizy mikroekonomicznej są podaż, popyt, które badane są na szczeblu gospodarstwa domowego i przedsiębiorstwa.
· Wyjaśnia czynniki określające ceny.
Makroekonomia skupia się na zagadnieniach stabilności i wzrostu gospodarczego, posługując się zmiennymi agregatowymi dla całej gospodarki, tzn.:
· poziomem zatrudnienia,
· ogólnym poziomem cen,
· stopą wzrostu gospodarczego.
Ekonomia pozytywna - dotyczy czynników, które rządzą działalnością gospodarczą. Stawia takie pytania jak:
· W jaki sposób funkcjonuje gospodarka ?
· Jakie czynniki określają podział dochodu ?
Celem tych dociekań jest zrozumienie dla samego tylko zrozumienia. To typ dociekań, który nie zawiera sądów normatywnych, bądź zawiera ich możliwie najmniej.
Ekonomia normatywna – zajmuje się kwestiami, co powinno być. Jest to filozoficzna gałąź ekonomii, integrująca ekonomię z etyką.
Sztuka ekonomii – dotyczy zagadnień polityki. Ona wiąże naukę ekonomii z ekonomią normatywną i stawia następujące pytanie:
Jeśli takie są czyjeś cele normatywne i jeśli tak funkcjonuje gospodarka, to jak można najlepiej osiągnąć te cele?
To rozróżnienie jest ważne, bo metodologia ekonomii pozytywnej jest formalna i abstrakcyjna: oddziela czynniki ekonomiczne od politycznych i społecznych
Metodologia sztuki ekonomii jest bardziej skomplikowana, ponieważ dotyczy polityki i zajmuje się współzależnościami między polityką, czynnikami społecznymi i ekonomicznymi.
v Problemy makroekonomiczne
Makroekonomia zajmuje się strukturą, osiągnięciami i zachowaniem gospodarki jako całości. Głównym przedmiotem zainteresowania makroekonomistów jest analiza zmierzająca do zrozumienia podstawowych czynników wyznaczających tendencje występujące w skali całej gospodarki w zakresie:
· produkcji dóbr,
· bezrobocia,
· inflacji,
· bilansu płatniczego,
· długookresowego wzrostu gospodarczego,
· krótkookresowych fluktuacji składających się na cykl gospodarczy
Teoria makroekonomiczna, będąc pewnym zbiorem poglądów na temat jak funkcjonuje gospodarka , zorganizowanym w formie pewnej konstrukcji logicznej (modelu), stanowi podstawę, na której kształtuje się i realizuje politykę gospodarczą.
Jednakże ekonomiści różnie zapatrują się na to, jak wygląda „poprawny” model gospodarki, na skutek czego nie ma między nimi zgody co do roli i sposobu prowadzenia polityki makroekonomicznej. Zgoda ekonomistów w przypadku twierdzeń mikroekonomicznych jest znacznie większa niż w przypadku twierdzeń z zakresu makroekonomii.
· Produkcja: wysoki poziom, zarówno bezwzględny, jak i w stosunku do rozporządzalnego potencjału. Wysoka stopa wzrostu.
· Zatrudnienie: wysoki poziom zatrudnienia. Niski poziom bezrobocia przymusowego.
· Stabilność poziomu cen przy swobodnej grze sił rynkowych
· Bilanse zagraniczne: Równowaga eksportu i importu. Stabilność kursu waluty.
Powyższe cele są w sposób formalny wprowadzane do ustawodawstwa państwowego, znajdujemy je w programach partii politycznych.
· Polityka fiskalna: wydatki publiczne, podatki
· Polityka monetarna: kontrola podaży pieniądza, wywierająca wpływ na stopy procentowe
· Polityka dochodowa: od swobodnego kształtowania relacji płac i cen do środków kontroli.
· Stosunki międzynarodowe: polityka handlu zagranicznego, interwencjonizm w odniesieniu do kursu walutowego
Narzędzia – to dźwignie i stery, za pomocą których politycy mogą próbować zmienić tempo i kierunek procesów gospodarczych.
4
bojan997