Anatomia 11.05.2009
Podział okładu nerwowego.
1. OUN -ośrodkowy układ nerwowy
◦ mózgowie
◦ rdzeń kręgowy (2-3 kręg lędźwiowy - koniec)
2. obwodowy układ nerwowy
◦ nerwy rdzeniowe (8,12,5,
◦ nerwy czaszkowe
Układ nerwowy autonomiczny
1. współczulny – posiada ośrodki w cz. piersiowej rdzenia kręgowego
2. przywspółczulny – nerw czaszkowy 7,9,10; posiada ośrodki w cz. krzyżowej s2-s4
NERWY CZASZKOWE
włókna dośrodkowe – czuciowe
włókna przywspółczulne -
I. węchowy – powonienie, jama nosowa cz. węchowa jamy nosowej – okolica węchowa, boczny fragment błony śluzowej ściany bocznej j. nosowej ,pokrywający małżowinę nosowa górna oraz odp. Jej cz. przegrody nosa (błona śluzowa) .W błonie śluzowej okolicy węchowej, lezą komórki węchowe, których wypustki dośrodkowe , przechodzą przez otworki blaszki sitowej ( kości sitowej) i dochodzą do opuszki węchowej.
II. wzrokowy - rozpoczyna się w komórkach światłoczułych siatkówki ( pręciki i czopki) po czym poprzez komórki dwubiegunowe i zwojowe tworzy się nerw wzrokowy. Plamka ślepa siatkówki– początek nerwu, przebiega w ścianie gałki ocznej, → (odc. wewnątrz gałkowy ) w oczodole (odc. wewnątrz oczodołowy), nast. przez kanał wzrokowy (odc. kanałowy), odcinek wewnątrz czaszkowy. Kiedy nerw wzrokowy wejdzie do jamy czaszki dochodzi do skrzyżowanie wzrokowego. Po czym w bruździe skrzyżowania wzrokowego włókna nerwu wzrokowego , wiodące wrażenia z przyśrodkowej( nosowej cz. siatkówki) ulegają skrzyżowaniu i razem z włóknami z cz. skroniowej siatkówki ( cz. bocznej) tworzą PASMO WZROKOWE (lewe – z prawej strony ciała i prawe – z lewej strony ciała )- kończy się w obrębie ciał kolankowatych bocznych( podkorowe ośrodki wzroku). Stad za pośrednictwem promienistości wzrokowej , włókna docierają do okolicy bruzdy ostrygowej płata potylicznego.
III. (okruchowy) IV. (bloczkowy) VI.(odwodzacy)– nerwy mięśni gałki ocznej - // zewnętrzne mięśnie gałki ocznej – mięśnie proste → m. prosty górny , przyśrodkowy , boczny , dolny. Dwa mięśnie skośne → górny i dolny. Oraz mięsień dźwigacz powieki górnej. Nerw III. Unerwia wszystkie mięśnie zew. Galki ocznej z wyjątkiem : m. skośnego górnego( unerwia nerw IV. ) , m. prostego bocznego ( unerwia nerw VI. ) . nerw III. Prowadzi także włókna przywspółczulne , unerwiające m. zwieracz źrenicy , m. rzęskowy.
V. nerw trójdzielny – nerw mieszany – przeważająca liczba włókien to włókna czuciowe, rozpoczynają się w komórkach czuciowych. Komorki czuciowe nerwu 3dzielnego ,znajdują się w zwoju półksiężycowatym, nerwu V. a ich wypustki dośrodkowe kończą się w jadrach czuciowych nerwu V. Wypustki obwodowe komórek czuciowych tworzą 3 gałęzie nerwu trójdzielnego : gałąź V1 – nerw oczny , gałąź V2 nerw szczękowy , gałąź V3 nerw żuchwowy.
Nerw trójdzielny prowadzi także włókna ruchowe , z tzw. jadra żwaczowego unerwiające mięśnie żwaczowe ,a przebiegające droga gałęzi 3 nerwu żuchwowego .
Nerw oczny wchodzi do oczodołu przez szczelinę oczodołową górną , i oddaje gałęzie :
· nerw czołowy ,
· nerw nosowo rzęskowy,
· nerw łzowy,
Nerw szczękowy przechodzi do dołu skrzydlowo podniebiennego, i oddaje nerw jarzmowy i podoczodołowy(wchodzą do podoczodolu przez szczeline oczodolowa. I nerwy skrzydlowo- podniebienne.
Nerw zuchowowy oddaje galezie ruchowe do m. rzwaczowych ,oraz galezie czuciowe:
· nerw językowy (zaopatruje przednie 2/3 języka)
· nerw zębodołowy dolny ( przebiega w kanale żuchwy i zaopatruje zeby i dziąsła rzuchwy)
· nerw uszno skroniowy ( zaopatruje małżowinę uszna i przewód słuchowy zewnętrzny , okolice skroniowa i śliniankę przyuszna)
IX. językowo – gardłowy , jest to n. mieszany. Prowadzi włókna ruchowe , zaopatruje m. gardla( rylcowo- gardłowy i inne.), i podniebienia miękkiego, włókna czuciowe unerwiające gardło i podniebienie oraz nasadę języka. Oddaje ten nerw gałąź do zatoki tętnicy szyjnej. Oraz włókna przywspółczulne z jadra slinowego dolnego unerwiające śliniankę przyuszna i gruczoły policzka.
X. nerw błędny – nerw mieszany, posiada włókna ruchowe, unerwiające mięśnie gardła , za pośrednictwem nerwu krtaniowego górnego i dolnego unerwia mięśnie krtani. Czuciowo unerwia gardło i nasadę języka jak i tez krtań.
XI. nerw dodatkowy - posiada część czaszkowa i część rdzeniowa.
Część czaszkowa – odchodzi od rdzenia przedłożonego , dołącza się do nerwu błędnego,
Część rdzeniowa – odchodzi od części szyjnej rdzenia kręgowego , przebiega ona w kanale kręgowym i przez otwór wielki wchodzi do jamy czaszki. poprzez trójkąt boczny szyii dochodzi do m. mostkowo -obojczykowo- sutkowego i czworobocznego i unerwia je.
VII. twarzowy – zaopatruje mięśnie mimiczne /wyrazowe. Prowadzi włókna ruchowe. Przebiega z nerwem pośrednim (XIII nerw czaszkowy),który zawiera włókna przywspółczulne i czuciowe. Oba te nerwy po wyjściu z mózgowia wchodzą do przewodu słuchowego wewnętrznego, a z niego do kanału nerwu twarzowego.
Nerw twarzowy – opuszcza kanał , przez otwór rylcowo- sutkowy , i wchodzi do miąższu ślinianki przyusznej , gdzie tworzy splot przyuszniczy .od spotu tego odchodzą gałęzie do wszystkich mięśni wyrazowych twarzy.
Nerw pośredni -za pośrednictwem jadra ślinowego górnego – włóknami przywspółczulnymi, unerwia gruczoł łzowy, śliniankę pod żuchwowa i ślinianki podjęzykowe oraz gruczoły języka. Gałąź n. pośredniego - STRUNA BĘBENKOWA unerwia smakowo brodawki grzybowate języka.
VIII. Przedsionkowo -ślimakowy – składa się z nerwu przedsionkowego(unerwia struktury przedsionka ucha wewnętrznego) i nerwu ślimakowego( unerwia ślimak ucha wewnętrznego)
XII. Podjęzykowy - jest nerwem ruchowym. Wychodzi przez kanał czaszki przez osobny kanał nerwu podjęzykowego i dociera do języka gdzie unerwia wszystkie jego mięśnie.
Żyła szyjna wewnętrzna – powstaje w otworze szyjnym , z przedłużenia zatoki esowatej ,opony twardej. Przebieg na szyi razem z tętnicą szyjna wewnętrzną poniżej z wspólną i nerwem błędnym – w tzw. powrozku naczyniowo- nerwowym szyi . Kończy się łącząc się z żyłą podobojczykowa (kat żylny szyi ) tworząc żyle ramienno głowową. Drenuje ( zbiera krew z trzewioczaszki) oraz z przeważającej część szyi. Żyła główna górna kończy się w przedsionku prawym.
KasiekJay