met_klappa.pdf

(70 KB) Pobierz
Microsoft Word - met_klappa.doc
www.pandm.prv.pl
METODA KLAPPA
Charakterystyka :
Metoda ta polega na zastosowaniu odpowiednich pozycji izolowanych oraz schematu ruchu
– jakim jest sterowanie oddolne ( obr ħ cz Ģ biodrow Ģ ) oraz sterowanie odgórne ( obr ħ cz Ģ
barkow Ģ ).
Metode t Ģ wykorzystujemy w wadach postawy – głównie skoliozach.
Ze wzgl ħ du na towarzysz Ģ ce zmiany w pł.strzałkowej ( plecy okr Ģ głe, wkl ħ słe i inne )
wyodr ħ bniono specjalne pozycje wyj Ļ ciowe odpowiednio dobrane do wysoko Ļ ci skrzywienia.
Wyró Ň niamy 6 pozycji lordotyzuj Ģ cych i 5 pozycji kifotyzuj Ģ cych , ale sam autor preferuje
wykonywanie ę wicze ı w pozycjach kifotyzuj Ģ cych.
„Im skrzywienie pierwotne jest wy Ň sze tym pozycja wyj Ļ ciowa do ę wicze ı jest
- ni Ň sza lordotyzuj Ģ ca
- wy Ň sza kifotyzuj Ģ ca
Im skrzywienie pierwotne jet ni Ň sze tym pozycja wyj Ļ ciowa do ę wicze ı jest
-
ni Ň sza kifotyzuj Ģ ca
-
wy Ň sza lordotyzuj Ģ ca
Metoda ta dzieli si ħ na dwie cz ħĻ ci : badanie i terapie
Badanie :
Dotyczy oceny poszczególnych elementów ciała ( ich wzajemne uło Ň enie )
1.głowa i szyja
2.barki
3.łopatki
4.trójk Ģ ty tali
5.miednica
6.kkd
Dodatkowo :
-
klatka piersiowa (symetria)
-
zarys pleców w skłonie ( test Bertranda)
-
ruchomo Ļę kr ħ gosłupa
-
wysklepienie stóp
Terapia :
Pozycje wyj Ļ ciowe niskie
-
p.le ŇĢ ce , pół le ŇĢ ce
-
kl ħ ki podparte o ró Ň nym stopniu zgi ħ cia kkg, kkd
-
kl ħ k prosty z pochylenie tułowia
Cel pozycji :
-
poprawa ruchomo Ļ ci ( zwi ħ kszenie )
-
odci ĢŇ enie kr ħ gosłupa
-
zmniejszenie napi ħ cia mi ħĻ niowego
Ę wiczenia wykonuje si ħ po wycinku koła.
Pacjent ustawiony jest cz ħĻ ci Ģ wypukła skrzywienia do Ļ rodka koła.
1
 
www.pandm.prv.pl
Wyró Ň niamy nast ħ puj Ģ ce ę wiczenia :
-
czworakowanie
- wskazane wszystkie typy skoliozy
-
ħ bokie czworakowanie
- rozci Ģ gni ħ cie m.okołokr ħ gosłupowych
-
skoki zaj ħ cze
- wzmocnienie m.grzebitu,brzucha
-
chód na kolanach
-
Ļ lizganie
- plecy okr Ģ głe (rozci Ģ gni ħ cie m.piersiowych)
Inny podział to :
1)
Mobilizuj Ģ ce (czworakowanie,w ħŇ owanie)
2)
Wydłu Ň aj Ģ ce ( Ļ lizganie,skoki zaj ħ cze)
3)
Korekcyjne (gł ħ bokie czworakowanie,chód na kolanach)
4)
Wzmacniaj Ģ ce (skoki zaj ħ cze, chód na kolanach)
Ę wiczenia mobilizuj Ģ ce oraz wydłu Ň aj Ģ ce stosuje si ħ na pocz Ģ tku zaj ħę , natomiast
korekcyjne i wzmacniaj Ģ ce w cz ħĻ ci głównej
W zale Ň no Ļ ci od rodzaju skrzywienia ( jednołukowe, prawostronne etc) wyró Ň niamy
odpowiedni schemat ruchu.
Ruch ko ı czyn odbywa si ħ poprzez sko Ļ ne ustawienie obr ħ czy biodrowej, barkowej oraz na
boczny przesuni ħ ciu obr ħ czy jednej wzgl ħ dem drugiej.
Przy skoliozach wy Ň szych ruch zapocz Ģ tkowuje obr ħ cz barkowa po stronie wkl ħ słej
Przy skoliozach ni Ň szych ruch zapocz Ģ tkowuje obr ħ cz biodrowa po stronie wypukłej
Cel ę wicze ı :
-
kształtowanie goresetu mi ħĻ niowego
-
poprawa ruchomo Ļ ci kr ħ gosłupa i klatki piersiowej
-
zwi ħ kszenie pojemno Ļ ci Ň yciowej płuc
Przykłady schematów :
2
-
w ħŇ owanie
9460166.001.png 9460166.002.png
www.pandm.prv.pl
I)
Skrzywienie jednołukowe piersiowe lewostronne
II)
Skrzywienie jednołukowe piersiowe prawostronne
III)
Skrzywienie dwułukowe pierwotnie piersiowe prawostronne
IV)
Skrzywienie dwułukowe pierwotnie piersiowe lewostronne
V)
Skrzywienie dwułukowe pierwotnie l ħ d Ņ wiowe lewostronne
VI)
Skrzywienie pierwotnie dwułukowe piersiowo-l ħ d Ņ wiowe
Bibliografia:
Nowotny – „Podstawy fizjoterapii – wybrane metody fizjoterapii”
Zembaty – „Kinezyterapia – tom II”
Klappa
METODA KLAPPA – została opracowana w 1906 roku dla korekcji bocznych skrzywie ı
kr ħ gosłupa (głównie leczenia skolioz idiopatycznych). Jej twórc Ģ był Rudolf Klapp – profesor
chirurgii Uniwersytetu w Berlinie.
Kontynuatorem metody opracowanej przez R. Klappa był jego syn Bernard Klapp, którego
praca pt. „Das Klappische Kriechverfahren” doczekała si ħ kilku wyda ı (Klapp 1973).
System ę wicze ı Klappa został oparty na obserwacjach chodu zwierz Ģ t czworono Ň nych
(głównie u psów) oraz wynikach bada ı z zakresu anatomii porównawczej.
Punktem wyj Ļ cia dla cało Ļ ci metody stało si ħ kilka interesuj Ģ cych spostrze Ň e ı .
Pierwsze z nich dotyczyło tego, Ň e u zwierz Ģ t czworono Ň nych – z racji usytuowania
kr ħ gosłupa i wył Ģ czenia działaj Ģ cego na ı obci ĢŇ enia osiowego – boczne skrzywienia
kr ħ gosłupa s Ģ rzadko Ļ ci Ģ (w zasadzie nie wyst ħ puj Ģ ), a do Ļę cz ħ -sto wyst ħ puj Ģ nie tylko u
ludzi ale i u ptaków. Obserwacja ta stanowiła niejako uzasadnienie dla wprowadzenia tzw.
niskich pozycji wyj Ļ ciowych do stosowanych tu ę wicze ı (pozycja le ŇĢ ca, kl ħ ki podparte o
Ň -nym stopniu ugi ħ cia ko ı czyn górnych i dolnych, a nawet kl ħ k prosty z pochyleniem
tułowia w przód). Dostrze Ň on Ģ znaczn Ģ ruchomo Ļę boczn Ģ kr ħ gosłupa u czworono Ň nych oraz
typ ruchów kr ħ gosłupa, jakie zachodz Ģ u psa w czasie chodzenia, nasun ħ ły my Ļ l opracowania
ę wicze ı o podobnych zało Ň -niach kinetycznych w celu leczenia bocznych skrzywie ı
kr ħ gosłupa u dzieci. Zaobserwowano, Ň e ruchomo Ļę kr ħ gosłupa zmienia si ħ w zale Ň no Ļ ci od
przyj ħ tej pozycji. Jest ona bowiem wi ħ ksza w odcinku znajduj Ģ cym si ħ wy Ň ej, w stosunku do
ustabilizowanego odcinka, znajduj Ģ cego si ħ w danej pozycji ni Ň ej .
W celu zwi ħ kszenia mo Ň liwo Ļ ci korekcji, postanowiono dobiera ę odpowiednie pozycje
wyj Ļ ciowe w odniesieniu do lokalizacji skrzywienia pierwotnego (im wy Ň ej zlokalizowane
skrzywienie, tym ni Ň sza pozycja) . Dodatkowo zauwa Ň ono, Ň e w zale Ň no Ļ ci od przyj ħ tej
pozycji, zmieniaj Ģ si ħ te Ň mo Ň liwo Ļ ci oddziaływania na krzywizny kr ħ gosłupa w płaszczy Ņ nie
strzałkowej. Na bazie tego wyodr ħ bniono 6 pozycji lordotyzuj Ģ cych poszczególne odcinki
kr ħ gosłupa i 5 kifotyzuj Ģ cych.
Wszystko to ułatwia dobór najkorzystniejszej pozycji do ę wicze ı , aczkolwiek w ka Ň dym
indywidualnym przypadku konieczne jest jeszcze sprawdzenie, czy jest to rzeczywi Ļ cie
pozycja najwła Ļ ciwsza dla uzyskania zamierzonej korekcji. Ostatnie wreszcie spostrze Ň enie
podstawowe dotyczyło tego, Ň e zmiana uło Ň enia obr ħ czy ramiennej b Ģ d Ņ biodrowej w
płaszczy Ņ nie czołowej, zmienia te Ň ukształtowanie kr ħ gosłupa w tej płaszczy Ņ nie . Daje to
wi ħ c mo Ň liwo Ļę korygowania skrzywienia poprzez unoszenie obr ħ czy ramiennej po wkl ħ słej
stronie skrzywienia (tzw. sterowanie odgórne) i/lub obr ħ czy biodrowej po stronie wypukłej
(tzw. sterowanie oddolne) , czyli poprzez sko Ļ ne ustawienie jednej lub obu obr ħ czy.
Przed przyst Ģ pieniem do ę wicze ı konieczne jest ustalenie lokalizacji skrzywienia (co ma
znaczenie dla doboru pozycji wyj Ļ ciowej i sposobu sterowania) oraz jego kierunku, istotnego
dla sposobu wykonywania ę wicze ı . Przy skrzywieniach wielołukowych wa Ň ne jest okre Ļ lenie
3
9460166.003.png
www.pandm.prv.pl
skrzywienia pierwotnego (wi ħ kszego łuku), gdy Ň na nie ukierunkowane jest głównie
Ņ niejsze oddziaływanie.
Ę wiczenia Klappa s Ģ w zasadzie asymetryczne, przeprowadzane cz ħ sto na obwodzie –
nakre Ļ lonego na podłodze – koła. Z pewnym uproszczeniem mo Ň na poda ę , Ň e polegaj Ģ one na
wysuwaniu b Ģ d Ņ cofaniu i doł Ģ czaniu odpowiednich ko ı czyn, przede wszystkim w pozycji
„czworono Ň nej”, co – poprzez sko Ļ ne ustawienia obr ħ czy – powoduje korygowanie, a nawet
hiperkorekcj ħ skrzywienia. Ę wicz Ģ c na obwodzie koła, usprawniany musi by ę tak
usytuowany, by wypukła strona skrzywienia (pojedynczego b Ģ d Ņ pierwotnego) skierowana
była ku jego Ļ rodkowi. Powy Ň sze ruchy ko ı czyn (obr ħ czy) mog Ģ by ę wykonywane bez
przemieszczania całego ciała w przestrzeni (wysuwanie lub cofanie i powrót do pozycji
wyj Ļ ciowej), albo te Ň w postaci swego rodzaju ruchów lokomocyjnych (przemieszczania si ħ
po obwodzie koła) – z zaakcentowaniem „fazy” korekcyjnej czy hiperkorekcyjnej. Zgodnie z
przedstawionymi powy Ň ej przesłankami, korekcje b Ģ d Ņ hiperkorekcje ułatwia odpowiednia
pozycja, z dodatkow Ģ – w razie potrzeby – lordotyzacj Ģ lub kifotyzacj Ģ tego odcinka
kr ħ gosłupa, w którym zlokalizowany jest szczyt skrzywienia. W takiej pozycji, w przypadku
skrzywienia zlokalizowanego wy Ň ej, ę wiczenie bywa zapocz Ģ tkowywane zmian Ģ ustawienia
obr ħ czy ramiennej, za Ļ przy skoliozach ni Ň szych – biodrowej. Dalsza sekwencja ruchów
zale Ň y natomiast od tego czy jest to skrzywienie jedno-, czy wielołukowe.
Zalet Ģ omawianej metody jest odci ĢŇ aj Ģ ce oddziaływanie na kr ħ gosłup oraz na klatk ħ
piersiow Ģ , a tak Ň e zwi ħ kszenie mo Ň li-wo Ļ ci korygowania skrzywie ı – zwłaszcza
jednołukowych. Podstawowe jej mankamenty dotycz Ģ natomiast tego, i Ň nie stwarza ona
mo Ň liwo Ļ ci korekcji trójpłaszczyznowej oraz nie stwarza warunków do wspomagania
zwi ħ kszonej korekcji napi ħ ciem mi ħĻ niowym. Nie stanowi ona wi ħ c dobrego sposobu na
kształtowanie „gorsetu mi ħĻ niowego” w warunkach korekcji wady i nie wpływa te Ň znacz Ģ co
na kształtowanie nawyku prawidłowej postawy.
Metod ħ t ħ wykorzystuje si ħ w ka Ň dym wieku, cho ę zalecana jest raczej dla dzieci młodszych.
Z racji stosowania pozycji odci ĢŇ aj Ģ cych i znacznych mo Ň liwo Ļ ci oddziaływania
hiperkorekcyjnego, elementy metody Klappa s Ģ ci Ģ gle ch ħ tnie wykorzystywane w ramach
szerszych programów post ħ powania korekcyjnego.
System ę wicze ı Klappa miał jeszcze t ħ warto Ļę historyczn Ģ , Ň e w ortopedii przyczynił si ħ do
ostatecznego zarzucenia długotrwałego unieruchomienia gorse-tem gipsowym stosowanego w
leczeniu idiopatycznych skolioz. Zatem system ten wprowadzał czynne ruchy wykonywane
siłami chorego przy wyzyskiwaniu zalet pozycji horyzontalnej, które według Klappa i jego
zwolenników charakteryzuj Ģ :
a) odci ĢŇ enie kr ħ gosłupa przez wyeliminowanie szkodliwego działania siły ci ħŇ ko Ļ ci na jego
krzywizn ħ ,
b) ułatwienie korekcji przez zmniejszenie napi ħ cia mi ħĻ ni grzbietu,
c) wydatny w tej pozycji zakres ruchów kr ħ gosłupa w odcinku l ħ d Ņ wiowym i szyjnym,
d) korzystne warunki do oddychania i pracy układu kr ĢŇ enia.
Sposób wykonywania ę wicze ı
W systemie ę wicze ı Klappa wyró Ň nia si ħ 5 zasadniczych faz:
1.Pozycja wyj Ļ ciowa – winna by ę mo Ň liwie stabilna przy małym napi ħ ciu mi ħĻ ni.
2. Faza przygotowawcza – ę wicz Ģ cy ustala odpowiednie stawy (izometryczny skurcz
mi ħĻ ni) inne ulegaj Ģ rozlu Ņ nieniu.
3. Wykonywanie ruchu – przemieszczenie odpowiednich odcinków ciała.
4. Pozycja ko ı cowa – przyj ħ cie zaplanowanego uło Ň enia ciała (hiperkorekcja w
segmentach ze zmianami).
5. Faza odpoczynkowa – rozlu Ņ nienie mi ħĻ ni i pogł ħ bione oddechy .
4
www.pandm.prv.pl
Ę wicz Ģ cy porusza si ħ wokół sali w pozycji r ħ czno – kolanowej (w kl ħ ku podpartym),
powtarzaj Ģ c cyklicznie ustalon Ģ indywidualnie pozycj ħ , z utrzymaniem jej przez około 3
sekund. Istnieje bardzo wiele kombinacji ruchów.
W pozycjach lordozuj Ģ cych istnieje okre Ļ lona zale Ň no Ļę mi ħ dzy stopniem na-chylenia
kr ħ gosłupa w stosunku do podło Ň a (w pozycji kl ħ ku) z lokalizacj Ģ szczytu wygi ħ cia
lordotycznego. Taka sama zale Ň no Ļę wyst ħ puje przy wygi ħ ciu kifotycznym kr ħ gosłupa.
Odwiedzenie ramion tylko do k Ģ ta prostego, zwłaszcza przy ugi ħ tych stawach łokciowych,
pozwala na znaczne zbli Ň enie łopatek do kr ħ gosłupa. W plecach okr Ģ głych – zale Ň nie od tego
czy dominuje nadmierna kifoza piersiowa czy te Ň odstawanie łopatek – stosuje si ħ jedn Ģ z
wymienionych pozycji ę wiczebnych.
W o Ļ rodkach wad postawy – opieraj Ģ cych leczenie wył Ģ cznie na tym systemie – spotykało si ħ
dzieci, które zdarły niejedne ochraniacze na kolanach i dłoniach a skolioza nie ust ħ powała.
Metoda ta z perspektywy czasu i w miar ħ post ħ pu rehabilitacji okazała si ħ niewystarczaj Ģ ca.
Dzi Ļ ę wiczenia Klappa znajduj Ģ zastosowanie przy korekcji skolioz oraz wad kr ħ gosłupa w
płaszczy Ņ nie strzałkowej jako jedna z wielu form wszechstronnego programu działania. Nie
nale Ň y przece-nia ę tego rodzaju ę wicze ı , ale i nie nale Ň y całkowicie ich zaniecha ę .
Bibliografia:
Kasperczyk T.: „Wady postawy ciała”. KASPER S.C. Kraków 1994.
Nowotny J., Saulicz E.: „Niektóre zaburzenia statyki ciała i ich korekcja”. AWF. Katowice
1993
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin