plik_inny-moim-zwierciad-em--a-inno---normalno-ci.pdf

(417 KB) Pobierz
Microsoft Word - Mozolewska.doc
Programzajęćbiblioterapeutycznych
EwaMozolewska
Innymoimzwierciadłem,ainnośćnormalnością
Większośćmłodychludziwwieku1819latopuszczarodzinnydomiwyruszawświat.
Napotyka na swojej drodze róŜne osoby i sytuacje, które są nowe, nieznane, inne, a zarazem
budząceniepokójiniezrozumienie.ObecniemamydoczynieniazpełnymwachlarzemmoŜliwości
postrzegania świata. Coraz częściej zdarza się, Ŝe kolega zławkijestosobąniepełnosprawną,a
sąsiad – Afroamerykaninem. Wówczas dochodzi do zderzeń róŜnych stylów Ŝycia. Zazwyczaj
chcielibyśmy, Ŝeby wszyscy postrzegali świat w taki sam sposób, poniewaŜ boimy się inności.
Jednak, aby zachować swoją toŜsamość niezbędne są róŜnice. Odpowiednie podejście do
odmienności pozwala na ich zrozumienie. Spróbujmy dostrzegać nie tylko róŜnice, ale przede
wszystkimpodobieństwa,któreumoŜliwiająpoznanieinnych,ainnipozwalająnamnapoznawanie
samych siebie. Scenariusz ten powstał po to, aby oswoić młodych ludzi z odmiennościami i
wskazaćnapostrzeganiewłasnegostyluŜycia,własnejkulturyjakojednejzwielu,aniejednej
jedynej,którajestnajlepszaisłuszna.
„TrzebapoznaćInnych,botowłaśnieOnisątymzwierciadłem,wktórymmysięprzeglądamy(...),
aby zrozumieć lepiej samych siebie, trzeba lepiej zrozumieć Innych, móc się z nimi porównać,
zmierzyć,skonfrontować”. 1
1. ZałoŜeniaprogramu
Zajęciasąprzeznaczonedlalicealistówwwieku1819lat.Cyklobejmuje7spotkań.Czas
trwania kaŜdego: od 100 do 120 minut. Miejscem spotkań jest biblioteka szkolna lub
publiczna.MłodzieŜznasię,poniewaŜnacodzieńspotykasięnazajęciachlekcyjnychlub
nakorytarzuszkolnym.Przewidywanailośćuczestników1214osób.
ZałoŜeniem programu jest ukazanie róŜnorodności świata, poprzez zwrócenie uwagi na
niepełnosprawnośćiwystępowaniewielukulturpomiędzy,którymicorazczęściejdochodzi
do konfrontacji w Ŝyciu codziennym.Wskazanie, Ŝe róŜnice są zjawiskiemnormalnymi
niezbędnym do zachowania własnej toŜsamości. Poprzez głośne czytanie tekstów
literackich, identyfikację z bohaterami, a takŜe poprzez zajęcia plastyczne i dramowe,
1 KapuścińskiR.,TenInny,Kraków2006,WydawnictwoZnak,s.14.
1
Programzajęćbiblioterapeutycznych
EwaMozolewska
młodzieŜpoznajeczymjestinność,zczegowynika,jakiesąskutkipojmowaniainnościw
sposób pozytywny i negatywny oraz jak zapobiegać aktom dyskryminacji mniejszości.
WyobraŜenie drugiego człowieka w codziennych sytuacjach ułatwia zrozumienie jego
światopoglądu bez oceniania i bez wartościujących porównań. MłodzieŜ rozwija
umiejętność szukania podobieństw, które pozwalają oswoić się z odmiennościami, a to
wymaga zrozumienia, Ŝe kaŜda osoba, której inność wynika z niepełnosprawności czy z
róŜnićświatopoglądowych,zasługujenaszacunekiakceptację.ZajęciaprowadząrównieŜ
dorefleksjinadwłasnąkulturąiwłasnymsposobemŜycia.
Celem pośrednim jest poprawa stosunków w grupie i wzbogacenie wiedzy o róŜnych
kulturach.
2. Strukturazajęć
Spotkania mają charakter jednolity. Składają się z części wprowadzającej i właściwej –
biblioterapeutycznej.Częśćpierwszamacharakterintegracyjnyipoznawczy.Częśćdruga
obejmuje pracę z tekstem, z wykorzystaniem metod słownych, technik plastycznych i
dramowych.
3. Metody,formy,techniki,środki,materiały
Metody:słowne–głośneczytanie,rozmowakierowana,dyskusja.
Formy:warsztaty,pracaindywidualnaigrupowa.
Techniki:plastyczne,gryizabawyinterakcyjne,drama.
Środki:tekstyliterackie,maskotka,kawałkidrewna,świeczka.
Materiały:kartkipapieruA4,arkuszeszaregopapieru,bristol,długopisy,markery,pisaki,
taśmaklejąca,magnesy.
4. Tytułyscenariuszy
IOswajaniezinnością
IIUprzedzeniaistereotypy
IIINiepełnosprawnośćiokaleczenie
IVRóŜnekultury–róŜneświatycz.1
VRóŜnekultury–róŜneświatycz.2
2
Programzajęćbiblioterapeutycznych
EwaMozolewska
VIPodwójneŜycieMadŜida
VIIRóŜnicekulturowenawesoło
VIIITo,comam–podsumowanie
5. Bibliografia:
AronsonElliot,Człowiekistotaspołeczna,Warszawa2002,ISBN8301131586.
BollagFiona,Wyszłamzkrainyciszy,Warszawa2007,ISBN9788374046527.
ClarkeStephen,Merde!RokwParyŜu,Warszawa2006,ISBN8374142251.
DachównaRegina,Tangozmotylem,2003,ISBN8388962280.
DirieWaris,MillerCathleen,KwiatPustyni,Warszawa2000,ISBN8372272808.
FerreroBruno,Czasamiwystarczypromyksłońca,Warszawa2005,ISBN8372010498.
FerreroBruno,WaŜnaróŜa,Warszawa2002,ISBN8385528164.
KapuścińskiRyszard,TenInny,Kraków2006,ISBN8324007016.
KołakowskiLeszek,Miniwykładyomaxisprawach,Kraków2005,ISBN8324003789.
Koźmińska Irena, Olszewska ElŜbieta, Z dzieckiem w świat wartości, Warszawa 2007,
ISBN9788324704149.
LigockaRoma,Znajomazlustra,Kraków2006,ISBN8308038689.
OnichimowskaAnna,Dziesięćstronświata,Kraków2007,ISBN9788324008612.
PawlikowskaBeata,WdŜungliŜycia,Michałów–Grabina2005,ISBN8360000077.
Souad,SpalonaŜywcem,Warszawa2008,ISBN9788324710072.
TerakowskaDorota,Poczwarka,Kraków2001,ISBN8308030947.
3
Programzajęćbiblioterapeutycznych
EwaMozolewska
SCENARIUSZI
Oswajaniezinnością
Cele:integracjagrupy,refleksjanadproblememinności,zwrócenieuwaginagodnośćczłowieka,
określenieswojejotwartościnainnych.
Uczestnicy:licealiściwwieku1819lat.
Czastrwania:120minut.
Warunki:salazkrzesłamiustawionymiwkręgu,stoliki,tablica.
Metody,formy,techniki,środki,materiały:
Metody:słowne–głośneczytanie,rozmowakierowana.
Formy:warsztaty,pracaindywidualnaigrupowa.
Techniki:słoneczko,burzamózgów,drama.
Środki: tekst literacki, maskotka symbolizująca innego (np. bez ręki, z dłuŜszą nogą, z jednym
okiem,itp.);karteczkizcytataminatematszacunkuigodności(patrzpunkt7);kawałkidrewna;
obrazki:jedenzprzygasającymogniskiem,drugizpłonącymogniskiem;świeczkaizapalniczka.
Materiały:małekarteczki,paskipapieru,koszyczek,arkuszeszaregopapieru,pisaki,taśmaklejąca,
magnesy.
Przebiegzajęć:
1.Prowadzącywitagrupęiprzedstawiasięsłowami:„Jestem(imięlubksywka).Lubię...,anie
lubię....”.Wtensamsposóbwypowiadająsiękolejnouczestnicy.
2.Spisanieumowydot.zachowanianazajęciach.
KaŜdyuczestnikpiszenakarteczcejakichzachowańsobienieŜyczynazajęciach(przeklinanie,
wyśmiewanie,itp.)Karteczkiskładamynapółiwrzucamydopojemniczka,mieszamy.Uczestnicy
kolejno losują po jednej, odczytują i zapisują na bristolu. KaŜdy podpisuje umowę imieniem i
nazwiskiem.Wieszamyjąwwidocznymmiejscuiinformujemyuczestników,Ŝeobowiązujeprzez
całycyklzajęć.
3.Pośredniewprowadzeniewtematinności.
Prowadzącyrozdajeuczestnikomkarteczkiipisaki.Następnieprzedstawiamaskotkęnowąpostać
4
Programzajęćbiblioterapeutycznych
EwaMozolewska
„TojestTolo”.NieudzielaŜadnychszczegółowychinformacjinajejtemattylkosadzanakrześlei
prosi uczestników o napisanie odpowiedzi na pytanie: jakie uczucia wywołuje nowa postać?
PierwszewraŜenienajejtematiuzasadnieniedlaczego?Składamykarteczkinapółiwsypujemydo
koperty, którą zamykamy. Uczestników informujemy, Ŝe Tolo będzie nam towarzyszył przez
wszystkie zajęcia, a koperta przyda się na ostatnim spotkaniu. Na kaŜdym spotkaniu udzielamy
krótkichinformacjinatematTola.(np.Tolobardzolubiszybkąjazdęnadeskorolceidobrąpizze,
itp.)
4.Technikasłoneczko.
Naśrodkukładziemykartkęznapisem:„inny”.Rozdajemyuczestnikompaskipapierunaktórych
piszą z czym kojarzy im się słowo „inny”. Zapisane paski układamy wokół napisu „inny” i
odczytujemyskojarzenia.
5.JateŜjesteminny.
UczestnicywyobraŜająsobie,ŜezostaliprzeniesieniwróŜnemiejsca.(Mogązamknąćoczy).
Prowadzącymówi:wyobraźciesobie,Ŝenaglezostaliścieprzeniesieni:
a) w miejsce w którym wszyscy poruszają się na wózkach inwalidzkich, a ty poruszasz się
uŜywającnóg
b)dopracowniplastycznejwktórejwszyscymalująpędzlamitrzymanymiwustach,boniemają
rąk,atymalujeszpędzlemtrzymanymwręce
c)wmiejscegdziewszyscysąniewidomiiposługująsięlaskami,atypatrzyszoczamiiniemasz
laski
d)wmiejscewktórymwszyscysąubraniwczarnehadŜiby,majązakryteczarnąchustątwarze,
widaćtylkosameoczy,atyjesteśubranywbiałekrótkiespodenkilubróŜowąmini,krótkąbluzkę
odsłaniającąpępekimaszodkrytątwarz
e)dorestauracjiwktórejwszyscyjedząposiłekpałeczkami,atynoŜemiwidelcem
f)wmiejscewktórymwszyscyposługująsięjęzykiemmigowym,atygonieznasz,potrafisztylko
mówić,aleniktcięniesłyszy
g)miejscegdziewszyscymajączarnykolorskóry,atymaszbiały
PowyobraŜeniusobiesiebiewróŜnychmiejscachrozmawiamynatematwraŜeń:jakczułemsięw
tychmiejscach?Jakieemocjemitowarzyszyły?
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin