http://www.cie.gov.pl/

OPRACOWANIE TEMATYCZNE

Tytuł              Wspólna Polityka Transportowa

Temat              Polityka transportowa

Numer              001 - PT

Data              22. 01. 1999

Opracował              Anna Łabędzka

Specyfika transportu sprawia, że jest jedną z najbardziej zuinifikowanych dziedzin współpracy międzynarodowej. Określenie wymogów technicznych i bezpieczeństwa, oraz stosunków pomiędzy klientem a przewoźnikiem stało się konieczne dla rozwoju transportu międzynarodowego.

Wspólna Polityka Transportowa dotyczy transportu lądowego (kolejowego, drogowego oraz wodnego śródlądowego). Postanowienia dotyczące żeglugi morskiej oraz transportu lotniczego mogą być jedynie wydawane przez Radę UE w formie postanowień.

Transport zajmuje ważne miejsce ze względu na dużą zależność pomiędzy nim a  realizacją swobód Wspólnego Rynku – swobody przepływu towarów, osób i usług. Dodatkowo transport jest specyficzną formą świadczenia usług, od której zależą inne gałęzie przemysłu. Głównym celem Wspólnej Polityki Transportowej jest stworzenie wspólnych zasad postępowania w transporcie międzynarodowym pomiędzy państwami członkowskimi oraz wobec  państw trzecich.[1]

Polityka wobec transportu ma służyć łączeniu się sieci narodowych. Szczególną uwagę poświęca się połączeniu regionów peryferyjnych i enklaw z ośrodkami centralnymi.

Polska z chwilą podpisania Układu Europejskiego wzięła na siebie obowiązek harmonizacji polskiego prawa z systemem prawa wspólnotowego, także w dziedzinie transportu.

Zgodnie z treścią Układu Europejskiego „strony będą rozwijały i intensyfikowały współpracę w celu umożliwienia w Polsce:

·         restrukturyzacji i modernizacji transportu

·         wprowadzenia ułatwień w ruchu pasażerskim i towarowym oraz polepszenia dostępu do rynku transportowego przez usuwanie przeszkód natury administracyjnej, technicznej i innych

·         osiągnięcie, w zakresie funkcjonowania transportu, norm porównywalnych do tych, jakie obowiązują we Wspólnotach”[2]

Strony określiły również obszary priorytetowe we współpracy: transport drogowy, przede wszystkim stopniowa liberalizacja tranzytów, transport kolejowy, zarządzanie portami lotniczymi.

Realizacja postanowień Układu jest dla Polski dużym obciążeniem. Jakość i parametry polskiej infrastruktury  transportowej w celu jej poprawy wymagają dużych nakładów finansowych (niezbędne nakłady finansowe na najpilniejsze prace dostosowujące podstawową polską infrastrukturę transportową do UE ocenia się na blisko 13 miliardów ecu).

Źródło: Raport z wykonywania działań dostosowujących polską gospodarkę i system prawny do wymagań Układu Europejskiego oraz przyszłego członkostwa Polski w UE 1992-1996, Monitor Integracji Europejskiej, Urząd Komitetu Integracji Europejskiej, Warszawa 1997, s.141

Dla zmniejszenia obciążeń budżetowych, postanowiono przełożyć na użytkowników dużą część tych kosztów poprzez:

·         wprowadzenie systemu płatnych autostrad,

·         utworzenie funduszu na budowę i modernizację dróg z części podatku akcyzowego od paliw,

·         otwarcie sieci kolejowych dla różnych operatorów,

·         utworzenie systemu opłat za korzystanie z sieci kolejowych;[3]

Sieci o znaczeniu europejskim zajmują najważniejsze miejsce w polskiej polityce transportowej. Dodatkowe wsparcie na ich rozbudowę Polska uzyskuje min. z Banku Światowego, Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju, Europejskiego Banku Inwestycyjnego oraz grantów PHARE.