grzemski_zasady.pdf

Maciej Grzemski

Zasady bezpieczeıstwa i podstawy ratownictwa wodnego

Materiaþ dydaktyczny na kurs Przodownikw Turystyki ņeglarskiej PTTK

o Profilaktyka i warunki formalne dopuszczenia jachtu do Ňeglugi

o WyposaŇenie ratunkowe jachtu

a. indywidualne Ļrodki ratunkowe

b. pozostaþe wyposaŇenie ratunkowe

o Sygnaþy wzywania pomocy i oznaczenia jednostek ratowniczych

o Manewrowanie jachtem przy podchodzeniu do tonĢcego

o Zachowanie siħ zaþogi po wywrotce jachtu

o Elementy ratownictwa

a. ratowanie z brzegu

b. ratowanie z þodzi, jachtu i motorwki

c. ratowanie z wody

d. diagnoza stanu i reanimacja

e. postħpowanie z rozbitkami

f. zabezpieczenie wraku i podnoszenie zatopionej jednostki

Apteczka jachtowa

1. Profilaktyka i warunki formalne dopuszczenia jachtu do

Ňeglugi

Zanim rozpoczniemy sezon nawigacyjny, musimy speþnię kilka

warunkw formalnych, aby nasz jacht mgþ bezpiecznie Ňeglowaę.

siħ wizytĢ inspektora technicznego dopuszczajĢcego jacht do Ňeglugi

i przedþuŇenia rejestracji, ktra z kolei jest formalnym wymogiem

instytucji ubezpieczajĢcych, poprzedzajĢcym zawarcie polisy

ubezpieczeniowej. Dobry Ňeglarz nie rozrŇnia jachtu klubowego i

prywatnego. KaŇdy jacht musi byę dobrze przygotowany do sezonu,

sprawdzony, a najlepiej "opþywany", by sprawdzię wszelkie

ewentualne usterki i sprawnoĻę dziaþania mechanizmw. Gdy

przebrniemy przez ten obecnie zaniedbywany obowiĢzek, warto

wspomnieę o kontroli jachtu przed dþuŇszĢ wyprawĢ.

JeĻli korzystamy z jachtu czarterowanego pamiħtajmy o sprawdzeniu

wszystkiego osobiĻcie. Nie dawajmy wiary zapewnieniom bosmana

czy przystaniowego opowiadajĢcego nam o "niepowtarzalnych

walorach nautycznych, wygodzie i bezawaryjnoĻci tego

przecudownego jachtu". Trudno oczywiĻcie sprawdzię kadþub, a

szczeglnie jego podwodnĢ czħĻę, ale moŇemy zajrzeę do zħzy. JeĻli

stoi w niej woda, to moŇe byę to dla nas sygnaþ o przecieku lub

nieszczelnoĻci np. skrzyni mieczowej. MoŇe to byę woda z

kondensacji pary, w takim przypadku jest to tylko niedbalstwo

armatora, dajĢcego nam brudny i nieprzygotowany jacht. Powinno to

wzmocnię naszĢ czujnoĻę. W jachtach mieczowych naleŇy

sprawdzię zawieszenie miecza (oĻ obrotu), jej uszczelnienie,

sprawnoĻę windy faþowej, jakoĻę faþu i jego zamocowania.

Najlepiej sprbowaę "na sucho" opuĻcię miecz, rozwijajĢc caþoĻę

faþu i jednoczeĻnie robiĢc oglħdziny stalwki i mocowania do bħbna.

Nastħpnie podnosimy miecz i sprawdzamy, czy faþ nie ma tendencji

do zeskakiwania z rolki i wchodzenia miħdzy rolkħ a obudowħ, czy

miecz siħ nie klinuje i opuszcza siħ i podnosi do samego koıca. W

przypadku jachtu balastowego warto sprawdzię stan Ļrub

mocujĢcych balast i uszczelnieı pod nimi. Nastħpnie warto jest

sprawdzię jakoĻę olinowania staþego i ĻciĢgaczy, ich zabezpieczenia

przed rozkrħcaniem siħ i jakoĻci wantownikw i sztagownikw. Przy

okazji sprawdzamy mocowanie i jakoĻę innych okuę: knag, kip,

kluz, podwiħzi wantowych, sztagownikw itp. Przy okazji moŇna teŇ

umyę pokþad, bħdzie to sprawdzian czy przez zamocowania okuę i

szyb nie cieknie woda do wnħtrza jachtu.

Po oglħdzinach kadþuba robimy przeglĢd oŇaglowania. Nie zabiera to

zwykle zbyt wiele czasu, wszystkie bowiem usterki, rozdarcia i

dziury widaę na pierwszy rzut oka. Warto przy tej okazji sprawdzię

teŇ mocowanie bomu do masztu szotw przy bomie i wzkw do

szotw foka. Nastħpnie kolej na olinowanie ruchome. Sprawdzamy

jakoĻę liny, wykoıczenia i kausze. Pamiħtajmy, Ňe liny baweþniane

mogĢ byę po kilku latach osþabione dziaþaniem wody i þatwiej siħ

przecierajĢ, a nie rzadko gnijĢ. W przypadku talii grota sprawdŅmy

stan bloczkw, czy sĢ solidne i czy sĢ wyposaŇone w krħtliki. Kolej

zawiasowy naleŇy sprawdzię czy jest on zabezpieczony przed

wypadniħciem z zawiasw, by np. otwierajĢc achterpik nie zgubię

steru. Zwręmy teŇ uwagħ na sprawnoĻę podnoszenia pþyty sterowej,

jakoĻę faþu i jego mocowania.

Niestety duŇe jachty, zwþaszcza morskie posiadajĢ stery skegowe lub

zrwnowaŇone, a ich osie zamkniħte sĢ w puszkach sterowych i

jedyne co moŇna sprawdzię to zamocowanie rumpla. W przypadku

szturwaþu, w sprawnoĻę urzĢdzenia sterowego musimy wierzyę na

sþowo osobie od ktrej czarterujemy jacht. Po oglħdzinach tego co

najistotniejsze sprawdzamy Ļwiatþa nawigacyjne i instalacjħ

elektrycznĢ. Dobrym sposobem na sprawdzenie stanu akumulatora

jest wþĢczenie Ļwiateþ w jachcie, a nastħpnie Ļwiateþ nawigacyjnych.

JeĻli Ļwiatþa w kabinie wydatnie przygasnĢ, znaczy to, Ňe

akumulatorowi nie pozostaþo juŇ wiele "Ňywota". Sprawdzenie

silnika i rewersu potraktujħ jako nieobowiĢzkowe, w koıcu jesteĻmy

Ňeglarzami. Na koniec powinniĻmy zapoznaę siħ ze stanem drobnego

osprzħtu, kotwicy i þaıcucha, dryfkotwy, wyposaŇenia ratunkowego i

dokumentw jachtu. Po takim przeglĢdzie niewiele rzeczy bħdzie

mogþo nas zaskoczyę.

Czas na wprowadzenie na pokþad zaþogi. Gdy jest ona na pokþadzie

warto, by kapitan sprawdziþ umiejħtnoĻci pþywackie zaþogi i

kwalifikacje Ňeglarskie. JeŇeli zaþoga posiada patenty Ňeglarskie, to

rwnoznaczne jest to z posiadaniem karty pþywackiej. Ta czħĻę

zaþogi ktra nie posiada patentw i nie posiada kart, powinna zostaę

pouczona o obowiĢzku pþywania w kamizelkach asekuracyjnych.

PowinniĻmy teŇ zwrcię uwagħ zaþogantom na sposb poruszania siħ

po jachcie. Zawsze jedna rħka dla jachtu, druga dla siebie.

Trzymamy siħ staþych elementw jachtu (olinowanie staþe, relingi),

po zachodzie sþoıca po pokþadzie poruszamy siħ w szelkach

asekuracyjnych, przypiħtych przynajmniej jednym wĢsem do staþych

czħĻci jachtu.

Chodzimy po pokþadzie w obuwiu miħkkim, nigdy boso, na

pokþadzie wiele okuę "gryzie". Na wiħkszych jednostkach poruszmy

siħ spokojnie, nie biegamy, w szczeglnoĻci po mokrym pokþadzie.

Zwręmy uwagħ na dþugie wþosy, by byþy spiħte lub schowane pod

czapkĢ. Ograniczmy biŇuteriħ: Ňadnych wielkich kolczykw, czy

pierĻcieni. Okulary powinny byę przymocowane na gumkach lub

þaıcuszkach, aby nie spadaþy. W czasie sþonecznej pogody

bezwzglħdnie trzeba mieę na sobie nakrycie gþowy, a w godzinach

poþudniowych koszulkħ.

Na wodzie sþoıce operuje bardzo skutecznie choę tego nie czujemy.

Rozpakowanie bagaŇy zaþogi nie moŇe nosię znamion artystycznego

nieþadu, wszystko musi mieę swoje miejsce i byę dobrze

przesuniħcie balastu moŇe doprowadzię do wywrotki. Trzeba teŇ

koniecznie pouczyę zaþogħ o rygorze bezwzglħdnego

podporzĢdkowania siħ komendom i poleceniom kapitana, a takŇe

szybkiej i rzetelnej realizacji komend. Po takiej pogadance dobrze

jest pokazaę i przeęwiczyę posþugiwanie siħ sprzħtem ratowniczym,

oraz sprawdzię znajomoĻę wħzþa ratowniczego. Nastħpnie przejĻę po

wszystkich stanowiskach manewrowych, tþumaczĢc specyfikħ pracy

na nich. Postarajmy siħ o to, by zaþoga, zwþaszcza bħdĢca na jachcie

po raz pierwszy lub "nieopþywana", zrozumiaþa o co nam chodzi. Nie

uŇywajmy zatem hermetycznego jħzyka i przyzwyczajmy ich do

sþowotoku komend, jaki bħdziemy stosowaę.

Nim wyjdziemy na wodħ lub zanim wejdziemy do portu zapoznajmy

zaþogħ z naszymi zamiarami, uþatwi to pracħ i podniesie szybkoĻę

reakcji przygotowanej do manewrw zaþogi.

2. WyposaŇenie ratunkowe jachtu

To wszystkie Ļrodki sþuŇĢce zaþogantowi w sytuacjach

zagroŇenia zdrowia i Ňycia. SĢ to przede wszystkim Ļrodki

profilaktyczne i ratunkowe. W skþad Ļrodkw

profilaktycznych naleŇy zaliczyę kamizelkħ asekuracyjnĢ i

szelki asekuracyjne. MajĢ one za zadanie wspomagaę

Ňeglarza w razie zmycia z pokþadu, by nie oddaliþ siħ od

jachtu i utrzymywaþ na powierzchni wody.

Do Ļrodkw ratunkowych naleŇy kapok lub kamizelka

ratunkowa. Jest to wyspecjalizowany sprzħt ktry sþuŇyę ma

dþugotrwaþemu utrzymywaniu rozbitka na powierzchni wody

w razie katastrofy jednostki pþywajĢcej. Konstrukcja

kamizelki ratunkowej zapobiega przewrceniu siħ rozbitka na

brzuch. Kamizelka trzyma rozbitka na plecach utrzymujĢc

gþowħ nad wodĢ. Na karku kamizelki znajduje siħ uchwyt do

wyciĢgniħcia rozbitka z wody lub uchwycenia go bosakiem.

Kamizelka jest w jaskrawym pomaraıczowym kolorze, moŇe

teŇ byę oklejona paskami odblaskowej folii. Kapoki morskie

majĢ ponad to Ļwiateþko z bateriĢ dziaþajĢcĢ w kontakcie ze

sþonĢ wodĢ, gwizdek i lusterko.

b. ss

KaŇdy jacht poza indywidualnymi Ļrodkami ratunkowymi

powinien posiadaę wyposaŇenie umoŇliwiajĢce podjħcie akcji

ratunkowej wobec zaþoganta, ktry juŇ znalazþ siħ w wodzie

lub pomocy w jego lokalizacji. Najpopularniejszym takim

wyposaŇeniem jest koþo ratunkowe, na ĻrdlĢdziu moŇna

jachtach morskich do koþa jest zamocowana pþawka Ļwietlna,

maþa wodoszczelna lampka pokazujĢca pozycjħ rozbitka.

Gdy znajdujemy siħ w wodzie bardzo przydatnym jest tzw.

"proszek na rekiny" czyli substancja barwiĢca wodħ na kolor

pomaraıczowy. Pozwala to na lokalizacjħ rozbitka z

helikoptera czy samolotu. Temu samemu celowi sþuŇĢ flary

Ļwietlne i dymne oraz rakietnica.

Gdy ratujemy rozbitka z pokþadu warto w wyposaŇeniu

jachtu posiadaę rzutki. RozrŇniamy trzy podstawowe typy

rzutek: rħkawowa - worek z jaskrawej, pomaraıczowej

tkaniny, obciĢŇony i wyposaŇony w pþywak. W Ļrodku worka

jest zþoŇona lina z zaczepem na koıcu, siatkowa - to zwykle

piþka koszykowa w oplocie z linki i dþugĢ linĢ nietonĢcĢ z

zaczepem na koıcu, szpulowa - obecnie juŇ rzadko

stosowana, plastykowa szpula z linĢ na koıcu ktrej jest

oczko do mocowania liny. Jako sprzħt pomagajĢcy podjĢę z

wody rozbitka moŇe posþuŇyę nam lajflina. Powinna to byę

nietonĢca lina, ktrĢ holujemy za jachtem i zataczajĢc okrħgi

zacieĻniamy promieı jej cyrkulacji przechwytujĢc rozbitka.

NowoĻciĢ w ratownictwie wodnym staþa siħ boja "SP",

wykorzystywana do ratowania z wody. N duŇych jachtach

morskich spotyka siħ teŇ tratwħ pneumatycznĢ. Jest to

plastykowa beczka z samonapompowujĢcym siħ pontonem z

dachem, drabinkĢ, oĻwietleniem i wyposaŇeniem w þatki,

pompkħ i ŇelaznĢ racjĢ ŇywnoĻciowĢ i sþodkĢ wodĢ.

3. Sygnaþy wzywania pomocy i oznaczenia jednostek

ratowniczych

Aby wezwaę pomoc w nagþych wypadkach powinno siħ poznaę

przynajmniej kilka sygnaþw stosowanych w zaleŇnoĻci od jednostki

na ktrej jesteĻmy i jej wyposaŇenia. Oto kilkanaĻcie najczħĻciej

uŇywanych sygnaþw:

1. Zataczanie kþ rħkĢ, trzymajĢc szmatħ lub latarniħ.

2. Nieprzerwany dþugi dŅwiħk syreny okrħtowej.

3. Wystrzaþ armatni co minutħ.

4. Czerwone rakiety.

5. Czerwone flary.

6. Flagi MKS pod salingiem uþoŇone w sygnaþ NC.

7. SOS nadawane alfabetem Morse'a.

8. Sþowo "mayday" powtarzane w komunikacji radiowej.

9. Kula i prostokĢtna flaga podniesione pod saling.

10. Pþomieı na pokþadzie.

11. Pochodnia trzymana przez zaþoganta.

12. Pomaraıczowy dym.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: