2009_05___wybory_4_czerwca_1989.pdf

● Narodowy Bank Polski wprowadza do obiegu

monety upamiętniające wybory 4 czerwca 1989 r.:

Narodowy Bank Polski

ma wyłączne prawo emitowania znaków

pieniężnych w Polsce.

w dniu 1 czerwca 2009 r.

m o n e t y

o nominale 2zł – wykonaną stemplem zwykłym

ze stopu Nordic Gold,

Oprócz monet i banknotów powszechnego obiegu

NBP emituje także monety i banknoty kolekcjonerskie.

Emisja wartości kolekcjonerskich

stanowi okazję zarówno do upamiętniania

ważnych historycznych rocznic i postaci, jak i do rozwijania

zainteresowań polską kulturą, nauką i tradycją.

w dniu 3 czerwca 2009 r.

o nominale 200zł – wykonaną stemplem lustrzanym

w złocie,

o nominale 25zł – wykonaną stemplem lustrzanym

w złocie,

o nominale 10zł – wykonaną stemplem lustrzanym

w srebrze.

Od 1996 roku NBP emituje także

dwuzłotowe monety okolicznościowe

powszechnego obiegu ze stopu Nordic Gold.

Wszystkie monety i banknoty emitowane przez NBP

są prawnym środkiem płatniczym w Polsce.

MONETY EMISJI 2009 MONETY EMISJI 2009

N O m i N a ł 2 z ł

metal stop CuAl5Zn5Sn1 ■ stempel zwykły ■ średnica 27,00 mm

masa 8,15 g ■ wielkość emisji 1.300.000 szt.

AwErS: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bo-

kach orła oznaczenie roku emisji: 20-09, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku

napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma

perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: M/W.

rEwErS: Stylizowany wizerunek fragmentu sali obrad Okrągłego Stołu oraz

znajdujących się w niej osób. W środku stylizowany wizerunek kartki z kalen-

darza. Na kartce napis: WYBORY/4/CZERWCA/1989. U góry napis: OKRĄGŁY

STÓŁ. U dołu półkolem napis: 6 LUTEGO – 5 KWIETNIA.

NA bOku: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony

o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.

Projektant awersu: EWATYC-KARPIŃSKA

Projektant rewersu: urSZuLA wALErZAk

Informacje o planie emisji

oraz sposobie nabycia monet na stronach:

www.nbp.pl

www.numizmatyka.nbportal.pl

Polska

Droga do Wolności –

wybory 4 czerwca 1989 r.

Monety zostały wyprodukowane

w Mennicy Polskiej S.A. w Warszawie.

Skład i druk: Drukarnia NBP

Polska Droga do Wolności – wybory 4 czerwca 1989 r.

● 1 lipca 1945 r. rozwiązał się polski parlament podziemny

– Rada Jedności Narodowej, reprezentująca działające pod

okupacją stronnictwa polityczne. Kończąc swą działalność, Rada

ogłosiła przesłanie do obywateli, nazwane Testamentem Polski

Walczącej . znalazło się w nim takie stwierdzenie: „Demokracja to

rządy większości, wyłonione w drodze swobodnych wyborów,

odbywających się przez powszechne 5-przymiotnikowe

głosowanie”. Czekać na nie przyszło Polakom prawie pół wieku.

● Wybory uzgodnione w Jałcie odbyły się dopiero 19 stycznia

1947 r. Wyniki, mimo przymusu i terroru (zabójstwa, areszty,

wyroki) zastosowanych w kampanii wyborczej, i tak zostały

sfałszowane. Jedyne opozycyjne partie, Polskie Stronnictwo

Ludowe i Stronnictwo Pracy, zdobyły oicjalnie 15% głosów,

uzyskując 40 mandatów. zwyciężył bezapelacyjnie Blok

Demokratyczny, złożony z komunistów i ich popleczników. Legalna

opozycja parlamentarna została zmarginalizowana, a następnie

zlikwidowana. Odtąd farsy wyborcze miały powtarzać się do

1989 r.

● inną drogę niż partie opozycyjne obrało zrzeszenie „Wolność

i Niezawisłość”, działające w latach 1945–1948 i będące

kontynuacją konspiracji politycznej okresu wojny i okupacji.

Jego celem było podtrzymywanie ducha oporu i informowanie

wolnego świata o sytuacji w zniewolonej Polsce. Paradoksem

jest, że WiN-owi, ruchowi politycznemu, podporządkowała

się większość poakowskich oddziałów partyzanckich, których

ostatni mohikanie prowadzili walkę zbrojną z komunistami do

początku lat 50. Odtąd, aż do 1990 r., ciągłość państwa polskiego

utrzymywał już tylko Rząd RP na uchodźstwie rezydujący

w Londynie.

● Kontynuatorami czynnego oporu byli uczestnicy krwawo

tłumionych masowych protestów społecznych, naznaczających

kolejne dekady istnienia PRL. Robotnicy Poznania w czerwcu

1956 r., Wybrzeża w grudniu 1970 r., Radomia i Ursusa w 1976 r.

domagali się za każdym razem nie tylko chleba, poprawy

warunków życiowych, ale i przyrodzonych praw człowieka

– prawa do godności i wolności, w tym wolności indywidualnej,

narodowej i religijnej.

● Wielkimi, wielomilionowymi manifestacjami tych praw były

akcje duszpasterskie Kościoła katolickiego – obchody wielkiej

nowenny i milenium chrztu Polski w latach 1956–1967, kolejne

pielgrzymki do kraju papieża-Polaka w latach: 1979, 1983, 1987.

Ruchem jednoczącym chyba wszystkie opozycyjne nurty

polityczne (od lewicowego Komitetu Obrony Robotników po

niepodległościową Konfederację Polski Niepodległej) była

„Solidarność”, powstała m.in. w wyniku zwycięskich strajków

na Wybrzeżu w sierpniu 1980 r. Stanowiła nie tylko związek

zawodowy, ale pierwszy, uznany przez komunistów – choć pod

przymusem – wielomilionowy ruch społeczny, reprezentujący

prawie cały świat pracy i jednocześnie będący emanacją dążeń

niepodległościowych większości Polaków.

● Wybory 4 czerwca 1989 r., choć ułomne, wynikające

z politycznego kontraktu zawartego przy Okrągłym Stole między

komunistami a opozycją polityczną, były pierwszymi wyborami

parlamentarnymi w PRL, jakie odbyły się bez przymusu

i fałszerstw. Efekt kontraktu zaskoczył obie strony – zdobycie

przez „Solidarność” 35% miejsc w Sejmie, czyli wszystkich, które

wcześniej przeznaczono dla kandydatów opozycji i 99% miejsc

w Senacie, nielimitowanych w umowie. Wydarzenia 1989 r,.

których symbolem stał się 4 czerwca, budzą do dziś namiętne

spory wśród historyków i polityków. Dla jednych – to milowy

krok w stronę demokracji, zwycięstwo rozsądku i kompromisu

po obu stronach ówczesnej sceny politycznej (władza-opozycja).

Dla innych – krok wymuszony, podyktowany widmem krachu

gospodarczego i zmianami w bloku sowieckim, a zarazem szansa

na przejęcie władzy przez część elit solidarnościowych, bez

legitymizacji ze strony całego społeczeństwa.

W rezultacie powstał nowy układ parlamentarny i rządowy,

rodziła się iii Rzeczpospolita. Pierwsze, prawdziwie wolne,

pięcioprzymiotnikowe wybory odbyły się w 1991 r.

dr Jacek Żurek

MONETY EMISJI 2009 MONETY EMISJI 2009 MONETY EMISJI 2009 MONETY EMISJI 2009 MONETY EMISJI 2009 MONETY EMISJI 2009 MONETY EMISJI 2009

N O m i N a ł 2 0 0 z ł

metal Au 900/1000 ■ stempel lustrzany ■ średnica 27,00 mm

masa 15,50 g ■ wielkość emisji (nakład) 10.000 szt.

N O m i N a ł 2 5 z ł

n o m i n a ł 1 0 z ł

metal Au 900/1000 ■ stempel lustrzany ■ średnica 12,00 mm

masa 1,00 g ■ wielkość emisji (nakład) 40.000 szt.

metal Ag 925/1000orazfarbyczerwonaiwróżnychodcieniach

szarości ■ stempel lustrzany ■ średnica 32,00 mm ■ masa 14,14 g

■ wielkość emisji (nakład) 100.000 szt.

AwErS: U góry w środku wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej

Polskiej. Poniżej stylizowane wizerunki: z lewej strony dźwigów portowych;

z prawej strony szybu kopalnianego. U góry półkolem napis: RZECZPOSPOLITA

POLSKA oraz oznaczenie roku emisji: 2009. U dołu napis: 200 ZŁ. Pod lewą łapą

orła znak mennicy: M/W.

rEwErS: Z prawej strony zarys postaci z uniesioną ręką ze znakiem

zwycięstwa. W tle stylizowany wizerunek fragmentu sali obrad plenarnych

Sejmu oraz znajdujących się w niej osób. U góry napis: 12.09.1989. Z lewej strony

i u dołu półkolem napis: PIERWSZY RZĄD WIELKIEJ PRZEMIANY; w wyrazie

„WIELKIEJ” stylizowany wizerunek lagi państwowej.

Projektant monety: urSZuLA wALErZAk

AwErS: W środku wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej.

Poniżej stylizowany napis: 25 zł. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA.

U dołu półkolem oznaczenie roku emisji: 2009. Pod lewą łapą orła znak men-

nicy: M/W.

rEwErS: W środku napis: SOLIDARNOŚĆ, będący odwzorowaniem znaku

graicznego NSZZ „Solidarność”. U góry półkolem napis: WYBORY. U dołu

półkolem napis: 4 CZERWCA 1989.

Projektant monety: urSZuLA wALErZAk

AwErS: U dołu wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej,

na tle stylizowanego wizerunku orła bez korony. Nad orłem napis: 10 ZŁ. U góry

półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA oraz oznaczenie roku emisji: 2009.

Pod lewą łapą orła znak mennicy: M/W.

rEwErS: Z lewej strony stylizowany wizerunek Papieża Jana Pawła II

trzymającego pastorał papieski na tle tłumu. Nad tłumem napis: SOLIDARNOŚĆ,

będący odwzorowaniem znaku graicznego NSZZ „Solidarność”, w kolorze

czerwonym i w różnych odcieniach szarości. Powyżej napis: 1979/1989. U góry

półkolem napis: „NIECH ZSTĄPI DUCH TWÓJ! I ODNOWI OBLICZE ZIEMI,.

U dołu napis: TEJ ZIEMI!”.

Projektant monety: urSZuLA wALErZAk

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: