Haas Operator PL.pdf

(37476 KB) Pobierz
Vf01 Toc.PMD
Instrukcja obsługi
operatora frezarki
STYCZEŃ 2005
HAAS AUTOMATION INC. • 2800 STURGIS ROAD • OXNARD, CA 93030
TEL. (888) 817-4227
FAKS.
(805) 278-8561
www.HaasCNC.com
96-0121 wersjaK
167755442.014.png 167755442.015.png 167755442.016.png 167755442.017.png 167755442.001.png 167755442.002.png 167755442.003.png 167755442.004.png 167755442.005.png 167755442.006.png 167755442.007.png
Karta gwarancyjna
dla urz¹dzeñ CNC Haas Automation, Inc.
Data wejœcia w ¿ycie: 1 stycznia 2003
OGRANICZONA OCHRONA GWARANCYJNA
Wszystkie nowe obrabiarki HAAS serii VF s¹ objête wy³¹czn¹ ograniczon¹ gwarancj¹ Haas Automation (“Producent”) na
poni¿szych warunkach:
Ka¿da maszyna Haas CNC (“maszyna”) wraz z podzespo³ami (“podzespo³y”) (z wyj¹tkiem wyszczególnionych poni¿ej w
ograniczeniach i wy³¹czeniach) jest objêta gwarancj¹ na materia³y i wykonawstwo, która obowi¹zuje przez okres jednego
(1) roku od daty zakupu, tj. od daty instalacji maszyny u u¿ytkownika koñcowego. Powy¿sza gwarancja jest gwarancj¹
ograniczon¹ i jest jedyn¹ gwarancj¹ udzielan¹ przez producenta. Producent nie udziela ¿adnych innych gwarancji,
wyraŸnych lub domniemanych, w tym jakichkolwiek gwarancji nadawania siê do sprzeda¿y oraz nadawania siê do œciœle
okreœlonego zastosowania.
WY£¥CZNIE NAPRAW A LUB WYMIANA: W MYŒL NINIEJSZEJ GWARANCJI, ODPOWIEDZIALNOŒÆ PRODUCENTA
JEST OGRANICZONA DO NAPRAWY LUB WYMIANY, WED£UG UZNANIA PRODUCENTA, CZÊŒCI LUB PODZESPO£ÓW.
Istnieje mo¿liwoœæ zakupu jednorocznego przed³u¿enia gwarancji u autoryzowanego dystrybutora Haas.
OGRANICZENIA oraz WY£¥CZENIA GWARANCJI
Z zastrze¿eniem powy¿szych postanowieñ, nabywca przyjmuje do wiadomoœci, ¿e wszelkie gwarancje wyraŸne lub
domniemane, dotycz¹ce dowolnego przedmiotu, w tym jakiekolwiek gwarancje nadawania siê do sprzeda¿y oraz
nadawania siê do œciœle okreœlonego zastosowania, s¹ wy³¹czone.
Podzespo³y podlegaj¹ce zu¿yciu w trakcie normalnej eksploatacji oraz z up³ywem czasu, takie jak farba, wykoñczenia
okienek, ¿arówki, uszczelki, uk³ad usuwania wiórów itp., nie s¹ objête niniejsz¹ gwarancj¹.
W celu zapewnienia ci¹g³oœci ochrony gwarancyjnej nale¿y stosowaæ siê do procedur konserwacji zalecanych przez
producenta oraz dokonywaæ odnoœnych adnotacji i zapisów.
Niniejsza gwarancja nie obowi¹zuje w przypadku niew³aœciwej obs³ugi i eksploatacji maszyny, zaniedbania, wypadków,
b³êdnej instalacji, a tak¿e niew³aœciwej konserwacji lub stosowania, b¹dŸ jeœli maszyna by³a nieprawid³owo naprawiana lub
serwisowana przez klienta lub nieautoryzowanego technika serwisowego. Wykonywanie napraw gwarancyjnych i
czynnoœci serwisowe zapewnia autoryzowany dystrybutor Haas.
Bez ograniczenia ogólnego charakteru wykluczeñ lub ograniczeñ opisanych w innych paragrafach, gwarancja producenta nie obejmuje jakiegokolwiek zapewnienia, i¿ maszyna lub podzespo³y spe³ni¹
specyfikacje produkcyjne lub inne wymagania nabywcy, b¹dŸ ¿e obs³uga maszyny i podzespo³ów bêdzie niezak³ócona i wolna od b³êdów. Producent nie przyjmuje ¿adnej odpowiedzialnoœci w zwi¹zku
z u¿ytkowaniem maszyny i podzespo³ów przez nabywcê, jak równie¿ nie ponosi ¿adnej odpowiedzialnoœci wzglêdem sprzedawcy lub nabywcy z tytu³u wad konstrukcyjnych, produkcyjnych oraz
dotycz¹cych obs³ugi, wydajnoœci lub innych parametrów, która wykracza³aby poza naprawê lub wymianê w sposób okreœlony powy¿ej w gwarancji ograniczonej. Producent nie jest odpowiedzialny za
jakiekolwiek uszkodzenie czêœci, maszyn, nieruchomoœci produkcyjnych lub innych sk³adników maj¹tku nabywcy, ani te¿ za jakiekolwiek inne szkody nieprzewidziane lub wtórne, które mog¹ byæ
spowodowane awari¹ maszyny lub podzespo³ów.
OGRANICZENIE ODPOWIEDZIALNOŒCI I ODSZKODOW A NIA: PRODUCENT NIE JEST ODPOWIEDZIALNY WOBEC
NABYWCY, SPRZEDAWCY LUB DOWOLNEGO KLIENTA NABYWCY Z TYTU£U UTRATY ZYSKÓW, UTRATY DANYCH,
UTRATY PRODUKTÓW, UTRATY PRZYCHODÓW, UTRATY MO¯LIWOŒCI U¯YTKOWANIA, KOSZTÓW PRZESTOJÓW,
UTRATY GOODWILL, ANI TE¯ Z TYTU£U JAKICHKOLWIEK INNYCH SZKÓD LUB ODSZKODOWAÑ,
NIEPRZEWIDZIANYCH LUB WTÓRNYCH, WYNIK£YCH Z POSTÊPOWANIA S¥DOWEGO LUB ROSZCZEÑ O
WYNAGRODZENIE SZKÓD SPOWODOWANYCH CZYNEM NIEDOZWOLONYM, POWSTA£YCH BEZPOŒREDNIO LUB
POŒREDNIO W ZWI¥ZKU Z MASZYN¥ LUB PODZESPO£AMI, Z INNYMI PRODUKTAMI LUB US£UGAMI ZAPEWNIONYMI
PRZEZ PRODUCENTA LUB SPRZEDAWCÊ, B¥Dÿ W ZWI¥ZKU Z NIEPRZYDATNOŒCI¥ CZÊŒCI LUB PRODUKTÓW
WYKONANYCH ZA POMOC¥ MASZYNY LUB PODZESPO£ÓW, NAWET JE¯ELI PRODUCENT LUB SPRZEDAWCA
ZOSTA£ POINFORMOWANY O MO¯LIWOŒCI WYST¥PIENIA TAKICH SZKÓD. W KA¯DYM B¥Dÿ RAZIE,
ODPOWIEDZIALNOŒÆ PRODUCENTA Z TYTU£U SZKÓD, NIEZALE¯NIE OD PRZYCZYNY, JEST OGRANICZONA DO
NAPRAWY LUB WYMIANY, WED£UG UZNANIA PRODUCENTA, WADLIWYCH CZÊŒCI, PODZESPO£ÓW LUB MASZYNY.
Nabywca przyjmuje niniejsze ograniczenie prawa do uzyskania zadoœæuczynienia za szkody nieprzewidziane lub wtórne
jako element transakcji dokonanej ze sprzedawc¹. Nabywca uznaje i potwierdza, ¿e cena urz¹dzenia by³aby wy¿sza, gdyby
sprzedawca lub producent mieli ponosiæ odpowiedzialnoœæ z tytu³u szkód nieprzewidzianych lub wtórnych, b¹dŸ pokryæ
odszkodowania karne.
Niniejsza karta gwarancyjna zastêpuje wszelki inne porozumienia, ustne lub pisemne, pomiêdzy stronami niniejszej umowy odnoœnie do gwarancji, ograniczeñ odpowiedzialnoœci i/lub odszkodowañ w
zakresie dotycz¹cym maszyny lub podzespo³ów, a ponadto zawiera ca³oœæ uzgodnieñ i porozumieñ pomiêdzy stronami odnoœnie do rzeczonych gwarancji, ograniczeñ odpowiedzialnoœci i/lub
odszkodowañ. Strony niniejszej karty gwarancyjnej potwierdzaj¹, ¿e ¿adna ze stron - ani te¿ jakakolwiek osoba dzia³aj¹ca w imieniu strony - nie przed³o¿y³a jakichkolwiek oœwiadczeñ, zachêt, obietnic
lub porozumieñ, w formie ustnej lub inaczej, które nie by³yby zawarte w niniejszym dokumencie, odnoœnie do rzeczonych gwarancji, ograniczeñ odpowiedzialnoœci i/lub odszkodowañ, a ponadto, i¿
¿adne inne porozumienie, obietnica lub oœwiadczenie, które nie zosta³o zawarte w niniejszej karcie gwarancyjnej, nie bêdzie wa¿ne lub wi¹¿¹ce wzglêdem takich gwarancji, ograniczeñ
odpowiedzialnoœci i odszkodowañ.
PRZENOSZALNOή
Niniejsza gwarancja mo¿e byæ przeniesiona z pierwotnego u¿ytkownika koñcowego na inn¹ osobê, je¿eli maszyna
zostanie sprzedana w ramach transakcji prywatnej przed up³ywem okresu gwarancyjnego.
Haas Automation, Inc. 2800 Sturgis Road, Oxnard, CA 93030-8933 Telefon: (888) 817-4227 Telefaks: (805) 278-8561
96-0121 wersja K styczeñ 2005
Spis treœci
I
167755442.008.png 167755442.009.png
Certyfikat rejestracji
gwarancji
OGRANICZONA OCHRONA GWARANCYJNA
Wszystkie nowe obrabiarki HAAS serii VF s¹ objête wy³¹czn¹ ograniczon¹ gwarancj¹ Haas Automation (“Producent”)
na poni¿szych warunkach:
Ka¿da maszyna Haas CNC (“maszyna”) wraz z podzespo³ami (“podzespo³y”) (z wyj¹tkiem wyszczególnionych
poni¿ej w ograniczeniach i wy³¹czeniach) jest objêta gwarancj¹ na materia³y i wykonawstwo, która obowi¹zuje przez
okres jednego (1) roku od daty zakupu, tj. od daty instalacji maszyny u u¿ytkownika koñcowego. Powy¿sza
gwarancja jest gwarancj¹ ograniczon¹ i jest jedyn¹ gwarancj¹ udzielan¹ przez producenta. Producent nie udziela
¿adnych innych gwarancji, wyraŸnych lub domniemanych, w tym jakichkolwiek gwarancji nadawania siê do
sprzeda¿y oraz nadawania siê do œciœle okreœlonego zastosowania.
WY£¥CZNIE NAPRAWA LUB WYMIANA:
W MYŒL NINIEJSZEJ GWARANCJI, ODPOWIEDZIALNOŒÆ PRODUCENTA JEST OGRANICZONA DO
NAPRAWY LUB WYMIANY, WED£UG UZNANIA PRODUCENTA, CZÊŒCI LUB PODZESPO£ÓW.
Istnieje mo¿liwoœæ zakupu jednorocznego przed³u¿enia gwarancji u autoryzowanego dystrybutora Haas.
OGRANICZENIA oraz WY£¥CZENIA GWARANCJI
Z zastrze¿eniem powy¿szych postanowieñ, nabywca przyjmuje do wiadomoœci, ¿e wszelkie gwarancje wyraŸne lub
domniemane, dotycz¹ce dowolnego przedmiotu, w tym jakiekolwiek gwarancje nadawania siê do sprzeda¿y oraz
nadawania siê do œciœle okreœlonego zastosowania, s¹ wy³¹czone.
Podzespo³y podlegaj¹ce zu¿yciu w trakcie normalnej eksploatacji oraz z up³ywem czasu, takie jak farba,
wykoñczenia okienek, ¿arówki, uszczelki, uk³ad usuwania wiórów itp., nie s¹ objête niniejsz¹ gwarancj¹.
W celu zapewnienia ci¹g³oœci ochrony gwarancyjnej nale¿y stosowaæ siê do procedur konserwacji zalecanych przez
producenta oraz dokonywaæ odnoœnych adnotacji i zapisów.
Niniejsza gwarancja nie obowi¹zuje w przypadku niew³aœciwej obs³ugi i eksploatacji maszyny, zaniedbania,
wypadków, b³êdnej instalacji, a tak¿e niew³aœciwej konserwacji lub stosowania, b¹dŸ jeœli maszyna by³a
nieprawid³owo naprawiana lub serwisowana przez klienta lub nieautoryzowanego technika serwisowego.
Wykonywanie napraw gwarancyjnych i czynnoœci serwisowe zapewnia autoryzowany dystrybutor Haas.
Bez ograniczenia ogólnego charakteru wykluczeñ lub ograniczeñ opisanych w innych paragrafach, gwarancja
producenta nie obejmuje jakiegokolwiek zapewnienia, i¿ maszyna lub podzespo³y spe³ni¹ specyfikacje produkcyjne
lub inne wymagania nabywcy, b¹dŸ ¿e obs³uga maszyny i podzespo³ów bêdzie niezak³ócona i wolna od b³êdów.
Producent nie przyjmuje ¿adnej odpowiedzialnoœci w zwi¹zku z u¿ytkowaniem maszyny i podzespo³ów przez
nabywcê, jak równie¿ nie ponosi ¿adnej odpowiedzialnoœci wzglêdem sprzedawcy lub nabywcy z tytu³u wad
konstrukcyjnych, produkcyjnych oraz dotycz¹cych obs³ugi, wydajnoœci lub innych parametrów, która wykracza³aby
poza naprawê lub wymianê w sposób okreœlony powy¿ej w gwarancji ograniczonej. Producent nie jest
odpowiedzialny za jakiekolwiek uszkodzenie czêœci, maszyn, nieruchomoœci produkcyjnych lub innych sk³adników
maj¹tku nabywcy, ani te¿ za jakiekolwiek inne szkody nieprzewidziane lub wtórne, które mog¹ byæ spowodowane
awari¹ maszyny lub podzespo³ów.
OGRANICZENIE ODPOWIEDZIALNOŒCI I ODSZKODOWANIA:
PRODUCENT NIE JEST ODPOWIEDZIALNY WOBEC NABYWCY, SPRZEDAWCY LUB DOWOLNEGO KLIENTA
NABYWCY Z TYTU£U UTRATY ZYSKÓW, UTRATY DANYCH, UTRATY PRODUKTÓW, UTRATY PRZYCHODÓW,
UTRATY MO¯LIWOŒCI U¯YTKOWANIA, KOSZTÓW PRZESTOJÓW, UTRATY GOODWILL, ANI TE¯ Z TYTU£U
JAKICHKOLWIEK INNYCH SZKÓD LUB ODSZKODOWAÑ, NIEPRZEWIDZIANYCH LUB WTÓRNYCH,
WYNIK£YCH Z POSTÊPOWANIA S¥DOWEGO LUB ROSZCZEÑ O WYNAGRODZENIE SZKÓD
SPOWODOWANYCH CZYNEM NIEDOZWOLONYM, POWSTA£YCH BEZPOŒREDNIO LUB POŒREDNIO W
ZWI¥ZKU Z MASZYN¥ LUB PODZESPO£AMI, Z INNYMI PRODUKTAMI LUB US£UGAMI ZAPEWNIONYMI
PRZEZ PRODUCENTA LUB SPRZEDAWCÊ, B¥Dÿ W ZWI¥ZKU Z NIEPRZYDATNOŒCI¥ CZÊŒCI LUB
PRODUKTÓW WYKONANYCH ZA POMOC¥ MASZYNY LUB PODZESPO£ÓW, NAWET JE¯ELI PRODUCENT
LUB SPRZEDAWCA ZOSTA£ POINFORMOWANY O MO¯LIWOŒCI WYST¥PIENIA TAKICH SZKÓD. W
KA¯DYM B¥Dÿ RAZIE, ODPOWIEDZIALNOŒÆ PRODUCENTA Z TYTU£U SZKÓD, NIEZALE¯NIE OD
PRZYCZYNY, JEST OGRANICZONA DO NAPRAWY LUB WYMIANY, WED£UG UZNANIA PRODUCENTA,
WADLIWYCH CZÊŒCI, PODZESPO£ÓW LUB MASZYNY.
II
Spis treœci
96-0121 wersja K styczeñ 2005
167755442.010.png 167755442.011.png
Nabywca przyjmuje niniejsze ograniczenie prawa do uzyskania zadoϾuczynienia za szkody nieprzewidziane
lub wtórne jako element transakcji dokonanej ze sprzedawc¹. Nabywca uznaje i potwierdza, ¿e cena urz¹dzenia
by³aby wy¿sza, gdyby sprzedawca lub producent mieli ponosiæ odpowiedzialnoœæ z tytu³u szkód
nieprzewidzianych lub wtórnych, b¹dŸ pokryæ odszkodowania karne.
Niniejsza karta gwarancyjna zastêpuje wszelki inne porozumienia, ustne lub pisemne, pomiêdzy stronami
niniejszej umowy odnoœnie do gwarancji, ograniczeñ odpowiedzialnoœci i/lub odszkodowañ w zakresie
dotycz¹cym maszyny lub podzespo³ów, a ponadto zawiera ca³oœæ uzgodnieñ i porozumieñ pomiêdzy stronami
odnoœnie do rzeczonych gwarancji, ograniczeñ odpowiedzialnoœci i/lub odszkodowañ. Strony niniejszej karty
gwarancyjnej potwierdzaj¹, ¿e ¿adna ze stron - ani te¿ jakakolwiek osoba dzia³aj¹ca w imieniu strony - nie
przed³o¿y³a jakichkolwiek oœwiadczeñ, zachêt, obietnic lub porozumieñ, w formie ustnej lub inaczej, które nie
by³yby zawarte w niniejszym dokumencie, odnoœnie do rzeczonych gwarancji, ograniczeñ odpowiedzialnoœci i/
lub odszkodowañ, a ponadto, i¿ ¿adne inne porozumienie, obietnica lub oœwiadczenie, które nie zosta³o zawarte
w niniejszej karcie gwarancyjnej, nie bêdzie wa¿ne lub wi¹¿¹ce wzglêdem takich gwarancji, ograniczeñ
odpowiedzialnoœci i odszkodowañ.
PRZENOSZALNOή
Niniejsza gwarancja mo¿e byæ przeniesiona z pierwotnego u¿ytkownika koñcowego na inn¹ osobê, je¿eli
maszyna zostanie sprzedana w ramach transakcji prywatnej przed up³ywem okresu gwarancyjnego.
W razie wyst¹pienia jakichkolwiek problemów dotycz¹cych maszyny, nale¿y w pierwszej kolejnoœci zwróciæ siê
do instrukcji obs³ugi. Je¿eli nie pomo¿e to w rozwi¹zaniu problemu, to nale¿y skontaktowaæ siê z
autoryzowanym dystrybutorem Haas. W razie ostatecznoœci, mo¿na skontaktowaæ siê bezpoœrednio z Haas
pod numerem wskazanym poni¿ej.
Haas Automation, Inc.
2800 Sturgis Road
Oxnard, California 93030-8933 USA
Telefon: (888) 817-4227
Telefaks: (805) 278-8561
Aby zapewniæ u¿ytkownikowi koñcowemu maszyny dostêp do najnowszych aktualizacji i danych dotycz¹cych
bezpieczeñstwa produktu, prosimy o niezw³oczne zwrócenie karty rejestracyjnej urz¹dzenia. Prosimy o dok³adne
wype³nienie dokumentu i wys³anie go na ww. adres DO R¥K (VF-1, VF-6 itp. — podaæ odpowiedni model) DZIA£U
REJESTRACJI. Prosimy o za³¹czenie kopii faktury w celu potwierdzenia okresu gwarancyjnego i zapewnienia
ochrony gwarancyjnej dla zakupionego wyposa¿enia opcjonalnego.
Nazwa firmy: _________________________________
_________________________________ Imiê i nazwisko osoby kontaktowej:
Imiê i nazwisko osoby kontaktowej:
Adres: ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
Dealer:________________________________________
________________________________________ Data instalacji:
Data instalacji: ________________________
________________________
Numer modelu : ______________________________
______________________________ Numer seryjny:
Numer seryjny: ________________________
________________________
Telefon: ( _______
_______ )
) ) ____________________________
____________________________ Telefaks: (
Telefaks: ( ) ___________________________
___________________________
WA¯N
WA¯NA INFORMA
A INFORMACJ
CCJA!!! PR
A!!! PROSIMY PRZECZYT
OSIMY PRZECZYTAÆ
AAÆ
NIEZW£OCZNIE!!!
Niniejsza maszyna posiada elektronicznie zapisany numer seryjny, które nie mo¿e byæ zmieniony. Zapewnia to
ochronê na wypadek kradzie¿y i próby nielegalnej odsprzeda¿y innym osobom. Po ok. 800 godzinach pracy,
maszyna wy³¹czy siê samoczynnie, je¿eli nie zosta³a odblokowana przez warsztat fabryczny Haas. Aby odblokowaæ
maszynê, nale¿y przes³aæ kartê rejestracyjn¹ z numerem seryjnym. W odpowiedzi warsztat fabryczny Haas
przeœle numer, który nale¿y wprowadziæ na miejsce numeru seryjnego na stronie ustawieñ (nr 26). Je¿eli z dowolnej
przyczyny numer seryjny maszyny zostanie usuniêty z pamiêci, to maszyna do 200-godzinnego ochronnego
trybu pracy.
NIEZW£OCZNIE!!!
96-0121 wersja K styczeñ 2005
Spis treœci
III
Nazwa firmy:
_________________________________
Adres:
Dealer:
________________________________________
Data instalacji:
Numer modelu
______________________________
Numer seryjny:
Telefon: (
_______
) )
____________________________
Telefaks: (
WA¯N
A INFORMA
CCJ
A!!! PR
OSIMY PRZECZYT
167755442.012.png
PPr o cedura zapewniania satysfakcji klientów
Drogi Kliencie Haas,
Twoja pe³na satysfakcja i zadowolenie maj¹ kluczowe znaczenie zarówno dla Haas Automation,
Inc., jak i dla dystrybutora Haas, od którego kupiliœcie urz¹dzenie. Normalnie, wszelkie
zapytania dotycz¹ce transakcji sprzeda¿y lub eksploatacji urz¹dzeñ zostan¹ szybko rozpatrzone
przez dystrybutora.
Je¿eli jednak takie zapytania nie zostan¹ rozpatrzone w sposób dla Ciebie zadowalaj¹cy, to
prosimy przedyskutowaæ sprawê z cz³onkiem kierownictwa punktu dealerskiego, b¹dŸ
bezpoœrednio z dyrektorem punktu, a nastêpnie:
Skontaktowaæ siê Centrum Obs³ugi Klienta Haas Automation pod numerem 800-331-6746 i
poprosiæ o po³¹czenie z Dzia³em Obs³ugi Klienta. Aby przyspieszyæ rozpatrzenie zapytañ,
prosimy o uprzednie przygotowanie poni¿szych informacji:
• Imiê i nazwisko, nazwê firmy, adres i numer telefonu
• Model i numer seryjny maszyny
• Nazwa punktu dealerskiego oraz imiê i nazwisko osoby kontaktowej w punkcie
dealerskim
• Istota problemu
Zapytania pisemne mo¿na kierowaæ do Haas Automation na poni¿szy adres:
Haas Automation, Inc.
2800 Sturgis Road
Oxnard, CA 93030
Do r¹k: Mened¿era ds. Zadowolenia Klientów
e-mail: Service@HaasCNC.com
Gdy skontaktujesz siê z Centrum Obs³ugi Klienta Haas Automation, do³o¿ymy wszelkich starañ
w celu szybkiego rozpatrzenia zapytania we wspó³pracy z Tob¹ i Twoim dystrybutorem. Jako
firma wiemy, ¿e dobre stosunki pomiêdzy klientem, dystrybutorem i producentem le¿¹ w
interesie wszystkich zainteresowanych.
Reakcje Klientów
W razie jakichkolwiek obaw lub pytañ odnoœnie do Instrukcji Programowania i Obs³ugi Haas, prosimy
o kontakt poprzez e-mail, adres pubs@haascnc.com. Oczekujemy wszelkich Pañstwa sugestii.
IV
Spis treœci
96-0121 wersja K styczeñ 2005
PPr
Pr
ocedura zapewniania satysfakcji klientów
167755442.013.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin