Hydroterapia zabiegi wodolecznicze
1.Historia
Już w IV wieku przed naszą erą Hipokrates zalecał wykorzystanie wody do celów leczniczych. W Polsce Józef Struś lekarz króla Zygmunta Augusta bardzo szeroko promował tę metodę leczenia.
Wojciech Oczko w 1578 roku wydał traktat p.t.”Cieplice” podaje w nim przepisy kąpieli i
pierwsze wskazania i przeciwwskazania. W XIX
wieku duży wpływ na rozwój metod hydroterapeutycznych miały obserwacje i badania Prissnitza i Winternitza. W Polsce dalszy rozwój tych metod zawdzięczamy Józefowi Dietlowi, Zieleniewskiemu, Korczyńskiemu i Glińskiemu. Badacze Ci w 1905 roku założyli Polskie Towarzystwo Balneologii, mieszczące się w Krakowie. Pierwszym przewodniczący został prof. Korczyński. Badania i wyniki były publikowane w organie naukowym „Acta Balneologica”. W XX wieku do dalszego rozwoju metod leczenia hydro-balneologicznego przyczynili się doktor Żniniewicz oraz profesor Jankowiak
2.Co to jest hydroterapia
Jest to metoda leczenia bodźcowego polegająca na zewnętrznym stosowaniu wody. Podstawę leczniczego działania stanowi odpowiednia
temperatura i ciśnienie wody użytej odpowiednio do danej terapii.
3.Woda
H2O tlenek diwodoru, bezbarwna ciecz pozbawiona zapachu i smaku. Należy do
Najbardziej rozpowszechnionych związków w przyrodzie. Zasadnicza własność wody polega na tym że jest ona płynna i może być
wprawiana w ruch siłą ramion i nóg które się w niej poruszają.
4.Wpływ środowiska wodnego na organizm człowieka
Woda działa w różny sposób na ciało człowieka. Organizm reaguje na temperaturę wody
(czynnik termiczny), odbiera ciśnienia (hydrostatyczne, hydrodynamiczne), odczuwa lepkość wody i napięcie powierzchniowe.
Czynnik termiczny
W zależności od temperatury wyróżniamy wodę:
- Zimną 8 – 20 0C
- Chłodną 21 – 27 0C
- Letnią 28 – 33 0C
- Ciepłą 34 – 37 0 C
- Gorącą 38 – 42 0C Czynniki mechaniczne
Do czynników mechanicznych zaliczamy:
- Wypór hydrostatyczny
- Ciśnienie hydrostatyczne
- Ciśnienie hydrodynamiczne
- Lepkość, spójność, przyczepność i napięcie powierzchniowe wody
Wypór hydrostatyczny – zgodnie z prawem Archimedesa na ciało zanurzone w wodzie działa siła wyporu równa wartości ciężarowi płynu wypartego przez to ciało. Z prawa tego wynika, że wypór jest zależny od stopnia zanurzenia w wodzie.
Siłę wyporu da się zapisać wzorem:
F wyporu = P płynu x g x V zanurzona
P płynu – gęstość płynu w którym zanurzone jest ciało w kg/m3
V zanurzona – objętość tej części ciała, która jest zanurzona w płynie w m3
g – przyśpieszenie ziemskie w m/s2
Wypór powoduje pozorną utratę ciężaru ciała.
Odciąża to narząd ruchu, umożliwia wykonanie ruchów nawet przy znacznym osłabieniu siły mięśniowej. Zmniejszeniu ulega przy tym praca, jaką mięśnie muszą wykonać dla utrzymania postawy ciała. Gęstość ciała ludzkiego waha się na ogół od 0,97 do 1,06 g/cm3. Średnia gęstość ciała podwyższają kości i mięśnie, a obniża tkanka tłuszczowa. Największą gęstość posiadają kości – 1,870 g/cm3 , a najniższą tkanka tłuszczowa – 0,925 g/cm3 .
Ciśnienie hydrostatyczne – z chwilą zanurzenia się w wodzie na nasze ciało ze wszystkich stron działa ciśnienie atmosferyczne i ciśnienie wywołane ciężarem słupa wody znajdującego się nad określonym poziomem. Górne warstwy wody pod działaniem sił ciężkości naciskają na warstwy położone niżej. Ciśnienie to, zwane hydrostatycznym – rośnie wraz z głębokością zanurzenia. W celu obliczenia wartości ciśnienia hydrostatycznego posługujemy się wzorem:
P = p cieczy x g x h
p cieczy – ciśnienie hydrostatyczne w paskalach Pa
g – przyśpieszenie grawitacyjne (ziemskie) w m/s2
h – głębokość zanurzenia w cieczy w metrach – m
Ciśnienie hydrodynamiczne - w płynie poruszającym się (lub na ciało poruszające się w płynie) działa także ciśnienie dynamiczne, zwane hydrodynamicznym, które odpowiada energii kinetycznej jednostki objętości poruszającego się płynu. Jest ono proporcjonalne do gęstości płynu i kwadratu prędkości przepływającej cieczy. Ciśnienie całkowite płynu działające na ciało zanurzone i
poruszające się w cieczy jest sumą ciśnienia statycznego i dynamicznego.
Opór wody – kolejną istotną właściwością mechaniczną wody jest opór stawiany przez to środowisko podczas poruszania się pacjenta (lub tylko danego odcinka ciała). Na skutek tego zjawiska powstaje opór czołowy, który działa przeciwnie do kierunku poruszania się ciała. Wielkość tego oporu zależy głównie od kształtu i przekroju poprzecznego ciała oraz od prędkości poruszania się pacjenta w wodzie.
Opór tarcia – spójność to właściwość ciała polegająca na przeciwstawianiu się rozdzieleniu jego drobin. Powstaje ona w wyniku wzajemnego oddziaływania międzycząsteczkowych sił zwanych siłami spójności (lub siłami Van der Vaalsa).
Lepkość to właściwość ciał polegająca na powstawaniu sił oporu (tarcia wewnętrznego)
przeciwko ruchom wewnętrznym. Istnieje zależność między spójnością a lepkością, im większa spójność tym większa lepkość ciała.
5.Wykorzystanie środowiska wodnego w rehabilitacji
Środowisko wodne dzięki swym specyficznym
właściwościom, zwłaszcza mechanicznym i termicznym wywiera korzystny wpływ na aparat ruchu, przez co stwarza dogodne warunki do prowadzenia terapii, w różnorodnych dysfunkcjach
narządu ruchu. Pacjenci ćwiczący w basenie rehabilitacyjnym o temperaturze około 350 Celsjusza mają rozluźnione mięśnie, zdecydowanie mniejszy ból i nie są zagrożeni przykrymi konsekwencjami upadku na jakie mogliby być narażeni ćwicząc w Sali gimnastycznej.
6. zabiegi wodolecznicze ogólne
Kąpiele całkowite a kąpiel zimna
Kąpiel całkowita zimna stosowana jest o temperaturze 8 – 200C, a czas zabiegu wynosi od 5 do maksymalnie 30 sekund
Wskazania:
- Element hartowania
- W chorobach przemiany materii
- W otyłości
- W przewlekłych zatruciach metalami ciężkimi
- Sportowcom narażonym stale na utratę ciepła
Przeciwwskazania:
- Wszelkie choroby układu krążenia
- Wczesny okres po każdym zachorowaniu
- Złe znoszenie niskich temperatur
- U małych dzieci i osób starszych
Kąpiel chłodna
Kąpiel całkowita chłodna powinna mieć Temperaturę 20 – 270C i czas trwania 5 – 15
minut. Należy ją rozpocząć od 270C i stopniowo obniżać temperaturę. Kąpiel ta działa
pobudzająco i orzeźwiająco.
- W łagodnych postaciach cukrzycy
- Choroby układu krążenia
Kąpiel letnia
Kąpiel całkowita letnia o temperaturze 28 – 330C i czasie trwania około 10 – 20 minut.
- Niskie ciśnienie krwi
- W stanach znużenia
- Dychawicy oskrzelowej
- Rozedmie płuc
- Choroby naczyń i serca
- Stany zapalne
Kąpiel gorąca
Kąpiel całkowita gorąca, temperatura od 38 do 420C.
Czas zabiegu 10 – 20 minut.
- Bóle mięśni
- Bóle stawów
- W zapaleniach wielonerwowych po ustąpieniu okresu ostrego
- W kamicy nerkowej
- Wszystkie choroby serca
- Choroby naczyń krwionośnych
Kąpiel z masażem podwodnym stałym
(automatycznym)
Powinna przebiegać w temperaturze 36 – 370C.
Czas zabiegu 10 – 30 minut
- Zmiany zwyrodnieniowe
- Bóle kręgosłupa
- Napięcia mięśniowe
- Przykurcze
- Choroby skóry
- Choroby serca
Kąpiel z masażem podwodnym ruchomym
z ręcznie sterowaną dyszą
Należy przeznaczyć 3 minuty na przebywanie pacjenta w wodzie przed rozpoczęciem masażu, aby przystosować organizm do zmienionych
Warunków hydrostatycznych oraz do rozluźnienia układu mięśniowego. Masaż ten
wykonujemy w temperaturze 36 – 370C.
Czas zabiegu 15 – 30 minut.
- Napięcie mięśniowe
- Zmęczenie mięśni
- Stany po złamaniach, zwichnięciach, skręceniach
- ...
nonikaw