I. OBSZAR PLANU ROZWOJU LOKALNEGO
Obszar: Gmina Przytyk
II. AKTUALNA SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA NA OBSZARZE OBJĘTYM WDRAŻANIEM PLANU
1. POŁOŻENIE
Gmina Przytyk położona jest w powiecie radomskim, w południowej części województwa mazowieckiego. Zajmuje obszar 13.412 ha, zamieszkały przez ponad 7.181 mieszkańców w 26 sołectwach. Gmina Przytyk sąsiaduje z gminami: Radzanów, Stara Błotnica, Zakrzew, Wolanów, Wieniawa, Potworów i jest położona w odległości 17 km od Radomia. Średnia gęstość zaludnienia gminy wynosi 53 osoby/km2.
2. ZAGOSPODAROWANIE PRZESTRZENNE.
Działania na rzecz ochrony środowiska obejmują między innymi:
troskę o jakość wody pitnej,
odprowadzenie i oczyszczanie ścieków,
gospodarkę odpadami,
dbałość o stan powietrza,
opiekę nad obiektami przyrody oraz jakością wód powierzchniowych.
Gmina ma opracowane studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, które wskazują obszary do objęcia sporządzenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego:
- ze względu na przepisy szczególne,
- ze względu na istniejące uwarunkowanie,
3. GOSPODARKA.
Gmina jest typową gminą o charakterze rolniczym. W ostatnim okresie na terenie gminy powstała część zbiornika wodnego „Domaniów” o powierzchni 500 ha. Główną funkcję zbiornika jest poprawienie retencji, ale również ma on spełniać funkcje rekreacyjną. Przewiduje się, że gmina utrzyma w przyszłości swoją funkcję rolniczą z jednoczesnym szybkim rozwojem o charakterze turystyczno-rekreacyjnym.
Głównie działalność ta będzie realizowana poprzez nowotworzone gospodarstwa agroturystyczne, które będą wspierać dochody w istniejących gospodarstwach rolnych. W przyszłości przewiduje się powstawanie stałych obiektów turystycznych na terenach, dla których opracowano plany miejscowe.
IDENTYFIKACJA PROBLEMÓW W ZAKRESIE GOSPODARKI
Udział gleb klas I – IV stanowi 65% użytków rolnych. Ukształtowane, obok tradycyjnych, kierunki produkcji rolniczej obejmujące uprawy owoców i warzy, w tym przede wszystkim papryki pod osłonami oraz produkcję zwierzęcą (chów trzody chlewnej, bydła i drobiu). Liczba tuneli (o przeciętnej powierzchni 240 m2) z uprawą papryki wynosi około 4000 sztuk z systematycznym przyrostem liczby producentów. Wzrastająca aktywność ludności w zakresie rozwoju pozarolniczej działalności produkcyjnej (wskaźnik zarejestrowanych podmiotów gospodarczych na 1000 ludności w gminie wynoszący - 35, przy analogicznym w gminach wiejskich subregionu radomskiego – 34).
Potencjalne warunki dla szybkiego rozwoju funkcji wypoczynkowej gminy związanej przede wszystkim z wybudowanym zbiornikiem wodnym „Domaniów” na rzece Radomce (gminy Przytyk, Wieniawa, Wolanów) z powierzchnią lustra wody 475 ha. Wielofunkcyjność największego w subregionie radomskim zbiornika wodnego z możliwością rozwoju różnorodnych form wypoczynku (wypoczynek sobotnio-niedzielny i codzienny, dłuższe pobyty dzieci i młodzieży, sporty wodne) przesądza o dużych szansach dla gminy Przytyk .
4. SFERA SPOŁECZNA
Sytuacja demograficzna i społeczna terenu
Obszar gminy o powierzchni 13.412 ha zamieszkuje 7181 osób w 26 sołectwach. Średnia gęstość zaludnienia gminy wynosi 53 osoby na km2.
Gmina Przytyk jest obszarem zrównoważonego rozwoju demograficznego, a podstawowe procesy demograficzne cechuje między innymi;
§ utrzymywanie się od kilkunastu lat na zbliżonym poziomie liczby ludności stale zamieszkującej w gminie z niewielkim wzrostem w latach dziewięćdziesiątych i obecnie dalej,
§ spadek mobilności przestrzennej ludności,
§ dodatni przyrost naturalny i zahamowanie tendencji zmniejszania się przyrostu naturalnego ludności ze wskaźnikiem wyższym od średniego w gminach wiejskich subregionu – gmina +3,2; obszary wiejskie +0,8,
§ w miarę równomierne przestrzenne rozmieszczenie ludności w obszarze gminy ze znacznym udziałem miejscowości liczących od 200 do 500 mieszkańców, co w warunkach subregionu radomskiego jest udziałem korzystnym
Kształtujące się w miarę korzystne trendy procesów demograficznych oraz uwarunkowania gospodarcze gminy wynikające z jej położenia, zasobów i wyposażenia stanowiły w określeniu kierunkowej prognozy ludności gminy w wielkości określonej w granicach pomiędzy prognozą biologiczną a prognozą pomigracyjną tj. 7300 – 8500 osób.
OKREŚLENIE GRUP SPOŁECZNYCH WYMAGAJĄCYCH WSPARCIA
W gminie prawo do korzystania z pomocy społecznej przysługuje osobom bez źródeł dochodów lub o bardzo niskich dochodach nie przekraczających najniższej emerytury. Pomoc udzielana jest w formie zasiłków stałych, dodatków do zasiłków stałych, zasiłków okresowych, świadczeń celowych. Świadczeniami przyznawanymi w ramach zadań zleconych i zadań własnych objętych zostało 2016 osób co stanowi 449 rodzin.
RYNEK PRACY
Głównym źródłem utrzymania dla mieszkańców gminy stanowi rolnictwo.
W sektorze indywidualnym jest około 70% ludności w wieku produkcyjnym. Wiąże się to z położeniem gminy w rejonie podmiejskim oraz w rejonie koncentracji intensywnych upraw ogrodniczych (uprawa warzyw, w tym przede wszystkim papryki pod osłonami oraz owoców zwłaszcza truskawek) wymagających zwiększonego nakładu pracy.
IDENTYFIKACJA GŁÓWNYCH PROBLEMÓW W SFERZE SPOŁECZNEJ
Do najczęstszych problemów w sferze społecznej na terenie gminy zalicza się:
- bezrobocie,
- bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych,
- niepełnosprawność,
- alkoholizm,
- długotrwała choroba,
- rodziny wielodzietne.
III. ZADANIA POLEGAJĄCE NA POPRAWIE SYTUACJI NA DANYM OBSZARZE
1. PLANOWANE ZMIANY W STRUKTURZE GOSPODARCZEJ
W związku z wybudowaniem nowego zbiornika wodnego „Domaniów”, którego jedną z funkcji jest funkcja rekreacyjna, gmina opracowała plan miejscowy dla terenów przyległych dla zbiornika.
Plan wskazuje tereny do powstania przystani wodnej, obiektów szkoleniowo-wypoczynkowych, obiektów usługowych o charakterze gastronomicznym itp., a także terenów pod zabudowę mieszkaniowo-letniskową. Założenia wynikające z planów powinny stworzyć nowe miejsca pracy. Miejsca pracy powinny powstać obsługi dla nowych obiektów o charakterze komunalnym.
2. ZASADY KSZTAŁTOWANIA ROLNEJ I LEŚNEJ PRZESTRZENI
PRODUKCYJNEJ.
Gmina posiada dobre gleby, charakteryzuje się wysoką wartością rolniczej przestrzeni produkcyjnej. Tereny preferowane do zalesienia to przede wszystkim nieużytki, grunty najniższych klas bonitacyjnych opracowany projekt granicy polno-leśnej w 1996 roku uwzględnia małą lesistość gminy. Przewidywane zwiększenie lesistości o 2018 ha spowoduje zwiększenie lesistości do 28,4 % (obecnie 13,6%).
3. PLANOWANE ZMIANY W SPOSOBIE UŻYTKOWANIA TERENU.
Oddanie zbiornika wodnego „Domaniów” wzmogło zapotrzebowanie na organizowanie rekreacji na terenach przyległych. Zaszła potrzeba przekształcania gruntów rolnych w klasach V i VI na tereny rekreacyjne, szczególnie pod zabudowę letniskową. W miarę zagospodarowania tych terenów będzie zachodzić potrzeba zmiany użytkowania dalszych terenów na tereny rekreacyjne.
4. PLANOWANY ROZWÓJ SYTEMU KOMUNIKACJI i INFRASTRUKTURY.
Drogi gminne stanowią 82 km z czego powierzchnię asfaltową posiada 20 km dróg. Planowy rozwój systemu komunikacji w pierwszej kolejności zakłada budowę dróg o nawierzchni asfaltowe, które będą łączyć drogi wyższej kategorii tj. drogi wojewódzkie względnie powiatowe, tym samym będzie następować poprawa stanu technicznego całego systemu komunikacyjnego.
5. PLANOWANE DZIAŁANIA W CELU POPRAWY STANU ŚRODOWISKA
NATURALNEGO.
Działanie te realizowane są w oparciu o opracowany przez Związek Gmin „Radomka” program ochrony zlewni rzeki Radomki. Główne założenia wynikające z tego programu w gminie Przytyk to: dokończenie wodociągowania gminy poprzez wybudowanie dwóch nowych ujęć wody w Glinicach i Wólce Domaniowskiej oraz budowa oczyszczalni ścieków w Zameczku i Wólce Domaniowskiej.
6. PLANOWANE DZIAŁANIA W CELU POPRAWY STANU ŚRODOWISKA
KULTUROWEGO.
Utrzymywanie układu przestrzennego miejscowości Przytyk jako układu zabytkowego oraz sprawowania nadzoru nad obiektami wpisanymi do Centralnego Rejestru decyzją Konserwatora Zabytków:
w Przytyku, Wrzeszczowie, Wrzosie, Oblesie i Zameczku.
7. PLANOWANE DZIAŁANIA W CELU POPRAWY WARUNKÓW
i JAKOŚCI ŻYCIA MIESZKAŃCÓW.
W ZAKRESIE ROZWOJU SPOŁECZNO GOSPODARCZEGO:
- osiągnięcie wielofunkcyjnego rozwoju gminy zapewniającego poprawę warunków życia mieszkańców z zachowaniem równowagi między rozwojem gospodarczym a ochroną środowiska,
- wykorzystanie sprzyjających warunków glebowo-rolniczych do prowadzenia wysokotowarowej produkcji rolniczej i dalszej aktywizacji ukształtowanego kierunku produkcji roślinnej a szczególnie papryki i innych warzyw,
- utrwalania budowanych podstaw dla gospodarstw agroturystycznych oraz rolnictwa ekologicznego i produkcji zdrowej żywności,
- wykorzystanie atrakcyjnych walorów przyrodniczych i krajobrazowych głównie w dolinie rzeki Radomki i Wiązownicy oraz w rejonie zbiornika wodnego „Domaniów” dla rozwoju funkcji rekreacji i turystyki oraz agroturystyki,
- tworzenie warunków do dalszego rozwoju indywidualnego budownictwa rekreacyjnego i mieszkaniowo-wypoczynkowego poprzez dalsze wskazywanie i przygotowywanie terenów dla funkcji rekreacyjnych,
- tworzenie warunków dla rozwoju funkcji obsługi ruchu rekreacyjno-turystycznego,
- tworzenie warunków do rozwoju funkcji usługowo-produkcyjnych (wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich) z dostosowaniem kierunków rozwoju do możliwości surowcowych (przetwórstwo rolno-spożywcze) oraz wymogów środowiska,
- dążenia do koncentracji ludności i zagospodarowania w ukształtowanych zespołach osadniczych,
- tworzenie warunków (rezerwowania terenów) do rozwoju infrastruktury usługowej.
W ZAKRESIE INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ:
- zwiększenie dostępności komunikacyjnej gminy i jej funkcji tranzytowej oraz poprawa bezpieczeństwa ruchu,
- podnoszenie standardów obsługi poszczególnych obszarów gminy w zakresie komunikacji,
- modernizacja układu komunikacyjnego na terenach przyległych do zbiornika wodnego „Domaniów”,
- sukcesywne utwardzanie dróg gminnych,
- rozbudowa zbiorowych systemów zaopatrzenia w wodę,
- budowa systemów odprowadzania i oczyszczania ścieków,
W ZAKRESIE ROZWOJU PRZESTRZENNEGO:
- utrwalanie struktury funkcjonalno-przestrzennej gminy poprzez utrzymywanie pozytywnych cech obszarów o różnych funkcjach (obszar północny i środkowy o wiodących funkcjach rolniczych, obszar południowy o uzupełniających funkcjach turystyczno-wypoczynkowych),
- przygotowywanie nowych terenów pod zainwestowane zgodnie z zaistniałymi potrzebami i predyspozycjami terenów,
- kształtowanie nowej zabudowy w nawiązaniu do otoczenia i krajobrazu,
- porządkowanie zagospodarowania terenów osadniczych,
- podnoszenie ładu przestrzennego w zagospodarowaniu gminy,
- utrzymywanie harmonijnego krajobrazu naturalnego na obszarze gminy,
2
Mewka213