Panacea - leki ziołowe 12 2005-07. Zioła dla niemowląt.pdf

(4628 KB) Pobierz
panacea 12 OK.indd
Nr 3 (12)
lipiec-wrzesień 2005
cena 3 zł w tym 7% VAT
ISSN 1644-0358, INDEKS 378356
Nakład 10 000 egz.
prof. dr hab. Eliza Lamer-Zarawska
Zioła dla niemowląt
– specyfika ich stosowania
prof. Michael Heinrich
Standaryzacja
wyciągów roślinnych
Chamomilla
recutita
mgr farm. Loretta Pobłocka-Olech
Magdalena Skóra
Apteczka ziołowa
na lato
dr Lidia Klaudel
Rumianek
Doniesienia o jego medycznym zastoso-
waniu sięgają starożytnej Grecji i Rzymu.
ISSN 1644-0358
Kwartalnik Centrum Fitoterapii w Gdańsku - poświęcony upowszechnianiu osiągnięć ziołolecznictwa
46519136.047.png 46519136.048.png 46519136.049.png 46519136.050.png 46519136.001.png 46519136.002.png 46519136.003.png 46519136.004.png 46519136.005.png 46519136.006.png
lek łagodzący stany
nerwicowe oraz
objawy stresu, ułatwia-
jący zasypianie
lek stosowany
w trudnościach
z zasypianiem
lek stosowany w stanach
zapalnych gardła, jamy
ustnej, suchym kaszlu
lek
przeciw-
depresyjny
lek ułatwiający
trawienie
lek
przeczyszczający
lek przeciw
przerostowi
prostaty
lek
wzmacniający
układ krążenia
lek przeciw-
gorączkowy,
przeciwbólowy
lek przeciw
miażdżycy,
przeciw-
bakteryjny
Zioła w saszetkach do zaparzania
Zioła uspokajające - stosowane w stanach napięcia i niepokoju, Zioła do zmniejszania nadwagi - stosowane w leczeniu nadwagi, Zioła
poprawiające trawienie - stosowane w dolegliwościach trawiennych, Zioła wzmagające trawienie - stosowane w braku łaknienia i
niestrawności, Zioła przeczyszczające - stosowane w zaparciach, Zioła przeciwbiegunkowe - stosowane w biegunkach, Zioła żółcio-
pędne - stosowane w zaburzeniach odpływu żółci i trawienia, Zioła moczopędne - stosowane w kamicy nerkowej i piasku nerkowym,
Zioła do płukania gardła - stosowane w stanach zapalnych jamy ustnej i gardła, Zioła przeciwkaszlowe - stosowane w nieżytach górnych
dróg oddechowych, Zioła wykrztuśne - stosowane w nieżytach oskrzeli i trudnościach w odkrztuszaniu, Zioła przeciwgorączkowe
- stosowane w chorobach z przeziębienia z podwyższoną temperaturą ciała, Zioła metaboliczne (przeciwtrądzikowe) - stosowane w
trądziku młodzieńczym i zaparciach, Zioła ułatwiające gojenie ran - stosowane w trudno gojących się ranach, Zioła przeciwreumatycz-
ne - stosowane w schorzeniach reumatycznych, Liść melisy - stosowany w stanach napięcia i niepokoju, Ziele krwawnika - stosowane
wewnętrznie w stanach zapalnych przewodu pokarmowego oraz zewnętrznie jako środek przeciwzapalny, Nasienie płesznika - stosowane
w zaparciach, Kłącze imbiru - stosowane w chorobie lokomocyjnej, Liść mięty pieprzowej -
stosowany w stanach skurczowych przewodu pokarmowego, Koszyczek rumianku - stosowany
jako środek przeciwskurczowy i wiatropędny, Liść pokrzywy - stosowany w kamicy nerkowej i
piasku nerkowym, Liść szałwii - stosowany zewnętrznie w stanach zapalnych jamy ustnej i gardła
oraz w stanach zapalnych skóry, Kwiatostan głogu - stosowany w leczeniu zaburzeń układu
krążenia, Kwiat bzu czarnego - stosowany w chorobach z przeziębienia, Owoc kopru włoskiego
- stosowany jako środek wiatropędny i rozkurczowy, Liść mącznicy - stosowany w zakażeniach
dróg moczowych, Ziele skrzypu - stosowane jako środek moczopędny.
Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane
dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania
produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.
Producent leków ziołowych: Innowacyjno-Wdrożeniowe Laboratorium Farmaceutyczne Labofarm , mgr farm. Tadeusz Pawełek
ul. Lubichowska 176 b, 83-200 Starogard Gdański, tel. (058) 561 20 08, fax (058) 561 20 16, e-mail:poczta@labofarm.com.pl, www.labofarm.com.pl
Producent leków ziołowych: Innowacyjno-Wdrożeniowe Laboratorium Farmaceutyczne Labofarm , mgr farm. Tadeusz Pawełek
46519136.007.png 46519136.008.png 46519136.009.png 46519136.010.png 46519136.011.png 46519136.012.png 46519136.013.png 46519136.014.png 46519136.015.png 46519136.016.png 46519136.017.png 46519136.018.png 46519136.019.png 46519136.020.png 46519136.021.png 46519136.022.png 46519136.023.png 46519136.024.png
W NUMERZE
prof. dr hab. Eliza Lamer-Zarawska
Zioła dla
niemowląt
mgr farm. Loretta Pobłocka-Olech
mgr farm. Magdalena Skóra
Apteczka
ziołowa
na lato
str. 6
str. 10
prof. Michael Heinrich
Standaryzacja
wyciągów roślinnych
na lato dr Lidia Klaudel
Rumianek
Doniesienia o jego medycznym zastoso-
waniu sięgają starożytnej Grecji i Rzymu.
str. 26
Od wydawcy
Wspólny europejski rynek staje się coraz bardziej realny, ale wypada
również patrzeć na dalszy horyzont. W maju Krajowa Izba Gospodarcza
wraz z Ministerstwem Gospodarki i Pracy zorganizowała polską misję
handlową do Ameryki Łacińskiej. Ponieważ ważnym punktem programu
był udział w Targach Farmaceutycznych w São Paolo, w misji uczestniczy-
li także przedstawiciele firm Dagomed, Profarm i Labofarm. Na miejsce
targów dotarliśmy w ostatnim dniu i godzinie ich trwania, a mimo to w
jasno oświetlonej hali, przy dźwiękach muzyki, elegancko ubrani goście
prowadzili ożywione rozmowy handlowe w firmowych stoiskach, przy-
pominających raczej sympatyczne kawiarenki. Im dalej od centralnego
wejścia, tym było skromniej, a sektory na obrzeżach zostały opanowane
przez bardzo licznych wystawców z Chin i Korei. Nie ulega wątpliwości, że
w tej części świata – w porównaniu z Europą a zwłaszcza z Polską – targi
farmaceutyczne przeżywają okres rozkwitu.
Zarówno w 165-milionowej Brazylii jak i 37-milionowej Argentynie tamtej-
sze krajowe izby handlowe zorganizowały z okazji polskiej misji oficjalne
spotkania biznesowe, na których nasze firmy farmaceutyczne cieszyły się
największym zainteresowaniem – być może dlatego, że w Ameryce Łaciń-
skiej produkty pochodzenia naturalnego są rzeczywiście znane, cenione i
szeroko stosowane. Częstym tematem rozmów była yerba mate. Zarówno
Argentyńczycy jak i Brazylijczycy są święcie przekonani, że to właśnie ich
„mate” jest najlepszym środkiem na utrzymanie zdrowia i świetnej kondy-
cji. Piją ją przy każdej okazji i może dlatego są tacy pogodni i nigdzie się
nie spieszą. Na pytania o konkretne terminy odpowiadają „mañana” – co
oznacza „jutro z samego rana lub później”... Droga do południowoame-
rykańskiego rynku nie powinna być zbyt uciążliwa, ale na pewno będzie
bardzo długa. A Chińczycy już tam są.
Bardzo miłe, wzruszające wręcz były spotkania ze stęsknioną za Ojczyzną
Polonią, która na przestrzeni ostatniego stulecia w zdumiewający sposób
zachowała tradycyjną mentalność, sposób bycia i przepiękny staropolski
język.
– Czy wrócimy do Ameryki Łacińskiej? – Mañana...
SPIS TREŚCI
Listy do Panacei ................................................... 4
mgr farm. Maria Piaskowska
Z biblioteki Panacei: Lecznicze dary natury ......... 5
Konkurs dla Czytelników Panacei ......................... 5
dr Lidia Klaudel
Rośliny lecznicze: Rumianek ............................. 6-9
prof. dr hab. Eliza Lamer-Zarawska
Zioła dla niemowląt ..................................... 10-13
mgr Loretta Pobłocka-Olech, mgr farm. Magdale-
na Skóra
Apteczka ziołowa na lato ............................. 14-16
Stanisław Dłużewski
Poczet wielkich fitoterapeutów (12): Konstantyn
Afrykańczyk ...................................................... 17
dr inż. Dorota Jadczak, dr inż. Monika Grzeszczuk
Zioła przyprawowe: Cząber .......................... 18-20
dr n. farm. Bożena Kowalczyk
Co się tyczy zapachów (cz. 5): rumianek, melisa,
mięta… ....................................................... 22-23
mgr Kamila Bokszczanin
Wpływ faz Księżyca na rozwój roślin i na zawartość
związków biologicznie czynnych ................... 24-25
prof. Michael Heinrich
Standaryzacja wyciągów roślinnych podstawą
wartościowych, ziołowych produktów leczniczych
(abstrakt) .......................................................... 26
prof. dr hab. Marek Wesołowski
Zanieczyszczenie roślinnych surowców leczniczych
pierwiastkami toksycznymi (abstrakt) ........... 26-27
dr hab. Mirosława Krauze-Baranowska
Z najnowszych badań: Pokrzywa leczy .......... 27-28
English Summary ...................................... page 29
dr inż. Katarzyna Janda, dr hab. Krzysztof Ulfig
Czystość mikologiczna suszonych
roślin leczniczych ......................................... 30-31
Artur Rumpel
Zioła Matki Boskiej ...................................... 32-34
Tymoteusz Andrearczyk
Skromny rumianek ............................................ 35
mgr farm. Tadeusz Pawełek
Starogard Gd. – Gdańsk, w lipcu 2005
lipiec - wrzesień 2005
PANACEA
3
ziołowa
46519136.025.png 46519136.026.png 46519136.027.png 46519136.028.png 46519136.029.png 46519136.030.png 46519136.031.png 46519136.032.png 46519136.033.png
Listy
Trochę dziegciu...
Już raz wyraziłem moje uznanie dla kunsztu redak-
torskiego, dla przypisów na marginesach, świetnych
ilustracji, zalet typograficznych i innych [...]. A teraz
trochę cierpkich słów. Na stronie 16 i następnych nu-
meru 2/2005 P ANACEI jest artykuł „Miłorząb japoński
(syn. Miłorząb dwuklapowy)”. Tymczasem jest od-
wrotnie. To nazwa „miłorząb japoński” jest synoni-
miczna. Opieram się na dziele wydawanym przez
Światową Organizację Zdrowia (WHO), opracowa-
nym przez prof. G. Penso „Index Plantarum Medi-
cinalium Totius Mundi Eorumque Synonimorum”,
Milano 1983. W dziele tym są rośliny, które mają
po 25-30 nazw synonimicznych! Jest to prawdziwa
dżungla nazw, utrwalająca wysiłki botaników - sys-
tematyków. Nie ma obowiązku posługiwania się na-
zwą podstawową, można używać synonimów, ale w
innym tekście, na stronie 39 P ANACEI napisano, że oj-
czyzną miłorzębu jest Japonia, a to nieprawda.
W moim studium „Miłorząb dwuklapowy jako roślina
lecznicza („Wiadomości Zielarskie” nr 1/1996) spra-
wę tę wyjaśniam. Miłorzęby zachowały się tylko jako
małe górskie skupienia w Chinach, po gigantycznych
katastrofach geologicznych. To stamtąd przeniesiono
sadzonki do Japonii, Korei i na Tajwan. W Europie
dowiedziano się o istnieniu miłorzębu na początku
XVIII w., gdy niemiecki botanik E. Kaemfer powrócił
z podróży po Japonii i wydał dzieło „Amoenitatum
Exoticarum” (1712). To on nadał miłorzębom nazwę
„japonicus”, gdyż nie był w Chinach i nie wiedział o
pochodzeniu tych drzew. Dopiero paleobotanicy od-
kryli szczątki 16 zaginionych gatunków i nadali im
nazwy, a gatunek, który ocalał, nazwał Linneusz G.
Biloba = miłorząb dwuklapowy.
Z koleżeńskimi ukłonami
Doc. dr hab. Aleksander Ożarowski
Od redakcji: Dziękujemy Panu Profesorowi za to
sprostowanie. Tajemniczy Ginkgo Biloba jest jesz-
cze bardziej tajemniczy niżby się wydawało. Może
dlatego tak fascynował J. W. Goethego, o czym pi-
saliśmy w poprzednim numerze.
Cieszę się,
że w końcu znalazłam pismo na naszym rynku, któ-
rego tematyka tak bardzo mnie interesuje. Jestem ab-
solwentką Akademii Rolniczej w Krakowie, ukończy-
łam Wydział Ogrodniczy, specjalizując się w gene-
tyce, hodowli i biotechnologii roślin. W tym samym
roku (2003) rozpoczęłam studia farmaceutyczne na
Akademii Medycznej w Warszawie [...].
Z wyrazami szacunku
Beata Bober - Katowice
Bezpłatna prenumerata PANACEI
Redakcja P ANACEI pragnie stworzyć krąg ludzi zainteresowanych problematyką ziołolecznictwa, wypowiada-
jących się na naszych łamach. Lekarzom i farmaceutom proponujemy szczególny rodzaj prenumeraty: otrzy-
macie Państwo kolejne numery P ANACEI bezpłatnie (także bez potrzeby uiszczania porto) , po uprzednim
listownym lub telefonicznym zgłoszeniu. Pozostałym Czytelnikom proponujemy prenumeratę na zasadach
promocyjnych: 10 zł rocznie. W sprawach prenumeraty prosimy o kontakt z Dorotą Zielke: tel. 058 56 120 08.
PANACEA. Kwartalnik Centrum Fitoterapii w Gdańsku, poświęcony upowszechnianiu profilaktyki i leczenia powszechnych
schorzeń cywilizacyjnych - z zastosowaniem leków pochodzenia naturalnego. 80-888 Gdańsk, ul. Długie Pobrzeże 28,
tel. 0*58 305-1156. Wydawca: Innowacyjno-Wdrożeniowe Laboratorium Farmaceutyczne Labofarm, mgr farm. Tade-
usz Pawełek. Starogard Gd., ul. Lubichowska 176b. Adres korespondencyjny redakcji - Labofarm, jw. Redaktor Patry-
cja Pawełek-Andrearczyk. Kontakt z redakcją: patrycja@labofarm.com.pl; tel. 0*58-561-2008.
4
PANACEA lipiec - wrzesień 2005
46519136.034.png 46519136.035.png 46519136.036.png 46519136.037.png 46519136.038.png 46519136.039.png 46519136.040.png
Z biblioteki
Lecznicze dary natury
Digest Lecznicze dary natury . Na począt-
ku znajdujemy w niej ogólne informacje doty-
czące metod pozyskiwania roślin leczniczych,
wykorzystania leczniczych właściwości roślin
oraz uwagi, w jaki sposób troszczyć się o swoje
zdrowie. Część zasadnicza publikacji zawiera 200
monografii roślin leczniczych, przedstawionych
w rozdziale „Rośliny od A do Z”, oraz opisy 150
chorób („Choroby od A do Z”).
Monografie roślin są ułożone w porządku alfabetycz-
nym, według polskiego nazewnictwa roślin, zaczy-
nając od aloesu, a kończąc na żurawinie wielkoowo-
cowej. Składają się z metryczki rośliny, czyli nazwy
polskiej i łacińskiej oraz przynależności do rodziny,
opisu botanicznego, opisu stosowanych surowców,
składników leczniczych, działania i wskazań oraz
sposobu stosowania. Monografie zawierają zdjęcia
roślin wykonane w okresie kwitnienia bądź owoco-
wania oraz poglądowe rysunki roślin z wyszczegól-
nionymi rysunkami kwiatów, owoców bądź korzeni,
także zdjęcie suszonego surowca. Każdy opis rośliny
opatrzony jest piktogramem (zielonym, pomarańczo-
wym lub czerwonym) określającym bezpieczeństwo
stosowania roślin.
Rozdział „Choroby od A do Z” poświęcony jest opi-
som chorób, ułożonych w porządku alfabetycznym,
rozpoczynając od AIDS a kończąc na schorzeniach
żylaków. Wszystkie choroby są przedsta-
wione według schematu: opis choroby,
występujące objawy, przyczyny wystę-
powania choroby, wykaz roślin, które
można stosować w leczeniu wraz z daw-
kowaniem oraz porady, co należy robić,
aby wspomóc leczenie. Autorzy książki
doradzają, w jaki sposób można samemu
leczyć wymienione schorzenia, ale także
przypominają w wielu miejscach o ko-
niecznej konsultacji z lekarzem.
Na końcu dzieła znajdujemy spis leków
dostępnych w niektórych schorzeniach
i chorobach, a także glosariusz, czyli
słowniczek wyjaśniający trudniejsze dla
czytelnika terminy. Glosariusz zawiera
również schemat budowy rośliny wraz z
przedstawieniem różnych kształtów i rodzajów li-
ści, kwiatostanów, owoców i ulistnienia. „Leczni-
cze dary natury” zawierają także spis przydatnych
adresów, m.in. towarzystw lekarskich, jak również
pożyteczny indeks, ułatwiający wyszukanie wyma-
ganych informacji.
Dzięki wielu barwnym rysunkom roślin leczniczych,
m.in. cykorii, jeżówki, róży dzikiej, nagietka lekar-
skiego czy ślazu dzikiego książka wyróżnia się pięk-
ną szatą graficzną.
mgr farm. Maria Piaskowska
Tradycyjna herbata paragwajska ,
o której piszemy na stronie 3
Oryginalne akce-
soria do zaparza-
nia yerba mate
yerba mate – tradycyjna herbata paragwajska, popularna od wieków w
Paragwaju, w Brazylii i w Argentynie. Jest to napar z suszonych liści
ginącego już w stanie dzikim ostrokrzewu paragwajskiego Ilex paragu-
ariensis . Ze względu na herbatę (także jako roślina ozdobna), od XVII w.
jest on uprawiany w wymienionych krajach.
ostrokrzew Ilex – krzew lub drzewko, około 400 gatunków, rośnie
w strefie międzyzwrotnikowej. Liście wiecznie zielone, skórzaste, błysz-
czące, kwiaty niepozorne, owocem jest kulisty pestkowiec. Ostrokrzew
jest źródłem cennych surowców, m.in. kofeiny, glikozydów, olejków
eterycznych, barwników, garbników, wosków. W tradycji anglosaskiej
gałązki ostrokrzewu są atrybutem świąt Bożego Narodzenia, symbo-
lem odradzania się.
lipiec - wrzesień 2005 PANACEA 5
U kazała się książka wydawnictwa Reader’s
46519136.041.png 46519136.042.png 46519136.043.png 46519136.044.png 46519136.045.png 46519136.046.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin