(melodia ludowa)
do pieczenia chleba,
jeszcze nam, jeszcze nam
(imię dziecka) tu potrzeba.
PRZEBIEG:
Znam wasze imiona. Kto chce bawić się ze mną i posłuchać piosenki, w której wymienione zostanie jego imię, niech usiądzie na dywanie. Nauczycielka, obracając się w kółeczku, śpiewa przy akompaniamencie muzycznym. Po słowach „jeszcze nam...” wymienia imię dziecka i kieruje do niego uśmiech; wyciągając rękę zaprasza do wejścia do koła. Teraz już we dwoje śpiewają piosenkę zapraszając kolejną osobę. Ważne jest, aby wprowadzając tę zabawę przywoływać do środka koła najpierw odważniejsze maluchy, a potem nieśmiałe, gdy upewnią się, że nic im „nie grozi”. W pierwszych dniach zżywania się grupy niewskazane jest prowadzenie drugiej części zabawy, w której dzieci odchodzą z koła.
więc już nam, więc już nam
(imię dziecka) nie potrzeba.
Dzieci traktują wszystko bardzo poważnie i niektórym takie odsunięcie mogłoby kojarzyć się z brakiem akceptacji. Jednak w późniejszym okresie wprowadzenie drugiej części ma sens. Malec opuszcza grupę (koło), zmienia swoje miejsce; ta trudna sytuacja trwa jednak krótko, gdyż na zewnątrz koła tworzy się druga grupa (odchodzących z koła). Konieczne jest zachowanie odpowiedniej kolejności „wychodzenia na zewnątrz”. Osoba, z którą wychowawczyni rozpoczęła zabawę (co może być odebrane jako szczególne wyróżnienie), musi odejść (być wyłączona) jako pierwsza, ostatni (sam z nauczycielka zostaje ten, kto swoim przyjściem zakończył pierwszą część zabawy. Dzieci biorące udział w zabawie uczą się życia w sposób nie tyle świadomy, co doświadczalny.
(kółko rośnie)
Bawimy się w konopki, w konopki,
ale małe snopki, ale małe snopki.
Hop, hop, mało nas,
a ty (...) chodź do nas (bis).
(kółko maleje)
ale duże snopki, ale duże snopki.
Hop, hop, dużo nas,
a ty (...) idź od nas (bis).
Zabawa oparta na podobnych zasadach, spełniająca te same cele co „Mało nas”. W nieco zmienionej wersji wyzwala swobodną ekspresję ruchową, zachęca do podejmowania samodzielnych zadań.
Przedszkolaki stają w kole. Nauczycielka śpiewa piosenkę zmieniając nieco tekst: zamiast imienia dziecka wymienia nazwę jakiegoś zwierzątka, na przykład „... a ty misiu (kotku, zajączku, żabko, ptaszku) zmykaj w las”. Malcy przeobrażają się w koty, misie, ptaszki itp. Bogata wyobraźnia pomaga w autentycznym przeżywaniu powstałych sytuacji. Akompaniament muzyczny w pewien sposób sugeruje nastrój, tempo i charakter ruchu, może pomóc w improwizowaniu, ale i tak podstawą interpretacji ruchowej dziecka pozostaje świadomość, że są ptaszkami, misiami, pieskami itp. Zabawa rozwija inwencję twórczą. Zmiany w tekście powinny być stopniowo coraz bardziej atrakcyjne, o zwiększonym stopniu trudności; mogą być przedstawione rysunkiem (obrazki z kotem, misiem, ptaszkiem itp.) a nawet dźwiękiem instrumentów perkusyjnych, np. dla misia – bębenek, dla ptaszka – małe talerzyki, dla kotka – trójkąt, dla zajączka – drewienka.
Inicjowanie dziecięcej aktywności: nauczycielka zaczyna ustawiać krzesełka. Dzieci zaciekawione siadają, inne pomagają. Można zachęcić pozostałych wyrażając aprobatę: Dziękuję (Kasiu, Jasiu), że mi pomagasz.
Zabawę przy akompaniamencie bębenka początkowo prowadzi nauczycielka. Grupa zostaje podzielona. Połowa siedzi na krzesełkach po prawej stronie sali, a reszta po lewej. Wychowawczyni recytuje wierszyk:
Każdy czeka na znak dany,
aby biec do drugiej ściany.
... i ... podają sobie ręce i zamieniają się miejscami.
Uwaga: START!
Wymienione dzieci zamieniają się miejscami (z każdej grupy jedna osoba). Zabawa utrwala imiona, umożliwia nawiązanie kontaktu fizycznego (podanie ręki przy przywitaniu), kształci umiejętność cierpliwego czekania. Maluch sam dokonuje wyboru, w jaki sposób przemieści się na drugą stronę sali (jeśli ma potrzebę, będzie biegł, szedł, podskakiwał itp.). Następuje afirmacja osoby i jej imienia, obecność każdego dziecka zostaje zaznaczona, wszyscy są jednakowo ważni.
Z biegiem czasu zabawa staje się okazją do zajmowania przez przedszkolaka różnych pozycji w układach interpersonalnych (dziecko prowadzi zabawę). Umożliwia pełnienie roli przywódczej, co jest ważne dla nieśmiałych dzieci, które uczą się akceptować siebie, budują poczucie własnej wartości, podejmują decyzje. Za każdym kto inny wybiera osoby zmieniające miejsca.
Z upływem czasu wartość tej zabawy zwiększa się. Może ona służyć rozwijaniu wyobraźni twórczej, np. gdy dzieci otrzymują polecenie, by w trakcie przechodzenia z jednego punktu sali do drugiego wykonały jakieś zadanie pantomimiczne (naśladowanie zwierzęcia lub czynności).
(dwoje dzieci z nauczycielką)
1. Każdy z was, kto się ośmieli,
będzie mknął na karuzeli.
Karuzela śmiałka przyjmie,
Powiedz nam, jak masz na imię?
Dzieci i nauczycielka wskazują dziecko (każdy jedno), które podaje swoje imię i włącza się do koła; wszyscy śpiewają wolno, ciężko, stopniowo przyspieszając, tak jak sugeruje muzyka.
2. Chodź do koła, podaj ręce.
Baw się z nami, koło kręć się!
(taniec w kółku, aż do zakończenia melodii).
Przebieg tej zabawy sugeruje treść drugiej zwrotki. Do „karuzeli” dołączają osoby zaproszone przez będących już w kółku, aż do momentu połączenia się wszystkich.
Można wtedy zaproponować dzieciom „przejście na inną karuzelę:
Chłopcy, dziewczęta, dalej spieszmy się,
karuzela czeka, wita nas z daleka,
starsi już poszli, a młodsi jeszcze nie
Hej, hop sa sa,
Jak ona szybko mknie.
Hej dalej, dalej do zabawy
spieszmy się (bis).
Zabawa ta umożliwia ćwiczenie specyficznych umiejętności (wysuwania nogi do przodu, cofania jej, podskoku), co wplecione w zabawę stwarza szansę, że dziecko opanuje je szybciej, nie będzie bowiem skupiało uwagi na tym, co może sprawiać kłopoty. W efekcie poprawi orientację we własnym ciele, zyska wiedzę o sobie: co potrafię, czego jeszcze nie umie; ukształtuje pozytywną ocenę siebie związaną z uzyskaniem sukcesu przy zdobywaniu nowych sprawności.
Baloniku nasz malutki rośnij duży, okrąglutki,
balon rośnie, że aż strach, taki duży, no i trach!
Zabawa ta daje okazję do podjęcia i zrealizowania wspólnego zadania; stwarza warunki do współdziałania; wyzwala wspólne, pozytywne przeżycia, ćwiczy wyobraźnię.
Przed pierwszym rozpoczęciem gry, dzieci mogą otrzymać baloniki, aby w swobodny sposób bawić się nimi, próbować opóźnić ich upadek na podłogę, obserwować ich ruchy, gdy się na nie dmucha i gdy ulatnia z nich powietrze. Po takim ciekawym wprowadzeniu dzieci z większą radością przyjmą propozycję „bycia balonem”.
Dzieci ustawione w kole wiązanym bawią się w „nadmuchiwanie balonika”. Zbliżają się do środka koła naśladując wylatujące powietrze (ssssssss). Nauczycielka śpiewa piosenkę, a malcy zgodnie z jej treścią cofają się, ponownie tworząc duże koło. Na zakończenie wszyscy rozłączają ręce i przewracają się na podłogę.
Dzięki tej zabawie przedszkolaki uczą się współpracy, odpowiedzialności, dzielą się przestrzenią, nawiązują bliski kontakt z rówieśnikami.
Urozmaicona odmiana zabawy „Balonik” wykorzystuje metodę Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne.
Dzieci siedzą w dużym kole na podłodze tworząc nadmuchany balonik. Powietrze ulatuje: malcy w siadzie przesuwają się ku środkowi aż do „przywitania się stóp”. Śpiewając dalej piosenkę, zgodnie z jej treścią, odsuwają się na zewnątrz (w siadzie), przewracają w dowolny sposób, demonstrując (przy słowach „trach”) pęknięcie balonika.
Ćwiczenie to stwarza okazję do poznania swoich możliwości ruchowych, co wiąże się z kształtowaniem zaufania do siebie i poczuciem bezpieczeństwa.
Stary niedźwiedź mocno śpi (bis).
My się go boimy,
na palcach chodzimy,
jak się zbudzi, to nas zje (bis).
Recytacja:
Pierwsza godzina, niedźwiedź chrapie.
Druga godzina niedźwiedź sapie.
Trzecia godzina niedźwiedź łapie!
Przedszkolaki podając sobie ręce tworzą koło i przesuwają się na palcach (co podpowiada treść piosenki). W środku znajduje się „śpiący niedźwiedź”. Przy odpowiednich słowach budzi się i łapie jedno z uciekających dzieci, które zostaje następnym „niedźwiedziem”.
Zabawa rozładowuje energię, zaspokaja potrzebę ruchu.
Wzbudzenie zainteresowania: Znam zabawę, w którą bawiłam się, kiedy byłam taka jak wy. Myślę, że bawiły się w nią także wasze mamy, tatusiowie, a nawet babcie i dziadkowie. Chcenie nauczyć się tej zabaw?
Nauczycielka wyjaśnia, że trzeba zrobić koło, w środku którego będzie rolnik. Dziecko pełniące tę wiodącą rolę przywołuje do siebie jednego członka rodziny, żonę, a ta z kolei otrzymuje prawo dokonania następnego wyboru. Zabawa toczy się dalej: żona bierze dziecko, dziecko – nianię, niania – kotka, kotek – myszkę, myszka – serek. „Ser zostaje w kole” – jeden z uczestników z konieczności otrzymuje najniższą funkcję. Ta trudna sytuacja nie trwa jednak długo, gdyż przy powtórzeniu zabawy to ona będzie gospodarzem (rolnikiem).
Rolnik sam w dolinie,Rolnik sam w dolinie.Hejże, hejże, hejże ha,rolnik sam w dolinie.Rolnik bierze żonę,Rolnik bierze żonę.Hejże, hejże, hejże ha,Rolnik bierze żonę.Żona bierze dziecko,Żona bierze dziecko.Hejże, hejże, hejże ha,Żona bierze dziecko.Dziecko bierze nianię,Dziecko bierze nianię.Hejże, hejże, hejże ha,Dziecko bierze nianię.Niania bierze kotka,Niania bierze kotka.Hejże, hejże, hejże ha,Niania bierze kotka.Kotek bierze myszkę,Kotek bierze myszkę.Hejże, hejże, hejże ha,Kotek bierze myszkę.Myszka bierze serek,Myszka bierze serek.Hejże, hejże, hejże ha,Myszka bierze serek.Ser zostaje w kole bo nie umiał w szkole,tabliczki mnożenia ani podzielenia.Koło się obraca, serek się przewraca.
Hejże, hejże, hejże ha,Serek się przewraca.
Zabawa należy do rozgrywek ilustracyjnych określanych typem twórczych. Prowadzi do zaspokojenia naturalnej potrzeby ruchu, wymaga koordynacji ruchowej, uczy dzielenia przestrzeni z innymi, budzi zamiłowanie do ruchu przy muzyce. Dziecko nie odwzorowuje czynności, ale samo je wymyśla, jest zarówno aktorem, jak i autorem.
Propozycja zabawy. Zanim kierowca wyjedzie na ulicę, musi otrzymać „Prawo jazdy". Proszę wybierzcie sobie pojazdy (krążki, laski gimnastyczne). Dzieci trzymają w rękach „kierownice”; przy szybkiej melodii naśladują jazdę w różnych kierunkach. Reagując na wolne takty zatrzymują się i cofają. Pauzę w muzyce wyróżniają zatrzymaniem się i trąbieniem (inwencja własna dzieci). Warunkiem otrzymania „Prawa jazdy" jest poruszanie się bez potrącania innych „pojazdów”.
Opowieść ruchowa:
Dziś na ulicy panuje wielki ruch: jadą samochody, skręcają, hamują. Po szynach mkną tramwaje. Nagle zmiana świateł (nauczycielka podnosi czerwony krążek - czerwone światło). Pojazdy zatrzymują się, przez ulicę przechodzą piesi. (Muzyka marszowa, pieszą jest nauczycielka i dobrowolnie zmieniające się dzieci). Na ulicę wyjeżdżają rowerzyści (wolna muzyka - pod górę, szybka - zjazd). Pojazdy znowu się poruszają (efekty muzyczne ruchu ulicznego). Słychać różne odgłosy: rowerów, samochodów, tramwajów, motocykli.
Co to za odgłosy? (sygnał karetki pogotowia). Tak, to pędzi karetka pogotowia, by ratować komuś życie. Dobry kierowca zawsze zatrzymuje się, gdy usłyszy ten sygnał. Nagle ruch na ulicy cichnie, samochody wjeżdżają do garażu, a dzieci maszerują do przedszkola.
Przy powtórzeniu treść opowiadania zostaje prawie wyeliminowana, aby rozwinąć całkowicie swobodę wypowiedzi ruchowej dziecka, inspirowanej muzyką i efektami dźwiękowymi.
...
mapi101