16. Najważniejsza zmiana dydaktyczna zawarta w nowej podstawie programowej dotyczy paradygmatu nauczania, zarówno na poziomie szkoły podstawowej, jak i średniej (gimnazjum i liceum traktowane łącznie), i przejścia z chronologiczno-kulturowego na komunikacyjno-tekstowy. Akcent położony jest na nauczanie kompetencji komunikacyjnych, związanych ze sprawnymi operacjami w obrębie tekstu (mówionego i pisanego).
17. W I etapie nauczania wg NPP nauczyciel musi wprowadzić wszystkie litery alfabetu oraz kształtować umiejętność nauki czytania w połączeniu z nauką pisania liter (w starej podstawie początek w klasie zerowej). Duży nacisk położono na umiejętność słuchania wypowiedzi oraz rozumienia i budowania własnych wypowiedzi z uwzględnieniem kultury języka. Zaakcentowano umiejętności wypowiadania się w tzw. małych formach teatralnych. Dziecko po klasie I nie musi umieć pisać ze słuchu, natomiast powinno przestrzegać zasad kaligrafii i poprawność graficzną pisma. Dziecko powinno wykazywać zainteresowanie czytaniem.
18. Po klasie III uczeń powinien już pisać ze słuchu, dodatkowo wymaga się od niego nie tylko przestrzegania zasad kaligrafii, poprawności gramatycznej, ortograficznej i interpunkcyjnej.
19. Stara podstawa zakładała, że uczeń II etapu kształcenia interpretuje tekst kultury z dążeniem do odkrywania dosłownego, symbolicznego i przenośnego sensu, wskazania różnych elementów świata przedstawionego, z uwzględnieniem odrębności regionalnej i etnicznej. Autor programu decyduje jaką wprowadzić terminologię. Uczeń powinien też umieć rozróżnić fikcję od faktów. Natomiast nowa podstawa dokładnie określa dokładnie, co uczeń powinien umieć zrobić z tekstem. Postawiono tu nacisk na wartościowanie.
20. Nowa podstawa dla II etapu kształcenia określa wiedzę o polskiej ortografii. Jest to: wymiana głosek w wyrazach pokrewnych oraz w tematach fleksyjnych wyrazów odmiennych, różnice w wymowie i pisowni samogłosek ustnych i nosowych, spółgłosek twardych i miękkich, dźwięcznych i bezdźwięcznych, zapis „nie” z rzeczownikami, przymiotnikami i czasownikami, sposób pisania nazw własnych i nazw pospolitych. Stara podstawa nie precyzuje jakie zasady ortograficzne powinien znać i stosować uczeń na konkretnym etapie kształcenia.
21. NPP szczególną uwagę zwraca na kształcenie umiejętności głośnego i cichego czytania oraz znajomość testów literackich wskazanych przez nauczyciela.
22. Wg NPP uczeń szkoły podstawowej powinien w ciągu jednego roku przeczytać nie mniej niż 4 pozycje książkowe (stara podstawa: klasa IV – 2 pozycje, V i VI – po 3 pozycje). Na tym etapie nie ma pozycji obowiązkowych, wybór należy do nauczyciela..
andew