Wyznaczniki filozofii Arystotelesa.doc

ARYSTOTELES

1. Pierwszą przyczyną jest byt samoistny (ale nie napotykamy nigdy bytu samoistnego, znamy jedynie „to” czy „tamto”).
2. Substancja: jakaś rzecz będzie rozważana dla niej samej.
3. Materia: istnienie możnościowe (potencjalne), nie jest jeszcze aktem istnienia.
4. Forma (eidos): akt istnienia, bywa zaktualizowana i aktualizująca (w rozumieniu rzeczywistości skutecznej).
5. Forma: immanentna (platońska idea – transcendentna).
6. Dusza jest formą ciała.
7. Wszystko, z czym stykamy się w doświadczeniu jest częściowo zaktualizowane, a częściowo jeszcze potencjalne.
8. Wszystko, co posiada istnienie możnościowe, usiłuje stać się aktem istnienia, wszystko, co zakłada jakąś potencjalność, usiłuje stać się aktem istnienia (mieć w sobie więcej aktualizacji i mniej nieokreśloności).
9. Przyczyny: wszystkie warunki istnienia jakiejś rzeczy.
10. Przyczyny: materialna, formalna, sprawcza i celowa.
11. Dualizm Platona a hierarchizacja Arystotelesa (na każdym wyższym stopniu istnienia znajdujemy coraz więcej aktu istnienia i coraz mniej istnienia możnościowego).
12. Finalizm.
13. Pierwsza przyczyna i czysty akt (szlachetna aktywność, która w sobie samej zawiera swój cel).
14. Człowiek jako istnienie, które powinno zachowywać właściwą miarę: nie umie wyobrazić sobie materii w stanie czystym, jest bowiem zbyt nieokreślona; nie może wyobrazić sobie czystego aktu istnienia, myśli o myśli, ponieważ jest na to ślepy.