Indykacja.pdf

(748 KB) Pobierz
WYKRES INDYKATOROWY MASZYN TŁOKOWYCH
LABORATORIUM TECHNIKI CIEPLNEJ
INSTYTUTU TECHNIKI CIEPLNEJ
WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA
I ENERGETYKI
POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ
INSTRUKCJA LABORATORYJNA
Temat ćwiczenia:
BADANIE WYKRESU INDYKATOROWEGO
MASZYN TŁOKOWYCH
729438226.444.png 729438226.455.png 729438226.466.png 729438226.477.png 729438226.001.png 729438226.012.png 729438226.023.png 729438226.034.png 729438226.045.png 729438226.056.png 729438226.067.png 729438226.078.png 729438226.089.png 729438226.100.png 729438226.111.png 729438226.122.png 729438226.133.png 729438226.144.png 729438226.155.png 729438226.166.png 729438226.177.png 729438226.188.png 729438226.199.png 729438226.210.png 729438226.221.png 729438226.232.png 729438226.243.png 729438226.254.png 729438226.265.png 729438226.276.png 729438226.287.png 729438226.298.png 729438226.309.png 729438226.320.png 729438226.331.png 729438226.342.png 729438226.353.png 729438226.364.png 729438226.375.png 729438226.386.png 729438226.397.png 729438226.408.png 729438226.419.png 729438226.430.png 729438226.434.png 729438226.435.png 729438226.436.png 729438226.437.png 729438226.438.png 729438226.439.png 729438226.440.png 729438226.441.png 729438226.442.png 729438226.443.png 729438226.445.png 729438226.446.png 729438226.447.png 729438226.448.png 729438226.449.png 729438226.450.png 729438226.451.png 729438226.452.png 729438226.453.png 729438226.454.png 729438226.456.png 729438226.457.png 729438226.458.png 729438226.459.png 729438226.460.png 729438226.461.png 729438226.462.png 729438226.463.png 729438226.464.png 729438226.465.png 729438226.467.png 729438226.468.png 729438226.469.png 729438226.470.png 729438226.471.png 729438226.472.png 729438226.473.png 729438226.474.png 729438226.475.png 729438226.476.png 729438226.478.png 729438226.479.png 729438226.480.png 729438226.481.png 729438226.482.png 729438226.483.png 729438226.484.png 729438226.485.png 729438226.486.png 729438226.487.png 729438226.002.png 729438226.003.png 729438226.004.png 729438226.005.png 729438226.006.png 729438226.007.png 729438226.008.png 729438226.009.png 729438226.010.png 729438226.011.png 729438226.013.png 729438226.014.png 729438226.015.png 729438226.016.png 729438226.017.png 729438226.018.png 729438226.019.png 729438226.020.png 729438226.021.png 729438226.022.png 729438226.024.png 729438226.025.png 729438226.026.png 729438226.027.png 729438226.028.png 729438226.029.png 729438226.030.png 729438226.031.png 729438226.032.png 729438226.033.png 729438226.035.png 729438226.036.png 729438226.037.png 729438226.038.png 729438226.039.png 729438226.040.png 729438226.041.png 729438226.042.png 729438226.043.png 729438226.044.png 729438226.046.png 729438226.047.png 729438226.048.png 729438226.049.png 729438226.050.png 729438226.051.png 729438226.052.png 729438226.053.png 729438226.054.png 729438226.055.png 729438226.057.png 729438226.058.png 729438226.059.png 729438226.060.png 729438226.061.png 729438226.062.png 729438226.063.png 729438226.064.png 729438226.065.png 729438226.066.png 729438226.068.png 729438226.069.png 729438226.070.png 729438226.071.png 729438226.072.png 729438226.073.png 729438226.074.png 729438226.075.png 729438226.076.png 729438226.077.png 729438226.079.png 729438226.080.png 729438226.081.png 729438226.082.png 729438226.083.png 729438226.084.png 729438226.085.png 729438226.086.png 729438226.087.png 729438226.088.png 729438226.090.png 729438226.091.png 729438226.092.png 729438226.093.png 729438226.094.png 729438226.095.png 729438226.096.png 729438226.097.png 729438226.098.png 729438226.099.png 729438226.101.png 729438226.102.png 729438226.103.png 729438226.104.png 729438226.105.png 729438226.106.png 729438226.107.png 729438226.108.png 729438226.109.png 729438226.110.png 729438226.112.png 729438226.113.png 729438226.114.png 729438226.115.png 729438226.116.png 729438226.117.png 729438226.118.png 729438226.119.png 729438226.120.png 729438226.121.png 729438226.123.png 729438226.124.png 729438226.125.png 729438226.126.png 729438226.127.png 729438226.128.png 729438226.129.png 729438226.130.png 729438226.131.png 729438226.132.png 729438226.134.png 729438226.135.png 729438226.136.png 729438226.137.png 729438226.138.png 729438226.139.png 729438226.140.png 729438226.141.png 729438226.142.png 729438226.143.png 729438226.145.png 729438226.146.png 729438226.147.png 729438226.148.png 729438226.149.png 729438226.150.png 729438226.151.png 729438226.152.png 729438226.153.png 729438226.154.png 729438226.156.png 729438226.157.png 729438226.158.png 729438226.159.png 729438226.160.png 729438226.161.png 729438226.162.png 729438226.163.png 729438226.164.png 729438226.165.png 729438226.167.png 729438226.168.png 729438226.169.png 729438226.170.png 729438226.171.png 729438226.172.png 729438226.173.png 729438226.174.png 729438226.175.png 729438226.176.png 729438226.178.png 729438226.179.png 729438226.180.png 729438226.181.png 729438226.182.png 729438226.183.png 729438226.184.png 729438226.185.png 729438226.186.png 729438226.187.png 729438226.189.png 729438226.190.png 729438226.191.png 729438226.192.png 729438226.193.png 729438226.194.png 729438226.195.png 729438226.196.png 729438226.197.png 729438226.198.png 729438226.200.png 729438226.201.png 729438226.202.png 729438226.203.png 729438226.204.png 729438226.205.png 729438226.206.png 729438226.207.png 729438226.208.png 729438226.209.png 729438226.211.png 729438226.212.png 729438226.213.png 729438226.214.png 729438226.215.png 729438226.216.png 729438226.217.png 729438226.218.png 729438226.219.png 729438226.220.png 729438226.222.png 729438226.223.png 729438226.224.png 729438226.225.png 729438226.226.png 729438226.227.png 729438226.228.png 729438226.229.png 729438226.230.png 729438226.231.png 729438226.233.png 729438226.234.png 729438226.235.png 729438226.236.png 729438226.237.png 729438226.238.png 729438226.239.png 729438226.240.png 729438226.241.png 729438226.242.png 729438226.244.png 729438226.245.png 729438226.246.png 729438226.247.png 729438226.248.png 729438226.249.png 729438226.250.png 729438226.251.png 729438226.252.png 729438226.253.png 729438226.255.png 729438226.256.png 729438226.257.png 729438226.258.png 729438226.259.png 729438226.260.png 729438226.261.png 729438226.262.png 729438226.263.png 729438226.264.png 729438226.266.png 729438226.267.png 729438226.268.png 729438226.269.png 729438226.270.png 729438226.271.png 729438226.272.png 729438226.273.png 729438226.274.png 729438226.275.png 729438226.277.png 729438226.278.png 729438226.279.png 729438226.280.png 729438226.281.png 729438226.282.png 729438226.283.png 729438226.284.png 729438226.285.png 729438226.286.png 729438226.288.png 729438226.289.png 729438226.290.png 729438226.291.png 729438226.292.png 729438226.293.png 729438226.294.png 729438226.295.png 729438226.296.png 729438226.297.png 729438226.299.png 729438226.300.png 729438226.301.png 729438226.302.png 729438226.303.png 729438226.304.png 729438226.305.png 729438226.306.png 729438226.307.png 729438226.308.png 729438226.310.png 729438226.311.png 729438226.312.png 729438226.313.png 729438226.314.png 729438226.315.png 729438226.316.png 729438226.317.png 729438226.318.png 729438226.319.png 729438226.321.png 729438226.322.png 729438226.323.png 729438226.324.png 729438226.325.png 729438226.326.png 729438226.327.png 729438226.328.png 729438226.329.png 729438226.330.png 729438226.332.png 729438226.333.png 729438226.334.png 729438226.335.png 729438226.336.png 729438226.337.png 729438226.338.png 729438226.339.png 729438226.340.png 729438226.341.png 729438226.343.png 729438226.344.png 729438226.345.png 729438226.346.png 729438226.347.png 729438226.348.png 729438226.349.png 729438226.350.png 729438226.351.png 729438226.352.png 729438226.354.png 729438226.355.png 729438226.356.png 729438226.357.png 729438226.358.png 729438226.359.png 729438226.360.png 729438226.361.png 729438226.362.png 729438226.363.png 729438226.365.png 729438226.366.png 729438226.367.png 729438226.368.png 729438226.369.png 729438226.370.png 729438226.371.png 729438226.372.png 729438226.373.png 729438226.374.png 729438226.376.png 729438226.377.png 729438226.378.png 729438226.379.png 729438226.380.png 729438226.381.png 729438226.382.png 729438226.383.png 729438226.384.png 729438226.385.png 729438226.387.png 729438226.388.png 729438226.389.png 729438226.390.png 729438226.391.png 729438226.392.png 729438226.393.png 729438226.394.png 729438226.395.png 729438226.396.png 729438226.398.png 729438226.399.png 729438226.400.png 729438226.401.png 729438226.402.png 729438226.403.png 729438226.404.png 729438226.405.png 729438226.406.png 729438226.407.png 729438226.409.png 729438226.410.png 729438226.411.png 729438226.412.png 729438226.413.png 729438226.414.png 729438226.415.png 729438226.416.png 729438226.417.png 729438226.418.png 729438226.420.png 729438226.421.png 729438226.422.png 729438226.423.png 729438226.424.png 729438226.425.png 729438226.426.png 729438226.427.png 729438226.428.png 729438226.429.png 729438226.431.png
Politechnika Śląska w Gliwicach
Instytut Techniki Cieplnej
G. Przybyła
T. Malkiewicz
WYKRES INDYKATOROWY MASZYN TŁOKOWYCH
Cel ćwiczenia - po zajęciach student powinien:
1) Znać:
- definicję cyklu pracy maszyny tłokowej,
- sposób wyznaczenia wartości mocy wewnętrznej, mocy efektywnej, sprawności
wewnętrznej oraz sprawności mechanicznej silnika i maszyny roboczej,
- metody realizacji pomiaru wielkości szybkozmiennych, oraz możliwości
wykorzystania wyników pomiarowych,
- zasadę działania kompletnego toru pomiarowego na przykładzie układu do
indykacji silników spalinowych.
2) Umieć:
- podać różnice pomiędzy obiegiem rzeczywistym a obiegiem teoretycznym
maszyny tłokowej,
- narysować rzeczywisty oraz teoretyczny obieg silnika spalinowego ZI w układzie
p v” i „ p, α ”,
- zweryfikować otrzymane wyniki pomiarowe oraz wyznaczyć na ich podstawie
pozostałe parametry stanu czynnika roboczego w cylindrze maszyny tłokowej.
3) Być przekonanym, że:
- wiadomości dotyczące poruszanej tematyki są wykorzystywane przy
rozwiązywaniu
zagadnień
projektowych,
modernizacyjnych
oraz
wdrożeniowych maszyn tłokowych,
- nie wszystkie wielkości fizyczne charakteryzujące stan termodynamiczny
czynnika roboczego w maszynie tłokowej można bezpośrednio zmierzyć.
1 Wprowadzenie
Pozyskiwanie lub doprowadzanie pracy z/do jakiejś maszyny w sposób ciągły jest możliwe
jedynie przy doprowadzaniu i wyprowadzaniu energii z tej maszyny. Poza silnikami
elektrycznymi czy prądnicami, jest to realizowane praktycznie poprzez przepływ substancji przez
maszynę, który ponadto może odbywać się w sposób ciągły lub okresowy. W pierwszym
przypadku mamy do czynienia z maszynami wirnikowymi, w drugim z maszynami tłokowymi.
Jeżeli wewnątrz maszyny występuje istotna zmiana temperatury czynnika roboczego, to taką
maszynę nazywamy maszyną cieplną.
W cieplnych maszynach wirnikowych (takich jak np. turbiny, sprężarki osiowe czy
promieniowe) parametry czynnika zmieniają się w sposób ciągły wraz z przemieszczaniem się
czynnika wewnątrz maszyny. Gdy maszyna znajduje się w stanie ustalonym to pomiar
parametrów termodynamicznych czynnika, w trakcie procesu cieplnego zachodzącego w
maszynie, może być realizowany przez pomiar quasistatyczny w odpowiednich miejscach
maszyny.
Maszyny tłokowe pracują cyklicznie, to znaczy, że w stanie ustalonym każdy cykl działania
rozpoczyna się każdorazowo od takich samych parametrów a końcowe parametry
termodynamiczne czynnika po każdym cyklu są identyczne. W cieplnych maszynach tłokowych,
znajdujących się w stanie ustalonym, jako quasistatyczne możemy traktować tylko pomiary
parametrów czynnika roboczego na dopływie i odpływie z maszyny. Miejsca pomiarowe
powinny znajdować się w takiej odległości od cylindrów maszyny, aby wpływ cyklicznych
zmian parametrów (głównie ciśnienia) był pomijalnie mały. Wszystkie pomiary mające na celu
określenie zmian parametrów w czasie jednego cyklu działania (pracy) maszyny muszą być
dostosowane do szybkości zmian tych parametrów i odbywać się w sposób ciągły bez opóźnień
czasowych. Rejestracja wyników pomiarów musi zapewniać ich wiarygodne odtworzenie dla
analizy procesów zachodzących w czasie pojedynczego cyklu. Szybkozmienny charakter
parametrów wyklucza w zasadzie pomiar przebiegu temperatury czynnika w czasie pojedynczego
cyklu maszyny. Brak jest czujników o odpowiednio małej bezwładności cieplnej i nie ma
możliwości, w odpowiednio krótkim czasie, doprowadzenia do stanu równowagi cieplnej
czujnika i czynnika roboczego (wymóg Zerowej Zasady Termodynamiki). Niejednorodność pola
temperatury wewnątrz cylindra maszyny tłokowej również eliminuje pomiar tego parametru i
jego przydatność do określania stanu termodynamicznego czynnika w cylindrze. Jedynymi
mierzalnymi parametrami czynnika roboczego zamkniętego wewnątrz cylindra jest jego ciśnienie
oraz objętość w chwili pomiaru.
Indykacja silnika spalinowego lub sprężarki tłokowej polega na pomiarze sygnału
szybkozmiennego ciśnienia w cylindrze lub układach dolotowym i wylotowym silnika w funkcji
kąta obrotu wału korbowego. Pierwszy przyrząd do pomiaru zmiennego ciśnienia wewnątrz
cylindra maszyny cieplnej opracował James Watt w 1970 roku. Był to odpowiednio zbudowany
manometr mechaniczny w skład, którego wchodził cylinderek oraz tłoczek obciążony sprężyną
(rysunek 1).
C – cylinder indykowanej maszyny
Z – zawór odcinający
M – manometr pomiarowy
S – sprężyna manometru
R – rysik do wykreślania przebiegu
ciśnienia
T – tarcza do archiwizacji wykresu
indykatorowego
Rys. 1 Indykator mechaniczny James’a Watt’a.
Ruch tłoczka wywoływany zmiennym ciśnieniem w mierzonym cylindrze, poprzez układ
dzwigni, przenoszony był na rysik kreślący przebieg ciśnienia na obrotowym walcu. Sprzęgnięcie
ruchu walca za pomocą linki z ruchem wału maszyny umożliwiało uzyskanie wykresu zmian
ciśnienia względem położenia tłoka (funkcji zmiany objętości czynnika roboczego) w cylindrze.
Napięcie wstępne i sztywność sprężyny oraz średnica tłoczka musiały być dobrane indywidualnie
do mierzonego zakresu ciśnień. Bezwładność ruchomych części, tarcie wewnętrzne oraz wąskie
pasmo przenoszonych częstotliwości ograniczało możliwość stosowania tego typu układów.
Późniejsze rozwiązania zespołu pomiarowego wyposażonego w sprężynę prętową (np.
firmy Maihak) wykazywały lepsze własności częstotliwościowe. Urządzenia te pozwalały
indykować maszyny pracujące z prędkościami do ok. 2500 obr/min [4]. Jednym z pierwszych
badaczy, który posłużył się tą techniką pomiarową w silniku spalinowym był Nikolaus August
729438226.432.png 729438226.433.png
Otto. Zarejestrował on 18 maja 1876 roku przebieg zmian ciśnienia w cylindrze opracowanego
przez siebie czterosuwowego silnika spalinowego ZI [5]. Pomiar i rejestracja ciśnienia
przeprowadzane były w sposób ciągły, dzięki czemu otrzymano wykres indykatorowy.
Planimetrowanie wspomnianego wykresu umożliwiało wyznaczenie mocy wewnętrznej silnika
spalinowego.
2 Metodyka pomiarowa
Obecnie pomiar szybkozmiennego ciśnienia dokonywany jest również w sposób ciągły,
lecz za pośrednictwem czujnika piezoelektrycznego (piezokwarcowego) wraz z odpowiednim
osprzętem. Analogowy sygnał ciśnienia pochodzący z czujnika, jest próbkowany z wysoką
częstotliwością poprzez kartę pomiarową. Znacznym utrudnieniem podczas badań maszyn
tłokowych jest szybkość zmian ciśnienia w cylindrze. Dla przykładu, silniki spalinowe stosowane
w komunikacji mogą pracować z prędkościami maksymalnymi rzędu 8000÷13000 obr/min.
Dokonanie pomiaru przy wspomnianych prędkościach z rozdzielczością np.
Δ
=
0
ο
OWK
wymaga stosowania aparatury pomiarowej z czasem próbkowania rzędu 6÷10μs (na jednym
kanale pomiarowym). Współczesne karty pomiarowe dysponują bardzo dobrymi parametrami
pracy przetwornika analogowo-cyfrowego, które umożliwiają przeprowadzenie dokładnych
badań maszyn tłokowych w szerokim zakresie prędkości obrotowych wału korbowego. Jako
najważniejsze należy wymienić: wysoką rozdzielczość pomiaru oraz częstotliwość próbkowania
sygnału mierzonego np. 16-bitowy przetwornik A/C, o zdolności próbkowania 600kHz [1].
Współpraca karty pomiarowej z szybkimi komputerami umożliwia precyzyjne oraz dokładne
indykowanie maszyn. Ponadto możliwa staje się archiwizacja uzyskanych wyników
pomiarowych oraz wyświetlanie zmierzonego sygnału na ekranie komputera bezpośrednio
podczas pracy maszyny cieplnej.
Stosowany w układzie do indykacji, piezokwarcowy czujnik ciśnienia charakteryzuje się
zdolnością pomiaru tylko zmian (przyrostów) ciśnienia. Oznacza to, że aby wyznaczyć aktualne
bezwzględne ciśnienie panujące wewnątrz badanej maszyny, należy dysponować dodatkowym
pomiarem tej wielkości dla znanego położenia tłoka w cylindrze (tzw. detekcja linii zerowej).
Dodatkowy pomiar (najczęściej podciśnienia) realizowany jest w kanale dolotowym badanego
cylindra. Prawidłowa orientacja wykresu indykatorowego wymaga ponadto określenia położenia
tłoka w cylindrze, zazwyczaj jest to (GZP) górne zwrotne położenie.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin