29_lipiec 1999.pdf
(
811 KB
)
Pobierz
24
Rok VI Nr 3 (29)
lipiec 1999
ISSN 1234 8112
BY£ Z NAMI OJCIEC
rzez trzynacie czerwcowych
dni moglimy byæ blisko naj-
wiêkszego Cz³owieka naszych
czasów: rodki przekazu przemówi³y
bardziej ludzkim g³osem, a pierwsze
miejsca w serwisach informacyjnych
przesta³y zajmowaæ doniesienia
o sporach koalicji z opozycj¹, prawi-
cy z lewic¹, masakrach i katastrofach.
Okaza³o siê, ¿e potrafimy byæ spon-
taniczni, ¿yczliwi i wyrozumiali dla
siebie nawzajem. A kiedy Ojciec
wiêty odlatywa³ do Rzymu, zrobi³o
siê jako pusto - dobrze by³o mieæ Go
u siebie.
To by³a pod wieloma wzglêdami
wyj¹tkowa pielgrzymka: najd³u¿sza i
najbardziej intensywna z dotychczaso-
wych, najbardziej wszechstronnie re-
lacjonowana (ksi¹¿ka z wszystkimi
wyst¹pieniami Papie¿a by³a gotowa
ju¿ ostatniego dnia wizyty), piel-
grzymka pe³na niespodzianek. Ojciec
wiêty naucza³ o tym, co wa¿ne dla
Polski, ale zwraca³ siê do spo³eczeñ-
stwa, które znajduje swoje miejsce
w rodzinie wolnych narodów europej-
skich. Zachêca³ do tego, bymy stawali
siê bardziej dojrzali, a zarazem mówi³
w niezwykle prosty sposób, odwo³u-
j¹c siê do podstawowych prawd Ewan-
gelii i wracaj¹c do ród³a: Bóg jest
mi³oci¹. By³a to tak¿e swoista pod-
ró¿ sentymentalna do miejsc bliskich
Karolowi Wojtyle: mazurskie jeziora,
na których kiedy dawno, podczas
sp³ywu kajakowego zasta³a go wiado-
moæ o tym, ¿e zostanie biskupem (to
w³anie dlatego Papie¿ tak lubi pio-
senkê Pan kiedy stan¹³ na brze-
gu...), Radzymin, Wawel, grób rodzi-
ców, góry, no i oczywicie rodzinne
Wadowice.
Ten Cz³owiek naprawdê jest Paste-
rzem, czytelnym wiadkiem Boga. Kto
inny zgromadzi³by pó³tora miliona lu-
dzi stoj¹cych przez pó³ dnia w desz-
czu jak na krakowskich b³oniach?
Z kim innym kilkaset tysiêcy jednoczy-
³oby siê w modlitwie, wiedz¹c, jak
w Gliwicach, ¿e nie przyleci na zapla-
nowane nieszpory? I dla kogo pó³ mi-
liona l¹zaków zebra³oby siê w kilka
godzin, by uczestniczyæ w spotkaniu,
które mia³o trwaæ zaledwie kilkanacie
minut? Dzieci, m³odzi, starsi - razem
siê ciesz¹, s³uchaj¹ Go w skupieniu,
wzruszaj¹, klaszcz¹, skanduj¹, wyci¹-
gaj¹ szyje, ¿eby zobaczyæ choæby dach
papamobila, doros³y mê¿czyzna p³acze
ze wzruszenia na lotnisku w Balicach.
Nasz Ojciec wiêty z trudem siê
porusza, czasem uci¹¿liwe jest dla nie-
go samo mówienie, nie jest w stanie
opanowaæ dr¿enia rêki, skaleczy³ siê
upadaj¹c, cierpi pewnie wiêcej ni¿ nam
wiadomo - Jego zewnêtrzny wizeru-
nek w ¿aden sposób nie pasuje do
wspó³czesnego wiata zafascynowane-
go sprawnoci¹, urod¹, zdrowiem,
m³odoci¹, wydepilowanego, sterylne-
go i pachn¹cego, sk³onnego traktowaæ
chorych i niedo³ê¿nych jak zbêdny
balast w szalonej pogoni za sukcesem.
Nieraz ³apiemy siê na tym, ¿e podwia-
domie ¿al nam, ¿e Papie¿ ju¿ nie wy-
gl¹da i nie porusza siê tak jak dwadzie-
cia lat temu, kiedy pe³en werwy,
mocnym i wyranym g³osem wyg³a-
sza³ na stoj¹co d³ugie homilie - jakby-
my wstydzili siê za Niego, za tê Jego
niezgrabnoæ w ruchach i chorobê. Ale
On w³anie w ten sposób pokazuje, co
jest tylko pozorem, a w czym kryje siê
prawdziwa wartoæ cz³owieka; przy-
pomina o rzeszy s³abych, chorych i od-
rzuconych, których czêsto wspomina
i z którymi jednoczy siê w cierpieniu;
jest znakiem sprzeciwu. Dobry Pa-
sterz daje ¿ycie swoje za owce... -
nasz Ojciec wiêty w sposób coraz
doskonalszy i coraz bardziej dos³ow-
ny naladuje Mistrza.
Przy tym wszystkim wci¹¿ zaska-
kuje b³yskotliwoci¹ intelektu, pamiê-
ci¹, refleksem, figlarnym humorem
(któ¿by podejrzewa³ Papie¿a o wymy-
lenie zawo³ania Niech ¿yje ³upie¿),
bezporednioci¹, autoironiczn¹ szcze-
roci¹ i spontanicznoci¹ (ci¹gle mam
przed oczyma, jak nie potrafi po-
wstrzymaæ wybuchu miechu, mówi¹c
o wadowickich kremówkach lub jak
macha rêk¹ na ceremoniarza usi³uj¹-
cego przypomnieæ Mu o obowi¹zku
koronacji obrazu, jak zagaduje gwar¹
do l¹zaków).
Dobrze by³o mieæ u siebie Papie-
¿a, a ¿e apetyt ronie w miarê jedze-
nia, ju¿ teraz z nadziej¹ czekamy na
nastêpne odwiedziny. Daj Mu Bo¿e
zdrowie i d³ugie ¿ycie - ...i zdrowia,
i szczêcia, i b³ogos³awieñstwa przez
rêce Maryi. q
Maciej Tabor
P
C
YKLE
CHCESZ
WIEDZIEÆ
WIÊCEJ?
Domowy kurs
naturalnego
planowania rodziny
kompletny zestaw materia³ów
da samodzielnej nauki
aktualna wiedza o naturalnym
planowaniu rodziny
32 proste i przejrzyste lekcje
prenumerata Fundamentów
Rodziny wliczona w cenê
kompletu
mo¿liwoæ uzyskania
konsultacji i porad ekspertów
Zamówienia na s. 15
Nieregularne cykle
i wiat³o
iektóre nieregularnoci cykli,
takie jak: niewielka iloæ lu-
zu b¹d jego przerywane wy-
stêpowanie, przed³u¿aj¹cy siê okres
wystêpowania luzu bardziej p³odne-
go typu, krótka faza lutealna, a nawet
niep³odnoæ mimo regularnych cykli,
mog¹ byæ spowodowane miêdzy inny-
mi nadmiern¹ wra¿liwoci¹ na wia-
t³o podczas snu. Nasz organizm ma
swój zegar biologiczny, regulowa-
ny przez naturalny cykl dnia i nocy,
a impulsy p³yn¹ce z receptorów wra¿-
liwych na wiat³o wp³ywaj¹ z kolei na
mechanizmy hormonalne. Odwo³uj¹c
siê do dowiadczeñ niektórych ple-
mion pierwotnych, u których cz³onkiñ
obserwowano regularne wystêpowanie
owulacji w tym samym czasie: w oko-
licach pe³ni ksiê¿yca, amerykañski na-
ukowiec E. M. Dewan przeprowadzi³
w 1967 roku eksperyment polegaj¹cy
na umieszczaniu w ci¹gu kilku dni
cyklu na pod³odze ko³o ³ó¿ka zapalo-
nej 100 - watowej ¿arówki, podczas
gdy w pozosta³e noce panowa³a w sy-
pialni ciemnoæ. Joy de Felice, prowa-
dz¹ca zajêcia z metod naturalnego pla-
nowania rodziny w Sacred Heart
Medical Center w Spokane w stanie
Waszyngton, badaj¹c wp³yw wiat³a
nocnego na przebieg cyklu, zaobser-
wowa³a, ¿e wyeliminowanie wiat³a
z sypialni okazywa³o siê skuteczne
w korygowaniu nieregularnoci cyklu,
wp³ywa³o na bardziej regularny objaw
luzu i unormowanie fazy lutealnej.
Kobiety, które konsekwentnie ograni-
cza³y dop³yw wiat³a, zwykle ju¿ po
jednym do trzech cykli zauwa¿a³y po-
prawê w przebiegu objawu luzu i tem-
peratury, a ma³¿eñstwa maj¹ce trudno-
ci z poczêciem osi¹ga³y je rednio
w ci¹gu piêciu cykli.
Ma³¿eñstwa dowiadczaj¹ce wspo-
mnianych wczeniej problemów mog¹
wiêc spróbowaæ tego prostego sposo-
bu: pocz¹wszy od pocz¹tku cyklu
ograniczamy maksymalnie dop³yw
wiat³a do sypialni. Zwróæmy uwagê
na takie jego ród³a jak lampy w przed-
pokoju, wpadaj¹cy przez okno blask
wiate³ i reklam ulicznych, migaj¹ce
zegary elektroniczne. Niektóre panie
mo¿e nawet dra¿niæ wiat³o wpadaj¹-
ce przez szparê pod drzwiami, wie-
c¹ce siê wskaniki magnetowidu, ma³e
lampki w kontaktach elektrycznych.
Dobrze jest zastosowaæ ¿aluzje lub
grube zas³ony, aby ograniczyæ dostêp
wiat³a Ksiê¿yca. Jeli w ci¹gu trzech,
czterech cykli nie zaobserwujemy po-
prawy, mo¿emy spróbowaæ innego
sposobu:
- pocz¹wszy od pierwszego dnia cy-
klu pimy w zupe³nej ciemnoci
- po dwóch dniach od pojawienia siê lu-
zu bardziej p³odnego, przez trzy kolejne
noce pimy przy zapalonym umiarko-
wanym wietle, imituj¹cym blask Ksiê-
¿yca (mo¿na na pod³odze przy ³ó¿ku
postawiæ s³ab¹ lampkê nocn¹)
- po trzech nocach ze wiat³em wraca-
my do spania w zaciemnieniu, a dalej
tak jak to wczeniej opisa³am.
De Felice nie stwierdzi³a w swych
obserwacjach, ¿eby ta wra¿liwoæ na
wiat³o zale¿a³a od pory udawania siê
na spoczynek, a pracuj¹cym w nocy
sugerowa³a zaciemnianie pokoju do
spania.
Kobietom, u których nieregularnoci
cykli s¹ zwi¹zane z karmieniem pier-
si¹ lub z odstawieniem pigu³ek anty-
koncepcyjnych, które maj¹ obfite i d³u-
gie miesi¹czki lub plamienie oraz
krótk¹ fazê lutealn¹, zaleca siê spanie
w ca³kowitej ciemnoci, bez kilku
nocy z dowietlaniem.q
Bo¿ena Tabor
(Opr. na podstawie:
Marylin Shannon: Fertility, Cycles
and Nutrition, Cincinnati, 1996;
John and Sheila Kippley: The Art
of Natural Family Planning,
Cincinnati, 1996)
Zapraszamy te¿
do zamawiania wiêkszej iloci
(minimum 10)
kolejnych numerów
Fundamentów Rodziny
do kolporta¿u
wród znajomych,
w rodzinie, w parafii.
Ci z Pañstwa, którzy zechc¹ w
ten sposób pomóc nam
w upowszechnianiu
odpowiedzialnego
rodzicielstwa, otrzymuj¹
dodatkowo jeden egzemplarz
gratis, za za pozosta³e p³ac¹
po 1 z³ plus koszty przesy³ki
Prosimy o sk³adanie zamówieñ
na formularzu ze str. 15
Dziêkujemy!
2
Fundamenty Rodziny nr 3/1999
N
Z
MEDYCYNY
Nowiny
z medycyny
centyli) przed osi¹gniêciem wieku
szkolnego i a¿ o 41 procent prawdo-
podobieñstwo oty³oci (indeks masy
cia³a przekraczaj¹cy 97 centyli).
Z kolei uczeni w³oscy nades³ali do
redakcji British Medical Journal wy-
niki w³asnych badañ, z których wyni-
ka, ¿ dopiero wy³¹czne karmienie pier-
si¹ trwaj¹ce d³u¿ej ni¿ trzy miesi¹ce
bardziej znacz¹co chroni przed oty³o-
ci¹, bez wzglêdu na masê urodzenio-
w¹ dziecka. Stwierdzono te¿, ¿e zwi¹-
zek ten jest widoczny wyranie
w grupie dzieci 5-6 letnich, natomiast
nie jest ju¿ tak oczywisty w póniej-
szym wieku.q
British Medical Journal,
17 VII 1999, s. 147-150
Wa¿ny kwas foliowy
¯ywnoæ powinna byæ wzbogaca-
na w kwas foliowy, by przysz³e mat-
ki przyjmowa³y wystarczaj¹ce iloci
tego niezwykle istotnego sk³adnika
- stwierdzaj¹ autorzy redakcyjnego ko-
mentarza w British Medical Journal
z 10 lipca tego roku. Zauwa¿aj¹ oni,
¿e poniewa¿ oko³o czterdziestu pro-
cent ci¹¿y w Wielkiej Brytanii jest nie-
planowanych, spora czêæ kobiet nie
otrzymuje przed poczêciem dziecka
fachowych porad dotycz¹cych w³aci-
wego od¿ywiania. Naukowcy uwa¿a-
j¹ zreszt¹, ¿e pomimo kosztownej
i szerokiej akcji informacyjnej jedy-
nie oko³o trzydziestu procent kobiet
przyjmuje odpowiednie iloci kwasu
foliowego (sugerowana dawka wyno-
si 4 mg dziennie).
Równie¿ Polski Narodowy Pro-
gram Ochrony Zdrowia (na lata 1996
2005) opracowany przez zespó³ eks-
pertów zaleca w celu zapobiegania
wadom wrodzonym uk³adu nerwowe-
go spo¿ywanie ok. 0,4 1 mg kwasu
foliowego dziennie przez wszystkie
kobiety w wieku rozrodczym. Jest to
szczególnie wa¿ne zw³aszcza w okre-
sie trzech miesiêcy poprzedzaj¹cych
planowane poczêcie i w pierwszych 12
tygodniach po poczêciu. Zaburzenia
zamykania siê tzw. cewy nerwowej
w okresie p³odowym mog¹ prowadziæ
do tzw. bezmózgowia i przepuklin
oponowo rdzeniowych. Polska na-
le¿y do krajów o najwiêkszym wspó³-
czynniku zgonów z powodu rozszcze-
pu krêgos³upa i wodog³owia.
Stwierdzono, ¿e oprócz uwarunkowañ
genetycznych wa¿n¹ rolê odgrywaj¹ tu
równie¿ czynniki rodowiskowe, a
wiêc m.in. dieta uboga w kwas folio-
wy. Dlatego te¿ warto podkreliæ ko-
niecznoæ spo¿ywania wiêkszej iloci
warzyw i owoców, rolin kalafioro-
wych, dro¿d¿y, pomarañczy, bananów.
Konieczne jest równie¿ dodatkowe
przyjmowanie kwasu foliowego w ta-
bletkach (w aptekach mo¿na go kupiæ
bez recepty) wystarczy za¿ywaæ jed-
n¹ tabletkê (5 mg) co cztery dni.
Uczeni amerykañscy wskazali tak-
¿e na znaczenie kwasu foliowego w
profilaktyce zespo³u Downa. Interesu-
j¹ce mo¿e byæ równie¿ to, ¿e dzieciom
z zespo³em Downa zaleca siê dietê
bogat¹ w tzw. antyoksydanty, tj. wita-
minê C i E oraz beta karoten. Stwier-
dzono bowiem, i¿ wystêpowanie de-
fektu metabolicznego u tych dzieci
w postaci nadprodukcji tzw. wolnych
rodników mo¿e prowadziæ do szeregu
nieprawid³owoci, z chorob¹ nowo-
tworow¹ jako efektem w³¹cznie.q
M¹¿, ¿ona i komputer
Amerykañska firma Wimoweh So-
ftware opracowa³a oparty na zasadach
metody objawowo - termicznej pro-
gram Cycle Watch, s³u¿¹cy do zapi-
sywania i analizowania obserwacji
objawów p³odnoci. Daje on mo¿li-
woæ zanotowania temperatury,
wszystkich cech luzu oraz pe³nych
danych wynikaj¹cych z obserwacji
szyjki macicy, a zapis ogl¹damy b¹d
w rubrykach kalendarza, b¹d w po-
staci wykresu na typowej karcie ob-
serwacji. Jeli zechcemy, mo¿emy
komputerowi kazaæ tak¿e zinterpreto-
waæ cykl - wtedy otrzymamy zazna-
czone dni p³odnoci i niep³odnoci,
przypuszczalny dzieñ owulacji, prze-
widywany termin owulacji w nastêp-
nym cyklu (program zapamiêtuje hi-
storiê przebiegu cykli), a po
osiemnastu dniach podwy¿szonej tem-
peratury zobaczymy na ekranie komu-
nikat informuj¹cy, ¿e pora zrobiæ test
ci¹¿owy. Ci, którzy lubi¹ komplikowaæ
sobie proste czynnoci, mog¹ za dar-
mo skopiowaæ z Internetu dzia³aj¹c¹
przez trzydzieci dni pe³n¹ wersjê pro-
gramu: http://www.cyclewatch.com.
Rejestracja programu kosztuje 39 do-
larów.q
Karmienie piersi¹ chroni
przed oty³oci¹
Przed³u¿one karmienie wy³¹cz-
nie piersi¹ zmniejsza ryzyko oty³o-
ci u dzieci - stwierdzili uczeni z Mo-
nachium, sugeruj¹c, ¿e ich odkrycie
mo¿e byæ znacz¹cym argumentem na
rzecz popierania karmienia piersi¹
w krajach wysoko uprzemys³owio-
nych, poniewa¿ oty³oæ jest jednym
z czynników wystêpowania chorób
uk³adu kr¹¿enia. Poza tym zapobiega-
nie oty³oci poprzez karmienie piersi¹
jest skuteczniejsze i o wiele mniej kosz-
towne ni¿ póniejsze jej leczenie, któ-
re zreszt¹ czêsto bywa nieskuteczne.
Obserwuj¹c 9 357 dzieci w wieku
5 i 6 lat, naukowcy stwierdzili, ¿e kar-
mienie wy³¹cznie piersi¹ przez trzy do
piêciu miesiêcy zmniejsza o 35 pro-
cent ryzyko wyst¹pienia nadwagi (in-
deks masy cia³a przekraczaj¹cy 90
Zapraszamy
na nasze strony
internetowe:
www.mateusz.pl/goscie/ligamm
Fundamenty Rodziny nr 3/1999
3
W
YZWANIA
Ks. dr Janusz Kaleta
Rachunek kosztów
od koniec lat siedemdziesi¹tych
zakoñczy³ siê w klinikach nie-
mieckich program badawczy,
który doprowadzi³ do stosunkowo do-
brego opanowania technik pobierania
materia³u genetycznego z p³ynu owo-
dniowego i (nieco póniej) z kosmków
³o¿yska oraz zadowalaj¹cej skuteczno-
ci samej diagnostyki anomalii na po-
ziomie chromosomalnym. Innymi s³o-
wy istnia³y mo¿liwoci diagnozowania
takich schorzeñ jak zespó³ Downa,
zespó³ Turnera (X0), Klinefeltera
(XXY) oraz wielu chorób (np. meta-
bolicznych) uwarunkowanych gene-
tycznie.
Po zakoñczeniu eksperymentów
klinicznych z amniocentez¹ i co za tym
idzie perspektywie rych³ego zaprzesta-
niu finansowania dalszych badañ
z funduszy przeznaczonych na ekspe-
rymenty, rozwój metody pojawi³o siê
zasadnicze pytanie: jakie praktyczne
rozwi¹zanie wybraæ wobec owych dia-
gnostycznych mo¿liwoci? Czy jest
potrzeba i do jakiego stopnia istnieje
koniecznoæ rozbudowy sieci placó-
wek wiadcz¹cych us³ugi w dziedzi-
nie badañ prenatalnych? Jak przeko-
naæ kasy chorych, aby finansowa³y na
szersz¹ skalê amniocentezê, placento-
centezê i inne metody diagnostyki pre-
natalnej?
Mo¿liwoci prenatalnego diagno-
zowania schorzeñ genetycznych nie
id¹ w parze z mo¿liwociami terapii
i praktycznie stwierdzenie choroby jest
zwi¹zane z propozycj¹ aborcji a nie
leczenia dziecka obci¹¿onego schorze-
niem genetycznym. Oczywicie samo
badanie mo¿e w wielu przypadkach
prowadziæ do uratowania ¿ycia dziec-
ku, zw³aszcza gdy rodzice z grupy ry-
zyka, bêd¹c zdeterminowani do prze-
rwania ci¹¿y, mog¹ z dosyæ du¿ym
prawdopodobieñstwem dowiedzieæ
siê, ¿e ich dziecko nie cierpi na okre-
lon¹ chorobê. Typowym przyk³adem
jest tutaj zespó³ Downa, którego czê-
stoæ wystêpowania zale¿y m.in. od
wieku matki, lecz prawdopodobieñ-
stwo zaistnienia schorzenia nawet dla
kobiet w wieku 45 lat jest w granicach
2,855,23%. (1) Jednak najczêciej
inwazyjna diagnostyka prenatalna jest
kojarzona z mo¿liwoci¹ wyelimino-
wania chorych dzieci ju¿ przed ich
urodzeniem.
Argumentacja za rozbudow¹ sieci
placówek wykonuj¹cych diagnostykê
prenataln¹ przyjmuje ró¿ne formy,
chcia³bym zwróciæ jednak uwagê na
jeden z rozdzia³ów raportu pt. Präna-
tale Diagnostik (2) opublikowanego w
1978 r. pod redakcj¹ czo³owych nie-
mieckich genetyków Murkena i Sten-
gel-Rutkowski. Zosta³ on opracowany
przez Gebharda Flatza i nosi tytu³:
Porównanie kosztów i zysków pre-
wencji zespo³u Downa poprzez dia-
gnostykê prenataln¹.(3)
W omawianej pracy po przedsta-
wieniu metod badañ prenatalnych ich
skutków oraz ograniczeñ komitet re-
dakcyjny sformu³owa³ postulaty doty-
cz¹ce rozbudowy sieci placówek, które
mia³yby zajmowaæ siê ich przeprowa-
dzaniem. Z niemieck¹ dok³adnoci
uzasadnia³ te wnioski m.in. konkret-
nymi analizami kosztów i zysków
Gebhart Flatz.
Przedstawi³ on koszty funkcjono-
wania orodków wykonuj¹cy amnio-
centezê, analizê chromosomaln¹ oraz
aborcjê w wypadku wyst¹pienia ano-
malii chromosomowych. Wedle jego
obliczeñ w wypadku zastosowanie
przesiewowych badañ kobiet powy¿ej
czterdziestego roku ¿ycia koszt amnio-
centezy powinien wynosiæ 977 marek-
plus koszt ewentualnego przerwania
ci¹¿y w szpitalu 690 marek.
Kolejnym krokiem by³o wskazanie
kosztów leczenia i opieki nad dzieæ-
mi, które urodzi³o siê z zespo³em Do-
wna. Autor wskazywa³ na koszty le-
czenia szpitalnego ponoszone przez
kasy chorych, w tym koszty opieki nad
dzieæmi, które umieraj¹ we wczesnym
okresie ¿ycia, tak¿e koszty np. gimna-
styki o charakterze rehabilitacyjnym,
tworzenia specjalnych warunków w
przedszkolach itd. Wed³ug jego sza-
cunków opieka nad dzieckiem z zespo-
³em Downa w pierwszym roku jego
¿ycia kosztowa³a na prze³omie 1976/
77 przeciêtnie 248 000 marek. W wy-
padku przeprowadzenia koniecznych
jego zdaniem inwestycji dla nale¿ytej
opieki nad tymi dzieæmi koszty zosta-
³yby zwiêkszone do 330 000 marek.
Flatz oszacowa³ nastêpnie ile ba-
dañ diagnostycznych trzeba by³oby
w Niemczech przeprowadziæ w po-
szczególnych grupach wiekowych w
ci¹gu roku i porówna³ koszty. Na pod-
stawie danych statystycznych wskaza³
na przyk³ad, ¿e w grupie kobiet powy-
¿ej 40 roku ¿ycia potrzeba by³oby wy-
konaæ ich oko³o 8 900 rocznie.(por. ta-
bela) W grupie tej wystêpuje oko³o 172
wypadki trisomii 21. W przypadku
grupy kobiet powy¿ej 40 roku ¿ycia
zysk jego zdaniem wynosi 16 642 000
marek, w grupie kobiet 37-39 lat zysk
144 000 marek, w grupie 35-36 lat jest
natomiast deficyt 11 913 marek.
Nie wiem do koñca, jakie motywy
kierowa³y odpowiedzialnymi za inwe-
stycje i strategie rozwojowe w nie-
mieckiej s³u¿bie zdrowia. Nie mo¿na
ich sprowadzaæ tylko do ekonomii,
chocia¿ bardzo mocno zaznaczy³a ona
swoje istnienie. Faktem jest, i¿ obec-
nie w Niemczech istnieje sieæ co naj-
mniej kilkudziesiêciu wyspecjalizowa-
nych placówek w których
przeprowadza siê rutynowo dobrowol-
nie inwazyjne badania prenatalne ma-
j¹ce wskazaæ anomalie genetyczne.
Prawo niemieckie pozwala na aborcjê
ze wzglêdu na szeroko pojête wskaza-
nia medyczne i w praktyce w wypad-
ku prenatalnego zdiagnozowania ano-
malii genetycznych w ponad 90 % siê
j¹ przeprowadza.
Rachunek kosztów i zysków uka-
zuje ile mo¿na «zaoszczêdziæ» elimi-
nuj¹c chore dzieci w ³onie matki. Na-
suwa siê jednak refleksja, ¿e du¿o
4
Fundamenty Rodziny nr 3/1999
P
W
YZWANIA
czy wra¿liwoæ etyczna?
wiêcej mo¿na by³oby zyskaæ, zgadza-
j¹c siê na umiercanie ciê¿ko chorych
noworodków czy eutanazjê osób ob-
³o¿nie chorych.
Trzeba wskazaæ jednak, ¿e nie tyl-
ko Koció³ katolicki protestuje prze-
ciwko traktowaniu osób obci¹¿onych
anomaliami genetycznymi jako ludzi
gorszego gatunku, jako kogo, kto jest
bezproduktywny i wymaga tylko na-
k³adów materialnych. Bardzo du¿e za-
strze¿enia wobec regulacji prawnych
sprzyjaj¹cych prowadzeniu przesiewo-
wych badañ prenatalnych i aborcji
dzieci obci¹¿onych schorzeniami ge-
netycznymi wysuwaj¹ tak¿e przedsta-
wiciele interesów osób upoledzonych,
szereg lekarzy, szczególnie pediatrów,
ruchy «pro life» ró¿nej proweniencji,
prawnicy, a nawet niektóre organiza-
cje feministyczne.
Akcentowane jest m.in. to, i¿ sto-
sowanie przesiewowych badañ maj¹-
ce wykryæ anomalie genetyczne w za-
sadzie prowadzi do tego, ¿e rodzice
dzieci narodzonych z tego typu scho-
rzeniem s¹ widziani czêsto jako oso-
by nieodpowiedzialne, obci¹¿aj¹ce
siebie dodatkowymi problemami i na-
ra¿aj¹ce spo³eczeñstwo na powa¿ne
koszty.
22 listopada 1983 r. zapad³ w Re-
publice Federalnej Niemiec wyrok
w sprawie amniocentezy. Lekarz zo-
sta³ mianowicie po narodzeniu siê
dziecka obci¹¿onego anomali¹ chro-
mosomow¹ skazany na ponoszenie
wszelkich kosztów jego utrzymania
i wychowania. Zosta³ on oskar¿ony, ¿e
nie doæ dok³adnie wyjani³ przysz³ej
matce, ¿e w wieku 39 lat istnieje
zwiêkszone niebezpieczeñstwo wyst¹-
pienia trisomii 21 i innych wad gene-
tycznych u jej potomstwa i nie doæ
stanowczo wskaza³ na istnienie dia-
gnostyki prenatalnej. W kolejnym pro-
cesie dotycz¹cym trisomii 21, z 7 lip-
ca 1987 r. zapad³ podobny wyrok,
okrelaj¹c w bardzo zdecydowany
sposób praktykê orzecznictwa w tego
typu sprawach.(4) Niemieccy prawni-
cy okrelili, ¿e lekarz ma kobiecie
oczekuj¹cej dziecka a nale¿¹cej do ja-
kiejkolwiek grupy ryzyka genetyczne-
go nie tylko wskazaæ to niebezpieczeñ-
stwo oraz wyjaniæ mo¿liwoci
badania prenatalnego, ale ma uczyniæ
to ausreichend wyczerpuj¹co. W
praktyce pacjentka, która mimo i¿ na-
le¿y do grupy ryzyka, rezygnuje z ba-
dania prenatalnego proszona jest naj-
czêciej o podpisanie stosownego
owiadczenie.
Jeszcze dalej posz³o prawodaw-
stwo niektórych kantonów szwajcar-
skich. W Zürichu s¹d kantonalny po-
stanowi³ 23 wrzenia 1996 r., ¿e
uczennice, które przygotowuj¹ siê do
zawodu po³o¿nej musz¹ odbyæ obo-
wi¹zkowo praktykê przy wykonywa-
niu pónej aborcji na zasadzie wymu-
szonego porodu. Jest to zwi¹zane
bezporednio z amniocentez¹, której
wyniki s¹ do dyspozycji dopiero oko-
³o 18-23 tygodnia ci¹¿y, czyli pod ko-
niec drugiego, lub nawet na pocz¹tku
trzeciego trymestru ci¹¿y. Sêdziowie
ocenili, i¿ w wypadku, gdy prawo do
diagnostyki prenatalnej i prawo do
przerwania ci¹¿y w wypadku choroby
dziecka gwarantowane s¹ przez usta-
wodawstwo kantonalne, s³u¿ba zdro-
wia powinna zapewniaæ tak¿e facho-
w¹ pomoc w tej dziedzinie. Je¿eli nie
ma doæ chêtnych, którzy dobrowol-
nie zechc¹ siê tego nauczyæ i podj¹æ,
nale¿y zagwarantowaæ to przy pomo-
cy regulacji prawnych.(5)
Interesy materialne i regulacje
prawne uzupe³niaj¹ siê w tym wypad-
ku wzajemnie jak kamyki mozaiki.
Czy podobnie bêdzie w wypadku eu-
tanazji i wczesnej eutanazji dzieci upo-
ledzonych?
Z pewnoci¹ problem zawiera ca³y
szereg ró¿nych aspektów i powy¿sze
przestawienie jest du¿ym uproszcze-
niem. Regulacje prawne i naciski pra-
wodawcy to jedna sprawa, osobiste
przekonania sprawa nastêpna. Lekarz
mo¿e informowaæ pacjentkê o 98%
pewnoci, ¿e dziecko bêdzie zdrowe
i straszyæ 2% niebezpieczeñstwem
choroby. Mo¿e spotkaæ rodziców, któ-
rzy s¹ w pierwszych trzech miesi¹cach
¿ycia gotowi dokonaæ aborcji ze stra-
chu przed ryzykiem choroby i nak³a-
niaæ do badania prenatalnego ratuj¹-
cego w przewa¿aj¹cej ¿ycie dziecka
i mo¿e nalegaæ na przeprowadzenie
badania, mimo, ¿e rodzice chc¹ tak,
czy inaczej chc¹ urodzenia dziecka.
Lekarz mo¿e straszyæ tragicznymi
skutkami zespo³u Downa i mo¿e wska-
zaæ grupy zrzeszaj¹ce rodziców wy-
chowuj¹cych takie w³anie dzieci.
Mylê, ¿e opracowuj¹c konkretne
regulacje prawne prawodawcy naszym
pañstwie powinni zadaæ sobie pytanie
co jest g³ównym motorem ich podej-
mowania aby nie zlekcewa¿yæ wzglê-
dów etycznych na korzyæ ekonomii
i bezdusznego prawa. Koció³ katolic-
ki oferuje w tej dziedzinie dosyæ sze-
rok¹ pomoc.q
Ks. dr Janusz Kaleta
Przypisy:
1. W przypadku wskazania ze wzglêdu na za-
awansowany wiek kobiety niebezpieczeñstwo
trisomii waha siê od 0,05-0,07% dla kobiet w
wieku 20 lat do 2,87 5,23% dla kobiet w wie-
ku 45 lat. z publikacji medycznych wybra-
³em skrajne wartoci.
2. Murken, J. D., StengelRutkowski. S. (red.),
Pränatale Diagnostik, Stuttgart 1978.
3. G. Flatz, Vergleich von Kosten und Nutzen
der Prävention des Down-Syndroms durch
pränatale Diagnostik, w: Murken, J. D., Sten-
gelRutkowski. S. (red.), Pränatale Diagno-
stik, Stuttgart 1978, s. 208-212.
4. Por. G. Hirsch, Pränatale Diagnostik - recht-
slage und Rechtsfragen in der Bundesrepublik
Deutschland, w: D. Berg (red.), Pränatale Dia-
gnostik. Eine Auseinandersetyung, Braunsche-
ig-Wiesbaden 1989, s. 118-119.
5. Por. Eisenring, G., Müssen angehende He-
bammen das Abtreiben lernen? Zu den neuen
Aufnahmebedingungen an der Hebammen-
schule in Zürich, w: Imago Hominis, B. III/Nr.
4/ 1996, 221-224.
Autor jest asystentem w Miêdzywy-
dzia³owym Instytucie Bioetyki Papie-
skiej Akademii Teologicznej w Krakowie.
Fundamenty Rodziny nr 3/1999
5
Plik z chomika:
PiterMax2024
Inne pliki z tego folderu:
48.pdf
(1923 KB)
47.pdf
(1426 KB)
46.pdf
(1652 KB)
45.pdf
(934 KB)
44.pdf
(1233 KB)
Inne foldery tego chomika:
Aborcja
Akt małżeński
Antykoncepcja a małżeństwo
Audiobooki
Biblia - Pismo św
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin