PRAGA.pdf

(2651 KB) Pobierz
UCHWAŁA NR 15 / 2009
PRAGA – MIASTO MARZEŃ
Pierwszymi mieszkańcami terenów nad Wełtawą, były osiedlające się tu od ok. 500 roku p.n.e.,
plemiona celtyckie. Zostały one stopniowo wyparte przez napływający pomiędzy IX a VI
wiekiem p.n.e. germański lud Markomanów. Pierwsze plemiona słowiańskie przybyły na te
tereny ok. 500 roku. Walki o dominacje doprowadziły ok. 800 roku do władzy dynastię
Przemyslidów, którzy założyli tu miasto. Wznieśli oni dwie warowne osady: Zamek Praski i
Wyszechrad. Od 973 roku Praga była siedzibą pierwszego biskupstwa na tych terenach,
podległego metropolii mogunckiej. Szczególny rozkwit miasto osiągnęło za rządów Karola IV.
Założył on tu pierwszy w środkowej Europie uniwersytet – Carolinum. W roku 1344 praskie
biskupstwo zostało podniesione w hierarchii kościelnej do rangi arcybiskupstwa. Od 1526 r
pozostawało pod rządami Habsburgów, jako jedna ze stolic ich monarchii. W 1419 roku miała
tam miejsce słynna defenestracja katolików, zaś w1618 roku podobne wydarzenie (wyrzucenie
przez okno namiestników cesarza) stało się bezpośrednią przyczyną wojny trzydziestoletniej.
W wyniku klęski czeskich protestantów pod Białą Górą w 1620 r. Praga jako stolica Królestwa
Czeskiego traci swoje znaczenie i na długie lata pozostaje w cieniu Wiednia W 1784 r. w jedno
miasto połączono pięć wcześniej samodzielnych, lecz powiązanych ze sobą organizmów:Stare
Miasto, Nowe Miasto Josefow, Mała Stana i Hradczany.
W 1992 r. zabytkowe centrum Pragi zostało zapisane na liście światowego dziedzictwa
UNESCO. Praga jest uważana za jedno z najbardziej atrakcyjnych miast Europy, z tego względu
corocznie odwiedzają ją liczne rzesze turystów.
Współczesna Praga – miasto o interesującej historii, wyjątkowej atmosferze i niebanalnych
atrakcjach, kwitnie dzięki turystyce.
Czeska stolica jest miastem z bajki. Może się pochwalić dwoma zamkami, mostami
pozawieszanymi nad wijącą się rzeką Wełtawą, wąziutkimi malowniczymi uliczkami
okolonymi barokowymi budowlami o pastelowych fasadach, śliczną secesyjna architekturą,
oraz rozległymi parkami i ogrodami.
Do najważniejszych atrakcji turystycznych należą:
Hradczany (dawniej Hradczyn, powstała w XIV w. "królewska" dzielnica na zachodnim,
wysokim brzegu Wełtawy w Pradze. W jej skład wchodzi kompleks zamku królewskiego,
założonego w IX wieku, bazylika św. Jerzego, słynna Złota Uliczka, ogrody królewskie oraz,
budowana przez 6 stuleci, katedra św. Vita. Jej elementami są także: całe b. miasto Hradczany
włącznie z obszarem zajmowanym przez Loretę oraz dzielnicę Nowy Świat (Nový Svět).
Do 1784 r stanowiła odrębną jednostkę administracyjną. Zamek jest od 1918 roku siedzibą
prezydenta republiki.
Katedra św. Wita, Wacława i Wojciecha w Pradze to siedziba arcybiskupstwa. Usytuowana
jest w kompleksie Zamku na Hradczanach. Jest przykładem typowej mieszanki stylów
architektonicznych, w skład której wchodzą elementy gotyku, renesansu i baroku, przy czym
dominującym jest późna odmiana tego pierwszego. Jest duchowym symbolem Czech i jednym
z najcenniejszych zabytków miasta Pragi. Świątynia liczy sobie 124 metry długości,
60 szerokości i 34 wysokości. Wieża główna, z której roztacza się niesamowity widok na Pragę,
1
731062733.009.png 731062733.010.png 731062733.011.png
wzbija się w niebo na wysokość niemal 100 metrów.
Obecny kościół, to już trzeci budynek w tym miejscu. Budowa tego ostatniego, który możemy
obecnie podziwiać została rozpoczęta w 1344 roku wg projektu Mateusza z Arras, a po jego
śmierci kontynuowana przez Piotra Parlera. Prace budowlane przerwano w roku 1419,
po rozpoczęciu wojen husyckich.
Budowę ukończono dopiero w latach 1873-1929. Wnętrze praskiej katedry kryje zbiór
drogocennych dzieł sztuki, w tym gotyckie nagrobki królów czeskich, wiele rzeźb Parlera,
barokowy nagrobek św. Jana Nepomucena itp. Jeden z katedralnych witraży jest autorstwa
Alfonsa Muchy.
Dnia 26 maja 1303 roku, we wcześniejszej katedrze romańskiej miał miejsce ślub Wacława II
z Ryksą Elżbietą i jej koronacja na królową Czech i Polski.
Stojąc na zewnątrz nie można się oprzeć wrażeniu, że katedrę wciśnięto tu na siłę. Ogromna
budowla przytłacza oglądającego, który nie ma nawet miejsca aby się cofnąć i objąć ją całą
wzrokiem. Wejście do katedry znajduje się zaledwie kilka metrów od budynków zdecydowanie
starszych niż sam kościół.
W świątyni zgromadzono setki dzieł sztuki, których pobieżne obejrzenie zajęłoby cały dzień.
Zgromadzono tu między innymi czeskie klejnoty koronacyjne, na które składają się: pochodząca
z czasów Przemyślidów, jedenasto i trzynastowieczna korona, przerobiona później na zlecenie
Karola IV na tzw. koronę św. Wacława. Wykonano ją z 21 karatowego złota i ozdobiono
drogocennymi kamieniami. Obecnie waży ona 2499 gramów. Oprócz korony jest tu także jabłko
koronacyjne Rudolfa II, miecz św. Wacława z 1356 roku i krzyż z czerwonego złota,
najprawdopodobniej z roku 1354.
Wnętrze robi na każdym turyście niesamowite wrażenie. Początkowo uwagę zwraca głównie
wysokość pomieszczenia i ogromne witraże na ścianach (projektu m.in. Alfonsa Muchy).
Po bardziej dokładnym rozejrzeniu się widzimy 22 kaplice znajdujące się dookoła świątyni,
pochodzące z różnych okresów i różnie wyposażone.
Tą, na którą koniecznie należy zwrócić uwagę jest kaplica św. Wacława. Znajduje się ona koło
Złotej Bramy, po prawej stronie kościoła, Powstała ona na miejscu rotundy z X wieku. Spoczął
w niej wielki książę czeski, kanonizowany później Wacław. Nad nią złożone są czeskie klejnoty
koronacyjne.
W prezbiterium, po prawej stronie ołtarza głównego znajduje się nagrobek św. Jana
Nepomucena, zamordowanego przez stronników Wacława IV. Natomiast przed schodami
ołtarzowymi, praktycznie na środku prezbiterium znajduje mauzoleum cesarskie. Trzy
spoczywające w nim postacie to Ferdynand I Habsburg, jego żona Anna Jagiellonka oraz
ich syn, niedoszły król Polski i ojciec cesarza Rudolfa II, Maksymilian II.
Schody na środku kościoła prowadzą do krypty królewskiej, w której spoczywają szczątki
władców Czech. Również w podziemiach świątyni możemy obejrzeć zachowane pozostałości po
budynkach stojących w tym miejscu zanim wybudowano katedrę.
W katedralnej wieży wisi, odlany przez Tomasa Jarosa w 1548 roku, największy dzwon
w Republice Czeskiej, dzwon Zygmunt.. Ma on 203 cm wysokości i waży około
16,5 tony.
2
731062733.012.png 731062733.001.png
Złota Uliczka – malownicza ulica w Pradze, na terenie praskiego zamku w dzielnicy
Hradczany.
Dawniej nazywała się ulicą Złotniczą, gdyż była prawdopodobnie siedzibą miejscowych
złotników - pracujących dla skarbu, znajdujących w ten sposób schronienie za murami zamku.
Powstała między romańskim i późnogotyckim obwarowaniem północnej części zamku.
Do zamkowych łuków muru obronnego, wzniesionego ok.1500 r przez Benedykta Rejta,
dobudowano małe domki. Poddasza domków tworzy chodnik obronny, łączący wieże Białą
i Daliborską.
W XVI wieku znajdowały się tu mieszkania zastępcze, za czasów cesarza Rudolfa II
zajmowali je członkowie straży zamkowej. Później na Złotej Uliczce mieszkała praska biedota.
W XX wieku uliczka zmieniła charakter. W domku nr 22 w 1917 roku pisał swoje dzieła Franz
Kafka, który to domek "wypożyczał" od swojej siostry Otty, w domku nr 12 zbierali się pisarze
i poeci, m.in. Franciszek Halas, Jarosław Seifert. Po drugiej wojnie światowej domki przestały
służyć jako miejsce zamieszkania – obecnie znajdują się w nich oryginalne sklepiki, galerie
i wystawy, przyciągające uwagę licznych turystów.
Po zachodniej stronie uliczki stoi cylindryczna Biała Wieża, której dolna część służyła
aż do połowy XVIII wieku jako więzienie i katownia.
Mala Strana – dzielnica Pragi, do 1784 roku samodzielne miasto położone
u stóp praskiego zamku, na lewym brzegu Wełtawy.
Założona została w 1257 roku przez króla Przemysława Ottokara II . Osiedlili
się tutaj koloniści z północnych Niemiec. Początkowo nazywała się Nowym Miastem,
natomiast już od XIV wieku znana jest pod nazwą Mała Strana.
Pierwszy okres świetności przeżywała za rządów Karola IV. Rozbudował on znacznie
miasto i otoczył murem. Zamieszkująca miasto biedota, nie mająca środków
finansowych na odbudowę swoich domostw, odsprzedawała tereny arystokratom, których
ściągała tutaj bliskość Hradczan. Wówczas Mała Strana zaczęła nabierać charakteru
rezydencjalnego - powstawały rozległe rezydencje i pałace magnaterii i bogatej szlachty, z której
3
731062733.002.png 731062733.003.png
 
najważniejsze były rodów Wallensteinów.
W 1784 roku Mała Strana wraz z innymi historycznymi dzielnicami stała się zalążkiem
zjednoczonej Pragi, a wiele uliczek i budynków zyskało barokowy wygląd. W latach 1787-1791
często przebywał tutaj Amadeusz Mozart.
Pałac i Ogród Waldsteina
Zespół pałacowo - ogrodowy zajmuje rozległy obszar między ulicami Valdštejnską
i Letenską. Tą szlachecką siedzibę postawiono dla generalissimusa cesarskiego Albrechta von
Wallensteina. W pałacu mieści się obecnie czeski senat.
Budowę rozpoczęto w 1621 roku. Warto obejrzeć salę rycerską ozdobioną stiukowym plafonem.
Na uznanie zasługuje przyległy do pałacu ogród w stylu francuskim. To w nim
zachwyca wszystkich sala terrena, którą tworzą trzy łuki arkadowe i wnęka.
Wewnętrzne ściany budowli pokryto malowidłami przedstawiającymi wojnę trojańską.
W 1627 roku stworzono w ogrodzie sztuczną grotę ze stalagmitami i stalaktytami.
Podczas spaceru wśród kwietników, można na chwilę się zatrzymać i usiąść na ławeczce przy
sztucznym stawiku z fontanną i rybkami. Przechadzając się alejkami dane nam może być także
bliskie spotkanie z dużymi, kolorowymi pawiami i ich potomstwem.
Wyszehrad – wzgórze na terenie dzisiejszej Pragi, na prawym brzegu Wełtawy
Według legendy miała tu znajdować się siedziba legendarnego czeskiego władcy Kroka, którego
córka Libusza miała sen, według którego należało w pobliskich lasach odnaleźć człowieka,
który ciosał właśnie próg do swojego domu i w tym miejscu wznieść nowe miasto. Sen spełnił
się, a miasto otrzymało nazwę "próg", po czesku Praha . W rzeczywistości wzgórze stało się
drugą, obok Hradczan siedzibą czeskich władców w X wieku. Władysław II uczynił z Zamku
Wyszehradzkiego swoją główną siedzibę. To z jego fundacji wzniesiono kościół św. Piotra
i Pawła, przy którym znajduje się dziś cmentarz, na którym pochowano najwybitniejsze
osobistości Czech oraz rotundę św. Marcina. Za panowania kolejnych władców wzgórze
traciło coraz bardziej na znaczeniu na rzecz Hradczan. Karol IV Luksemburski włączył
Wyszehradzki Zamek w mury Pragi, zażyczył sobie również, aby tu się zaczynała
4
731062733.004.png 731062733.005.png 731062733.006.png
Droga Królewska, którą władcy przemierzali w drodze na koronację, która miała mieć miejsce
na Hradczanach. Zamek został splądrowany i zburzony podczas powstania husyckiego. Według
legendy, gdy protestanci wdarli się do kościoła św. Piotra i Pawła, wyciągnęli z niego kamienny
relikwiarz św. Longina i wrzucili go do Wełtawy. Miał wówczas zdarzyć się cud. Trumna
miała unosić się na wodzie, podczas gdy relikwie opadły na dno, a następnie miały zacząć się
zapadać w głąb, tworząc u stóp wyszehradzkiej skały bezdenną otchłań.
Most Karola - most na Wełtawie w Pradze, łączący dzielnice Mala Strana i Stare Miasto.
Jest jedną z najsłynniejszych i najczęściej odwiedzanych atrakcji turystycznych miasta.
Most ma prawie 516 m długości i ok. 9,50 m szerokości. Jego 17 łęków spoczywa
na 15 filarach. Jest to najstarszy zachowany most kamienny świata o tej rozpiętości przęseł.
Początkowo nazywano go Kamiennym lub Praskim Mostem. Nazwa Most Karola przyjęła się
dopiero od mniej więcej 1870 roku. Do 1741 roku był jedynym mostem na Wełtawie
Most jest obecnie otwarty tylko dla ruchu pieszego.
Budowę mostu rozpoczęto w 1357 roku za panowania cesarza Karola IV. Stanął on na
miejscu wcześniejszego (również kamiennego) mostu z XII w. Poprzedni most, romański,
nosił nazwę "mostu Judyty" na cześć drugiej żony księcia czeskiego Władysława II
i przebiegał odrobinę na północ od miejsca, w którym znajduje się Most Karola. Posiadał wieże
na obu końcach, z których małostrańska, choć przebudowana, istnieje do dziś.
W okresie baroku most ozdobiono 30 posągami świętych, a także figurą Chrystusa
z roku 1628 roku, otoczona wieńcem złotych liter zawierającym tetragram. Na jednej
z balustrad umieszczono tablicę pamiątkową poświęconą św. Janowi Nepomucenowi – który
w tym właśnie miejscu został wrzucony z rozkazu króla Wacława IV do Wełtawy
Na wschodnim końcu mostu stoi staromiejska wieża mostowa z umieszczonymi na niej
siedzącymi postaciami cesarza Karola IV, jego syna Wacława IV oraz św. Vita, św. Wojciecha
i św. Zygmunta. Rzeźby te pochodzą z lat 80. XIV w. Na zachodnim krańcu mostu znajdują
się dwie wieże. Początki niższej wieży sięgają jeszcze czasów pierwszego mostu z XII w.
Natomiast wyższa wieża została zbudowana dopiero w XV w. jako pendant dla wieży
staromiejskiej.
Trzeci dziedziniec na zamku - tu odbyła sie druga defenestracja. 23 mają 1683 roku.
wyrzucono z okna pałacu na Hradczanach dwóch cesarskich namiestników oraz ich sekretarza.
Pomimo upadku z wysokości kilkunastu metrów, urzędnikom nic się nie stało. Wyrzuceni zostali
z sali jadalnej i podobno uratowała ich góra naturalnego kompostu, powstała z resztek jedzenia
wyrzucanego przez to okno po ucztach. Opisane wydarzenie jest uważane za bezpośrednią
przyczynę wojny trzydziestoletniej.
Sala Władysławowska na Zamku.
Król Władysław Jagiellończyk powiększył
pałac o Salę Władysławowską.
W sali Władysławowskiej odbywały się turnieje,
koronacje i ważne zgromadzenia.
5
731062733.007.png 731062733.008.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin