polityka_poziom_lokalny.pdf

Polityka równości płci na poziomie lokalnym

Spis treści

Opracowanie powstało w ramach projektu

Akademia Równości Kobiet ARKa.

Redakcja i korekta – Maciej Tański

Koordynatorka projektu – Małgorzata Dymowska

Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

Kobiety, władza, polityka – Magdalena Środa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

W publikacji wykorzystano ilustracje satyryczne Andrzeja Mleczki powstałe na potrzeby

kampanii „Czas na równe traktowanie” Pełnomocnika Rządu ds. Równego Statusu Kobiet

i Mężczyzn sfinansowanej z funduszu PHARE.

Feminizm – trzy trudne tematy – Agnieszka Graff . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

O potrzebie gender mainstreaming w polityce – Jolanta Plakwicz . . . . . . . . . . 19

Wydawca:

Fundacja Ośrodek Informacji Środowisk Kobiecych OŚKa

ul. Piękna 66a, 00-672 Warszawa

tel./faks: 22 622 13 26, 22 622 78 02, 22 622 97 92

oska@oska.org.pl

www.oska.org.pl

Polityka równości płci w Unii Europejskiej i w Polsce – Maja Branka . . . . . 23

Polityka wrażliwa na płeć – Joanna Matuszak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

Budżetowanie pod kątem płci narzędziem polityki równościowej

– Zofia Łapniewska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49

Wydanie I

Warszawa, grudzień 2005 r.

Alfabet równości płci (opr. Małgorzata Borowska, Maja Branka) . . . . . . . . . 58

Organizacje zajmujące się kwestiami kobiecymi, równością płci

i prawami człowieka (opr. Małgorzata Dymowska) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64

Zdobywanie funduszy (opr. Małgorzata Dymowska) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67

Informacje o organizacjach pozarządowych w Polsce,

bazy danych organizacji (opr. Małgorzata Dymowska) . . . . . . . . . . . . . . . . . 70

ISBN 83-909820-0-5

Piosenki uczestniczek projektu ARKa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71

Publikacja współfinansowana przez Ministerstwo Polityki Społecznej

w ramach Rządowego Programu – Fundusz Inicjatyw Obywatelskich

Wstęp

Szanowne Panie!

Z wielką przyjemnością oddajemy do Waszych rąk minipodręcznik dla decydentek i działa-

czek Polityka równości płci na poziomie lokalnym . Powstał on w ramach realizowanego przez

Fundację OŚKa projektu „Akademia Równości Kobiet”, czyli ARKa, sfinansowanego

przez Fundusz Inicjatyw Obywatelskich.

Od września do grudnia 2005 roku spotykałyśmy się z czterdziestoma sołtyskami,

radnymi, burmistrzyniami i liderkami społecznymi z sześciu województw: lubelskiego,

mazowieckiego, podlaskiego, podkarpackiego, świętokrzyskiego i warmińsko-mazurskiego

(grupa „Południowa” i „Północna”). Uczyłyśmy się, jak sprawić, aby więcej kobiet anga-

żowało się w lokalne życie publiczne, aby polityka i działania lokalne w większym stop-

niu realizowały interesy kobiet.

Dzięki tym szkoleniom, my wszystkie – organizatorki, trenerki, a przede wszystkim

uczestniczki – mogłyśmy doświadczyć niesamowitej energii kobiet, ich zapału, woli

zmian i twórczego podejścia do rozwiązywania problemów. Za wszystkie wrażenia

i doświadczenia pięknie Wam dziękujemy!

Na podsumowanie obie grupy przyjechały do Warszawy, aby spotkać się i podyskutować

z przedstawicielkami organizacji i osobami zaangażowanymi w promowanie idei równego

statusu kobiet i mężczyzn.

Jesteśmy przekonane, że te czterdzieści kobiet zmieni swoje środowisko na bardziej „równe”

dla wszystkich – kobiet i mężczyzn. Przyświeca nam hasło warszawskiej Manify 8 marca

2005 – Jesteśmy silne, razem silniejsze! .

Ten podręcznik traktujemy jako inspirację dla pokazania, jakie są lub mogą być kierunki

równościowych działań na poziomie lokalnym. Magdalena Środa, była Pełnomocniczka

Rządu ds. Równego Statusu Kobiet i Mężczyzn, pisze tu o niezbywalnej, choć dotych-

czas niedocenianej potrzebie obecności kobiet w życiu publicznym. Jolanta Plakwicz

z Fundacji PSF Centrum Kobiet ukazuje ważność wdrażania strategii gender mainstreaming ,

czyli perspektywy płci w planowaniu i działaniu politycznym. O samej tej metodzie

i rezultatach jej stosowania w Niemczech pisze Joanna Matuszak, doktorantka na Euro-

pejskim Uniwersytecie Viadrina we Frankfurcie nad Odrą, nasza „korespondentka”

w Niemczech. Zofia Łapniewska ze Stowarzyszenia Współpracy Kobiet NEWW Polska

opisuje dość mało w Polsce znaną, ale coraz bardziej popularną na świecie inicjatywę

gender budget , czyli tworzenie budżetów (zwłaszcza lokalnych, gminnych), które odzwier-

ciedlają perspektywę płci. Znajdziecie tu również tekst Mai Branki o podstawach

prawnych równego statusu kobiet i mężczyzn, czyli o polityce równości płci w Unii

Europejskiej i w Polsce. Agnieszka Graff, autorka książki Świat bez kobiet , proponuje, jak

odpowiadać na trudne pytania o feminizm. Aby nie pogubić się w gąszczu nowych słów

i terminów, zajrzyjcie do „Alfabetu równości”. Dla szukających dodatkowych informacji

stworzyłyśmy listę przydatnych adresów stron internetowych.

Magdalena Środa

Kobiety, władza, polityka

Zapewne atmosfera wokół równości nie zmieni się szybko, ale widzimy coraz więcej

przykładów pozytywnych zmian. Także w Polsce – w marcu 2005 roku szwedzkie Okulary

Równości otrzymała Rada Gminy Chybia na Śląsku Cieszyńskim, która podjęła uchwałę

o zwolnieniu z niektórych opłat tych przedsiębiorców, którzy tworzą miejsca pracy dla

kobiet (zwolnienie z podatku gruntowego i od nieruchomości za zatrudnienie przynaj-

mniej 15 kobiet).

„Polityka równościowa” i „polityka płci” to terminy nowe, dla niektórych niezrozumiałe,

zaskakujące, dziwaczne. No bo jak uzależniać politykę, czyli działania, które dotyczą

wszystkich (a w każdym razie na wszystkich mają wpływ), od płci, która jest jedynie cechą

w gruncie rzeczy cechą przypadkową? Teoretycy polityki, teoretycy kultury, filozofowie

czy rewolucjoniści zawsze odwoływali się do takich kategorii jak „człowiek”, „obywatel”,

„podmiot moralny”, „posiadacz, „właściciel”, „producent”, „płatnik podatków”, traktując

je jako uniwersalne. I dopiero niedawno, jakieś sto pięćdziesiąt lat temu, feministki

zauważyły, że owymi „obywatelami”, „właścicielami”, „producentami”, wreszcie „ludźmi”

w ogólności byli zawsze mężczyźni. To oni mieli prawa, władzę, rodzinę. To oni skon-

struowali świat publiczny, rynki pracy, reguły dystrybucji dóbr, zasady politycznej gry.

Gdy mówili o „powszechnej” wolności i równości, to zawsze mieli na myśli wyłącznie

męską część społeczeństwa, choć traktowano ją jako uosabiającą społeczeństwo całe. Bo

i jest faktem, że mężczyźni dominowali w całym społeczeństwie: w sferze prywatnej,

na rynkach pracy, w polityce, w kulturze. Kobiety – jak pisał francuski filozof Józef

de Maistre, z którego twórczością entuzjastycznie zgodziłby się dziś niejeden polski kon-

serwatysta – „nie stworzyły ani Iliady , ani Partenonu, ani kościoła Saint-Pierre, ani Wenus

medycejskiej (...). Nie wynalazły ani algebry, ani teleskopu”. Zamknięte w domu pełniły

funkcje prokreacyjne, opiekuńcze i dekoracyjne. I nawet gdyby coś napisały, stworzyły

czy odkryły to nie miały możliwości zakomunikowania tego komukolwiek, przedyskuto-

wania, poddania pod ocenę. Bo nie miały prawa uczestniczenia w żadnym publicznym

forum.

Wprowadzenie w życie tych wszystkich pomysłów i inicjatyw, o których traktują teksty

w minipodręczniku, zapewne nie jest możliwe szybko i prawdopodobnie będzie bardzo

ambitnym zadaniem. Wiemy o tym. Ale wiemy też, że zmiany już zapoczątkowane w Polsce,

energia kobiet i ich pomysłowość sprawią, że to się uda. Bo kto, jeśli nie WY?!

Zapraszamy do rozmowy, do dzielenia się swoimi pomysłami, wątpliwościami, pytaniami

i sukcesami.

Powodzenia! Niech ARKa płynie dalej :-)

Maja Branka, „Partners” Polska

Małgorzata Dymowska, Fundacja OŚKa

Warszawa, grudzień 2005

Dom był przez wieki enklawą, gdzie rządziły tak zwane prawa „naturalne”, gdzie kobie-

tom nie płacono za pracę, nie dawano zadośćuczynienia za krzywdę, gdzie nie istniało

prawo do niezależności, bezpieczeństwa, integralności cielesnej. Kobiety nie decydowały

ani o własnym losie, ani o losie męża czy własnych dzieci. Władza należała do męż-

czyzn. I to oni wyznaczali poślednią pozycję kobiety.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: