Polska wschodnia.doc

Alicja Sawicka, III TiHM

Propozycje aktywizacji gospodarczej województwa Podkarpackiego

              Województwo Podkarpackie, najbardziej na południowy wschód wysunięty region Polski, niezwykle istotny historycznie, współcześnie znajduje się w grupie obszarów najsłabiej rozwiniętych gospodarczo, w których przeciętny dochód na osobę jest najniższy. Mimo to jest to województwo zamieszkane przez ludzi niezwykle świadomych konieczności wprowadzenia wielu zmian oraz innowacyjnych rozwiązań, poprawienia sytuacji zarówno mieszkańców, jak i przyszłych inwestorów, w celu poprawienia sytuacji regionu. W skład województwa wchodzi 21 powiatów ziemskich i 4 grodzkie.

Najważniejszym, moim zdaniem, czynnikiem wpływającym na rozwój gospodarczy regionu jest budowa infrastruktury na rzecz gospodarki opartej na wiedzy, a więc takiej gospodarki, w której wiedza jest tworzona, przyswajana, przekazywana i wykorzystywana bardziej efektywnie, wpływając na rozwój gospodarczy i społeczny. Dzieje się to głównie na płaszczyźnie trzech obszarów, z których pierwszym jest kapitał ludzki. W Podkarpackiem mieszka 5,5% ludności kraju, z reguły są to ludzie młodzi (ponad połowa mieszkańców nie ukończyła 33 roku życia), wykształceni. Dlatego tak ważna jest aktywizacja zawodowa bezrobotnych i biernych zawodowo poprzez szkolenia, staże, przygotowania zawodowe u pracodawców, tworzenie programów sprzyjających podejmowaniu samodzielnej działalności gospodarczej, a także budowanie umiejętności adaptowania się przez pracowników do zmieniających się warunków gospodarki, aby jak najlepiej wykorzystać potencjał mieszkańców regionu. Równie istotnym elementem jest inwestowanie w system edukacji i szkoleń, szczególnie na kierunkach inżynieryjno – technicznych i informatycznych oraz propagowanie idei kształcenia ustawicznego, przy jednoczesnym zwiększeniu jakości usług edukacyjnych. Ogromne znaczenie ma także wzrost spójności terytorialnej ludności i zapobieganie powstawaniu obszarów wykluczenia społecznego oraz uczynienie z administracji publicznej narzędzia odpowiadającego na konkretne potrzeby klienta, poprzez upraszczanie procedur, wprowadzanie programów rozwoju regionów oraz współpraca z organizacjami pozarządowymi. Ostatnim elementem, który w obecnym czasie jest istotnym problemem całej Polski, jest zagwarantowanie odpowiedniej opieki medycznej dla mieszkańców. Drugim obszarem powiązanym z gospodarka opartą na wiedzy jest kapitał społeczny, a więc wpływ, jaki mają relacje międzyludzkie na decyzje jednostek i grup w sferze ekonomicznej. Tutaj niezwykle istotnym okazuje się budowanie zaufania między członkami społeczeństwa oraz sprzyjanie wszelkim formom zaangażowania mieszkańców w życie społeczne, publiczne, zainteresowania sprawami bieżącymi, ponieważ wartości te mają istotne znaczenie zarówno w zmniejszaniu kosztów transakcji, tworzeniu korporacji, organizacji produkcji, ale również dyfuzji informacji, strukturze i sposobie zatrudniania oraz poziomie zdrowia czy nawet przestępczości. Trzecim obszarem zainteresowania gospodarki opartej na wiedzy są technologie informacyjno – komunikacyjne. Wyzwaniem stawianym przez ten element jest przede wszystkim zwiększenie nakładów na badania i rozwój, oraz wprowadzanie preferencji w odniesieniu do jednostek innowacyjnych. Wiąze się to również z zachęcaniem do tworzenia długofalowych relacji w dziedzinie B+R między przedsiębiorstwami i uniwersytetami oraz jednostkami samorządowymi czy administracji publicznej. Wskaźnikiem, do którego osiągnięcia powinno zmierzać województwo Podkarpackie, jest również rozwój systemów informatycznych – szeroko - pasmowego dostępu do Internetu oraz regionalnej zintegrowanej platformy usług elektronicznych.

Województwo Podkarpackie charakteryzuje się bardzo dobrym położeniem geopolitycznym, na zbiegu granic Polski, Ukrainy i Słowacji, a jednocześnie stanowi granicę NATO, Unii Europejskiej. Korzystne położenie potęgowane jest również przez dostępność komunikacyjną, zarówno drogami międzynarodowymi czy krajowymi, ale także europejskim kolejowym ciągiem transportowym czy najdalej na wschód wysuniętym lotniskiem międzynarodowym Unii Europejskiej. Stworzenie spójnego układu komunikacyjnego – rozwój sieci dróg, kolei, połączeń żeglugi śródlądowej, czy lotniczych powinien prowadzić do wykorzystania możliwości, jakie tworzy położenie korytarzy transportowych w województwach. Bardzo istotne są ciągłe nakłady nie tylko na główne ciągi komunikacyjne, ale przede wszystkim budowa gęstej sieci dróg, łączącej poszczególne punkty województwa.

Wykorzystanie naturalnych warunków środowiska powinno odbywać się w trzech głównych kierunkach. Po pierwsze, wiąże się z wprowadzaniem innowacyjnych rozwiązań w rolnictwie. Na chwile obecną około 45% powierzchni województwa Podkarpackiego przeznaczone jest pod działalność rolniczą, jednak z reguły gospodarstwa są bardzo rozdrobnione, co wpływa niekorzystnie na towarowość. Dlatego należy położyć nacisk na efektywniejsze wykorzystanie terenów przeznaczonych na sekcje działalności rolnej, a więc w miarę możliwości łączenie niewielkich gospodarstw w większe, wprowadzanie nowoczesnych rozwiązań przy produkcji rolnej, oraz wykorzystanie obszarów wiejskich do działalności pozarolniczej – przemysłowej, usługowej, w tym przede wszystkim agroturystyka, rzemiosło. Dużą szansą jest również rolnictwo ekologiczne, które stwarza możliwość tworzenia dodatkowych miejsc pracy w związku z dużą pracochłonnością produkcji, oraz eksportu na rynki Unii Europejskiej, korzystnego w obliczu rosnącego popytu na produkty ekologiczne. Drugim ważnym kierunkiem związanym z warunkami naturalnymi jest tworzenie i realizacja projektów ochrony środowiska, które wiąże się nie tylko z zabezpieczeniem i poprawą jakości środowiska, ale także racjonalnym korzystaniem z jego zasobów, gospodarowaniem odpadami oraz edukacją proekologiczną społeczeństwa. Działania, które prowadzą do stabilności ekosystemów, służą przede wszystkim podnoszeniu konkurencyjności województwa. Rozwój turystyki oraz lecznictwa uzdrowiskowego również jest działaniem wpisanym w korzystanie z warunków, jakie stwarza przyroda. Dzięki bardzo dużemu zróżnicowaniu krajobrazowemu, nasyceniu zabytkami, różnorodności kultur, tradycji
i bogactwu historii, region podkarpacki stwarza ogromne możliwości inwestowania w tworzenie zagłębia turystycznego. Rodzi to konieczność tworzenia niezbędnej infrastruktury turystycznej, a więc bazy miejsc noclegowych, sieci usług gastronomicznych, dobrej infrastruktury drogowej, obiektów sportowych i kulturalnych. Dużą szansą dla obszaru jest agroturystyka.

Nawiązywanie współpracy międzynarodowej, tworzenie inicjatyw służących nawiązaniu i umocnieniu kontaktów gospodarczych, przede wszystkim w regionach przygranicznych jest również czynnikiem wspierającym gospodarczo region podkarpacki. W celu nawiązywania kontaktów zagranicznych ważną staje się promocja województwa na zewnątrz, przedstawiająca możliwości inwestowania oraz konkretne oferty w tym zakresie, przyciągająca przedsiębiorców, oraz misje gospodarcze, nie tylko w państwach sąsiadujących, ale również innych. Kontynuowanie inicjatyw i działań zachęcających przedsiębiorców do lokowania kapitału w regionie, a więc Specjalnych Stref Ekonomicznych, Parków Naukowo – Technologicznych, Stowarzyszeń Przedsiębiorców, oraz tworzenie kolejnych centrów aktywności gospodarczej również przyciąga nowe inwestycje.

Prowadzenie zintegrowanych działań marketingowych, promujących region, w skład których powinny wejść zarówno badania marketingowe, jak również cały proces kreowania marki województwa Podkarpackiego, oraz późniejsza komunikacja marketingowa z otoczeniem, jest tym elementem, który najbardziej wpływa na rozpoznawanie marki województwa zarówno wśród mieszkańców Polski, jak i pozostałych krajów Unii czy w końcu reszty świata.