UNESCO (Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i Kultury) powstało 16 listopada 1945 roku na mocy podpisanego Aktu Konstytucyjnego, w preambule do którego czytamy, że ponieważ wojny rodzą się w umysłach ludzi, również w ich umysłach powinny być zwalczane. W roku zakończenie II Wojny Światowej stwierdzenie to nie dziwiło. Doświadczenia totalitaryzmów zmieniły nastawienie państw do kwestii wojny i pokoju - również tych, które jeszcze nie tak dawno uważały, że jedynie zasada zachowania status quo gwarantuje utrzymanie stabilizacji i rozwoju w świecie. Dla pokolenia wychowanego w pierwszej połowie XX, stało się oczywiste, że ideologia totalitarna oraz populizm są zagrożeniem dla pokoju. Przeciwwagą dla świata, będącego zakładnikiem równowagi sił, stała się wizja świata opartego na współpracy międzynarodowej.UNESCO jest organizacją multilateralną koordynującą działania służące rozwojowi międzynarodowej współpracy kulturalnej, oświatowej oraz naukowej. Tworząc standardy współpracy poprzez ustanawianie prawa międzynarodowego w wymienionych dziedzinach oraz mobilizując społeczność międzynarodową dla wspólnych działań, realizuje cele polityki, którą nazwalibyśmy dzisiaj public diplomacy. Wychodząc z założenia, że pokój to nie tylko stan braku wojny, Organizacja aktywnie zabiega o rozwijanie kultury pokoju w świecie. Wymaga to zaangażowania ze strony państw, współpracy różnych instytucji i wdrożenia programów, ale przede wszystkim zaangażowania ludzi, którzy są wolni od uprzedzeń, chęci rewanżu i nie powoduje nimi strach, lecz międzyludzka solidarność. Zakładając również, że pokój jest wyborem, który opiera się na poszanowaniu odmienności i nie jest możliwy bez dialogu, UNESCO stało się promotorem dialogu pomiędzy narodami i cywilizacjami. Organizacja wspiera wymianę doświadczeń, której celem jest trwały rozwój, oparty na założeniu, że kolejne pokolenia będą mogły korzystać z dziedzictwa, które jest udziałem współczesnych ludzi.Aktywizacja rządów państw oraz społeczności lokalnych dla idei ochrony dziedzictwa kulturowego i naturalnego, współpracy w dziedzinie nauki i edukacji oraz tworzenia społeczeństwa informacyjnego to jedne z podstawowych celów UNESCO. Ochronie dziedzictwa kulturowego służą uchwalane w drodze negocjacji międzyrządowych akty normatywne oraz liczne programy, stymulujące międzynarodową współpracę w dziedzinie kultury. Konwencja Haska oraz Konwencja o Ochronie Światowego Dziedzictwa są podstawowymi instrumentami, kształtującymi politykę poszczególnych państw w zakresie dziedzictwa kulturowego. Są także punktem odniesienia dla działań sektora obywatelskiego. Pierwsza z nich ma na celu uświadomienie kierującym operacjami wojskowymi, że istnieją obiekty podlegające ochronie prawnej, tak aby nie znalazły się one w ogniu walk. Druga zaowocowała powstaniem prestiżowej Listy Światowego Dziedzictwa.
W dziedzinie kultury organizacji przyświecają trzy strategiczne cele:
· wypracowywanie i wdrażanie norm prawnych, ze szczególnym uwzględnieniem ochrony dziedzictwa kulturowego
· ochrona różnorodności kulturowej i budowanie dialogu między kulturami i cywilizacjami w oparciu o poszanowanie praw człowieka i demokrację.
· wzmocnienie związków pomiędzy kulturą a rozwojem poprzez upowszechnianie dobrych praktyk i wymianę doświadczeń, na przykład w zakresie polityki kulturalnej.
Równie ważne dla UNESCO są działania w dziedzinie edukacji. Ich celem jest uświadamianie, że prawo do edukacji jest podstawowym prawem człowieka. Pokrewnym celem jest poprawa jakości edukacji oraz wspieranie doświadczeń, innowacyjności i dialogu. W dziedzinie edukacji program Edukacja dla Wszystkich, (Education for All) jest od 1990 (daty Światowej Konferencji w Jomtien) głównym programem edukacyjnym UNESCO. W roku 2000, podsumowując dziesięciolecie realizacji programu na Światowym Forum Edukacyjnym w Dakarze, stwierdzono że mimo postępu w wielu dziedzinach, problemy związane z zapewnieniem wszystkim, niezależnie od wieku, płci, rasy i narodowości, dostępu do edukacji na prawdziwie wysokim poziomie, pozostają nadal nierozwiązane. Analiza sytuacji w krajach europejskich wskazuje również na pilną potrzebę nowego zdefiniowania pojęcia kształcenia bazowego, rozwijania kształcenia do aktywnego uczestnictwa w społeczeństwie obywatelskim, podejmowania wysiłków w celu zapewnienia kształcenia dzieci imigrantów. Ogromną wagę przykłada się również do kształcenia ustawicznego z wykorzystaniem nowych technologii nauczania. Jest to szczególnie ważne w kontekście wyników badań, wskazujących na rosnącą przepaść w przygotowaniu zawodowym dorosłych oraz pogłębiające się zjawisko analfabetyzmu funkcjonalnego. Innym polem działania UNESCO jest współpraca naukowa, która dotyczy zarówno nauk ścisłych, humanistycznych, jak i nauk społecznych. UNESCO nie ustaje również w staraniach aby zapewnić równy dostęp do informacji we wszystkich krajach członkowskich. Organizacja zrzesza obecnie 192 państwa członkowskie oraz 6 państw stowarzyszonych.W swojej misji UNESCO aktywnie włączyło się w realizację Milenijnych Celów Rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych:
· zmniejszenia o połowę liczby ludności, żyjącej w skrajnym ubóstwie do roku 2015
· zapewnienia powszechnej i podstawowej edukacji we wszystkich krajach do 2015 roku
· zlikwidowania do 2005 roku różnić w dostępie do edukacji podstawowej i średniej pomiędzy płciami.
· pomocy przy wdrażaniu narodowych strategii dla trwałego rozwoju do 2005 roku, by umożliwić odwrócenie do 2015 roku dotychczasowej tendencji niszczącej eksploatacji środowiska.
16 listopada 1945: Przedstawiciele 37 krajów w tym Polski, spotykają się w Londynie, aby podpisać Akt Konstytucyjny UNESCO, który wchodzi w życie 4 listopada 1946 po ratyfikacji przez 20 państw.1948 UNESCO zaleca krajom członkowskim podjecie działań na rzecz obowiązkowej i powszechnej oświaty na poziomie podstawowym.1952 Międzyrządowa konferencja, zwołana z inicjatywy UNESCO, przyjmuje Powszechną Konwencję o prawie autorskim. W latach powojennych przystąpiło do niej wiele krajów, które dotychczas nie były stroną Konwencji Berneńskiej z 1886 r. o ochronie dzieł literackich i dzieł sztuki1954 Zostaje uchwalona pierwsza konwencja UNESCO w całości poświecona ochronie dziedzictwa kulturowego. Jest nią Konwencja o ochronie dóbr kultury w warunkach konfliktu zbrojnego. Znak rozpoznawczy konwencji - biało-błękitna tarcza - została zaprojektowana przez profesora Jana Zachwatowicza.1958 W Paryżu zaczyna działać stała siedziba Organizacji.1960 Początek akcji przeniesienia Wielkiej Świątyni Abu Simbel w Egipcie w celu uchronienia jej przed zalaniem przez wody Nilu. Jest to pierwsze w historii UNESCO tego typu przedsięwzięcie, które zapoczątkuje szereg innych spektakularnych akcji, takich jak w Mohenjo w Pakistanie, w Fesie w Maroku, w Katmandu w Nepalu, w Borobudur w Indonezji i na Akropolu w Grecji.1969 UNESCO zwołuje pierwszą konferencję międzyrządową, której tematem są relacje pomiędzy rozwojem i środowiskiem, czego efektem było wypracowanie koncepcji trwałego rozwoju, a w dalszej konsekwencji powstanie programu UNESCO Człowiek i Biosfera (Man and the Biosphere MAB).1972 Zostaje przyjęta Konwencja o Ochronie Światowego Dziedzictwa kulturalnego i naturalnego. W efekcie, w 1976 powstaje Centrum Światowego Dziedzictwa i zainaugurowany zostaje program światowego dziedzictwa UNESCO, którego najbardziej spektakularnym rezultatem jest powstanie Listy Światowego Dziedzictwa, liczącej dzisiaj 812 obiektów, w tym 18 polskich (w 14 wpisach, w tym 2 transgranicznych). Pierwsze polskie obiekty, w tym Kraków i Wieliczka, zostały wpisane na Listę w 1978 roku.1975 Pod auspicjami UNESCO powstaje w Tokio Uniwersytet Narodów Zjednoczonych.1978 UNESCO przyjmuje Deklaracje o rasie i uprzedzeniach rasowych. Późniejsze raporty Dyrektora Generalnego, zdające sprawę z tego, w jakim stopniu zapisy deklaracji są respektowane w praktyce, posłużyły do napiętnowania założeń intelektualnych leżących u źródeł dyskryminacji rasowej.1980 Z inicjatywy UNESCO zostaje opracowana zbiorowa publikacja na temat historii Afryki z okresu przedkolonialnego autorstwa wybitnych historyków i badaczy kultur afrykańskich. Podobne opracowania ukażą się na temat dziejów Azji Centralnej oraz Karaibów.1990 Odbywająca się w Jomtiem w Tajlandii Światowa Konferencja na temat Edukacji dla wszystkich zapoczątkowuje program, mający na celu jest zapewnienie wszystkim ludziom na świecie podstawowej edukacji. 10 lat później Światowe Forum Edukacyjne obradujące w Dakarze (Senegal) zobowiązuje państwa uczestniczące w nim do zrealizowania założeń programu do 2015 roku.1992 Powstaje program Pamięci Świata, którego celem jest ochrona dziedzictwa dokumentarnego: zbiorów archiwów, bibliotek, również nagrań dźwiękowych i filmowych.1998 Konferencja Generalna Narodów Zjednoczonych przyjmuje jako własną Powszechną deklarację UNESCO o genomie ludzkim i prawach człowieka, opracowaną i przyjętą przez UNESCO w 1997 r.2001 Zostaje przyjęta Powszechna deklaracja o różnorodności kulturowej.2003 Zostaje przyjęta Konwencja o ochronie dziedzictwie niematerialnego oraz Światowa deklaracja o danych genetycznych człowieka.2005 Zostają przyjęte: "Konwencja o ochronie różnorodności treści kulturalnych i ekspresji artystycznych" oraz "Konwencja przeciwko dopingowi w sporcie", a także "Deklaracja na temat norm uniwersalnych w bioetyce i praw człowieka".
Konferencja Generalna jest głównym organem decyzyjnym UNESCO. Tworzą ją przedstawiciele wszystkich krajów członkowskich. Określa ona strategię i główne kierunki pracy Organizacji. Przygotowuje i zatwierdza program i budżet UNESCO. Konferencja Generalna wybiera członków Rady Wykonawczej oraz co cztery lata mianuje Dyrektora Generalnego. Obrady Konferencji Generalnej zwoływane są, co dwa lata. Uczestniczą w nich przedstawiciele krajów członkowskich, krajów stowarzyszonych i na prawach obserwatorów kraje niezrzeszone, organizacje rządowe i pozarządowe. Każdy kraj posiada jeden głos, niezależnie od wkładu do budżetu organizacji. Oficjalnymi językami Konferencji Generalnej są: Angielski, Arabski, Chiński, Francuski, Hiszpański i Rosyjski.Radę Wykonawczą tworzą przedstawiciele 58 krajów członkowskich. Jej skład odzwierciedla różnorodność kultur krajów należących do Organizacji, jest on ustalany w wyniku międzyrządowych negocjacji. Rada Wykonawcza skupia przedstawicieli krajów ze wszystkich regionów świata. Nadzoruje ona wdrażanie decyzji Konferencji Generalnej jak i ogół działań UNESCO. Spoczywa na niej również obowiązek przygotowywania obrad Konferencji Generalnej i opiniowania programu i budżetu Organizacji. Konferencja Generalna wyznacza zadania nad realizacją, których Rada Wykonawcza czuwa w perspektywie dwuletniej. Na funkcjonowanie Rady Wykonawczej maja również wpływ porozumienia zawarte między UNESCO a Narodami Zjednoczonymi i jej wyspecjalizowanymi agendami oraz innymi międzyrządowymi organizacjami. Rada wykonawcza zwoływana jest dwa razy do roku.Sekretariat Organizacji tworzy Dyrektor Generalny wraz z podległą mu administracją. Dyrektor Generalny pełni rolę dyrektora wykonawczego. Formułuje on propozycje sposobu wdrażania decyzji Konferencji Generalnej i Rady Wykonawczej oraz przygotowuje projekt dwuletniego programu i budżetu. Podlegli mu pracownicy wprowadzają w życie zatwierdzony program. W organizacji zatrudnionych jest ponad 2000 osób z około 160 krajów (kwiecień 2003). Na skutek nowej strategii decentralizacji ponad 640 osób jest zatrudnionych w 53 biurach regionalnych UNESCO, rozrzuconych po całym świecie.Sieć Komisji Narodowych reprezentuje Organizację w krajach członkowskich i w krajach stowarzyszonych. Do Organizacji należą 193 kraje, 6 państw posiada status krajów stowarzyszonych. Komisje stanowią ważny łącznik pomiędzy społeczeństwem obywatelskim a Organizacją. Dostarczają one UNESCO cennych opracowań, związanych z realizowanym programem i pomagają wprowadzać w życie liczne inicjatywy, takie jak programy szkoleń, badań, akcje uwrażliwiania społecznego i kampanie prasowe. Komisje rozwijają również partnerską współpracę z sektorem prywatnym, który angażuje się w działania firmowane przez UNESCO, wnosząc wkład techniczny i środki finansowe. UNESCO pełni szczególną rolę w Systemie Narodów Zjednoczonych i współpracuje z licznymi organizacjami o zasięgu regionalnym i narodowym. Około 330 organizacji pozarządowych utrzymuje oficjalne relacje z Organizacją, a kilkaset współpracuje z nią w ramach konkretnych projektów.Budżet. Działania UNESCO są finansowane z budżetu regularnego i ze środków pozabudżetowych. Dwuletni budżet regularny jest finansowany przez Państwa członkowskie ze składek, których wysokość dla każdego kraju jest określona. Budżet regularny na lata 2004 -2005 wynosi 610 mln USD. UNESCO dysponuje również środkami pozabudżetowymi zasilającymi poszczególne programy, a w szczególności działania w terenie oraz mającymi na celu poszerzenie kręgu odbiorców poszcególnych programów. W latach 2002-2003 środki pozabudżetowe wyniosły 400 milionów USD.
Komitet narodowy zapewnia stałą obecność UNESCO w państwach członkowskich i przyczynia się do rozwoju międzynarodowej współpracy intelektualnej.(Karta Komitetów narodowych art. 3.1.)Kim jesteśmy?Polski Komitet ds UNESCO powstał jako odrębna instytucja w 1956. Misją PK ds. UNESCO jest działanie dla ochrony pokoju poprzez budowanie współpracy międzynarodowej w dziedzinie edukacji, nauki, kultury, informacji i komunikacji. Komitet ma status organu doradczego Rady Ministrów. Pełni rolę łącznika pomiędzy Organizacją, której siedziba znajduje się w Paryżu, a polskimi instytucjami rządowymi oraz organizacjami pozarządowymi. Może również wspierać inicjatywy podmiotów prywatnych, które przyczyniają się do realizacji programu UNESCO w Polsce. Wsparcie to jest zazwyczaj natury organizacyjnej. Często przybiera rolę patronatu czy pośrednictwa pomiędzy zainteresowanymi podmiotami życia społecznego i partnerami rządowymi a UNESCO.W skład polskiego Komitetu ds. UNESCO wchodzą przedstawiciele instytucji rządowych współpracujących z UNESCO, których kompetencje pokrywają się z głównymi polami działalności Organizacji oraz osoby reprezentujące środowiska naukowe i twórcze. Przy komitecie działają komisje problemowe: do spraw edukacji, nauk ścisłych, kultury, informacji, nauk społecznych . Mogą również zostać powołane ad hoc zespoły eksperckie. Na czele Komitetu stoi jego przewodniczący. Jest nim profesor Jerzy Kłoczowski. Program Komitetu jest realizowany przez sekretariat, na czele którego stoi Sekretarz Generalny. Funkcję tę piastuje p. Sławomir Ratajski. Komitet jest instytucją finansowaną ze środków budżetowych, przyznawanych przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Poszczególne projekty mogą również liczyć na wsparcie finansowe ze strony UNESCO.Co robimy?Polski Komitet ds. UNESCO, podobnie jak inne Komitety Narodowe, pełni funkcję doradczą, koordynacyjną, informacyjną. We współpracy z partnerami rządowymi i społecznymi dba o implementację aktów normatywnych, których UNESCO jest depozytariuszem, a których Polska jest stroną. Realizuje programy UNESCO w Polsce. Jest instytucją administracji publicznej, koordynującą wypracowanie polskiego stanowiska w kwestiach, związanych z bieżącymi pracami w UNESCO. W tych celach utrzymuje stały kontakt z zainteresowanymi ministerstwami: Ministerstwem Spraw Zagranicznych, Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Ministerstwem Edukacji Narodowej, instytucjami, organizacjami oraz podmiotami prywatnymi. Czyni starania o włączenie polskich środowisk twórczych w przygotowanie i realizację programu UNESCO. Przedstawiciele Komitetu i współpracujący z nim eksperci reprezentują nasz kraj na forum UNESCO i uczestniczą w pracach Organizacji. Polski Komitet ds UNESCO dba o zacieśnianie kontaktów z innymi komitetami narodowymi w ramach współpracy regionalnej i ponadregionalnej. Upowszechnia informacje na temat działalności UNESCO i propaguje wśród młodzieży idee wypracowane przez społeczność międzynarodową na forum Organizacji.We współpracy z instytucjami krajowymi Komitet organizuje międzynarodowe konferencje, seminaria i warsztaty w dziedzinie edukacji, nauki i kultury. W dziedzinie edukacji PK ds. UNESCO realizuje program "Edukacja dla Wszystkich", program Szkół stowarzyszonych, współpracuje w zakresie szkolnictwa wyższego. W dziedzinie kultury działania komitetu koncentrują się na programie Światowego Dziedzictwa, zagadnieniach związanych z dziedzictwem niematerialnym, ochroną różnorodności kulturowej i dialogu między cywilizacjami. W kwestiach nauki, w ostatnim czasie szczególnie istotne stały się sprawy związane z etyką badań naukowych. Współpraca naukowa rozwija się poprzez międzynarodowe programy naukowe, zorientowane na wymianę doświadczeń w dziedzinie nauk społecznych, programów hydrologicznych, oceanograficznych i geologicznych. Komitet zabiega również o powszechność dostępu do informacji, wykorzystanie nowoczesnych technik w kulturze i edukacji, realizuje program „Pamięć Świata” chroniący dziedzictwo dokumentarne. Zarówno działająca przy komitecie biblioteka, jak i witryna internetowa mają służyć propagowaniu wiedzy na temat UNESCO oraz działalności Komitetu.
PK ds. UNESCO nie jest instytucją finansującą, może jednak wspierać różne inicjatywy leżące w kompetencji UNESCO, przyznając im patronat oraz pośrednicząc w kontaktach z instytucjami oraz specjalistami w wybranej dziedzinie, z którymi współpracuje.
Informuje również o bieżącej działalności Organizacji, starając się zainteresować nią instytucje społeczne. Dotyczy to przede wszystkim programów UNESCO oraz implementacji aktów normatywnych, takich jak konwencje, rezolucje i deklaracje.
PK ds. UNESCO ma status organu doradczego Rady Ministrów. Nie jest instytucją finansującą, może jednak wspierać różne inicjatywy leżące w kompetencji UNESCO przyznając im patronat oraz pośrednicząc w kontaktach z instytucjami oraz specjalistami w wybranej dziedzinie, z którymi współpracuje. Inną formą działalności jest upowszechnianie wiedzy na temat działań UNESCO oraz implementacja postanowień, które zapadają na forum Organizacji w wyniku negocjacji na szczeblu eksperckim i rządowym. W praktyce sprowadza się to do organizowania i uczestniczenia w konferencjach, kolokwiach i innych forach dyskusyjnych, które służą wypracowywaniu polskiego stanowiska będącego podstawą dla opracowywania przyszłych konwencji i innych aktów prawnych przyjmujących formę zaleceń, rezolucji. Praktyczny wymiar działalności PK ds. UNESCO przejawia się najwidoczniej w realizacji poszczególnych programów UNESCO w Polsce, takich jak Światowe Dziedzictwo czy Szkoły Stowarzyszone dzięki którym idee UNESCO zyskują wymiar powszechny. Dzięki naszej stronie internetowej pragniemy bliżej Państwa z nimi zapoznać i mamy nadzieję, że także zainteresować.
Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej zaowocowało zacieśnieniem współpracy między PK ds. UNESCO a instytucjami Unijnymi. UNESCO współpracuje z UE na wielu płaszczyznach. W ramach Organizacji działa sekcja ds. relacji z innymi organizacjami międzynarodowymi. Prowadzone są intensywne konsultacje zarówno z Komisją Europejską, jak innymi organami UE. Znajduje to swoje odzwierciedlenie w działalności Narodowych Komitetów ds. UNESCO państw członkowskich UE. Wśród inicjatyw wartych wspomnienia jest m.in. zorganizowana w 2004 roku wspólnie przez PK ds. UNESCO i Francuski Komitet ds. UNESCO międzyrządowa konferencja, w której udział wzięło 25 państw UE. Jej tematem była ochrona różnorodności kulturowej oraz polityka kulturalna. UNESCO blisko współpracuje również z Radą Europy. Strategiczne partnerstwo z tą Organizacją zostało zapisano jako cel w strategii długoterminowej dla regionu Europy w ramach UNESCO.
Polski Komitet ds. UNESCO posiada własną pulę stypendialną, przeznaczoną dla studentów i pracowników naukowych z zagranicy, którzy będą chcieli w Polsce pogłębić swoje doświadczenia . Rozsyła również informacje o dostępnych stypendiach UNESCO. Fundusz stypendialny Aschberga, w ramach którego przyznawane są co dwa lata stypendia artystom jest przekładem oferty stypendialnej UNESCO.
Kraje członkowskie ze względu na procentowy udział w ogólnej liczbie zatrudnionych w Organizacji dzielą się na kraje nadreprezentowane, reprezentowane w stopniu normalnym, niedoreprezentowane i nie reprezentowane. Jedynie obywatele państw należących do dwóch ostatnich kategorii mogą ubiegać się o zatrudnienie w Organizacji w ramach programu Młodych profesjonalistów. Studenci legitymujący się dyplomem pierwszego stopnia, młodzi naukowcy oraz urzędnicy mogą występować o odbycie 1-4 miesięcznego stażu w UNESCO, w siedzibie jak również w biurach regionalnych Organizacji. Wszelkie informacje na temat pracy w UNESCO i zaangażowania w bieżącą działalność organizacji znajdą Państwo pod adresem http://portal.unesco.org/ pod hasłem employment.
Polski Komitet ds. UNESCO przyznaje swój patronat honorowy tylko takim inicjatywom, których charakter odpowiada założeniom programów UNESCO.Ponadto, przy podejmowaniu decyzji o przyznaniu patronatu, brane są pod uwagę następujące kryteria:
· wysoka ranga edukacyjna, naukowa, kulturalna, społeczna, polityczna projektu, doniosłość i aktualność tematyki, której projekt dotyczy;
· wkład projektu w rozwój współpracy międzynarodowej, zwłaszcza regionalnej lub transgranicznej;
· stopień zaawansowania realizacji projektu.
Od chwili powstania UNESCO w 1945 roku główną misją organizacji jest praca na rzecz rozwoju edukacji na całym świecie. W tej dziedzinie UNESCO realizuje trzy podstawowe cele:
Cele te realizowane są poprzez dokonywanie analiz aktualnej sytuacjii, identyfikowanie problemów oraz poszukiwanie sposobów ich rozwiązywania. Jedną z dróg jest tworzenie aktów normatywnych, które stają się obowiązujące dla państw członkowskich. Stałym działaniem UNESCO jest także inspirowanie dyskusji w gronach ekspertów i decydentów zarządzających oświatą.Światowe Forum na temat Edukacji, które obradowało w Dakarze, w roku 2000, przyznało UNESCO rolę koordynatora programu "Edukacja dla Wszystkich". Realizacja jego celów w powiązaniu z Milenijnymi Celami Rozwoju, opracowanymi przez ONZ we współpracy z agendami w poszczególnych krajach członkowskich, jest priorytetowym zadaniem UNESCO.Partnerami organizacji w realizacji programu "Edukacja dla Wszystkich" są rządy państw członkowskich, jak również narodowe komitety UNESCO, agendy ONZ, organizacje pozarządowe, Szkoły Stowarzyszone UNESCO, wyższe uczelnie uczestniczące w programie Katedr UNESCO, biura regionalne oraz instytuty edukacyjne UNESCO.Rozwijaniu współpracy międzynarodowej w dziedzinie edukacji służą także specjalne programy, do których należą:
· program Szkół Stowarzyszonych UNESCO
· program Katedr UNESCO
· program UNEVOC
Programy stypendialne, współorganizowane przez UNESCO i rządy krajów członkowskich stanowią również ważny wkład w rozwój współpracy i wymiany międzynarodowej we wszystkich dziedzinach nauki.
Edukacja dla Wszystkich ("Education for All") jest od momentu zainicjowania na Światowej Konferencji w Jomtien (Tajlandia,1990) głównym programem edukacyjnym UNESCO. Uczestniczy w nim obecnie 180 krajów, a w realizację zaangażowane są także inne agendy systemu Stanów Zjednoczonych: Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju, Bank Światowy i UNICEF.
Na konferencji w Jomtien ustalono, że celem programu Edukacja dla Wszystkich jest doprowadzenie do zaspokojenia podstawowych potrzeb edukacyjnych wszystkich ludzi. Podkreślano przy tym konieczność zadbania o wysoką jakość procesu kształcenia (Art. 26 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka o powszechnym prawie do edukacji). Raport na temat poziomu zaspokojenia potrzeb edukacyjnych w poszczególnych krajach dostarczył alarmujących danych i stał się podstawą dyskusji. Konferencja przyjęła dokument Światowa Deklaracja "Edukacja dla Wszystkich" oraz plan działania na 10 lat. Za najpilniejsze uznano do prowadzenie do zaspokojenia podstawowych potrzeb edukacyjnych wszystkich ludzi, przez co rozumie się opanowanie umiejętności czytania, pisania, liczenia, formułowania myśli, rozwiązywania problemów, a także wpojenie postaw i wartości.
Realizacja postanowień Światowej Konferencji w Jomtien była monitorowana przez UNESCO, a także oceniana na specjalnych konferencjach regionalnych, na które przygotowywano raporty krajowe.
...
purpura