C GUI QT programowanie.pdf

Leszek Klich

PROGRAMOWANIE OBIEKTOWE W JĘZYKU C++

Multiplatformowa biblioteka QT

LICECJA :

Powielanie lub wykorzystywanie jest możliwe tylko w celach edukacyjnych.

Przy wykorzystywaniu dowolnych algorytmów lub kodów źródłowych z

niniejszego opracowania należy podać imię i nazwisko autora. Wyrażam zgodę

na wykorzystywanie niniejszych kodów do celów komercyjnych pod warunkiem

podania w informacji o programie imienia i nazwiska autora.

Jeśli chcesz wykorzystać dowolny tekst z opracowania na swojej stronie www –

skontaktuj się ze mną leszek-klich@wp.pl

W niniejszym opracowaniu moim głównym celem było zwrócenie uwagi na

alternatywne narzędzie programistyczne. Jednym z najlepszych, według mnie, jest właśnie biblioteka

QT firmy Trolltech. Pisane za pomocą jej programy są praktycznie przenośne pomiędzy wieloma

systemami operacyjnymi (Windows/Linux/Unix/Mac OS). Biblioteka jest bardzo znana w systemie

Linux, lecz w systemie Windows większość programistów wykorzystuje narzędzia typu RAD w stylu

Visual Basic czy Delphi. Nie staram się przez to powiedzieć, że narzędzia te są niepraktyczne. Pragnę

jedynie zwrócić uwagę na istnienie narzędzi, które oferują pracę w zbliżonym do ideału dialekcie

obiektowego języka C++ a to jest w czasie obecnym niemal niespotykane.

1. Cel niniejszego opracowania

Praca ta jest skierowana dla wszystkich znających podstawy programowania

proceduralnego w języku C++. Jej treść obejmuje wstępne zagadnienia i teorię

programowania obiektowego oraz praktyczne wykorzystanie wiadomości do budowania

okienkowych aplikacji. W pierwszej kolejności pozwala zapoznać się z mechanizmem i

filozofią programowania obiektowego. W kolejnych rozdziałach opisuje jedną z metod

programowania aplikacji przeznaczonych dla środowisk Windows oraz XWindow.

Krok po kroku opisuje najbardziej przydatne klasy i metody wybranej biblioteki

programowania a opis każdej z nich kończy się praktycznym przykładem. Do każdej z klas

dostępne są także tabele wraz z właściwościami obiektu oraz najważniejszymi metodami.

Dzięki takiemu podejściu niniejsza praca może służyć jako podręczny przewodnik po

elementach biblioteki programisty wykorzystywany podczas pisania programów.

Do niniejszej pracy dołączyłem także płytę CD. Umieściłem na niej bibliotekę QT,

niezbędne narzędzia oraz wszystkie programy w wersji binarnej oraz źródłowej. Muszę w

tym miejscu dodać, że opisywane w niniejszej pracy metody programistyczne nie są

standardowe. Unikam tutaj wykorzystywania nowoczesnych narzędzi typu RAD 1 służących

do budowy aplikacji i interfejsów użytkownika. Zamiast narzędzi tego typu skupiłem się na

„ręcznym” pisaniu szkieletu aplikacji. Takie podejście wymaga od programisty większego

zaangażowania i wiedzy, ale dzięki takiej metodzie można szczegółowo kontrolować rozwój

projektu. Oprócz kwestii typowo praktycznych, takie podejście programisty umożliwia

bezpośredni kontakt z kodem źródłowym aplikacji, co jest nie bez znaczenia dla

programistów wywodzących się z ruchu Open Source 2 i Linuksa.

W niniejszej pracy przedstawiłem bibliotekę języka C++ umożliwiającą pisanie

przenośnych aplikacji opartych o wygodny dialog z użytkownikiem za pomocą myszki oraz

klawiatury. Zdecydowałem się na bibliotekę QT rozprowadzaną wraz z kodem źródłowym,

gdyż w inne tego typu biblioteki, w obecnej fazie rozwoju nie pozwalają na wygodną i

stabilną pracę w systemach Windows. Jako dodatkowe kryterium, którym się kierowałem

była przenośność kodu pomiędzy platformami Windows oraz Linux. Biblioteka QT jest

dostępna bezpłatnie dla wszystkich. Jest standardowo instalowana w większości dystrybucji

1 RAD – (Rapid Application Development) oznacza program służący do szybkiego budowania aplikacji.

Przykładem może być pakiet Borland C++ Builder.

2 Open Source – idea polegająca na dostarczaniu wraz z aplikacją pełnego kodu źródłowego.

Linuksa. W tym systemie otrzymujemy ją wraz z kodem źródłowym. W środowisku

Windows biblioteka jest dostępna bezpłatnie pod warunkiem, że nie będzie wykorzystywana

do celów komercyjnych.

Poprzez tę pracę pragnę zgłębić sztukę programowania obiektowego w języku C++

oraz zapoznać się z możliwością jej wykorzystania w przyszłości. Niestety, choć do

produktów takich gigantów jak Borland czy Microsoft dostępne jest wiele wyczerpujących

opisów, książek oraz kursów, to w przypadku pozostałych pozostaje przeszukiwanie sieci

Internet, czytanie list dyskusyjnych i składanie w całość często anglojęzycznej i niepełnej

dokumentacji.

Moje badania dotyczą tylko jednej z wielu dostępnych bibliotek, co było

podyktowane ograniczonym rozmiarem pracy i ogromem niniejszego tematu. Na początku

starałem się przedstawić w skrócie model programowania obiektowego. Następnie

skoncentrowałem się na tworzeniu aplikacji za pomocą wybranej przeze mnie biblioteki.

Opisując ją będę starał się przedstawić jej zalety i wady, przydatność dla programisty oraz

względną stabilność w środowiskach Windows oraz Linux, co jest nie bez znaczenia przy

zastosowaniach komercyjnych. Oczywiście skupię się jedynie na najważniejszych cechach

tej biblioteki i postaram się scharakteryzować najważniejsze z dostępnych klas i metod. W

dalszej części pracy napisałem kilka programów za pomocą opisywanej biblioteki.

2. Zarys historii i ewolucji j ę ęzyka C i C++

Od początku powstania komputerów, w wielu ośrodkach badawczych prowadzono

badania nad językiem programowania, który łączył by w sobie cechy języka doskonałego 3 .

Miał to być język jak najwyższego poziomu, w którym łatwo definiować algorytmy oraz

który przejawiał niskie zapotrzebowanie na pamięć i moc obliczeniową. Z drugiej strony

musiał być językiem na tyle niskiego poziomu, aby tworzone algorytmy były wykonywane

szybko i optymalnie. Z uwagi na wiele dostepnych modeli komputerów należało opracować

język uniwersalny, niezależny od maszyny, na którzym jest wykonywany. Uniezależnienie

języka od konkretnej maszyny gwarantowałoby sukces produktu. Niestety w praktyce

szybko przekonano się, że napisanie takiego języka nie jest w ogóle możliwe. W latach

siedemdziesiątych pojawił się jednak język, który bardzo zbliżył się do tego ideału. Językiem

tym był produkt o nazwie „C”. Pierwszy kompilator tego języka powstał w roku 1972.

Zdefiniował go Dennis M. Ritchie 4 z Bell Laboratories w New Jersey. Język ten opierał się

na języku “B” opracowanym dwa lata wcześniej przez Kena Thompsona 5 . Język B zaś

wywodził się z języka BCPL i powstał w University Mathematical Laboratories w

Cambridge w roku 1969. Język B i Asembler były językami, za pomocą których napisano

pierwszy system operacyjny UNIX. Choć język C ewoluował, to jednak pozostał tym samym

językiem programowania, co jego pierwowzór. Język ten znajdziemy w każdej dystrybucji

systemu UNIX oraz jego darmowych klonów takich jak LINUX. Jest to z założenia język

ogólnego przeznaczenia. Początkowo jednak miał służyć do pisania kompilatorów

i systemów operacyjnych. Nowsze kompilatory tego języka były dostarczane z bibliotekami,

które sprawiły, iż C może służyć w wielu dziedzinach informatyki. Choć na rynku były

dostępne inne języki programowania, to jednak przejrzyste struktury danych oraz prostota

wyrażeń sprawiła, że język ten długo dzierżył palmę pierwszeństwa na rynku kompilatorów.

Programowanie w samym języku C było jednak na tyle trudne, że nieliczne grono

programistów, znających język C, było wręcz rozchwytywane i doskonale opłacane przez

wielkie firmy. Inne języki programowania dostępne wówczas na rynku takie jak: Basic,

Fortran czy Pascal, choć prostsze w zastosowaniu, były zbyt mało uniwersalne. Działo się

tak dlatego, że przy ich tworzeniu kierowano się określonym z góry zastosowaniem.

3 B. W. Kernighan, D. Ritchie, Język C , Warszawa 1988, str. 9

4 Tamże, str. 9

5 Tamże, str. 9

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: