Janusz Korczak.doc

Janusz Korczak (rodowe nazwisko Henryk Goldszmit) - urodził się w 1878 roku w Warszawie w rodzinie żydowskiej. Latem 1899 roku wyjeżdża do Szwajcarii, aby lepiej poznać działalność Pestalozziego. Interesowały go szkoły, szpitale, instytucje dobroczynne, ale także praktyczne pomysły pomocy naukowych. W Bazylei miał okazję być świadkiem obrad trzeciego Kongresu Syjonistycznego. Po ukończeniu studiów medycznych na Uniwersytecie Warszawskim kontynuował studia medyczne w Berlinie, Paryżu i Londynie. W latach 1905-1912 pracuje jako lekarz w szpitalu dziecięcym w Warszawie.

Od 1912 roku podejmuje pracę dyrektora Domu Sierot dla dzieci żydowskich w Warszawie przy ul. Krochmalnej 92. Tutaj i w "Naszym Domu" - sierocińcu dla dzieci polskich - Korczak wypracowuje nowatorski system wychowawczy i opiekuńczy. Tu prowadzi szeroko zakrojone i długofalowe badania nad dzieckiem i dzieciństwem Równocześnie prowadzi szeroką działalność społeczną i oświatową. Jest autorem popularnych "gadaninek radiowych" w Polskim Radio, założycielem pisma dzieci i młodzieży "Mały Przegląd".

Dorobek pisarski Korczaka /książki dla dzieci, młodzieży i dorosłych, eseje, artykuły, utwory dramatyczne/ obejmuje 16 tomów "Dzieł Wszystkich". Ważniejsze, najbardziej znane tytuły to: "Jak kochać dziecko", "Prawa dziecka do szacunku", "Król Maciuś I", "Król Maciuś na wyspie bezludnej", "Kajtuś Czarodziej".

Teksty Korczaka tłumaczone były na wiele języków świata. Wybór "Dzieł Wszystkich" ukazał się w języku niemieckim i hebrajskim.

W 1940 roku Dom Sierot Janusza Korczaka decyzją niemieckich władz okupacyjnych przeniesiony zostaje na teren warszawskiego getta. Stąd w sierpniu 1942 roku Korczak z personelem i dziećmi zostają wywiezieni do hitlerowskiego obozu śmierci w Treblince. Wszyscy giną w komorach gazowych.

Korczak konsekwentnie odrzucał wszelkie propozycje uratowania siebie od zagłady. Nie zgadzał się na pozostawienie dzieci samych w obliczu śmierci.

Pamięć o Januszu Korczaku, jego dorobku i postawie pielęgnowana jest przez liczne ośrodki nauki, kultury, oświaty, stowarzyszenia i komitety w Polsce i na całym świecie. Rok 1978 był ogłoszony przez UNESCO Rokiem Korczaka. W ten sposób Korczak wpisany został do księgi najwyższych autorytetów kultury światowej. Umieszczony był wśród takich moralnych autorytetów ludzkich jak Sokrates, J.H. Pastolozzi, M. Ghandi, A.Schweitzer.

"Korczak wyzwalał prawdę już wprost obecnością swoją. Każdy w obcowaniu z nim stawał się sobą - był sobą. Czuło się całą małość frazesów, zakłamania i form nieistotnych. Tęskniło się wprost do tej prostoty i czystości myśli, którą niosły ludziom prócz smutku i zadumy, jego dziwne, dobre oczy"
M. Grzegorzewska

Aleksander Hertz wspomina: "Głęboko utrwaliła się w mej pamięci pogadanka pt. "Chcę siusiu". Była ona czymś wstrząsającym. Mówiła o jednym z wielkich kłopotów małego dziecka i o tym zupełnym niezrozumieniu tego kłopotu ze strony dorosłych. Mam wrażenie, że była to ostatnia z pogadanek Starego Doktora. Temat wywołał takie zgorszenie, taką reakcję, że kierownictwo Polskiego Radia musiało ustąpić, zwłaszcza, że od początku pogadanki Starego Doktora miały zaciętych przeciwników."