Zasady kształcenia dorosłych

1. zasada poglądowości (bezpośredniości) – zdobywanie wiedzy o rzeczywistości przez bezpośrednie poznawanie rzeczy i zjawisk, wydarzeń, procesów bezpośrednio lub dzięki pomocom naukowym tj. tabele, obrazy, modele, wykresy. Ułatwia to zrozumienie i zapamiętanie faktów, uogólnień i praw naukowych, przyspiesza proces opanowania wiedzy i umiejętności.

2. zasada przystępności kształcenia – polega na stopniowaniu trudności, dostosowaniu treści i metod nauczania do możliwości uczniów. Najważniejsze w tej metodzie to: uwzględnianie właściwości psychofizycznych człowieka, dbanie o zrozumiałość terminologii, którą się nauczyciel posługuje.

3. zasada systematyczności – powinna być stosowana zarówno przez nauczycieli jak i przez uczniów. Należy regularnie powtarzać określone partie materiału, stale nawiązywać do wiadomości już opanowanych, właściwie dawkować wiedzę, podzielić materiał na określone części, podkreślać sprawy najważniejsze.

4. zasada świadomego i aktywnego współuczestnictwa – nie sprawdzała się w szkolnictwie tradycyjnym, gdzie nauczyciel był w centrum. Nauczyciel powinien: - poznać potrzeby uczniów i rozwijać je tak, aby uwzględniać przy tym potrzeby społeczne,
- motywować i stawiać realne zadania, które będą dawać poczucia sprawstwa.

5. zasada kształcenia umiejętności uczenia się – to samokształcenie. Zasada ta wynika z edukacji ustawicznej, stąd też jest szczególnie ważna w dydaktyce dorosłych, bo dorośli szybciej zapominają zdobytą wiedzę. Ważna jest tu:
- świadomość i wydajność nauki
- samodzielne planowanie i organizowanie pracy umysłowej
- prawidłowe rozumienie poznawanych informacji
- doskonalenie metod nabywania informacji

6. zasada łączenia teorii z praktyką – to racjonalne posługiwanie się wiedzą teoretyczną w życiu i sytuacjach praktycznych. Zasada ta ważna jest dla dorosłych, bo dla nich teoria bez praktyki jest bezwartościowa. Ponadto łatwiej przyswajają oni wiedzę praktyczną niż teoretyczną.

7. zasada wykorzystywania doświadczeń osób dorosłych – nawiązywanie do indywidualnych doświadczeń osób dorosłych; ważne jest poznanie uczniów. Podkreśla się charakter posiadanych doświadczeń (pozytywne i negatywne) oraz ich wpływ na proces nauczania – uczenia się.

8. zasada indywidualizacji i zespołowości – kieruje uwagę na indywidualne możliwości, ale podkreśla też znaczenie zespołowości w nauczaniu. Dorośli są mniej skłoni do samorzutnego tworzenia grup, dlatego należy stwarzać określone sytuacje.

9. zasada trwałości wiedzy – nauczyciel powinien ułatwić trwałe zapamiętywanie wiedzy przez rozmaite zabiegi dydaktyczne np: ćwiczenia utrwalające, wzbudzenie zainteresowania uczniów, ich aktywny udział. Ważna jest też kontrola i ocena postępów.

10. zasada ustawiczności kształcenia – zasada ta wskazuje na całożyciowy charakter edukacji. Od 1974 r. ustawiczność kształcenia stałą się podstawową zasadą reform szkolnych i oświatowych. Obecnie istnieje potrzeba ciągłości i systematyczności w procesie uczenia się.