Marazek Dariusz - Hipnoza Podręcznik dla początkujących.pdf

(297 KB) Pobierz
Microsoft Word - Dariusz Marazek.doc
Dariusz Marazek
HIPNOZA podręcznik dla początkujących.
WROCŁAW 1996
Copyright Dariusz Marazek
Nakład 10 000 egz.
Wydanie I
Wrocław 1996 r.
ISBN 83-906642-0-8
Wydawnictwo :
INTER- ES ul. Kwiatowa l 51-l 20 Wrocław
SPIS TREŚCI
ROZDZIAŁ I Wiadomości ogólne.
l. Definicja hipnozy.
2. Mity i błędne wyobrażenia a rzeczywistość.
3. Szkodliwość hipnozy.
4. Podatność na hipnozę.
5. Głębokość transu.
* Skala opisowa.
* Tabela punktowa Davisa i Husbanda
6. Testy podatności na sugestie.
* Test zaciśniętej dłoni.
* Test lekkich rąk.
* Test spadającej monety.
ROZDZIAŁ II Technika wprowadzania w trans.
7. Rozmowa wstępna.
8. Ułożenie osoby hipnotyzowanej.
9. Podejście do hipnotyzowanego.
10. Rodzaje technik.
11. Pogłębianie indukcji.
12. Sugestie pohipnotyczne.
13. Wyjście z transu.
14. Kawa na ławę czyli przykłady transów.
ROZDZIAŁ III. Hipnoza na prywatce
15. Wybór czasu.
16. Wybór osoby.
17. Wybór metody.
18. Jak uzyskać widowiskowość.
* W lekkim transie.
* W średnim transie.
* W głębokim transie.
19. Czego nie należy robić.
ROZDZIAŁ IV. Nauka w hipnozie i autohipnozie.
20. Zalety nauki w hipnozie.
21. Autohipnoza.
* Samodzielne wprowadzanie się w hipnozę (autohipnoza).
22. Sposób uczenia się w hipnozie.
* Nauka samodzielna.
* Nauka wspólna.
ROZDZIAŁ V. Walka z nałogami.
23. ALKOCHOLIZM.
24. NIKOTYNIZM
25. Obżarstwo
26. PRZESTROGI.
27. SPOSTRZEŻENIA I PORADY.
1. Definicja hipnozy.
O hipnozie wypowiadało się wielu badaczy, stworzono wiele teorii, hipotez oraz definicji, ale żadna z nich
nie jest akceptowana przez wszystkich lekarzy. Taka sytuacja to wynik faktu, że zjawiska występujące w hipnozie
występują także w innych stanach świadomości, a więc nie ma jednoznacznego fizjologicznego wyznacznika,
który dawałby pewność występowania zjawiska. Większość naukowców przyjmuje poniższe określenie hipnozy:
„Hipnoza to stan zmienionej uwagi u podmiotu, który może zostać wywołany przez inną osobę lub pojawić
się samoistnie, podczas którego różne reakcje podmiotu mogą pojawiać się spontanicznie lub w odpowiedzi na
różne bodźce."
Dziś wielu specjalistów jest zdania, że hipnoza jest jednym z autonomicznych stanów świadomości
(występującym obok stanu jawy i snu) i może wystąpić u każdego człowieka jeśli wystąpią odpowiednie warunki -
tak jak np. sen może wystąpić w najbardziej niekorzystnym momencie pod wpływem skrajnego wyczerpania.
Przyjęcie takiego określenia hipnozy bardzo ułatwiło badania nad nią, ponieważ „oddemonizowało" ją. Pozwoliło
także zrozumieć dlaczego różni hipnotyzerzy, nawet stosując te same techniki, osiągali różne efekty u tych samych
hipnotyzowanych. Ale o tym dokładniej napiszę w innym rozdziale.
2. Mity i bledne wyobrazenia a rzeczywistosc.
Mit l
Hipnoza to cos z parapsychologii, zjawisko nadprzyrodzone, nie
mające potwierdzenia naukowego.
- Fałszywy
Hipnoza została zweryfikowana naukowo i jest wykorzystywana
w medycynie, nauce, a nawet w pracy policji.
Mit 2
Hipnotyzer to osoba obdarzona nadprzyrodzoną mocą.
- Fałszywy
Hipnotyzerem może zostać każdy, kto jest choć trochę rozgarnięty. Wolberg w jednej ze swoich książek opisuje
przykład kilkuletniej dziewczynki, która nauczyła się hipnozy oglądając film i skutecznie wypróbowywała ją na
swoich rówieśnicach z przedszkola. Jednakże z powodu popularności tego mitu, może się okazać przydatne
wytworzenie wokół własnej osoby aury tajemniczości w celu ułatwienia sobie zadania wprowadzania w trans
niektórych osób.
Mit 3
Można zostać zahipnotyzowanym wbrew swojej woli.
- Fałszywy
Każdy kto zdaje sobie sprawę, że jest hipnotyzowany może się temu przeciwstawić bez większego problemu.
Niemniej osoba nieświadoma przeprowadzanej na niej hipnozy może zostać zahipnotyzowana, jednak nie można
tutaj mówić, że nastąpiło to wbrew jej woli. Ponadto zdarzenie takie może mieć miejsce
jedynie w bardzo nielicznych sytuacjach. Jedną z nich opiszę w jednym z następnych rozdziałów.
Mit 4
Zahipnotyzowany wykona wszystkie polecenia hipnotyzera.
- Fałszywy
Osoba zahipnotyzowana nawet w najgłębszym transie podświadomie kontroluje sytuację i nie wykona poleceń
niebezpiecznych dla siebie lub kolidujących z wyznawanymi przez nią normami.
Mit 5
Zahipnotyzowany posiada nadludzkie siły.
- Prawie prawdziwy
W rzeczywistości następuje tylko maksymalne wykorzystanie wszystkich możliwości i ukrytych rezerw
organizmu (psychicznych, intelektualnych i fizycznych), co sprawia, że wydaje się, iż zahipnotyzowany dysponuje
nadludzką siłą. Podobne zjawisko występuje w skrajnym stresie np. człowiek uciekający przed psem rozwija,
wydawałoby się niemożliwą dla siebie prędkość.
Mit 6.
Hipnozie ulegają ludzie „słabi" odporne.
a „silne" osobowosci sa
- Fałszywy
Wręcz odwrotnie. Osobowości silne i zrównoważone są bardziej otwarte i nie boją się hipnozy. Osobowości „słabe"
trudniej jej ulegają z powodu poczucia zagrożenia.
Mit 7
Można nie wyjść z transu hipnotycznego
- Fałszywy do szpiku kości
Wyprowadzenie z transu jest łatwiejsze niż zahipnotyzowanie. Nawet gdyby zahipnotyzowany nie reagował na
polecenia wyjścia z transu to pozostawiony sam sobie zapada w normalną drzemkę i budzi się już
„odhipnotyzowany".
3. Szkodliwość hipnozy
Żadne z dotychczas przeprowadzonych badań nie wykazało jakiejkolwiek szkodliwości hipnozy. Dotyczy to
zarówno sfery cielesnej i duchowej człowieka. Samo zjawisko jest absolutnie naturalne i nieszkodliwe w tym sensie,
że jest nie więcej i nie mniej szkodliwe niż inne stosunki interpersonalne. (Przez stosunki interpersonalne
rozumie się wszystkie jawne, werbalne, podświadome, fizyczne i psychiczne oddziaływania pomiędzy ludźmi).
Można więc komuś wyrządzić krzywdę, ale takie samo ryzyko istnieje w normalnych kontaktach
międzyludzkich. Jeszcze raz zwrócę uwagę, że sam stan hipnozy nie jest szkodliwy a zaszkodzić mogą jedynie
sugestie hipnotyzera, np. poprzez niemożliwe do przewidzenia skojarzenia wywołujące stres.
Także źle użyte polecenia mogą spowodować szkody np. przy demonstrowaniu nieczułości na ból nie można
mówić: „Nie czujesz swojej ręki, nie czujesz bólu...", gdyż może to spowodować reakcję odwrotną i wywołać ból
organiczny lub obezwładnienie ręki. Jeśli chcemy osiągnąć nieczułość na ból to używa się sugestii typu „... teraz
przez chwilę nie będziesz czul jak Cię dotykam, przez chwilę nie będziesz odczuwał przykrych wrażeń....".
Nie powinno się także zbyt często wykorzystywać tej samej osoby do pokazowych seansów hipnozy, gdyż
gwałtowne wchodzenie w trans też powoduje stresy.
4. Podatność na hipnozę
Podatnością na hipnozę nazywamy zdolność wchodzenia w trans hipnotyczny.
Hipnotyzerzy uważają, że w hipnozę można wprowadzić zdecydowaną większość populacji. Zależy to
głównie od stanu emocjonalnego hipnotyzowanego oraz wielu innych czynników. Często ta sama osoba raz wchodzi
w głęboki trans, a innym razem tylko w płytki, albo w ogóle jest oporna.
Dzieje się też odwrotnie. Osoba która do tej pory miała trudności w tym zakresie, nagle się ich pozbywa.
Przy okazji warto zauważyć że osoby hipnotyzowane niejako „uczą się" wchodzenia w trans i z każdym następnym
razem przychodzi im to łatwiej. Oczywiście nie jest to reguła. Jeden z hipnotyzerów (Kratocłwil) twierdzi, że
całkowicie (co nie znaczy, że trwale) niewrażliwych na hipnozę jest około 5 % populacji. W najgłębszy trans można
wprowadzić około 25 % ludzi, a reszta osiąga różne pośrednie stany hipnozy.
Część hipnotyzerów osiąga lepsze rezultaty co być może jest wynikiem lepszego podejścia do
hipnotyzowanego, a może też odgrywa w tym duża rolę miejsce hipnotyzowania.
Na przykład Bemheim -.twierdzi, że w szpitalu 80 % jego pacjentów osiągało stan głębokiej hipnozy, podczas
gdy z osób hipnotyzowanych prywatnie tylko 20 %.
Podatność na hipnozę nie'zależy od płci, wykształcenia i inteligencji. Natomiast zależy od:
-wieku - od 5 do 17 lat trochę większa niż w innych grupach wiekowych
-stosunków pomiędzy hipnotyzerem a hipnotyzowanym (uprzedzenia i animozje źle rokują)
-wyobrażeń hipnotyzowanego dotyczących tego jak ma wyglądać hipnoza i hipnotyzer.
Warto zauważyć, że osoby będące somnambulikami (śpiące głęboko, mające trudności z rozróżnieniem jawy od snu
gdy się je budzi) są bardzo podatne na hipnozę i łatwo wchodzą w głęboki trans.
5. Głębokość transu.
Przez głębokość transu rozumieć należy zdolność zahipnotyzowanego do wykonania sugestii
zhierarchizowanych według poziomu trudności. Oznacza to, że im trudniejsze polecenia wykonuje zahipnotyzowany
tym większa jest głębokość transu. Ponadto określenie głębokości transu pomaga hipnotyzerowi odpowiednio
dobierać sugestie aby nie były one zbyt trudne do realizacji. Powszechnie stosuje się dwie skale dotyczące
głębokości transu.
- Skala opisowa.
Wg Forela hipnozę dzielimy na trzy zasadnicze stadia :
-lekki (somnolencję czyli senność - charakteryzuje się znużeniem i relaksacją.
-średni ( hipotaksję, czyli lekki sen) - hipnotyzowany nie może otworzyć oczu, ale nie traci pamięci.
-głęboki ( somnabulizm, czyli głęboki sen ) - hipnotyzowany może w transie otworzyć oczy, mówić i chodzić.
- Tabela punktowa Davisa i Husbanda
Tabela ta umożliwia zorientowanie się w jak głębokim transie jest hipnotyzowany na podstawie obserwacji jego
reakcji. Ponadto umożliwia ona także pewną standaryzację wyników przy badaniach, gdyż jest dokładniejsza niż
skala opisowa. Można więc przeprowadzić doświadczenie i stwierdzić, że osoba A będąc w 10 stopniu hipnozy
zrobiła to i tamto a osoba B nie zrobiła tego. Dzięki temu można porównywać doświadczenia i weryfikować je
(potwierdzać lub zaprzeczać ich prawdziwości poprzez przeprowadzenie następnych doświadczeń).
Głębokość
Stopień
Objawy
Oporny
0
Hipnoidalny
l
2
3
lekka relaksacja
4 5
trzepotanie powiekami pełna relaksacja ciała
Lekki trans
6 7 10 11 katalepsja oczna katalepsja kończyn katalepsja sztywna lekkie znieczulenie
Średni trans 13 17 18 20 częściowa niepamięć zdarzeń w hipnozie zmiany osobowości proste sugestie
pohipnotyczne iluzje kinestetyczne
Głęboki trans
21 22 26 otwarcie oczu w transie trudne sugestie pohipnotyczne trudne sugestie
pohipnotyczne
27
halucynacje słuchowe dodatnie
29 30
halucynacje słuchowe ujemne halucynacje wzrokowe ujemne
6. Testy podatnosci na sugestie.
Są one przydatne do określenia czy badana osoba jest podatna na hipnozę. Jednak nie zawsze osoby ulegające
sugestiom daje się łatwo zahipnotyzować. Nie da się jednak ukryć, że osoby łatwo ulegające sugestiom są
podatniejsze na hipnozę. W celu prostszego przedstawienia problemu przytoczę najwyżej kilka popularnych metod.
* Test zaciśniętej dłoni.
Jest to najczęściej stosowana przez hipnotyzerów metoda ze względu na jej prostotę i możliwość grupowego
zastosowania. Testowana osoba siedzi wygodnie z zamkniętymi oczami. Polecamy jej skoncentrować się na
wrażeniach płynących z ręki. Każemy jej zacisnąć dłoń na oparciu krzesła a potem sugerujemy, że jej ręka jest
szczęką imadła które się na tym oparciu zaciska, coraz mocniej i mocniej. Potem sugeruje się, że szczęki te nie chcą
się rozewrzeć pomimo prób. Następnie bacznie obserwujemy czy badany ma kłopoty z rozwarciem dłoni czy też nie.
Im mocniej ktoś zaciska dłoń tym bardziej jest podatny na sugestie.
* Test lekkich rąk.
W tym teście osoba testowana stoi w drzwiach, dłonie zewnętrzną częścią oparte są o framugi. Oczy ma zamknięte.
Każemy jej naciskać dłońmi framugi przez około jedną minutę. W tym czasie mówimy jej, że ma bardzo lekkie
ręce, które same unoszą się do góry. Potem robi krok do przodu. Obserwujemy jak wysoko te ręce się unoszą. Im
wyżej tym większa podatność na sugestię. Test ten jest obciążony pewnym ryzykiem interpretacyjnym, ponieważ
unoszenie się rąk spowodowane jest po części, ciśnieniem rozkurczowym w mięśniach. Ma też jedną dużą zaletę -
umacnia wiarę w siłę hipnotyzera już przed rozpoczęciem hipnozy.
* Test spadającej monety.
Osobie testowanej kładziemy monetę na wierzchu wyciągniętej dłoni. Każemy jej zamknąć oczy. Podajemy
sugestie, że dłoń się powoli obraca i moneta się zsuwa : „ na Twojej ręce leży moneta. Dopóki Twoja ręka jest w
poziomie moneta spokojnie leży. Ale nagle zaczyna się powoli obracać, a moneta zsuwać po boku dłoni. Twoja ręka
się obraca, a moneta zsuwa na lewą stronę. Nie pozwól jej upaść...". Tekst ten powtarzamy kilkakrotnie. Jeżeli
testowany ma wrażenia, że moneta mu się zsuwa to reaguje odwróceniem ręki w przeciwną stronę. Jeżeli ktoś ma
takie reakcje tzn. że jest bardzo podatny na sugestie. Mniej podatne osoby w ogóle nie reagują na ten test.
ROZDZIAŁ 2. TECHNIKA WPROWADZANIA W TRANS
7. Rozmowa wstępna.
Poprawny przebieg hipnotyzowania powinien mieć następujący przebieg:
- Rozmowa wstępna
- Ułożenie hipnotyzowanego
- Wprowadzenie w trans
- Pogłębienie transu
- Wyprowadzenie z transu
Rozmowa wstępna jest bardzo istotnym etapem hipnozy, a pomimo tego, jest bardzo często pomijana (najczęściej z
powodu lenistwa i nadmiernej wiary hipnotyzera w swoje siły).
Rozmowa wstępna pozwala hipnotyzerowi zorientować się w wyobrażeniach jakie ma na temat hipnozy
hipnotyzowana osoba. Wiedza ta pozwala hipnotyzerowi przyjąć najlepszy sposób postępowania z taką osobą.
W rozmowie wstępnej należy:
- dowiedzieć się od hipnotyzowanego co myśli i wie o hipnozie.
Jeśli uważa hipnozę za coś tajemniczego to nie zawsze należy wyjaśniać jak jest naprawdę, ponieważ taka
wiara może ułatwić wejście w hipnozę.
- zniwelować ewentualne lęki u hipnotyzowanego.
Najczęściej ludzie boją się, że nie wyjdą z transu. Trzeba im wtedy wyjaśnić, że nie jest to możliwe, gdyż
zahipnotyzowany zostawiony sam sobie zasypia, a wtedy wystarczy go tylko obudzić.
- zorientować się jaką technikę i jakie podejście wybrać.
8. Ułożenie osoby hipnotyzowanej.
Hipnotyzowany może leżeć lub siedzieć. Ważne jest aby znajdował się w wygodnej dla siebie pozycji.
W pozycji siedzącej najlepiej jak hipnotyzowany siedzi lekko przechylony na bok, opierając się bokiem ciała
na bocznym oparciu. Jego głowa opiera się na zagłówku, a ręce leżą swobodnie na oparciach fotela. Nogi powinny
być prawie wyprostowane i leżeć na niewysokiej pufie lub czymś do niej
podobnym. Hipnotyzer w takim przypadku siedzi obok fotela, po przeciwnej
stronie do tej, o którą opiera się hipnotyzowany.
W pozycji leżącej najlepiej jest, gdy hipnotyzowany leży na plecach, głowę ma uniesioną na niewielkiej
poduszce, ręce zgięte w łokciach. Łokcie powinny być odsunięte od tułowia, a dłonie powinny się z nim stykać. W
ten sposób ręce tworzą trójkąt z linią ciała.
Należy zauważyć, że u leżącej osoby często pojawia się uczucie zależności lub skojarzenia seksualne - może
to ułatwić lub utrudnić proces hipnotyzowania. Podczas rozmowy wstępnej warto wyczuć czy uczucia te trzeba
zniwelować, czy też właściwie wykorzystać.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin