oznaczanie_wieku_drzew.pdf

OZNACZANIE WIEKU DRZEW

Pomiarem wieku, wysokości oraz przyrostu drzew i drzewostanów zajmuje się dziedzina

dendrologii (nauki o drzewach) - dendrometria. Dziedzina ta rozwinęła się wówczas, gdy

drewno stało się cennym artykułem.

Po co określać wiek drzewa?

- Mierząc wiek drzew można określić szybkość ich wzrostu w poszczególnych okresach

życia drzewa, co pozwala na wyciąganie odpowiednich wniosków, co do hodowli

poszczególnych gatunków drzew na danym siedlisku.

- W zależności od wieku można prowadzić odpowiednie pielęgnowanie drzew.

- Aby podjąć ochronę cennych drzew i drzewostanów.

Obliczanie wieku drzew ściętych.

Najłatwiej obliczyć wiek drzewa na podstawie słojów – przyrostów rocznych. U roślin

rosnących w klimacie, gdzie sezon wegetacyjny nie trwa przez cały rok, roczny przyrost

drewna nie jest równomierny i składa się z dwóch słojów: jasnego i ciemnego.

Słój jasny powstaje wczesną wiosną, gdy przyrost jest bardziej dynamiczny. Powstające

komórki mają duże średnice, cienkie ściany i mało włókien drzewnych.

Słój ciemny powstaje późnym latem, a powstające komórki mają mniejsze średnice, grube

ściany i zawierają wiele włókien drzewnych.

Policzenie wieku ściętego drzewa polega na policzeniu liczby słojów. Można do tego celu

wykorzystać specjalne urządzenie – mały skaner – połączone z komputerem, który zliczy

słoje drzewa, zmierzy ich grubość, a nawet zanalizuje przyrost i strukturę drewna

w poszczególnych latach życia drzewa.

Określanie wieku drzew stojących.

Najprostsza metoda określenia wieku drzewa stojącego polega na zmierzeniu jego pierśnicy

i odczytaniu wieku drzewa z tabeli. Pierśnica drzewa to jego średnica mierzona na wysokości

piersi człowieka.

Ze względu na różnice we wzroście osób dokonujących pomiaru przyjęto, że mierzenia

pierśnicy należy dokonywać na wysokości 1,3 m od ziemi.

Pierśnicę mierzymy średnicomierzem (olbrzymia suwmiarka), nazywanym potocznie klupą.

Zasady pomiaru:

- Średnicomierz przykładamy prostopadle do osi podłużnej drzewa na wysokości 1,3 m od

ziemi.

- Pomiar przeprowadza się z dwóch stron, prostopadle na krzyż, a ostateczny wynik

stanowi średnia arytmetyczna obu pomiarów.

- Jeśli na wysokości 1,3 m na pniu drzewa występuje zgrubienie lub zniekształcenie, to

mierzymy powyżej i poniżej tej wysokości i wyciągamy średnią arytmetyczną.

- Przy pniach rozwidlonych należy trzymać się zasady, że pień, który rozwidla się powyżej

1,3 m od ziemi mierzymy jako jedno drzewo, natomiast pień, który rozwidla się poniżej

1,3 m od ziemi, mierzymy jako dwa oddzielne drzewa.

Można również zmierzyć obwód drzewa centymetrem i obliczyć jego średnicę korzystając ze

wzoru na obwód koła.

średnica drzewa = obwód drzewa/3,1416

TABELA WIEKOWA DRZEW

Opracowana przez prof. dr Longina Majdeckiego.

Uzyskana dzięki uprzejmości dr Jacka Borowskiego /SGGW/

GATUNEK

Średnica drzewa (w cm):

70 100 120

Wiek drzewa (w latach):

Topola biała

Topola czarna

Populus alba

Populus nigra

70 100 125 145

Lipa drobnolistna

Lipa szerokolistna

Tilia cordata

Tilia platyphyllos

Grab zwyczajny

Głóg

Buk pospolity

Carpinus betulus

Crataegus

Fagus silvatika

Robinia akacjowa

Robinia pseudoacacia

Sosna zwyczajna

Pinus silvestris

Klon zwyczajny

Klon jawor

Platan klonolistny

Acer platanoides

Acer pseudoplatanus

Platanus acerifolia

Jesion wzniosły

Fraxinus excelsior

Kasztanowiec zwyczajny Aesculus hippocastanum

105

Dąb szpulkowy

Dąb bezszpulkowy

Quercus robur

Quercus petraea

Świerk pospolity

Świerk kłujący

Picea excelsa

Picea pungens

Modrzew europejski

Larix decidua

Klon polny

Wierzba biała

Acer negundo

Salix alba

Brzoza brodawkowata

Brzoza omszona

Betula verrucosa

Betula pubescens

Wiąz szypułkowy

Ulmus laevis

Tuja - żywotnik

Thuja occidentalis

Olsza czarna

Czeremcha zwyczajna

Alnus glutinosa

Prunus padus

Korzystając z powyższej metody uzyskujemy jedynie wartość przybliżoną. Mają na to wpływ

różne czynniki. Między innymi:

- Na przyrost drzewa istotny wpływ ma żyzność siedliska oraz warunki panujące

wposzczególnych latach: temperatura, opady, nasłonecznienie. Oczywiście im

korzystniejsze warunki, tym większy przyrost roczny. W skrajnie niekorzystnych

warunkach zdarza się, że drzewa nie przyrastają w ogóle.

- Różnice we wzroście i rozwoju są na ogół większe u drzew młodszych.

- Drzewa rosnące samotnie osiągają zwykle większe rozmiary niż drzewa rosnące w lesie.

Różnica między wiekiem rzeczywistym, a określonym na podstawie średnicy drzewa może

wynieść nawet 20 lat. Nie ma jednak lepszej, prostszej, nieinwazyjnej metody oznaczania

wieku drzew. Dokładniejszej oceny wieku drzew stojących można dokonać przy

zastosowaniu sondy Presslera lub rezystografu. Są to jednak metody inwazyjne.

Bibliografia:

- Bruchwald „Dendrometria”, Wyd. SGGW, Warszawa 1999

- Bugała Władysław „Drzewa i krzewy”, Państw. Wyd. Rol. i Leś., Warszawa 2000

- Czuraj Marian „Pomiar drzew i drzewostanów dla techników leśnych”, Państw. Wyd. Rol.

i Leś., Warszawa 1963

- Grochowski Jerzy „Dendrometria”, Państw. Wyd. Rol. i Leś., Warszawa 1973

- Mowszowicz Jan „Przewodnik do oznaczania drzew i krzewów krajowych

i aklimatyzowanych”, WSiP, Warszawa 1992

- Seneta, Dolatowski „Dendrologia”, PWN, Warszawa 2000

- Strojny Władysław „Nasze drzewa” – atlas, Państw. Wyd. Rol. i Leś., Warszawa 1981

- Ziółkowska Maria „Gawędy o drzewach”, Arkona, Warszawa 1993

Autor:

Renata Kos

mgr biologii

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: