Polecenia i podstawy Linuxa.pdf

(198 KB) Pobierz
Komendy i podstawy Linuksa
Komendy i podstawy Linuksa
( idelix )      2002­04­23       wersja do wydruku
KOMENDY I PODSTAWY LINUKSA
POWŁOKA BOURNE (sh), RED HAT 7.2 
23.04.2002
Opracowanie:  IDELIX
 
 
 
 
   
6. SIEĆ
   
7. PROCESY
   
   
   
 
 
 
 
1. OGÓLNE POLECENIA
(góra)
man costam  ­ info o danym poleceniu
cd nazwa_katalogu  ­ wejście do katalogu
cd ..  ­ wyjście z katalogu
mkdir nazwa_katalogu  ­ tworzy katalog
rmdir nazwa_katalogu  ­ usuwa katalog
rm nazwa_pliku  ­ usuwa plik
rm *  ­ usuwa wszystkie pliki z danego katalogu 
rm * ­i  ­ usuwa wszystkie pliki z danego katalogu z potwierdzeniem
rm * ­f  ­ usuwa wszystkie pliki z danego katalogu i wyłącza potwierdzenia (nawet 
zabezpieczone przed usunięciem)
rm ­f  ­ usunięcie plików zabezpieczonych przed kopiowaniem
rm ­r  ­ usunięcie plików również w podkatalogach
rm ­rf  ­ usuwa cały system plików
chmod u+r jeden.doc  ­ mogę czytać dany plik
    w  ­ mogę zapisywać i edytować dany plik
    x  ­ mogę wykonywać dany plik
ls ­a  ­ pokazuje ukryte pliki
ls ­l  ­ pokazuje więcej info o pliku:
W WYNIKACH POWYŻSZEJ KOMENDY NA POCZĄTKU SĄ: 
   "­"  ­ oznacza zwykły plik
   "d"  ­ oznacza katalog
  Potem pierwsze 3 znaki oznaczają dostępność do pliku właściciela, następne 3 znaki dla 
grupy, a następne 3 dla innych użytkowników
ls > wynik  ­ wysłanie spisu zawartości katalogu do pliku wynik jeżeli taki plik istnieje to 
skasuje się jego poprzednia zawartość
1
5. MAIL
 
 
406681710.001.png
ls >> wynik  ­ dopisanie zawartości katalogu do zawartości pliku wynik
mount /mnt/floppy  ­ montuje flopa
umount /mnt/floppy  ­ rozmontowuje flopa
cat jeden.doc > wszystkie.doc  ­ nadpisanie zawartości w pliku wszystkie.doc 
zawartościami innych plików 
cat jeden.doc dwa.doc >> wszystkie.doc  ­ dopisanie do pliku wszystkie.doc zawartości 
innych plików 
cat nazwa_pliku  ­ czytanie zawartości pliku
cat *.doc  ­ znajdzie np.: dwa.doc sratytaty.doc
cat jeden.doc dwa.doc > wszystkie.doc  ­ wrzuca zawartość plików do jednego
cat < jeden.doc > dwa.doc  ­ wypisze zawartość jeden.doc na ekran (standartowe wyjście) i 
nadpisze zawartość pliku jeden.doc do pliku dwa.doc
cat parowka.doc | more  ­ wyjście programu cat (parowka.doc) jest przekazywane na 
wyjście programu more
head ­42 nazwa_pliku  ­ wyświetla 42 pierwszych wierszy zawartych w pliku
tail ­42 nazwa_pliku  ­ wyświetla 42 końcowych wierszy zawartych w pliku (przydaje się w 
obserwowaniu świeżo dopisanych logów do pliku)
cp plik_zrodlowy plik_docelowy  ­ kopiuje zawartość z pliku do pliku
cp plik(i)_zrodlowy katalog(i)_docelowy  ­ kopiuje pliki do katalogu
mv stara_nazwa nowa_nazwa  ­ zmiana nazwy pliku
mv nazwa_pliku nazwa_katalogu  ­ przenoszenie pliku do katalogu
lp nazwa_pliku  ­ drukowanie pliku
lpr nazwa_pliku  ­ wstawienie pliku do koleiki drukowania
pwd  ­ pokazuje w jakim jesteś katalogu
.  ­ oznacza katalog bieżący
..  ­ oznacza katalog nadrzędny
touch nazwa_pliku  ­ tworzy pusty plik
stty ­a  ­ wypisanie skrótów do np. zatrzymania procesu
mail  ­ otwiera plik z poczta
printenv albo export (powłoka C)  ­ zobaczenie zawartości zmiennych środowiska
nazwa=zawartość  ­ pierwsze przypisze zmiennej powłoki odpowiednia zawartość
export nazwa  drugie utworzy zmienna o tej samej nazwie i zawartości co zmienna powłoki
MOJA_ZMIENNA="jakas_wartosc"  ­ tworzy zmienna środowiska z wartością 
"jakas_wartosc"
echo $MOJA_ZMIENNA  wypisuje zawartość MOJA_ZMIENNA (znakiem dolara 
poprzedzamy nazwy zmiennych środ. które to nazwy powłoka ma zastąpić zawartością 
odpowiedniej zmiennej
find ścieżka/nazwa_pliku lub kryterium  ­ wyszukiwanie plików
grep  ­ służy do wyszukiwania plików według zadanego wzorca
2. KRYTERIA SZUKANIA OKREŚLONYCH STRINGÓW
(góra)
*  ­ zastępuje wiele znaków np.: ls *.doc
*.*  ­ oznacza pliki z kropka w nazwie
*xyz  ­ oznacza pliki w rodzaju xyz albo fghxyz
?  ­ zastępuje jeden znak
[abc]  ­ oznacza a lub b lub c
[a­z]  ­ oznacza od a do z
doc[0­9]  ­ oznacza doc0 do doc 9
*[Aa]dd*  ­ oznacza useradd lub User­Add itd
*[Aa] [Dd] [Dd]*  ­ oznacza userADD lub xxxAdd itd
­ R  ­ wszystkie podkatalogi
3. UŻYTKOWNICY, PRAWA DOSTĘPU ITD
2
(góra)
newgrp grupa  ­ zmiana grupy
chmod g+r jeden.doc  ­ dodanie użytkownikom grupy do której należy plik jeden.doc 
    prawa do jego czytania (dołączanie praw):
    u  ­ użytkownik
    o  ­ pozostali użytkownicy systemu
    ­  ­ odebranie danego uprawnienia
chmod u=rw jeden.doc  ­ nadanie tobie wyłącznie czytanie i pisania do pliku jeden.doc 
(zastępowanie praw)
chmod u=rw /katalog  ­ masz prawo do przeszukiwania katalogu jeżeli nie miałbyś tych praw 
możesz znaleźć tylko plik którego znasz nazwę (zastępowanie praw)
chmod 777 nazwa_pliku  ­ następny sposób zastępowania praw, numeryczny 777 oznacza 
akurat przyznanie wszystkich praw wszystkim użytkownikom do danego pliku a 666 prawo 
do odczytu i zapisu pliku dla wszystkich użytkownikow
PRAWA DOSTĘPU I ICH ODPOWIEDNIKI NUMERYCZNE:
­­­   0
­­x   1
­w­   2
­wx   3
r­­   4
r­x   5
rw­   6
rwx   7
umask  ­ w momencie tworzenia nowego pliku otrzymuje on domyślne prawa dostępu 
określone za pomocą parametru umask
4 2 1  ­ wartości liczbowe odpowiadające określonym uprawnieniom
r w x     każda liczba odpowiada koleino użytkownikowi ­> grupie ­> "światu" (reszcie 
użytkowników)
umask 421  ­ oznacza: właściciel może plik czytać grupa może do pliku pisać, a pozostali 
użytkownicy mogą plik wykonywać
umask 700  ­ oznacza pełne prawa dla właściciela i żadnych praw dla grupy i reszty 
użytkowników
umask 077  ­ wyłączy prawa do czytania pisania i wykonywania dla grupy i całego "świata" 
(reszty użytkowników)
PO WPISANIU  UMASK  I WARTOŚCI OD TEJ PORY KAŻDY UTWORZONY PLIK BĘDZIE 
MIAŁ TAKIE PRAWA DOSTĘPU
chown nowy_wlasciciel nazwa_pliku  ­ daje prawa do pliku innemu użytkownikowi
chown ­r nowy_wlasciciel nazwa_pliku  ­ daje prawa do wszystkich plików w katalogu 
innemu użytkownikowi
chgrp nowa_grupa nazwa_pliku  ­ daje prawa do pliku określonej grupie
who  ­ info o wszystkich zalogowanych do systemu, obejmuje nazwę użytkownika
finger  ­ to samo co who tylko jeszcze jest imię terminal, i czas zarejestrowania się w 
systemie
who am i  ­ info tylko o tobie
4. KOMUNIKACJA MIĘDZY UŻYTKOWNIKAMI
(góra)
write nazwa_uzytkownika  ­ wysyłanie wiadomości do określonego użytkownika, tekst 
pojawia się od razu po wpisaniu, teksty obu użytkowników mogą się mieszać
mesg n  ­ zablokowanie przychodzących wiadomości write
3
mesg y  ­ odblokowanie przychodzących wiadomości write
talk nazwa_uzytkowika  ­ następny program tutaj ekran dzieli się na dwie części a rozmowa 
się nawiązuje jeśli drugi rozmówca odpowie "talk twoja_nazwa_uzytkownika"
conrol­c  ­ zakańcza program talk
5. MAIL
(góra)
mail  ­ otwiera twoja skrzynkę odbiorcza
mail nazwa_uzytkownika1 nazwa_uzytkownika2  ­ wysłanie maila do danego(ych) 
użytkownika np.: mail user@wp.pl, mail grzes
control­d lub ("." sama w wierszu)  ­ zakończenie listu i wysłanie
control­c  ­ opuszczenie programu bez wysyłki listu
/usr/spool/mail nazwa_uzytkownika  lub  /usr/mail/ nazwa_uzytkownika  ­ tu znajduje się 
plik w którym są zapisywane nadchodzące listy (nazwa pliku jest tez napisana w zmiennej 
środowiskowej MAIL można się tam dostać wpisując export i znaleźć MAIL=...)
d2  ­ wrzuca 2 list do "kosza"
q  ­ usuwa listy z "kosza" i zamyka program
x  ­ opuszczenie programu bez usuwania listów
­  ­ poprzedni list
+  ­ następny list
p  ­ powtórne wyświetlenie bieżącego listu
w 1 /home/zachowana_tresc  ­ zachowanie treści listu nr 1 w pliku zachowany_list w 
katalogu home
s 1 /home/zachowany_list  ­ zachowanie listu (nagłówka i treści) nr 1 
6. SIEĆ
(góra)
rlogin nazwa_kompa  ­ rejestracja w inny systemie Unix
telnet nazwa_kompa  ­ rejestracja w innych systemach np.: winNT
rcp nazwa_kompa:plik_zrodlowy plik_docelowy  ­ program do przesyłania plików 
pomiędzy systemami Unix
ftp plik_zrodlowy nazwa_kompa:plik_docelowy  ­ program do przesyłania plików 
pomiędzy dowolnymi systemami
KOMENDY FTP:
get plik  ­ pobranie pliku z innego kompa
mget plik(i)  ­ pobranie wielu plików
put plik  ­ wysłanie pliku do innego kompa
mput plik(i)  ­ wysłanie wielu plików
bye  ­ zamkniecie połączenia z innym kompem
ls  ­ spis plików na drugim kompie
cd  ­ zmiana katalogu na drugim kompie
binary  ­ tryb przesłania plików binarnych
ascii  ­ tekstowy tryb przesłania (z tłumaczeniem znaków końca wiersz)
control­]  ­ nie przerywając pracy na zdalnym kompie powrót do swojego systemu lokalnego 
(W PRZYPADKU SESJI TELNET)
return~control­z  ­ to co wyżej ale dla RCP (działa jeśli twoja powłoka ma wbudowany 
mechanizm wielozadaniowości zwany "job­control"
7. PROCESY
4
(góra)
ps  ­ wypisuje stan procesów
ps ­l  ­ dokładniejsze wypisanie stanów procesów
ps ­aux | more  ­ wypisanie włącznie z procesami nie należącymi do ciebie (| more ­ 
udogodnienie)
OPIS WYPISANYCH KOLUMN:
PID  ­ identyfikator procesu
TTY  ­ terminal do którego jest podłączony proces
STAT  ­ stan procesu (W=czekający, R=wykonywany lub gotowy do wykonania S=uśpiony, 
Z=zabity ale wciąż przebywający w systemie)
TIME  ­ czas jego wykonywania
COMMAND  lub  CMD  ­ nazwa programu który wykonuje proces
UID  ­ nazwa użytkownika który jest właściciele procesu
PPID  ­ proces nadrzędny który utworzył dany proces
C  lub  CP  ­ wykorzystanie procesora ­ używane do szeregowania procesów
PRI  ­ priorytet
NI  ­ wartość używana do obliczania priorytetu
ADDR  ­ adres procesu
SZ  ­ rozmiar procesu w blokach
WCHAN  ­ zdarzenie na które oczekuje proces
nice o_ile_nizszy polecenie
­ zmiana priorytetu procesu i mniejsza liczba tym wyższy priorytet (automatycznie 
niższy priorytet otrzymują procesy intensywnie wykorzystujące CPU) (tylko 
administrator może podawać liczby ujemne)
cat *.doc > wszystkie.doc &
­ znaczek & na końcu polecenia oznacza ze powłoka utworzy dany proces i uruchomi 
program ale nie będzie czekała na jego zakończenie
kill identyfikator_procesu
­ zakończenie procesu
kill ­9 identyfikator_procesu
­ zakończenie procesów które ignorują zwykłą komendę kill
kill ­v nazwa_procesu
­ zabija proces po podaniu jego nazwy
at czas "polecenie" control­d
­ wykonanie procesu o określonej godzinie np.: "cat 0900a "cat *.doc > razem.doc" 
control­d" co oznacza ze proces się uruchomi o godzinie 9:00 rano (a=a.m., p=p.m.)
8. EDYTOR VI
(góra)
vi nazwa_pliku  ­ otwiera edytor z plikiem do edycji
vi  ­ uruchamia edytor potem:
:  ­ wierszowy tryb pracy (wiersz staje się poleceniem po naciśnięciu return)
i  ­ drugi tryb pracy gdzie znaki są wstawiane do bufora aż do naciśnięcia klawisza esc
10x  ­ usunie 10 znaków pod kursorem
10X  ­ usunie 10 znaków na lewo od kursora
:w  ­ zachowanie pliku na dysku
:q  ­ opuszczenie programu
:wq lub ZZ  ­ zapisuje plik i opuszcza program
:q!  ­ wyjście bez zapisania pliku
10dd  ­ wycina do schowka 10 wierszy od kursora w dół
10yy  ­ kopiuje do schowka 10 wierszy od kursora w dół
p  ­ wklejenie zawartości schowka na lewo od kursora
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin