UKŁAD ODDECHOWY
Drogi oddechowe- dzielimy na górne i dolne. Granicą między nimi jest tzw. wejście do
krtani.
o Górne drogi oddechowe:
1) Jama nosowa- rozpoczyna się tzw. nozdrzami przednimi w okolicy tzw. otworu gruszkowatego. Kończy się nozdrzami tylnymi, które łączą jamę nosową z nosową części gardła.
Jama nosowa ma 4 ściany o strukturze kostnej.
Dolną ścianę stanowi podniebienie.
Za przyśrodkową ścianę uznaje się przegrodę nosa.
Szkielet zewnętrzny nosa tworzą chrząstki:
- boczna,
- skrzydłowa większa,
- skrzydłowa mniejsza
Od ściany bocznej zwisają tzw. małżowiny nosowe: dolna, środkowa i górna
(najwyżej). Pomiędzy nimi znajdują się przewody nosowe, do których uchodzą
tzw. zatoki przynosowe (ZP).
Zatoki przynosowe są to przestrzenie w obrębie kości, wysłane śluzówką. Ich
celem jest ogrzewanie i nawilżanie powietrza. Są to:
§ Zatoka czołowa,
§ Zatoka szczękowa,
§ Zatoka klinowa,
§ Komórki sitowe przednie i tylne.
Do przewodu nosowego dolnego uchodzi przewód nosowo- łzowy.
Do przewodu środkowego uchodzą:
- zatoka czołowa,
- zatoka szczękowa,
- komórki sitowe przednie.
Do przewodu górnego uchodzą komórki sitowe tylne.
Zatoka klinowa uchodzi do tzw. uchyłka klinowo- sitowego, który znajduje się ku
górze od małżowiny nosowej górnej.
2) Część nosowa gardła- znajduje się tutaj ujście gardłowe trąbki słuchowej.
o Dolne drogi oddechowe:
1) Krtań- leży w przestrzeni środkowej szyi i zbudowana jest z chrząstek. Wyróżniamy chrząstki parzyste i nieparzyste:
§ Nieparzyste:
- tarczowata,
- pierścieniowata,
- nagłośniowa.
§ Parzyste :
- nalewkowate,
- rowkowate,
- klinowate.
Chrząstki krtani połączone są ze sobą i z tworami sąsiednimi.
Do pierwszej grupy połączeń należą np.
o stawy:
-pierścienno- tarczowy,
-pierścienno- nalewkowy,
o struktury tworzące błonę sprężysto- włóknistą krtani:
-stożek sprężysty,
-błona czworokątna.
Do drugiej grupy połączeń należą np.:
o Błona tarczowo- gnykowa ku górze
o Więzadło pierścienno- tchawicze,
o Więzadło gnykowo- nagłośniowe.
Podział jamy krtani na 3 piętra:
I. Górne- przedsionek krtani- rozciąga się od otworu zwanego wejściem do krtani, do tzw. fałdów przedsionkowych.
II. Środkowe- tzw. jama pośrednia krtani- od fałdów przedsionkowych do fałdów głosowych.
III. Dolne- jama podgłośniowa- ku dołowi od fałdów głosowych i przechodzi w tchawicę.
Mięśnie krtani dzielą się na kilka grup. Są to:
o Mm. zwieracze szpary głośni,
o Mm. rozwieracze szpary głośni,
o Mm. napinające więzadła głosowe,
o Mm. wejścia do krtani.
Szpara głośni to przestrzeń zawarta pomiędzy dwoma fałdami głosowymi , odpowiadającymi za wytwarzanie dźwięków i tworzącymi głośnię.
Unerwienie krtani:
- gałęzie nerwu błędnego,
- nerw krtaniowy górny,
- nerw wsteczny, który kończy się jako:
- nerw krtaniowy dolny.
2) Tchawica- leży w przedłużeniu krtani, na wysokości kręgów C5- 6 do Th4.
Na poziomie Th4 dzieli się na dwa oskrzela główne.
Budowa ściany tchawicy:
v Od wewnątrz- błona śluzowa z nabłonkiem wielorzędowym
migawkowym.
v W środku- chrząstki tchawicze podkowiastego kształtu, otwarte ku tyłowi i połączone więzadłami obrączkowymi.
Tylną ścianę tchawicy, w miejscu, gdzie chrząstki są otwarte, występuje mięsień tchawiczy (m. gładki).
v Na zewnątrz- tzw. przydanka- luźna tkanka łączna, zawierająca naczynia i nerwy.
Podział tchawicy na oskrzela główne nie jest równomierny:
A) Oskrzele główne prawe jest szersze, krótsze i odchodzi pod mniejszym kątem od tchawicy. Stanowi więc jakby jej przedłużenie.
B) Oskrzele główne lewe jest dłuższe, węższe i odchodzi pod większym kątem od tchawicy.
3) Płuca
Płuco prawe- jest większe i zbudowane z 3 płatów:
- górnego,
- środkowego,
- dolnego
podzielonych 2 szczelinami:
- skośną,
- poziomą.
Płuco lewe jest mniejsze i składa się z 2 płatów:
- dolnego,
podzielonych szczeliną skośną.
Każde płuco ma:
v Wierzchołek (szczyt).
v 3 powierzchnie:
- przeponową (tzw. podstawa płuc),
- żebrową,
- śródpiersiową- znajduje się tu tzw. wnęka płuca, zawierająca korzeń płuca, utworzony przez wszystkie struktury wchodzące, lub wychodzące z płuca. Są to:
o Oskrzele główne,
o Tętnica płucna,
o 2 żyły płucne.
Płuca otoczone są błoną zwaną opłucną.
Opłucna podobnie jak otrzewna wyściela również ściany klatki piersiowej.
Wyróżniamy:
- opłucną płucną,
- opłucną ścienną,
Pomiędzy nimi znajduje się potencjalna przestrzeń z niewielką ilością płynu surowiczego. Jest to tzw. jama opłucnej.
Opłucna ścienna ma takie same powierzchnie jak płuco i w miejscu przejścia jednej powierzchni w drugą tworzą się kieszonki zwane zachyłkami opłucnej:
o Żebrowo- śródpiersiowe,
o Żebrowo- przeponowe,
o Przeponowo- śródpiersiowe.
Płuca oprócz podziału na płaty, podzielone są na segmenty oskrzelowo- płucne, zaopatrywane przez oskrzela segmentowe.
PODZIAŁ DRZEWA OSKRZELOWEGO:
Oskrzele główne
↓
Oskrzele płatowe (płuco P- 3, płuco L- 2)
Oskrzela segmentowe
Oskrzela podsegmentowe
Oskrzela zrazikowe
Oskrzeliki
Oskrzeliki końcowe
Oskrzeliki oddechowe I, II, III rzędu
Przewodziki pęcherzykowe zakończone woreczkami pęcherzykowymi, które w ścianie maja pęcherzyki płucne.
6
princess_25