D. Kornas-Biela
Tragiczne macierzyństwo: psychospołeczny kontekst dzieciobójstwa
Dzieciobójstwo w prawie karnym traktowane jest jako przestępstwo uprzywilejowane i podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesiecy do 5 lat .
Warunkiem uprzywilejowania nie jest tylko szczególny stan psychiczny wywolany silnymi przezyciami związanymi z przebiegiem porodu,ale tez swiadome i w pelni poczytalne zabicie dziecka z powodu jego znacznego zniekdztalcenia lub szczególnie trudnej sytuacji osobistej matki.
Dzieciobójstwo, rozumiane jako zabójstwo noworodka, jest ujmowane w najnowszej literaturze psychologicznej z kilku punktow widzenia.
Psychohistoryczny aspekt dzieciobójstwa
Analiza historyczna praktyk związanych z dzieciobójstwem na przestrzeni dziejow ukazuje psychospołeczne podloze tych zachowan.Dzieciobojstwo wyst. Najczęściej w tych kulturach gdzie:
-były ograniczenia w dostępie do żywności(regulowano w tem sposób populacje)
-spoleczna pozycja kobiety była niska, zycie rodzinne w rozkładzie a stosunki wewnątrzrodzinne chlodne
-sytuacja noworodka, zwłaszcza wątłego na zdrowiu lub zdeformowanego była podobna do sytuacji osob chorych, kalekich i starych(zabijano ic h lub porzucano).
Dzieciobójstwo jako konsekwencja funkcjonujących uprzedzen i stereotypow
Na spolecznoi-kulturowy kontekst dokonywanego przez matke dzieciobójstwa wskazuje fakt praktyk zabijania dziecka, jeśli nie spelnia ono stawianych mu warunkow:
-do tej pory w wielu krajach , zwłaszcza azjatyckich, cenione sa noworodki meskie,żeńskie zas podlegaja niszczeniu
-najbardziej narazone na zabójstwo sa noworodki chore i urodzone z wada
Dzieciobójstwo jako forma przemocy wobec dziecka
Dzieciobójstwo i aborcja było do konca XIX w.jedynymi karalnymi formami przemocy wobec dziecka.Dopiero w XX w. określono jako kryminalne takie formy jak:zaniedbanie, porzucenie, bicie, emocjonalne znecanie, wykorzystywanie seksualne.
Obecnie wraz ze wzrostem wieku dziecka wzrasta potepienie dla tej takiego zabójstwa.
Na pojawienie się zachowan przemocowych wobec dziecka ma wpływ doznanie przemocy we wlanym dzieciństwie ale tez lek podczas porodu, osamotnienie, odrzucenie przez innych i inne negatywne odczucia.
Społeczne uwarunkowania dzieciobójstwa
Dzieciobójstwa nie sa najczęściej wynikiem kryminogennego wpływu porodu na kobiete ale efektem dlugotrwalego procesu motywacyjnego(Kołowski1994).
Na społeczne uwarunkowania dzieciobójstwa dokonanego w okresie okołoporodowym wskazuje wyższy procent matek nieletnich niż pełnoletnich, ich charakterystyczna sytuacja zyciowa oraz trudne warunki ekonomiczne i rodzinne.
Dzieciobójstwo jako problem psychologiczny
Do czynnikow usposabiających kobiete do popełnienia dzieciobójstwa naleza:
*silne zaprzeczanie istnieniu ciazy(może to powodowac wyparcieze świadomości nawet także fizjologicznych objawow ciazy)
*trudna psychologicznie sytuacja z powodu braku przygotowania do podjecia roli macierzyńskiej i poczucia niekompetencji rodzicielskiej, silnego leku przed dzieckiem
*chec odwetu na matce poprzez zabicie jej wnuka
*chec rozladowania agresji która istnieje w matce
Istnieja pewne prawidłowości dotyczące dzieciobójstwa:
-im dziecko starsze tym mniejsze prawdopodobieństwo ze zostanie zabite
-w kulturach pozaazjatyckich meskie noworodki sa czesciej ofiarami niż dziewczynki
-ojcowie czesciej niż matki zostaja skazani niż matki i dostaja surowsze kary
Psychiatryczne podłoże dzieciobójstwa
Jednym z argumentow na rzecz uznania dzieciobójstwa jako przestępstwa uprzywilejowanego jest fakt istnienia psychozy poporodowej, nie pojawia się ona jednak w 1 dobie po urodzeniu, lecz dopiero miedzy 5 - 25 dniem.W argumentacji uzasadniającej uprzywilejowania dzieciobójstwa wymienia się tez często depresje poporodowa(trzeba jednak pamiętać ze nie można jej uznac za zmniejszajaca odpowiedzialność gdyz pojawia się pozniej i nie odbiera ona mozlkiwosci rozeznania tego, co się robi oraz oceny moralnego zla czynu.
Farmakologiczne przyczyny dzieciobójstwa
Niektórzy badacze stwierdzaja ze mogą zaistniec przypadki dzieciobójstwa spowodowane zaburzeniami poznawczo- emocjonalnymi na tle utraty równowagi hormonalnej i metabolicznej w okresie około i poporodowym wskutek podania matce zbyt silnych lekow naczynioruchowych.
Dzieciobójstwo jako problem psychologiczno- prawny
Obowiązujące obecnie prawo łagodzące karalność za zabojstwo dziecka w 1 miesiacu zycia jest nieuzasadnione z punktu widzenia psychologicznego i można je jedynie rozumiec jako chec ustawodawcy do zalegalizowania prawa pozbywania się przez matke osob chorych, z wadami, z potencjalnymi obciazeniami lub dzieci wymagajacych szczegolnej pomocy od panstwa.
wielu autorow wskazuje na stereotyp upatrywania przyczyn zabijania noworodka przede wszystkim w psychopatii i chorobie psychicznej, co odwraca uwage od wlasciwych przyczyn które s.a. natury spoleczno- ekonomicznej.
PiterMax2024