Wyklad_2.doc

Wykład 2     27.02.2008 A+D

Psychologia prokreacji – jest to subdyscyplina psychologii zajmująca się procesami psychicznymi i zachowaniami ludzi, które ujawniają się w związku z prokreacją i różnymi sposobami realizacji funkcji prokreacyjnej. Zajmuje się zarówno normalnym, jak i zaburzonym przebiegiem tych procesów. Psychologia prokreacji jest nauką zarówno teoretyczną, jak i praktyczną. Pozostaje w relacji do następujących nauk:

Psychologia osobowości – opisuje prawa jakimi rządzi się osobowość. Wyjaśnia zachowanie człowieka w stosunku do wszystkich sfer jego życia, a więc również w sferze związanej z prokreacją. Bada wpływ czynników osobowościowych[1] na zachowania prokreacyjne. Również prokreacja sama w sobie dostarcza wielu tak zwanych sytuacji trudnych, które mogą powodować trwałe zmiany w osobowości.

Psychologia zdrowia – Zajmuje się związkiem stanu psychicznego ze stanem somatycznym. Na obszarze prokreacji bada związek pomiędzy psychiką i zdrowiem prokreacyjnym[2] oraz podejmuje się problematykę diagnostyki prenatalnej oraz kształtowania zachowań prozdrowotnych.

Psychologia kliniczna – zajmuje się zaburzeniami, które dotyczą zachowań ukierunkowanych na cel. Bada takie zjawiska, jak na przykład: niezaspokojenie potrzeb, niezrealizowanie zadań życiowych, trudności w ich realizacji.  Psychologia kliniczna pozwala wyjaśnić zaburzenie, które pojawiają się u osoby, w związku z zaburzoną funkcją prokreacyjną.[3] Zajmuje się również problemem prokreacji u osób z zaburzeniami psychicznymi.

Psychologia rozwoju – Prokreacja wpisuje się zwłaszcza w okres dorosłości, niemniej psychologia rozwoju zajmuje się każdym okresem rozwoju człowieka, jako istoty potencjalnie prokreacyjnej. Szczególnie wyodrębnia się psychologię prenatalną, która zajmuje się rozwojem człowieka w okresie przed narodzeniem, który ze swej istoty ściśle związany jest z prokreacją.

Psychologia społeczna – bada oraz ocenia relacje interpersonalne. W kontekście prokreacji bada procesy psychiczne i zachowania, które wynikają z relacji np.  pomiędzy żoną i mężem czy pomiędzy matką a nowo narodzonym niemowlęciem. Bada problem opinii i przekonań społecznych i ich wpływu na wybory prokreacyjne jednostek[4] . Do jej przedmiotu zalicza się również problem wsparcia społecznego.

Rodzaje pomocy psychologicznej według H. Sęk:

Psychoterapia

Rzadziej spotykana w przypadkach związanych z prokreacją. Niemniej, czasem może zaistnieć sytuacja, kiedy przyczyny pewnych zaburzeń funkcji prokreacyjnej mogą być ukryte głęboko w podświadomości. W takich wypadkach pomocna może się okazać właśnie psychoterapia. Warto podkreślić, że kobiety w ciąży są bardziej podatne na zmiany osobowości, stąd większa podatność na psychoterapię, co może mieć konsekwencje zarówno pozytywne jak i negatywne.

Rehabilitacja psychiczna[5]

Interwencja kryzysowa

Dotyczy sytuacji kryzysowych[6], związanych z prokreacją, czyli sytuacji które:

Wyodrębniają się z codziennych wydarzeń

Dotyczą istotnych spraw, które głęboko angażują emocjonalnie

Zakłócają dotychczasowe relacje z innymi

Powodują zmiany osobowości

Wymagają rekonstrukcji życia

Wszystkie te sytuacje powodują bardzo duże obciążenie psychiczne, stąd konieczność pomocy osobom, których te wydarzenia dotyczą.

Zasady interwencji kryzysowej:

Działać szybko

Trafnie rozpoznać potrzeby konkretnej osoby

Dostosować program interwencji do sytuacji konkretnej osoby, zwłaszcza istotne jest wzbudzenie społecznego wsparcia, na przykład przez mobilizowanie rodziny.

Psychoprofilaktyka

Może mieć dwojaki charakter: prewencji pierwotnej (zapobiegania zaburzeniom ) lub prewencji wtórnej (ograniczanie szkodliwego działania zaburzeń, które już wystąpiły ).

Psychoprofilaktyka może przybierać następujące formy:

Doradztwo psychiczne

Edukacja zdrowotna[7]

Uczenie kompetencji społecznych[8]