613 PRAW.PDF
(
133 KB
)
Pobierz
15188119 UNPDF
Dodatek
613 Praw
Nowy Testament zawiera około 1000 przykazań, z których większość nie sprawia większych
problemów, jeśli chodzi o zastosowanie w życiu codziennym. Jednakże, apostoł Paweł nauczał,
iż
całe
Pismo jest pożyteczne do nauki, do wykrywania błędów, do poprawy i do
wychowywania w sprawiedliwości. Dotyczy to również przykazań zapisanych w Torze, dlatego
też powinniśmy wiedzieć, jak stosować owe 613 przykazań w naszym życiu. Poniżej
zamieszczamy krótki opis każdego z nich wraz ze sposobem, w jaki powinniśmy je dzisiaj
wypełniać.
Klucz:
Ś (świątynia) - Przykazanie stanowi część świątynnego systemu ofiarniczego zastąpionego
przez ofiarę i kapłaństwo Jeszuy. Dla nas stanowi ono wskazanie na Mesjasza, a jego
wypełnianie jest związane wyłącznie z przyjęciem Jeszuy jako Zbawiciela. Nie ma zatem
zastosowań praktycznych (np. ofiary dziękczynne są dzisiaj zastąpione dziękczynieniem w
modlitwie).
U. M. (Uniwersalne prawo moralne) - Przykazanie dotyczy moralności w aspekcie osobistym lub
społecznym i stosuje się do nas bezpośrednio albo pośrednio, stanowiąc podstawę innych
zasad, którymi powinniśmy się kierować.
U. R. (Uniwersalne prawo rozszerzone) - Przykazanie zostało zintensyfikowane i pogłębione w
Nowym Testamencie. (Np. „
Na [Pana, Boga swego] imię będziesz przysięgał”
Ks.
Deuteronomium 10:20. „
Niechaj więc mowa wasza będzie: Tak - tak, nie - nie”
Ew. Mateusza
5:37).
Ż (Prawo dotyczące Żydów) - Przykazanie jest częścią żydowskiego dziedzictwa narodowego i
odwołuje się do wypełnienia Bożych obietnic dotyczących utworzenia Izraela. Ważne jako
element narodowej i kulturowej tożsamości, o ile jest przestrzegane w sposób ukazujący jego
wypełnienie w Osobie Mesjasza, przy czym Jeszua zastępuje ofiarniczy wymiar zawartych w
nim praktyk.
D (Prawo dawne) - Przykazanie dotyczy starożytnego Izraela.
? - Przykazanie przynajmniej częściowo niejasne, jeśli chodzi o współczesne zastosowanie
praktyczne.
K (Kombinacja kilku praw) - Przykazanie jest kombinacją kilku powyższych kategorii: (przykład
1) Lista pokarmów czystych może mieć wymiar moralny, jeżeli ją rozumiemy w kategoriach
zdrowotnych; może stanowić element kulturowego oddzielenia Izraela od reszty narodów; i
może być częścią świątynnego systemu ofiarniczego poprzez wykluczanie nieczystych osób z
uczestnictwa w obrzędach.
B. Z. (Bez zastosowań) - Przykazanie nie posiada współczesnych zastosowań.
Oprócz omówionych poniżej, istnieje jeszcze ponad 1050 przykazań zawartych w samym
Nowym Testamencie. Oczywiście, przestrzeganie praw staro- czy nowotestamentowych nie
może być celem samym w sobie, ani też nie powinniśmy próbować wypełniać ich własnymi
wysiłkami. Jedynie poleganie na Bożej łasce i odkupieniu - czyli postępowanie w mocy
pochodzącej ze Zmartwychwstania Jeszuy - umożliwia nam życie w posłuszeństwie Prawu.
Przykazania pogłębiają naszą pokorę i uświadamiają nam konieczność polegania na Bożym
miłosierdziu i mocy.
LISTA PRZYKAZAŃ O CHARAKTERZE NAKAZÓW
BÓG
1
II Mojż. 20:2
2
V Mojż. 6:4
3
V Mojż. 6:5
4
V Mojż. 6:13
5
II Mojż. 23:25
V Mojż. 11:13
6
V Mojż. 10:20
7
V Mojż. 10:20
8
V Mojż. 28:9
9
III Mojż. 22:32
UM
UM
UM
UM
UM
Żyd powinien
1
wierzyć, że Bóg istnieje i
2
uznawać, że On
jest jedynym Bogiem;
3
miłować Go,
4
bać się Go i
5
służyć
Mu. Powinien również
6
przylgnąć do Niego oraz
7
przysięgać
wyłącznie na Jego imię. Należy
8
chodzić Jego drogami i
9
święcić Jego imię.
UM
UR
UM
UM
TORA
10
V Mojż. 6:7
11
V Mojż. 6:7
12
V Mojż. 6:8
13
V Mojż. 6:8
14
IV Mojż. 15:38
15
V Mojż. 6:9
16
V Mojż. 31:12
17
V Mojż. 17:18
18
V Mojż. 31:19
19
V Mojż. 8:10
UM
UM
KUMŻ
KUMŻ
Ż
Ż
Ż
Ż
UM
UM
Żyd powinien
10
powtarzać Sz’ma rano i wieczorem,
11
studiować Torę i nauczać Jej innych. Powinien umieszczać
tefilin na
12
czole i
13
ramieniu. Powinien sobie zrobić
14
cicit
na rogach szala modlitewnego i
15
umieścić mezuzę na
drzwiach.
Lud powinien się
16
gromadzić każdego siódmego roku aby
wysłuchać Tory, a
17
król musi osobiście Ją przepisać dla
siebie.
18
Każdy Żyd powinien posiadać własny zwój Tory.
Należy
19
uwielbić Boga po spożyciu każdego posiłku.
ŚWIĄTYNIA I KAPŁANI
20
II Mojż. 25:8
21
III Mojż. 19:30
22
IV Mojż. 18:4
23
IV Mojż. 18:3
24
II Mojż. 30:19
25
II Mojż. 27:21
26
IV Mojż. 6:23
27
II Mojż. 25:30
28
II Mojż. 30:7
29
III Mojż. 6:6
30
III Mojż. 6:3
31
IV Mojż. 5:2
32
III Mojż. 21:8
33
II Mojż. 28:2
34
IV Mojż. 7:9
35
II Mojż. 30:31
36
V Mojż. 18:6-8
37
III Mojż. 21:2-3
38
III Mojż. 21:13
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś
Żydzi powinni
20
zbudować świątynię i
21
szanować ją.
Powinna ona być
22
strzeżona nieustannie, a
23
Lewici mają w
niej służyć. Przed wejściem do świątyni oraz uczestnictwem
w obrzędach kapłani
24
muszą obmyć ręce i nogi; muszą
również codziennie
25
zapalać świecznik. Kapłani mają
26
błogosławić Izraela oraz
27
kłaść chleby pokładne na stole
przed Arką. Dwa razy dziennie będą
28
spalać kadzidło na
złotym ołtarzu. Ogień ma być stale
29
podtrzymywany, a
popiół
30
usuwany codziennie. Osoby nieczyste w sensie
rytualnym mają
31
zakaz wstępu do świątyni. Izrael
powinien okazywać
32
szacunek swym kapłanom, którzy
mają się
33
ubierać w specjalne szaty. Kapłani mają
34
nosić
Arkę Przymierza na ramionach, a święty olej do
namaszczania
35
musi być przygotowywany według ściśle
określonej receptury. Rody kapłańskie mają się
36
rotacyjnie
zmieniać podczas służby w świątyni. Kapłanowi nie wolno
się
37
zanieczyszczać obecnością ciał zmarłych - nawet
najbliższych. Arcykapłanowi wolno poślubić
38
wyłącznie
dziewicę
OFIARY
39
IV Mojż. 28:3
40
III Mojż. 6:13
41
IV Mojż. 28:9
42
IV Mojż. 28:11
43
III Mojż. 23:36
44
III Mojż. 23:10
45
IV Mojż. 28:26-27
46
III Mojż. 23:17
47
IV Mojż. 29:1-2
48
IV Mojż. 29:7-8
49
III Mojż. 16
50
IV Mojż. 29:13
51
IV Mojż. 29:36
52
II Mojż. 23:14
53
II Mojż. 34:23;
V Mojż. 16:6
54
V Mojż. 16:14
55
II Mojż. 12:6
56
II Mojż. 12:8
57
IV Mojż. 9:11
58
IV Mojż. 9:11;
59
IV Mojż. 10:10;
IV Mojż. 10:9
60
III Mojż. 22:27
61
III Mojż. 22:21
62
III Mojż. 2:13
63
III Mojż. 1:2
64
III Mojż. 6:18
65
III Mojż. 7:1
66
III Mojż. 3:1
67
III Mojż. 2:1
68
III Mojż. 4:13
69
III Mojż. 4:27
70
III Mojż. 5:17-18
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś
Ż
Ofiara
39
ogniowa (tamid) musi być składana dwa razy
dziennie, a arcykapłan musi również składać oprócz tego
ofiarę z
40
pokarmów - również dwa razy dziennie.
Dodatkową ofiarę (musaf) należy składać w
41
każdy Szabat,
42
pierwszego dnia każdego miesiąca i w
43
każdy z siedmiu
dni Paschy. Drugiego dnia Paschy trzeba również złożyć
jako
44
ofiarę z pokarmów pierwociny plonów. Podczas
święta Szawuot należy złożyć ofiarę
45
musaf oraz
46
dwa
bochenki chleba na ofiarę potrząsania. Dodatkowe ofiary
mają być składane w
47
Rosz Ha Szana i Dzień Odkupienia,
kiedy to również należy dokonać
49
przebłagania za lud.
Musaf należy składać także każdego dnia święta
50
Sukot
oraz
51
ósmego dnia tego święta. Każdy Żyd płci męskiej
powinien odbyć
52
pielgrzymkę do Jerozolimy trzy razy do
roku i
53
stawić się tam przed Panem podczas tzw. świąt
pielgrzymich, które są czasem
54
radości. 14 dnia miesiąca
Nisan należy
55
zabić baranka paschalnego i
56
spożyć jego
pieczone mięso w nocy z 14 na 15 dnia miesiąca. Ci, którzy
w miesiącu Nisan będą rytualnie nieczyści, powinni zabić
baranka paschalnego 14 dnia miesiąca
57
Ijar oraz spożyć
go z
58
macą oraz gorzkimi ziołami. Podczas uroczystych
świąt, jak również w czasie zagrożenia, należy zadąć w
59
trąby. Cielę przeznaczone na ofiarę musi mieć co
najmniej
60
osiem dni i ma być
61
bez skazy. Wszystkie ofiary
mają być
62
posolone. Dokonanie rytuału złożenia ofiary
63
całopalnej, ofiary
64
zagrzesznej, ofiary
65
pokutnej, ofiary
66
pojednania i ofiary
67
z pokarmów jest micwą. Jeżeli
Sanhedryn podejmie błędną decyzję, jego członkowie
68
muszą złożyć ofiarę zagrzeszną, podobnie jak
69
osoba,
która zgrzeszyła nieświadomie i po jakimś czasie
zorientowała się, że popełniła grzech. Jeżeli istnieją
wątpliwości co do rzeczywistego przekroczenia Prawa przez
tę osobę, musi ona złożyć
70
ofiarę pokutną za grzech.
K-ŻŚ
K-ŻŚ
Ś
Ś
Ż
Ż
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś
71
III Mojż. 5:15
III Mojż. 5:21-25
III Mojż. 19:20-21
72
III Mojż. 5:1-11
73
IV Mojż. 5:6-7
74
III Mojż. 15:13-15
75
III Mojż. 15:28-29
76
III Mojż. 12:6
77
III Mojż. 14:10
78
III Mojż. 27:32
79
II Mojż. 13:2
80
II Mojż. 22:28;
IV Mojż. 18:15
81
II Mojż. 34:20
82
II Mojż. 13:13
83
V Mojż. 12:5
84
V Mojż. 12:14
85
V Mojż. 12:26
86
V Mojż. 12:15
87
III Mojż. 27:33
88
III Mojż. 6:9
89
II Mojż. 29:33
90
III Mojż. 7:19
91
III Mojż. 7:17
Ś
Za
71
kradzież lub krzywoprzysięstwo oraz podobne
wykroczenia należy złożyć ofiarę pokutną. W szczególnych
okolicznościach ofiara zagrzeszna może być proporcjonalna
do
72
możliwości finansowych składającego.
Należy
73
wyznać swoje grzechy przed Bogiem i upamiętać
się (żałować za nie).
74
Mężczyzna i
75
kobieta, którzy mieli
wycieki zanieczyszczające, muszą złożyć ofiarę; kobieta
musi ją również złożyć po
76
urodzeniu dziecka. Trędowaty
musi
77
złożyć ofiarę po oczyszczeniu z trądu. Należy
oddawać
78
dziesięcinę z bydła. Pierworodne z
79
bydła, jeżeli
jest bez skazy, musi zostać złożone w ofierze. Pierworodny
syn musi zostać
80
wykupiony. Pierworodne osła musi zostać
81
wykupione; jeżeli nie zostanie, należy mu
82
złamać kark.
Zwierzęta przeznaczone do ofiarowania
83
mają zostać
bezzwłocznie przyprowadzone do Jerozolimy i
84
mogą
zostać złożone w ofierze wyłącznie w świątyni. Ofiary
pochodzące spoza Izraela
85
mogą być również ofiarowane w
świątyni. Uświęcone (przeznaczone na ofiarę) zwierzęta,
które uległy
86
skażeniu muszą zostać wykupione. Jeżeli
dokona się
87
zamiany zwierząt przeznaczonych na ofiarę, to
i jedno i drugie jest święte (tj. oddzielone dla Pana).
Kapłani powinni
88
spożywać pozostałości ofiar z pokarmów
oraz
89
mięso z ofiar zagrzesznych i pokutnych. Jednakże,
mięso konsekrowane, które zostało
90
rytualnie skażone lub
91
nie zostało spożyte przed wyznaczonym terminem, należy
spalić.
Ś
UM
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś
ŚLUBY
92
IV Mojż. 6:5
(
Dz.Ap. 18)
93
IV Mojż. 6:18
94
V Mojż. 23:24
95
IV Mojż. 30:3
ŻŚ
Nazyrejczykowi
92
nie wolno strzyc włosów przez okres
trwania ślubów. Po jego zakończeniu musi
93
ogolić głowę i
złożyć ofiarę. Należy
94
dotrzymywać składanych ślubów i
przysiąg, które mogą być
95
odwołane jedynie przez
sędziego na mocy Prawa.
Ś
UR
URŻ
CZYSTOŚĆ RYTUALNA
96
III Mojż. 11:8,24
97
III Mojż. 11:29-31
98
III Mojż. 11:34
99
III Mojż. 15-19
100
III Mojż. 12:12
101
III Mojż. 13:3
102
III Mojż. 13:51
103
III Mojż. 14:44
104
III Mojż. 15:2
105
III Mojż. 15:16
106
III Mojż. 15:19
107
IV Mojż. 19:14
108
IV Mojż. 19:13
109
III Mojż. 15:16
110
III Mojż. 14:2
111
III Mojż. 14:9
112
III Mojż. 13:45
113
IV Mojż. 19:2-9
Ś-K
Ś-K
Ś-K
Ś-K
Ś-K
Ś-K
Ś-K
Ś-K
Ś-K
Ś-K
Ś-K
Ś-K
Ś-K
Ś-K
Ś-K
Ś-K
Ś-K
Ś
(Oznaczenia Ś-K są spowodowane aspektami zdrowotnymi)
Każdy, kto dotknie
96
padliny lub jednego z
97
ośmiu
wymienionych gatunków małych zwierząt, staje się
rytualnie nieczysty. Pokarm zanieczyszcza się poprzez
98
kontakt z obiektem rytualnie nieczystym.
Kobiety w
okresie
99
menstruacji oraz będące w
100
połogu są rytualnie
nieczyste. Podobnie
101
trędowaty, jego
102
odzież oraz
103
dom. Mężczyzna staje się nieczysty w wyniku
104
wycieku
nasienia, a kobieta - podczas
105
krwawienia
menstruacyjnego. Ciało
106
zmarłego jest rytualnie
nieczyste. Człowiek rytualnie nieczysty może się
107
oczyścić
tzw. wodą oczyszczenia (mej nida), lecz nie staje się przez
to czysty w sensie rytualnym. Oczyszczenie rytualne
poprzez
108
zanurzenie jest micwą. Aby zostać
oczyszczonym z trądu, chory musi zastosować się do
specjalnej
109
procedury i
110
ogolić głowę. Przed
oczyszczeniem trędowaty musi
111
chodzić z rozwichrzonymi
włosami i wyraźnie
112
odróżniać się od otoczenia ubiorem.
Do rytualnego oczyszczenia używa się prochów z
113
czerwonej jałówki.
DARY SKŁADANE W ŚWIĄTYNI
114
III Mojż. 27:2-8
115
III Mojż. 27:11-12
116
III Mojż. 27:14
117
III Mojż. 27:16-23
118
III Mojż. 5:16
119
III Mojż. 19:24
120
III Mojż. 19:9
121
III Mojż. 19:9
122
V Mojż. 24:19
123
III Mojż. 19:10
124
III Mojż. 19:10
125
II Mojż. 23:19
126
V Mojż. 18:4
127
III Mojż. 27:30
128
V Mojż. 14:22
129
IV Mojż. 18:26
130
V Mojż. 14:28
131
V Mojż. 26:13
132
V Mojż. 26:5
133
IV Mojż. 15:20
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś-Ż
UM
UM
UM
UM
UM
Ś
Ś
Ś
Ś
Ś
KUMŻ
Ś
Ś
Ś
Jeżeli ktoś
114
postanawia złożyć w świątyni dar ze swojej
majętności, musi to uczynić. Dary obłożone nieczystością
rytualną - nieczyste
115
zwierzę,
116
dom czy
117
pole, należy
zamienić na ich pieniężną równowartość określoną przez
kapłana i złożyć pieniądze w skarbcu świątynnym. Jeśli
ktoś przywłaszczy sobie jakąkolwiek rzecz konsekrowaną,
musi ją
118
oddać i dołożyć jeszcze jedną piątą jej wartości.
Nie wolno jeść owoców z drzew owocowych przez pierwsze
trzy lata ich owocowania. W
119
czwartym roku wszystek ich
owoc ma być poświęcony Panu, a w piątym roku można go
jeść. Podczas żniw należy pozostawić zboże leżące na
120
skraju pola i nie wolno zbierać
121
pokłosia, ani
122
winogron pozostałych po winobraniu lub
123
zdeformowanych, lecz pozostawić je dla
124
ubogiego.
Pierwociny plonów należy
125
oddzielić i dać kapłanom, na
126
ofiarę rzeźną (teruma). Należy oddawać
127
dziesięcinę
Lewitom i na
128
ofiarę składaną w świątyni. Lewici będą
składali
129
dziesięcinę z tej dziesięciny, jaką otrzymali. W
trzecim i szóstym roku każdego cyklu siedmioletniego
należy oddzielić
130
dziesięcinę i dać ją ubogim zamiast ś
składać ją w świątyni. Przy składaniu dziesięcin należy
wypowiedzieć określoną
131
formułę, podobnie jak przy
oddawaniu
132
pierwocin. Pierwociny
133
ciasta z mąki razowej
(ofiara z gumna) należy oddać kapłanowi.
ROK SZABATOWY
134
II Mojż. 23:11
135
II Mojż. 34:21
136
III Mojż. 25:10
137
III Mojż. 25:9
138
III Mojż. 25:24
139
III Mojż. 25:29-30
140
III Mojż. 25:8
141
V Mojż. 15:3
142
V Mojż. 15:3
KŻUM
KŻUM
KŻUM
KŻUM
KŻUM
KŻUM
KŻUM
KŻUM
KŻUM
(Uniwersalna zasada pomocy biednym i prawości w
interesach stanowi jeden z aspektów praw 131-141)
Każdego siódmego roku (szmita) wszystko, co wyrośnie,
jest własnością
134
ogólną. Pola uprawne mają leżeć
135
odłogiem, aby ziemia odpoczęła. Należy
136
świętować Rok
Jubileuszowy (co pięćdziesiąt lat), a w Dniu Odkupienia
tego roku
137
szofar (róg) daje sygnał do uwolnienia
wszystkich niewolników pochodzenia hebrajskiego. W Roku
Jubileuszowym ziemia ma być
138
zwrócona pierwotnym
właścicielom, a w miastach otoczonych murem
139
sprzedający ma prawo odkupienia swego domu w ciągu
roku od daty sprzedaży. Lata szabatowe mają być liczone
co
140
siedem lat, począwszy od wejścia do ziemi izraelskiej.
W oku szabatowym
141
wszystkie długi zostaną umorzone,
przy czym
142
można je ściągać od obcego (nie-Żyda).
PRZEPISY DOTYCZĄCE SPOŻYWANIA MIĘSA
143
V Mojż. 18:3
144
V Mojż. 18:4
145
III Mojż. 27:21,28
146
V Mojż. 12:21
147
III Mojż. 17:13
(świętość życia)
148
V Mojż. 22:7
149
III Mojż. 11:2
150
V Mojż. 14:11
151
III Mojż. 11:21
152
III Mojż. 11:21
153
II Mojż. 12:21
V Mojż. 16:1
Ś
Ś
Ś
UM
ŚUM
Po dokonaniu uboju należy
143
oddać kapłanowi należną mu
część, a także pierwociny z
144
wełny. Podczas składania
ślubów trzeba
145
odróżniać to, co należy do świątyni (w
przypadku wezwania imienia Boga podczas ślubowania), a
co należy się kapłanom. Aby można było spożywać mięso
bydła i owiec, należy dokonać
146
uboju zgodnego z
wymogami Prawa, a jeżeli jest to zwierzę upolowane, jego
147
krew powinna zostać wylana na ziemię po zarżnięciu.
Podczas wybierania z gniazda młodych ptaków lub jaj
wysiadywanych przez matkę,
148
należy ją wypuścić na
wolność. Każde
149
zwierzę,
150
ptaka,
151
szarańczę i
152
rybę
należy sprawdzić, czy należą do gatunków określonych jako
czyste i nadających się do spożycia.
Sanhedryn powinien
153
ogłosić pierwszy dzień każdego
miesiąca jako święto oraz liczyć kolejne lata i pory roku.
(147-149 - określenie „nieczysty” odnosi się do praw
świątynnych (ś) oraz dietetycznych (Ż), oddzielających
Żydów od innych narodów)
UM
ŚK
KŚŻUM
KŚŻUM
KŚŻUM
ŚWIĘTA
154
II Mojż. 23:12
155
II Mojż. 20:8
156
II Mojż. 12:15
157
II Mojż. 13:8
158
II Mojż. 12:18
159
II Mojż. 12:16
160
II Mojż. 12:16
161
III Mojż. 23:35
162
III Mojż. 23
163
III Mojż. 23:24
164
III Mojż. 16:29
165
III Mojż. 16:29,1
166
III Mojż. 23:25
167
III Mojż. 23:36
168
III Mojż. 23:42
169
III Mojż. 23:40
170
IV Mojż. 29:1
ŻUM
Ż
Ż
Ż
Ż
Ż
Ż
Ż
Ż
Ż
Ż
Ż
Ż
Ż
Ż
Ż
Ż
(Szabat jest uniwersalną zasadą odpoczynku)
. W dzień
Szabatu należy
154
odpocząć i
155
uroczyście obchodzić jego
rozpoczęcie i zakończenie. 14 dnia miesiąca Nisan należy
156
usunąć z domu wszelki kwaszony chleb, a w nocy z 14
na 15 -
157
opowiadać w gronie rodzinnym historię Wyjścia z
Egiptu; tego wieczoru należy również
158
spożywać macę.
159
Pierwszy i
160
siódmy dzień Paschy są przeznaczone na
odpoczynek. Począwszy od 16 dnia miesiąca Nisan trzeba
rozpocząć
161
odliczanie 49 dni. Dniami odpoczynku są
również święta
162
Szawuot i
163
Rosz Ha Szana; W Dniu
Odkupienia należy
164
pościć i
165
odpoczywać, podobnie jak
w pierwszym
166
i
167
ósmym dniu Sukot. Podczas tego święta
Żydzi mają mieszkać w
168
szałasach, wziąwszy ze sobą
gałązki z czterech gatunków drzew. W Rosz Ha Szana
należy
170
zadąć w szofar.
Plik z chomika:
gumisx32
Inne pliki z tego folderu:
Zydzi, wiara i zycie.pdf
(67 KB)
Święte pisma.doc
(44 KB)
szabat.pdf
(294 KB)
szabat(2).pdf
(294 KB)
Nurty Judaizmu.pdf
(74 KB)
Inne foldery tego chomika:
Bez cenzury
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin