Melecytoza.pdf

Czasopismo pszczelarskie PASIEKA - pszczelarstwo, pszczoły, ule, miód, informacje...

Page 1 of 2

pszczoły.pl>Dwumiesięcznik Pasieka Szukaj

W MOJEJ PASIECE ABECADŁO NAUKA W PASIECE CHOROBY W PASIECE PRODUKTY PASIECZNE ARCHIWUM

PASIECZNE ABECADŁO

W numerze

Melecytoza co to takiego?

Pod koniec minionego sezonu niektórzy

pszczelarze, szczególnie ci młodsi

staŜem, zetknęli się nowym w ich

pszczelarskiej praktyce zjawiskiem.

Podczas odsklepiania plastrów ze

zdumieniem stwierdzali obecność

skrystalizowanego miodu o takiej

twardości, Ŝe gięły się zęby widelców.

Korki tego jasnoszarego miodu szczelnie

wypełniały całe szeregi komórek, a

niekiedy całą powierzchnię plastrów. Próby wirowania takich plastrów kończyły się

najczęściej ich wyłamaniem, nawet jeśli miodarka pracowała na niewielkich obrotach.

Kończący się sezon nie skłaniał do prób podawania plastrów wypełnionych tą dziwną

spadzią rodzinom pszczelim, zwłaszcza Ŝe pszczoły po "oblizaniu" rzadkiego miodu

zabierały się raczej do usuwania twardych korków. Pozostawienie w zapasach

zimowych miodu spadziowego z duŜą zawartością tzw. miodu cementowego kończy się

prawie w stu procentach osypaniem rodzin. Podczas zimowli występuje bowiem często

deficyt wody i pszczoły nie są w stanie rozpuścić skrystalizowanego w komórkach

miodu. Giną po prostu z pragnienia.

W skrajnych przypadkach pszczelarze niedysponujący wystarczającą liczbą zapasowych

plastrów skazani byli na poŜyczanie od przyjaciół ramek z odbudowaną woszczyną, aby

zazimować pszczoły na zapasach strawnych dla zimujących rodzin. Z uwagi na późne

wystąpienie spadzi w Polsce południowej i problemy z terminowym uzupełnieniem

zapasów zimowych naleŜy się liczyć ze znacznymi stratami w pogłowiu rodzin

pszczelich. Konsekwencją tego faktu będzie najprawdopodobniej zwiększone

zapotrzebowanie na pakiety, odkłady oraz matki pszczele.

Ten problem, znany większości polskich pszczelarzy prawie wyłącznie z literatury, stał

się udręką właścicieli pasiek korzystających z poŜytków spadziowych w Austrii,

Niemczech, Grecji i innych krajach zachodnich. Co rok u w miodzie spadziowym

pojawia się tam duŜa ilość miodu cementowego. Pszczelarze muszą dostosować

metody gospodarki pasiecznej do tego zjawiska, którego przyczyną jest melecytoza.

Melecytoza (melezytoza), zwana potocznie cukrem modrzewiowym, jest z chemicznego

punktu widzenia trójcukrem nieredukującym o wzorze sumarycznym C 18 H 32 O 16

2H 2 O, tzn. węglowodanem, wiąŜącym dodatkowo dwie cząsteczki wody. Przekłada się

to bezpośrednio na szybkość krystalizacji, gdyŜ krystalizować moŜe miód o

podwyŜszonej zawartości wody, czyli niedojrzały. Melecytoza wbrew swej zwyczajowej

nazwie występuje nie tylko w spadzi modrzewiowej, lecz równieŜ w sosnowej,

świerkowej i jodłowej, a czasami w spadzi drzew liściastych. Jej zawartość, wg róŜnych

źródeł, moŜe wynosić od 5 do 44%. Co ciekawe, badania z ostatnich lat wykazują brak

tego trójcukru w soku roślinnym. Oznacza to, Ŝe melecytoza jest najprawdopodobniej

syntetyzowana z cukrów prostych w organizmach owadów wytwarzających spadź

mszyc i pluskwiaków. Praktyczny aspekt tego problemu to znalezienie skutecznego

sposobu na odzyskanie zgromadzonego przez pszczoły miodu oraz uniknięcie strat

związanych ze zniszczeniem plastrów podczas miodobrania.

Najgorszą z moŜliwych opcji jest rozwiązanie

"siłowe"próba odwirowania plastrów ze

skrystalizowanym miodem. Kończy się to

nieodmiennie wyłamaniem plastrów bez

względu na rodzaj miodarki i wielkość jej

obrotów. MoŜna oczywiście zwilŜyć wodą

wyłamane fragmenty i podać pszczołom do

osuszenia w pobliŜu pasieczyska, lecz wiąŜe się

to z ryzykiem wywołania rabunków,

roznoszenia chorób i ze stratami w suszu,

którego zazwyczaj nigdy nie ma za wiele.

Inną, spotykaną w literaturze metodą postępowania jest zwilŜenie plastrów i

wystawienie ich poza terenem pasieczyska w celu wyrabowania ich przez pszczoły.

Odzyskujemy wówczas ramki z woszczyną, lecz prawie w całości tracimy zgromadzony

przez pszczoły miód spadziowy. Pszczoły nie są w stanie opróŜnić plastrów do końca,

więc rolą pszczelarza jest wytrzepanie pozostałości na rozłoŜone arkusze papieru, a

następnie, po rozpuszczeniu wodą, podanie ich do podkarmiaczek. WiąŜe się to jednak

Zdjęcie: Rafał Krawczyk, Janusz Pudełko

Wydarzenia

Jubileusz profesora

Jerzego Woyke

Apimondia 2009

Kamiańskie klimaty

W mojej pasiece

Zimowa pasieka

Drzewa i krzewy dla

naszej pasieki

Ul leŜak dla hobbysty,

cz. 1.

Moja metoda

zintegrowanej walki z

Varroa destructor

Pozyskujmy pierzgę

Kalejdoskop

Miody pitne, sycone

czy niesycone?

Z Pasieką w świat

4 000 000 kilo miodu

w 6 tygodni

Międzynarodowe

Kongresy

Pszczelarskie

Apimondii

Nauka w pasiece

Monitorowanie

mikroklimatu rodziny

pszczelej

system WMA, cz. 1.

Wszystko, co o

plastrze i wosku

pszczelim wiedzieć

naleŜy, cz. 4.

Pasieka poleca

Miód i produkty

pszczele dla zdrowia,

urody i podniebienia

Zdjęcie: Rafał Krawczyk, Janusz Pudełko

Z pasieki do kuchni

Ptysie, sernik z pianką

Historia

Saga rodu Kurpielów

http://www.pasieka.pszczoly.pl/index.php?s=vjufile&grkat=pasieczne_abecadlo&art...

2010-01-13

Czasopismo pszczelarskie PASIEKA - pszczelarstwo, pszczoły, ule, miód, informacje...

Page 2 of 2

Kącik dla dziadków

i wnuczków

O pszczole, kociczce

Kundzi i kocurku

Tetroniuszu

z dodatkowymi nakładami robocizny.

Wędrowni pszczelarze austriaccy, którzy spotykają się z problemem miodu

cementowego, często decydują się na przeniesienie pasieki w inne miejsce, aby nie

dopuścić do zalania plastrów miodem z melecytozą. Pszczelarzy prowadzących

gospodarkę stacjonarną nie stać jednak najczęściej na wywiezienie pszczół, zwłaszcza

gdy pasieka uloowana jest w duŜym kompleksie leśnym.

W pasiekach towarowych, jeŜeli juŜ nastąpi skrystalizowanie miodu w plastrach, naleŜy

postępować w następujący sposób. Wszystkie plastry, po odsklepieniu i stwierdzeniu

obecności miodu skrystalizowanego, układa się szczelnie warstwami w 200litrowych

beczkach przeznaczonych do przechowywania miodu. Następnie zalewa się je letnią

wodą tak, aby Ŝaden plaster nie wystawał ponad jej powierzchnię. Po 48 godzinach

ociekające wodą plastry trafiają do miodarki. Grad uderzających o ściany miodarki

grudek cukru świadczy o opróŜnianiu plastrów z jego resztek. Słodka woda z drobinami

skrystalizowanego miodu spadziowego trafia następnie do mieszalnika do syropu, gdzie

jest mieszana aŜ do całkowitego rozpuszczenia grudek. W wypadku niskiego stęŜenia

cukrów, co bardzo łatwo sprawdzić organoleptycznie, dodaje się syty lub cukru.

Następnie uzyskany w ten sposób syrop jest podawany do podkarmiaczek. Pszczoły

pobierają go bardzo chętnie, i co ciekawe, nie ulega on powtórnie tak szybkiej

krystalizacji. Syrop nie powinien jednak trafiać do rodzin pszczelich, które nadal

korzystają z poŜytku spadziowego, ze względu na moŜliwość jego powtórnej

krystalizacji wraz ze świeŜo znoszoną spadzią. JeŜeli pasieka znajduje się na obszarze

występowania spadzi, operację naleŜy wykonać po zakończeniu występowania poŜytku,

a w skrajnych przypadkach dopiero w kolejnym sezonie pszczelarskim.

PowyŜszą metodę pszczelarze mogą z powodzeniem wykorzystać do rozpuszczania

miodów z roślin krzyŜowych i miodu rzepakowego, które mają równieŜ tendencję do

wczesnej krystalizacji. Tu jednak zawsze pozostaje alternatywa podgrzania plastrów w

pracowni, komorach cieplnych lub suszarkach do pyłku, na który to zabieg melecytoza

jest odporna.

Miejmy nadzieję, Ŝe problemy z miodem zawierającym melecytozę nie będą się

pojawiały zbyt często. PoniewaŜ jednak nasadzenia modrzewi są ostatnio znaczne,

zarówno w lasach, jak i ogrodach przydomowych oraz pasach przydroŜnych, w

przyszłości moŜe to wpłynąć na zwiększenie ilości spadzi będącej zarodnikiem

krystalizacji miodu.

Pasieka 1/2003

Kącik kolekcjonera

Rzeźby i figurki z

motywami

pszczelarskimi

Marek Kolek

«« powrót

http://www.pasieka.pszczoly.pl/index.php?s=vjufile&grkat=pasieczne_abecadlo&art...

2010-01-13

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: