wykład 7.PDF

Podstawy Zarzdzania

Temat: STRUKTURYORGANIZACYJNE

Wvkad 7

1. Struktura jednostek organizacyjnych przedsibiorstwa

W miarpowikszania si przedsibiorstwa

ronie

liczba stanowisk roboczychi dziaw.

Wzrasta rwnie |iczba szczeb|j nadzoru. 7 arwnopracownicy,jak i kieiownicy coraz

bardziej oddalaj si od kocowych w1'rrikw realizowanych |.u.. w,"y..y p.uJo*,"y

powinni dokadnie znaelementy procesw produkcyjnych, ktie realizrrji n i"i,

przedsibiorstwa. Aby przedstawi struktui tych pwizan, op.u.o-u.1" si s"hemat

"ut"go

organlzacy1ny,

uwzgldniajcy pipodstawowych asp&tw strukfury organizacji.

1 . Podzia|pracy' Kadyprostokt odpowiada osobie lub komrce odpowiedzialnej

za dan

pracy organizacj

2. Kierownicy i podwladni. Linie cigeozna czajpodporzdkowanie

(kto komupodlega,1.

3. Rodzaj wykonywanej pracy. opisy prostoktw wskuzuj na roi:ne zadanialub obszary

odpow

iedzialnoc

i organizacji.

4' Grupowanie segmentw pracy' Cao schematuprzedstawia podzia dziaalnoscr

- organizacji, np.w ukadzie fucjonaln1m lub regionaln1.rn.

5. Szczeb|e zarzdzania. Schemat oejmuje ia hierarchi kierownicz. Wszyscy

pracownicy podporzdkowani

jednemu kierownikowi znajduj sinatpn samyn szzeb|u

(poziomie) zalzdzania, nieza|eni

odich miejscaw schemacie.

Schematyorganizacf ne majaswoje@(sianowi njg!!.adny obrazorganizacji.

nie

ujawniaj nleformalnych zwizkow i kanijBtin form*ji) i@ofuo;wata; otiesilc-,iopi",i

. wielko o,guni'u.ji, , zawieraj wieIe poy,tecznych

specjalizacji pracy. oszacowa

_^,

wskazwek), ktre czsto sprzedmiotem

'po' ,p".Juii,t* z "ao.su ,*,a^,u.

1.1. Formalna struktura organizacl,jna

-^ Wydziay produkcyjne mogby formalnie zorganizowane wg trzechpodstawowych

form

(f.un]<cji'.rpku

lub wyrobu) orazw postaci maciewej.

a) struktura wg funkcji _

TlPuj" w j9dnym dzialewszystkic h, ktrzy zajmujsi

jednym

rodzajem czynnoci lub kilkoma zb|ionymi cz}rnociami.

struktura ta -oz" .,"e

odrbne.dziay produkcji, marketingu i. sprzeiazy. Kierownik w takiej ,1.nu.".

. . odpowiada za sprzeda'

wszystkich wywarzanych przz firmwyrobw.

b) Struktura wg wyrobu (ub

rynku) skupia w jednejj.jn*t""

o."e;

wszystkich

zajmuj.9y.ch

si.produkcj i marketingiem *yro"tu (lub poke*nej ;i

;;;*,,

wszystkich pracujcych

* 'g-n regionie geograficznym

luL wszystkic

'i.i,n-',:

i.v. r' ,,

okrelonyn rodzajem klientw -1np

orgizacja ma odrbne zakady, s.oat.o*

chemicznych, czystoci

i kosmetykw)'

c) struktura macierzowa, *

!9..j .istniej jednoczente

dwa ukady.Stae wydztay

O"/2---.r-.str,

.z *

'a7'(

funkcjonalne odpowiadaj za efekty i pozim-zawodowy swoich jednostek, nu.ou,t ao

ra|izacji konketnych programw tworzy si doranie z",poi "uauni.o.''".'-.'Jt.u.u

nraclerzowa wystpuje w organizacjach znacznie ruad,ziej ni struttura ru*c.ionaa tut

. 2 ?,^,

wg wy.obw. Jednak niewiele przedsibiorstw

stosujewycznie

jedn z nich.

1.2.Formy struktury organizacyjnej

Strukturyprod.ukcyjne podobniejak.struktury zatzdzulia maj budow hierarchiczn.

-organizac11nych

Powstaj w efekcie eruoowanii funkcji .

obejmujcych procesy

informacy.no.de

cyz1l1ne.

l:od.ta* g-powania fu cji organtzacyjnych

intensyvvnosprzeinformacyjnych,

podobiestwo

fucj i.

fucji' itp.

Struktury produkcji i zarzdzanianie powstaj samodzielnie.Na strukturprodukcln

skadajsi uwaruntowania, ktre muszby uwzgldniane przy projektowaniustruktury

zarzdzania.oznacza to, e ksztatujc struktur zarzdzania,przesdzasi o strukturze

organizacf nej(czyli produkcyjno-administracyjnej)

Zgodno

kompetencji

faclrowychniezbdnyclrdo speniania

przedsibiorstwa.

Podstaw wzajemnychre|acji,uzalenierl,przebiegworganizacy1.nych

i przepyi;vw

j estpodziapracy.

Podziapracy zaleyod sposobugnrpowaniafunkcji w jednostkach zarzdzania.W

praktycenajczciej

informacfno-decyz)dnych

stosowanesnastujcekryteria grupowanta:

wg funkcji, czyLiw g zgodnoci

procedury,

wg produktw, klientw, rynkw, co odpowiadagnrpowaniuwg intensyr,vnoci

sprze

informacyjnych |unkcj

i zarzdzani

ktreodpowiadastrukturzeprodukcyjnej.

Z punktu widzenia potrzeb pektowania stnrkturyorganizacfnej najwazniejsz1mi

relacjarniszalenoci

wg proceswlubwyposazeniaprodukcyjnego,

organizacyjne,

ktreprzybieraj

formzalenoci

funkcjonalnych,

tzn

. informaclinych,

. doradczych,

. operac).Jnych,

. hierarchicznych,w1mikajz po dziauwadzynarozkazodawcz(stubow{

i regulacyjn.

2.Rodzajestrukturorganizacyjnych

hierarchicznych wyrnia si pi

nastrujcychrodzajwstnrkturorganizacyjnych'

1. Liniowe -

Ze wzg|duna sposbuksztahowania

zalenoci

to: dua koncentracja rnorodnych form

6isEi6fnych w zakresie stanowiskkierowniczych.Struktury takie wystpujw

zarzdzaniu,najczciej

ich cechy charaktelystyczne

pracw produkcji jednostkowej

przy niewielkiej pracochonrroci

{rzerrrie{lniczei\

z.-@!swe - funkcje zarzdzania,ze wzgldu na ograniczonliczb stanowisk

kierowniczych,realizujw nich wydzielone jednostki, ktre przygotowuj decyzje dla

stanowiskkierowniczych,kontroluj

ich wykonaniei peni

funkcje doradcze.W zakreste

niektrychfunkcji mogmieuprawnientadecyz11ne.

Powstajewtedystruktura

liniowo-

(na wiecie).

3. Funkcjonalne _ w strukturachtego typu nie respektuje si zasady jednoci

rozkazodawstwa, poza tym nie wystpujone nigdy w skali caegoprzedsibiorstwa.

Wyaniajsi wtedy,gdy kierownicy zatrudnieni na rnychstanowiskachkierowniczych

kierujrriezalenymiaspektamidziaatnoci

sztabowa,stanowicadominujce

rozwizaniestrukturalne

tej samej jednostki organizacyjnej

(takrol

jednostek produkcyjnych.

4. .Macierzowe _ to struktwy,w ktrychlespektujesi zasad

odgryvanp.dzia jakoci w stosunkudornych

jednoci

rozkazodawstwa.

---!.,

reguyw strukturachmacierzowych

istnieje podwjna za|no

hierarchiczna,ale mog

powstawa rwniestrukturytrjwyniarowe w syuacji, gdy wystuj Tone przeboje

koordyrowania wspracy jednostek organizacyjnych.Szczeglnie podatne na

wyksztacanie

sistrukturmacierzowychsobszaryfunkcine:

technicznego przygotowaniaprodukcji,

produkcji,

sorzedav'

1,4

S.Zespolowe czy|i tzw, struktury ogniw czcych. Jeeli podstawow1tnsposobem

koordynowaniatych fucji s dziaaniaregulacfne, to wynagaj one zespoowego

przygotowania i podjcia decyzjt przez kierownikw jednostek organizacfnych z nimi

powizanych. Utrwalerrie

takiej formy prowadzi douksztahowania

strukturyzespoowej.

Na rysunku zilustrowano

scharakteryzowane

powyej

sfukturyorganizacyjne.

Legenda:

- stanowiskakierownicze

. sranowiskai komrki doradcze(szrcbowe)

- stanowiskai komrki wykonawcze Qiniowe)

[

Rys. . Rodzaje strukhrorganizacyjnych:

a)liniowa, b) sztabowa,c) funkcjonalna,

d)macierzowa

[68, s.90]

Typy struktur i ich pogrupowanie(Bielski)

STRUKTURY

HIERARCHICZNE

STRUKTURY

PoREDNIE

STRUKTURY

ORGANICZNE

liniowa (przedmiotowa)

Dpvizjonalna

Zespow zadaniowych

Fucjonalna

macrerzowa

sieciowa

Sztabowo-liniowa

LINIOWA . opierasi na zasadzie jednoci kierownictwa,eksponuje

1' STRUKTURA

wizi subowe

orazpenyzakres uprawnie

i odpowiedzialnoci

kierownikwnawszystkich

szczeb|ach. Kady pracownik podlega tylko jednemu zwierzchnikowi, a kudy kierownik

odpowiadaza cao

zadan. Grupowanieelementwoparto na zasadzieprzedmiotowej.

przejrzystypodzia wadzy,uprawnie i odpowiedzialnoci;

Zn]ely

rea|izowanazasad'a

jednoci

kierownictwa.

Wady: wysokie wymagania posiadania wiedzy dla kierownikw, ograniczenie roli

specjalistw,odlego

hierarchicznaprzekazu informacji.

Zastosowanie:maeprzedsibiors|Wa

(rodzinne

, zakad

rzemielniczy),

rwnie wiksze jeli

dziaajw prostyn i stabilnyrn otoczeniu.

2. STRUKTURA LINIOWO-SZTABOWA

Istot jest uznanie koniecznoci jakociowego podziau pracy w zarzdzanil, przy

rwnoczesnym przestrzegani) zasada jednoci rozkazodawstwa.

Za|ety: jednoznacznie okrelonypodzia zada, uprawnie i odpowiedzialnoci,prostota i

przejrzysto

struktufy,szybkoprzekazywaniadecyzji' zachowanieautorytetukierownika.

Wady: ryzyko sporw midzy kierowrrikienri sztabem,ryzyko ignorowania sztabw przez

kierownikw liniowych, autonomizacja kornrek sztabowych, ryzyko znieksztacaniai

opnianiainformacji przez sztaby,

3. STRUKTURA FUNKCJONALNA

Podstaw wyonienia struktury fucjonalnej (wieloliniowej) jest podzia pracy W

zarzdzalil oraz specja|izacja stanowisk kierowniczych wg zakesw funkcji. W t1m

przypadku sprz'enia

hierarchiczn)-ryni.

Zalety:.zwikszeniestopniakompetencjifaclrowychkierownikw jako wynik specjalizacji.

Wady: - dwoisto

funkcyjne rriepokyr;vajsiz za|enociami

rozkazodawstwa,

. trudnociw jednoznacznym rozdzieleniufucji pomidzy stanowiskakierownicze,

-,,rozmycie'' odpowiedzialnoci

(wytik dwoistoci

rozkazodawstwa),

. tendencje do rozrastaniasi aparatuzarzdzania.

Jednostka organizacyjna _ zesp pracownikw wyposaonyw rodki pracy, zdolny do

samodzielnegodziaaa dla rcalizacji okelonegoprogramu.

Jednostka produkcyjna - to jednostka skadajcasi z jednego lub kilku stanorvisk

roboczych, wykonujcych ten sam lub inny procestechnologiczny.

Jednostka administracyjna - to jednostka zajmljca si wycznie sterowaniem

(zatzdzaniem, kierowaniem), obejmuje wydzielon cz procesu informacyjnego,

specjalizujesi w tym zakresie np. to jednostka zarzdu.

Jednostka administracyjno-produkcyjna - to jednostka produkcyjna, posiadajcawasny

ukadsterowania wraz z wyodrbnionyrrnkierowrrictwemw ukadziehierarchiczn},rnzakadu

lub przedsibiorstwa. Jednostka taka posiada spjnowwntrzn i samodzielno.W

stosunkudo otoczeniapotrzebujepomocy kierowniczej w przypadkachzagro'e

i zakcew

orodukcii.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: