80_81.pdf

M I N I P R O J E K T Y

RCD - Radio Controlled Dog

Zdalnie, i to

w dodatku przez radio,

sterowany pies! Tego

jeszcze nie by³o

w ¿adnym pimie dla

elektroników! Starsi

Czytelnicy pamiêtaj¹

jeszcze byæ mo¿e

elektroniczne ¿ó³wie,

budowane nie tylko jako

zabawki, ale tak¿e

w celu przeprowadzania

interesuj¹cych

eksperymentów ze

sztuczn¹ inteligencj¹.

No dobrze, mogê Was

uspokoiæ: nie mamy zamiaru

budowaæ sztucznego psa, ale

tylko prost¹ aparaturê umo¿-

liwiaj¹c¹ wydawanie naszym

ulubieñcom poleceñ z du¿ej

odleg³oci i to w sposób nie-

zauwa¿alny dla otoczenia.

Z pewnoci¹ wiêkszoæ

z Was wie, ¿e niektóre zwie-

rzêta przewy¿szaj¹ nas dos-

kona³oci¹ zmys³ów, widz¹

rzeczy dla nas niewidzialne,

czy te¿ s³ysz¹ nies³yszalne.

Ka¿dy pies, nawet zupe³nie

niepozorny kundelek, nie tyl-

ko jest w stanie wykryæ nie-

wyobra¿alnie s³abe zapachy,

ale tak¿e s³yszy dwiêki, któ-

rych ludzkie ucho nie jest

w stanie zarejestrowaæ (np.

dwiêki o czêstotliwoci po-

wy¿ej 16kHz). Prawdê mó-

wi¹c, nie bardzo wiem dla-

czego ewolucja wyposa¿y³a

psa w³anie w takie mo¿li-

woci.

Zjawisko odbierania przez

uszy psa dwiêków nies³y-

szalnych dla cz³owieka jest

znane od dawna i tak¿e od

dawna wykorzystywane do

kierowania poczynaniami tre-

sowanych psów. Gwizdki wy-

twarzaj¹ce ton nies³yszalny

dla cz³owieka, a odbierany

Rys. 1.

to strzy¿eniem uszami, ale za-

siêg nadajnika okaza³ siê zde-

cydowanie za ma³y. Nawet po

maksymalnym zwiêkszeniu

napiêcia zasilaj¹cego prze-

twornik ultradwiêkowy, nie

uda³o mi siê uzyskaæ zasiê-

gu wiêkszego ni¿ kilka met-

rów. Postanowi³em zatem

wykonaæ uk³ad sk³adaj¹cy

siê z dwóch czêci: prostego

nadajnika radiowego o ma-

³ych wymiarach i odbiorni-

ka, którego zadaniem by³o-

by odbieranie sygna³u emi-

towanego przez nadajnik

i wytwarzanie w tym sa-

mym momencie tonu o czês-

totliwoci nies³yszalnej dla

cz³owieka.

Do generowania czêstotli-

woci ponadakustycznej wy-

korzystany zosta³ tak¿e dob-

rze znany element: nie-

miertelny NE555, którego

czêstotliwoæ pracy okrelo-

na jest przez rezystancje R5

i R6 oraz pojemnoæ C4. Gdy-

bymy jednak do kluczowa-

nia tego generatora (wejcie

R) u¿yli sygna³u pobieranego

bezporednio z wyjcia od-

biornika Q2, to uk³ad z ca³¹

pewnoci¹ nie dzia³a³by pra-

wid³owo, reaguj¹c na ka¿dy

sygna³ nadawany na czêstot-

liwoci 430MHz. Dlatego te¿

zastosowa³em w uk³adzie

dwa dodatkowe elementy: ko-

der typu MC145026 i wspó³-

Rys. 2.

przez psa s¹ powszechnie sto-

sowane podczas tresury psów

policyjnych i u¿ywania ich

w akcjach operacyjnych.

Moim pierwotnym zamiarem

by³o wiêc zbudowanie prze-

nonego generatora ultra-

dwiêków, za pomoc¹ które-

go moglibymy wydawaæ po-

lecenia odpowiednio wytre-

sowanym kolegom Szarika.

Niestety, rezultaty testów wy-

konanych z prototypowym

uk³adem nie by³y zadowala-

j¹ce. Konsultanci, czyli zna-

jome psy reagowa³y wpraw-

dzie na tony wytwarzane

przez uk³ad i sygnalizowali

Opis dzia³ania

Schemat elektryczny

prezentowanego uk³adu

znajduje siê na rys. 1 . Jest

on tak prosty, ¿e nie wyma-

ga w zasadzie obszerniej-

szego komentarza. Do trans-

misji sygna³u radiowego

wykorzysta³em znane bar-

dzo dobrze Czytelnikom EP,

miniaturowe modu³y na-

dawcze i odbiorcze w³os-

kiej firmy Telecontrolli. Jest

to rozwi¹zanie najprostsze,

pozwalaj¹ce na unikniêcie

tak nie lubianego przez

wiêkszoæ elektroników

strojenia obwodów w.cz.

Rys. 3.

Elektronika Praktyczna 10/2000

M I N I P R O J E K T Y

pracuj¹cy z nim dekoder

MC145028.

Uk³ad nadajnika ( rys. 2 )

powinien byæ zasilany napiê-

ciem oko³o 12VDC, najlepiej

z bateryjki u¿ywanej w pilo-

tach do alarmów samochodo-

wych. Do zasilania odbiorni-

ka tak¿e wykorzystamy bate-

riê, ale o typie uzale¿nionym

od udwigu tresowanego

pieska. Jasne, ¿e mocuj¹c od-

biornik do obro¿y mastyfa

czy doga, bêdziemy mogli do

jego zasilania (nadajnika, nie

psa!) wykorzystaæ nawet czte-

ry baterie R6. Natomiast ma-

³y piesek z pewnoci¹ unie-

sie tylko miniaturow¹ bateriê

6V, która i tak starczy na wie-

le godzin zabawy.

pod uk³ad IC1 nie wolno sto-

sowaæ podstawki, a zastoso-

wanie tych elementów

w przypadku IC2 i IC3 jest

uzale¿nione od po¿¹danych

wymiarów odbiornika.

Z wartociami elementów,

takimi jak na schemacie czês-

totliwoæ generowana przez IC3

wynosi oko³o 14kHz, a wiêc

jest nies³yszalna dla wiêkszo-

ci ludzi. Jednak ze wzglêdu na

rozrzut parametrów kondensa-

torów i rezystorów mo¿e zajæ

koniecznoæ regulacji tej czês-

totliwoci, co mo¿emy uczyniæ

dobieraj¹c wartoci R5 i R6,

a nawet zastêpuj¹c R5 poten-

cjometrem monta¿owym. Nie

musimy nawet korzystaæ

z miernika czêstotliwoci: po

prostu podczas regulacji zwiêk-

szamy czêstotliwoæ do mo-

mentu, kiedy przestajemy co-

kolwiek s³yszeæ.

Na zakoñczenie pozostaje

mi tylko ¿yczyæ Wam mi³ej

zabawy z ulubionym psia-

kiem i imponowania znajo-

mym psem, który potrafi czy-

taæ nasze myli!

Zbigniew Raabe, AVT

zbigniew.raabe@ep.com.pl

WYKAZ ELEMENTÓW

Rezystory

R1: 20k

R6, R5: 47k

(ewentualnie

dobraæ)

Kondensatory

C1: 4,7nF

C2, C3: 22nF

C4: 1,5nF

C5: 10nF

C6: 100

F/16V

C7, C8: 100nF

Pó³przewodniki

IC1: MC145026

IC2: MC145028

IC3: NE555

Ró¿ne

Q1: nadajnik radiowy

430MHz RT1

Q2: odbiornik radiowy

430MHz RR4

Q3: przetwornik piezo

S1: przycisk microswitch

Obudowa od pilota do

alarmu samochodowego

KM-35

P³ytka drukowana wraz z kom-

pletemelementówjestdostêpna

wAVT-oznaczenie AVT-1288 .

Monta¿ i uruchomienie

Na rys. 3 jest widoczne

rozmieszczenie elementów na

p³ytkach obwodów drukowa-

nych wykonanych na lamina-

cie jednostronnym. Monta¿

wykonujemy w typowy spo-

sób, rozpoczynaj¹c od wluto-

wania w p³ytki rezystorów,

a koñcz¹c na nadajniku i od-

biorniku radiowym. Uwaga:

Wzoryp³ytekdrukowanychwfor-

maciePDFs¹dostêpnewInterne-

ciepodadresem: http://www.ep.-

com.pl/pcb.html oraz na p³ycie

CD-EP10/2000 w katalogu PCB .

Elektronika Praktyczna 10/2000

R2, R3: 10k

R4: 200k

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: