Psychologia lekarska dla studentów stomatologii

Katarzyna Warchoł - Biedermann

Tematy do dyskusji 

•     Na jakiego typu bóle narzekamy najczęściej?

•     Czy da się uniknąć bólu w codziennym życiu

•     Jak zdefiniowałbyś ból swoimi słowami?

Definicje bólu

•     Definicja 1

•     Ból to „nieprzyjemne doświadczenie zmysłowe lub emocjonalne związane z faktyczny lub potencjalnym uszkodzeniem tkanki lub opisywane w kategoriach takiego uszkodzenia. Ból ma zawsze charakter subiektywny.”

Definicje bólu

Definicja 2

Ból może być również definiowany jako “odczucie subiektywne i dokładnie takie jak to opisuje odczuwająca osoba”

Definicje bólu

Definicja 3

•     Ból to „nieprzyjemne odczucie, które odczuwamy jako dobiegające z określonego regionu ciała, zwykle wywołane przez procesy, które uszkadzają lub mogą uszkodzić tkanki”

Definicje bólu

•     Definicja 4

•     ‘‘Pojęcie abstrakcyjne, które odnosi się do osobistego, prywatnego odczucia lub zranienia, szkodliwy bodziec, który wskazuje na już obecne lub zbliżające się uszkodzenie tkanki; wzór impulsów, który oddziałuje mając na celu ochronę organizmu przed zranieniem” (Sternbeck)

Skutki bólu

•     Niezależnie od wybranej definicji ból, w szczególności przewlekły,  może wywoływać agresję, rozdrażnienie, depresję (literatura).

•     Pacjenci za  wszelką cenę chcą znieczulenia i nie informują dentysty o innych przyjmowanych lekach (błędy jatrogenne). 

Jakie taki widok wzbudza w tobie uczucia?

Dzieci chore na migrenę

Biopsychospołeczny model bólu  przewlekłego

•     Ból przewlekły ma wpływ na rodzinę pacjenta i całe jego życie.

Biopsychospołeczny model bólu dolnego odcinka pleców i niesprawności

Tolerancja a uzależnienie

•     Tolerancja polega na tym, że musimy przyjmować coraz większą ilość danego środka by wywołać pożądany efekt (leki, używki)

•     Uzależnienie wiąże się z tym, że nie potrafimy normalnie funkcjonować bez danej substancji (uzależnienie psychiczne i fizyczne). 

Ból przewlekły

•     Doświadczenie traumy psychologicznej lub przemocy negatywnie wpływa na osoby z bólem przewlekłym ponieważ mają one trudności z radzeniem sobie z bólem oraz nieskutecznie z nim walczą.

Ból przewlekły

•     Unikanie aktywności fizycznej i obawy przed nawrotem bólu to dwa ważne czynniki wpływające na osoby cierpiące na ból lędźwiowym / bólu krzyża lub pleców.

Ból przewlekły

•     Te dwa czynniki ograniczają powrót do aktywności fizycznej chociaż większość pacjentów była pewna, że aktywność fizyczna pomaga na występujący u nich ból niższego odcinka pleców (krzyża).

Ból przewlekły

•     Pacjenci i ich opiekunowie muszą otrzymać wystarczającą ilość informacji na temat tolerancji i uzależnień od leków. 

Ocena bólu

•     W niektórych przypadkach czysto biomedyczne nastawienie do bólu nie wystarcza

Ocena bólu

•     Kluczem do skutecznej kontroli jest porozumienie i współpraca między pacjentami a personelem. Do oceny bólu można wykorzystać proste narzędzia takie jak wzrokowa skala analogowa (visual analogue scale).

Ocena bólu

•     Tylko pacjent jest w stanie opisać intensywność bólu, lekarze, pielęgniarki czy fizjoterapeuci muszą zaakceptować to co mówią pacjenci i brać to za dobrą monetę. 

Ocena bólu

•     Do opisu bólu pacjent może użyć skali od 1 – 10

Tematy do dyskusji

•     Czy ból jest zawsze sygnałem procesów patologicznych, które mają miejsce?

•     Jakie mogą być skutki braku odczuwania bólu

Tematy do dyskusji

•     Rocznie ponad 4 miliardy USD wydaje się na leki przeciwbólowe bez recepty. Czy samolecznictwo to dobry sposób na unikniecie bólu?

•     Czy samolecznictwo jest niebezpieczne? Czy należy unikać łykania pigułek bez konsultacji lekarskiej?

Tematy do dyskusji

•     Jak nauczyć dzieci właściwego korzystania z leków przeciwbólowych? 

Język bólu

•     Ocena bólu zależy od właściwej komunikacji między osobą dokonującą oceny a jednostką, która doświadcza bólu.

•     To porozumienie jest możliwe dzięki istnieniu różnych metod służących do oceny bólu.

Język bólu

•     Język to narzędzie do komunikacji na temat bólu.

•     Pacjenci używają innych wyrażeń do opisu bólu zębów, bólu stawów czy bólu głowy.

”Czuję taką szpilę”

”tępy ból”

Określenia bolu

•     pulsujący, postrzał, rana, przypalający, intensywny, uderzenie, ostry, igły, wiercenie, cięty, skurcze, szczypanie

Język bólu

·            pacjenci hospitalizowani na oddziale chirurgii ból w dniu operacji opisywali najczęściej jako „silny, dokuczliwy, niewyobrażalnie silny, kłucie”.

·            pacjenci hospitalizowani na oddziale ortopedii ból w dniu operacji opisywali najczęściej jako „silny, pulsujący, dokuczliwy, ciągnący”.

Język bólu

•        pacjenci hospitalizowani na oddziale ginekologii ból w dniu operacji opisywali najczęściej jako „silny, pobolewania, ćmiący, szarpiący”.

•   ·            pacjenci hospitalizowani na oddziale laryngologii ból w dniu operacji opisywali najczęściej jako „silny, dokuczliwy, szarpiący, pobolewania”.

Język bólu

•     pacjenci hospitalizowani na oddziale neurochirurgii ból w dniu operacji opisywali najczęściej jako „drętwienia, zesztywniający, przeszywający, ciągnący”.

•   · pacjenci hospitalizowani na oddziale okulistyki ból w dniu operacji opisywali najczęściej jako „silny, szarpiący, ciągnący, pobolewania”.

Język bólu

•     Respondentów zapytano także jak oceniają ból w pierwszym dniu po zabiegu operacyjnym.

•     Ból opisywano najczęściej jako „ćmiący” – (19% ankietowanych, z czego 53% to kobiety, zaś 47% to mężczyźni).

•     W dalszej kolejności respondenci określali ból w pierwszym dniu po operacji jako

-      „dokuczliwy”

-      „pobolewania”

Język bólu

•     W pierwszym dniu po operacji kobiety określały ból najczęściej jako „pobolewania” (13 osób),).

•     ból „ciągnący” (12 osób) oraz ból „ćmiący, dokuczliwy” i „pulsujący”

•     mężczyźni opisywali ból jako „ćmiący”, „dokuczliwy” oraz jako ból „pulsujący” lub „rwanie”.

•      z:

•     SŁOWNIK BÓLU, CZYLI NAJCZĘŚCIEJ STOSOWANE OKREŚLENIA BÓLU
PO RÓŻNEGO RODZAJU ZABIEGACH OPERACYJNYCH (Przewoźnik, Kapała) (w druku)

Uśmierzanie bólu

•     Barierę psychologiczną (np. barierę mówienia o bólu można pokonać przy odpowiedniej kontroli bólu.  . 

Uśmierzanie bólu

•     Metody alternatywne mogą wpłynąć na uśmierzenie bólu tak aby można było ograniczyć stosowanie środków przeciwbólowych

•     Wielkie nadzieje wiąże się z metodą biofeedback

Uśmierzanie bólu

•     W życiu codziennym często stosujemy metody alternatywne (np. Szczypiemy się)

•     Przed wizytą u dentysty kobiety zakładają czasem klipsy, co ma znaczenie znieczul...