Panacea 5.pdf

Nr 4(5) październik 2003

cena 3 zł w tym 7% VAT

ISSN 1644-0358

INDEKS 378356

Nakład 6000 egz.

Fitoterapia w świetle

regulacji UE i Polski

- międzynarodowy Okrągły Stół

14 listopada w Gdańsku

Powstał Pomorski Oddział

Sekcji Fitoterapii PTL

Ekstrakty i preparaty

roślinne w dermatologii

Prof. dr hab. Tadeusz Wolski i współpracownicy

Kasztanowiec zwyczajny

(Aesculus hippocastanum)

Przewlekła niewydolność

żylna

Aesculus hippocastanum L

ISNN 1644-0358

Kwartalnik Centrum Fitoterapii w Gdańsku - poświęcony upowszechnianiu osiągnięć ziołolecznictwa

Fitoterapia

w świetle regulacji Unii Europejskiej i Polski

Międzynarodowe Forum przy Okrągłym Stole - Gdańsk, 14 XI 2003

P rogram F orum

10 45 - 11 15 Rejestracja i przedpołudniowa kawa

15 15 Sesja plenarna II

11 15 Sesja plenarna I

The Regulatory Status of Herbal Medicinal Products

- in light of upcoming directive on traditional herbal

medicines.

dr Hubertus Cranz (dyrektor generalny AESGP 7 , Bruksela)

Status roślinnego produktu leczniczego w świetle pol-

skich regulacji.

dr n. farm. Elżbieta Wojtasik (URPLWMiPB 1 , Warszawa)

15 45 Dyskusja:

Wymagania i rynek dla roślinnych

produktów leczniczych w Unii Europejskiej

i 10 krajach kandydujących

Moderator: prof. dr hab. Halina Strzelecka

Experiences In Herbal Drug Registration in France, Germa-

ny and UK.

dr Jeff Kaufman (dyrektor Yarra SA 2 , Francja)

12 15 Przerwa

12 45 Dyskusja:

Samoleczenie - możliwości i ograniczenia

Moderator: doc. dr hab. med. Ewa Widy-Tyszkiewicz

(AM Warszawa 3 )

Rola Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego.

prof. dr hab. Elżbieta Anuszewska (dyrektor NIZP 8 ,

Warszawa),

Rynek dla roślinnego produktu leczniczego

- aktualna sytuacja na pół roku przed akcesją.

dr Waldemar Zieliński,

Monitorowanie fitoterapii (opieka farmaceutyczna).

prof. dr hab. Barbara Filipek (UJ Kraków)

prof. dr hab. Zbigniew Janeczko (UJ Kraków 4 ),

Rola Instytutu Roślin i Przetworów Zielarskich w kształto-

waniu jakości leku roślinnego.

doc. dr hab. Przemysław Mrozikiewicz (dyrektor IRiPZ 9 ,

Poznań)

Szkolenie przeddyplomowe i podyplomowe dla farmaceutów.

prof. dr hab. Halina Strzelecka (AM Warszawa 5 )

Doświadczenia ze szkolenia lekarzy w zakresie fitoterapii.

prof. dr hab. Irena Matławska (AM Poznań 6 )

1. Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych

i Produktów Biobójczych.

2. Yarra, The European Self-Medication Specialists Group.

3. Katedra i Zakład Farmakologii Doświadczalnej AM Warszawa.

4. Uniwersytet Jagielloñski, Collegium Medicum.

5. Katedra i Zakład Farmakognozji AM Warszawa.

6. Katedra i Zakład Farmakognozji AM Poznań.

7. Association of the European Self-Medication

Industry.

8. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego.

9. Instytut Roślin i Przetworów Zielarskich.

Doświadczenia z działalności Centrum Fitoterapii

w Gdańsku.

lek. med. mgr farm. Jarosław Struczyński (CF Gdańsk)

13 45 Lunch

W NUMERZE

Fitoterapia w świetle regulacji UE

i Polski - międzynarodowy Okrągły Stół

14 listopada w Gdańsku

M ARIA P IASKOWSKA

str. 6

Kasztanowiec

zwyczajny

Uwagi o współczesnej fitoterapii

Ekstrakty i preparaty

roślinne w dermatologii

T ADEUSZ W OLSKI , T OMASZ B AJ , A GNIESZKA L UDWICZAK

str.

str. 12

Od wydawcy

SPIS TREŚCI

Podczas konferencji The Future of Herbal (Medicinal) Products and

Food Supplements , która odbyła się w dniach 7 -8 X 2003 w Brukseli,

prezes Herbal Medicinal Working Party, European Medicines Evaluation

Agency (London) dr Konstantin Keller omawiając rynek produktów zie-

larskich, ulokował Polskę na czwartym miejscu a perspektywicznie, po

akcesji, na drugiej pozycji w Europie.

Oznacza to, że mamy jeszcze znaczące możliwości, które powinny być

wykorzystane przy współudziale producentów, farmaceutów i lekarzy przy-

gotowanych do działalności w zakresie fitoterapii oraz poprzez rozwój

racjonalnego samoleczenia.

Jeżeli nie zwiększymy udziału roślinnych produktów leczniczych w rynku

leków dostępnych bez recepty (OTC), wolne pole zostanie konsekwentnie

zagospodarowane przez wiodące kraje Wspólnoty.

Rozpoczęły działalność nowe oddziały regionalne Sekcji Fitoterapii

Polskiego Towarzystwa Lekarskiego : Małopolski (Kraków), Mazowiecki

(Radom) i Pomorski (Gdańsk). Połączone wysiłki środowisk zaowocują za-

pewne silniejszą pozycją i większym wpływem Sekcji na formalno-prawne

rozstrzygnięcia dotyczące fitoterapii.

Specjalizacji w zakresie fitoterapii nie ma i w perspektywie najbliższych

lat nie będzie. Ministerstwo Zdrowia planuje tymczasem wydanie rozpo-

rządzenia w sprawie certyfikatów umiejętności przyznawanych lekarzom

na podstawie egzaminów państwowych.

Jubileuszowy X Sejmik Zielarski zorganizowany w Poznaniu przez Polski

Komitet Zielarski oraz Instytut Roślin i Przetworów Zielarskich był rekordo-

wy, zgromadził około 300 uczestników. Wykłady obejmowały szeroki zakres

tematów, m. in.: funkcjonalne powinowactwo leków i żywności, podobień-

stwa i różnice w ocenie leku roślinnego w krajach UE i na świecie.

W miarę zaawansowania prac nad unijną „dyrektywą ziołową” Urząd

Rejestracji precyzuje wytyczne dotyczące dostosowania dokumentacji do

wymagań akcesyjnych. Miejmy nadzieję, że nasza „procedura krajowa”

wzorem Niemiec, Francji i Włoch uwzględni oczywiste interesy zarówno

tzw. „podmiotów odpowiedzialnych” jak i beneficjentów ich pracy.

Listy ...................................................................... 4

Powstał Pomorski Oddział Sekcji Fitoterapii PTL .... 5

Fitoterapia w świetle regulacji Unii Europejskiej

i Polski – międzynarodowe forum w Gdańsku ......6 - 7

Nowości literatury fitoterapeutycznej ................... 8

Byliśmy na targach Expodiet 2003 w Lizbonie

X Sejmik Zielarski w Poznaniu ............................... 9

Monitoring i terapia w Centrum Fitoterapii ... 10 - 11

mgr farm. Maria Piaskowska

Rośliny lecznicze: Kasztanowiec zwyczajny ... 12 - 14

lek. med. mgr farm. Jarosław Struczyński

Problemy zdrowotne:

Przewlekła niewydolność żylna ......................16 - 19

prof. dr hab. Tadeusz Wolski, dr Tomasz Baj,

mgr Agnieszka Ludwiczak

Uwagi o współczesnej fitoterapii. Ekstrakty

i preparaty roślinne w dermatologii .............. 20 - 24

Poczet wielkich fitoterapeutów (5): Syreniusz ........ 25

mgr farm. Anna Sojka

Badania i oczyszczanie mikrobiologiczne surowców

zielarskich .................................................... 26 - 27

English Summary ................................................ 28

Biblioteka Panacei: Farmakopea Polska VI 2002 .. 29

Stanisław Dłużewski

Natura i literatura: Kasztanowiec ......................... 30

Maria Kurowska-Gwizdoń

Nauka i literatura: Wiersze, zielniki....................... 31

mgr farm. Tadeusz Pawełek

Starogard Gd. - Gdańsk, w październiku 2003

październik 2003

PANACEA

Listy

Szkodliwe „chińskie zioła”

Od Redakcji: Kupowane na bazarach „chińskie zioła”

czy „chińskie herbatki”, których skutki tak boleśnie od-

czuła koleżanka Pani Doktor, to nie są, niestety, „z chiń-

skich ziół ciągnione treści”, którymi zachwycał się młody

Adam Mickiewicz (tak poetycko nazwał herbatę...). Jakie

tam są „treści”, trudno powiedzieć. Opis na opakowaniu

może być mylący. W każdym przypadku potrzebna była-

by osobna analiza laboratoryjna. Prof. Halina Strzelecka,

podczas konferencji organizowanej przez Centrum Fitote-

rapii w Gdańsku („Fitoterapia – osiągnięcia i poszukiwa-

nia”, 14 XI 2002) podała przykład analizy laboratoryjnej

jednej z „herbatek”, podczas której stwierdzono obecność

syntetyków i innych substancji, których w opisie zawarto-

ści „ziół” nie było! Problem „chińskich ziół” spędza sen z

powiek polskim fitoterapeutom. To kwestia lepszej orga-

nizacji kontroli leków na rynku polskim.

Jestem lekarzem pediatrą, zainteresowanym otrzy-

mywaniem P ANACEI . Proszę także o pomoc w roz-

szyfrowaniu składu „chińskich ziół”, po których

moja koleżanka dwukrotnie wylądowała w szpitalu

z krwawieniem z przewodu pokarmowego. Stwier-

dzono ogromną anemię i zapalenie krwotoczne żo-

łądka. „Zioła nr 5: Coklebur Fruit, Chrysanthemum,

Magnolis Flower, Chinese Gentian Root” i „Zioła nr

15: Astragalus, Lumbricus, Rhuzoma Chuanxiong,

Saf Flower”. Stosowała po 30 tabletek na dobę i po

2 tygodniach szpital!

Z poważaniem lek. med. Teresa Rokita

Doświadczenie terapeutyczne

Zająłem się stosowaniem i dystrybucją preparatów

ziołowych i chłonę wszelkie aktualne informacje na

ten temat. P ANACEA zainteresowała mnie i spodzie-

wam się w niej znaleźć zarówno aktualności, jak też

problematykę związaną z poradnictwem [...].

Myślę, że trzeba wymieniać doświadczenia terapeu-

tyczne i słuchać opinii fachowców, także na tematy

niepopularne – jak na przykład na małą war-

tość niektórych metod czy stosowanych

preparatów. Ciekawe byłyby polemiki

na ten temat [...].

Artykuł prof. Ożarowskiego „W obronie

witamin” zrobił na mnie duże wraże-

nie. Współgra on z niedawno opubliko-

wanym w „The New York Times” (2 kwiet-

nia br.) artykułem dr. M. Ratha „Zdrowie dla

wszystkich do 2020 roku”. Autor dowodzi w nim

tezy, że preparatami witaminowymi, połączonymi

z mikroelementami, można by pokonać wiele współ-

czesnych chorób cywilizacyjnych. Przykładem może

być leczenie SARS-u dzienną dawką witaminy C czy

leczenie chorób nowotworowych przez zastosowanie

aminokwasów lizyny i proliny, połączonych z wita-

miną C i pewnymi mikroelementami.

Jak doczytuję się z wielu ostatnich publikacji, istnie-

ją obecnie dwa ścierające się nurty: pierwszy kreuje

metody naturalne, poleca witaminy i mikroele-

menty, drugi krytykuje te tendencje, prak-

tyki stosowania do żywności i diety wita-

min, szukając argumentów m.in. w wyni-

kach zakończonego w roku 2002 ekspe-

rymentu francuskiego czy wcześniejsze-

go fińskiego. Urabia się opinię publiczną

o szkodliwości witamin i mikroelementów,

deprecjonuje się metody naturalne [...]. Czy

nie wynika to także z interesów? [...].

Marian Nocoń, Katowice

Bezpłatna prenumerata PANACEI

Redakcja Panacei pragnie stworzyć krąg ludzi zainteresowanych problematyką ziołolecznictwa, wypo-

wiadających się na naszych łamach. Proponujemy szczególny rodzaj prenumeraty: otrzymacie Państwo

kolejne numery Panacei bezpłatnie (także bez potrzeby uiszczania porto) , po uprzednim listownym

lub telefonicznym zgłoszeniu. Mamy nadzieję, że w ten sposób stworzymy interesujące czytelnicze fo-

rum dla wszystkich, którym fitoterapia jest bliska i - podobnie jak my - chcą ją upowszechniać, dzieląc

się równocześnie swą wiedzą i doświadczeniami.

PANACEA. Kwartalnik Centrum Fitoterapii w Gdańsku, poświęcony upowszechnianiu profilaktyki i leczenia powszech-

nych schorzeń cywilizacyjnych - z zastosowaniem leków pochodzenia naturalnego. 80-888 Gdańsk, ul. Długie Po-

brzeże 28, tel. 0*58 305-1156. Wydawca: Innowacyjno-Wdrożeniowe Laboratorium Farmaceutyczne Labofarm, mgr

farm. Tadeusz Pawełek. Starogard Gd., ul. Lubichowska 176b. Adres korespondencyjny redakcji - Labofarm, jw. Re-

daktor Patrycja Pawełek-Andrearczyk. Kontakt z redakcją: patrycja@labofarm.com.pl; tel. 0*58-561-2008.

PANACEA październik 2003

Aktualności

Powstał Pomorski Oddział Sekcji Fitoterapii PTL

Polskim Towarzystwie Lekarskim. Siedzibą

Sekcji jest Poznań – Instytut Roślin i Przetworów

Zielarskich, przy ul. Libelta 27.

Celem Sekcji jest promocja fitoterapii w praktyce

lekarskiej, wspieranie badań naukowych w dzie-

dzinie fitoterapii oraz gromadzenie doświadczal-

nej wiedzy lekarskiej związanej ze stosowaniem

leków roślinnych w terapii. Sekcja współuczestni-

czy w edukacji fitoterapeutycznej, ze szczególnym

uwzględnieniem edukacji lekarzy i farmaceutów.

Stawia sobie za cel rzetelne informowanie opinii

publicznej o korzyściach i ograniczeniach stoso-

wania leków roślinnych.

Członkami zwyczajnymi Sekcji mogą być nie tyl-

ko lekarze czy farmaceuci, co naturalne, lecz także

„osoby fizyczne, które poprzez inną działalność są

szczególnie związane z fitoterapią”. Jest to szansa

dla wielu entuzjastów ziołolecznictwa, którzy po-

siadają imponującą wiedzę w tej dziedzinie, choć

nie mają wykształcenia medycznego czy farma-

ceutycznego.

Sekcja działa m.in. poprzez Radę Naukową, która

opiniuje zadania naukowe i edukacyjne, podejmo-

wane przez Sekcję.

9-osobowy Zarząd Główny ma prawo powoły-

wać oddziały regionalne Sekcji, co jednak zależy

od inicjatywy członków Sekcji na danym terenie.

Takiej inicjatywy nie brakuje w Gdańsku. Dodat-

kowo ożywia ją działalność gdańskiego Centrum

Fitoterapii.

Już 28 marca odbyło się w Centrum Fitoterapii

spotkanie przygotowawcze przed powołaniem Po-

morskiego Oddziału Sekcji Fitoterapii PTL. Wów-

czas nie doszło jeszcze do formalnego zawiązania

struktury, ale całą rzecz przedyskutowano i oto po

7 miesiącach Oddział na Pomorzu

zainaugurował swą działalność.

Stało się to 16 października, w sie-

dzibie Centrum Fitoterapii. Obec-

ni byli m.in.: prof. dr hab. Rena-

ta Ochocka, prof. dr hab. Bogdan

Kędzia, prof. Feliks Gajewski, prof.

dr hab. Wojciech Cisowski, dr Mi-

rosława Krauze-Baranowska, dr

Piotr Migas, wielu lekarzy medy-

cyny i farmaceutów oraz gospoda-

rze spotkania z właścicielem Cen-

trum Fitoterapii w Gdańsku, mgr.

farm. Tadeuszem Pawełkiem.

Tego dnia mijała 25 rocznica pon-

tyfikatu Jana Pawła II. Na dodatek

spotkanie rozpoczynało się około

17, czyli dokładnie w porze wybo-

ru sprzed ćwierćwiecza. Nie moż-

na było przejść nad tym do porząd-

ku dziennego, dlatego na samym

początku przypomniano papieski

jubileusz, a wszyscy obecni otrzy-

mali egzemplarz książki „Czas

oczekiwania - dar spotkania”, któ-

ra dokumentuje szereg spotkań i

imprez kulturalnych, poprzedza-

jących pielgrzymkę Papieża na

Pomorze w roku 1999. Odbyły się

one w ramach programu „W ocze-

kiwaniu”, organizowanego przez

Labofarm.

Profesor dr hab. Bogdan Kędzia,

sekretarz Zarządu Głównego Sek-

cji Fitoterapii, przeczytał list pre-

zesa Sekcji, prof. zw. dr. hab. med.

Jerzego Alkiewicza, który przeka-

zał przewodniczącemu Oddziału

Pomorskiego, mgr. farm. Tadeuszowi Pawełkowi,

gratulacje z okazji powołania Oddziału na Pomo-

rzu. Profesor dr hab. Renata Ochocka, wiceprze-

wodnicząca Oddziału ds. naukowo-szkolenio-

wych, przedstawiła statut i dotychczasowe, po-

zytywne ustalenia Zarządu Głównego w sprawie

Oddziału Pomorskiego.

Oddział w Radomiu

Z przyjemnością informujemy, że 23 paździer-

nika odbyło się inauguracyjne spotkanie Od-

działu Mazowieckiego Sekcji Fitoterapii PTL z

siedzibą w Radomiu. Pracami Oddziału kieru-

je dr Jadwiga Panek-Lenartowicz . O działalno-

ści Oddziału będziemy informować na łamach

P ANACEI .

DOKOŃCZENIE

NA STR. 25

październik 2003

PANACEA 5

O d lat działa w kraju Sekcja Fitoterapii przy

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: