ściągi.doc

Ustalenie oj.

-domniemanie poch. dz. od męża matki

-uznanie dz. przez oj.

-sądowne ustalenie oj.

OJCOSTWO określa się jako istnienie pomiędzy dorosłym mężczyzną a określonym dz. więzi pokrewieństwa, charakteryzującej stosunek między oj. a dz.

Należy odróżnić oj. biologiczne i prawne

Domniemanie oj. przez pochodzenie dz. od męża jego matki jest zasadniczym sposobem ustalenia oj. dz.

Jeżeli dz. ur. się w czasie trwania małż. lub przed upływem 300 dni od jego ustania lub unieważnienia, domniemywa się że pochodzi od męża ma. Jeżeli matka w terminie 300 dni zawarła drugi związek małż. to domniemywa się że pochodzi od męża

Domniemania mogą być obalone na skutek powództwa o zaprzecz. oj.

Zaprzeczenie ojcostwa (przesłanki)– urodzenie dz. po 180 dniach od zawarcia małż. a przed 300 dniem od jego ustania lub unieważnienia – obalenie może nastąpić przez wykazanie niepodobieństwa, żeby mąż mógł być oj. dz.

– jeżeli mąż oświadczy że nie jest oj. dz. gdy dz. ur. się przed upływem 180 dnia od zawarcia małż. Jeżeli mąż obcował z matką nie dawniej niż 300 a nie później niż 181 dniu przed ur. dz. lub wiedział o ciąży zawierając małż. obalenie może nastąpić tylko gdy zachodzi niepodobieństwo.

Prawo do powództwa o zaprzeczenie oj. ma:

- domniemany oj. dz.

– matka, do 6 mc po ur.

- dz., po dojściu do pełnoletności w ciągu 3 lat

– prokurator, bez ograniczeń

Mąż może wyt. powództwo o zaprzecz. oj. przeciwko matce i dziecku lub dziecku jeśli matka nie żyje

Matka może wyt. powództwo o zap. oj. swojego męża przeciwko swojego męża) mężowi i dz. lub dz. ...

Dz. – mężowi swojej matki i matce lub mężowi jeśli. m nie żyje Jeżeli mąż matki nie żyje

- przeciwko kuratorowi ustal. przez sąd opie.

Obalenie domniemania oj. może nastąpić tylko przez wskazanie niepodobieństwa żeby mąż matki mógł być ojcem dz.

Zaprzeczenie oj. nie jest dopuszczalne po śmierci dz.

Skutki zaprzeczenia ojcostwa:

- Ustanie władzy rodzicielsk. – ustanie obow. alimentacyjn.

- dz. nosi nazw. matki pańeń.

Podstawa ustalenia oj. – domniemani oj. od męża jego matki – uznanie dz. przez oj.

- sądowne ustalenie oj.

Uznanie oj. to dobrowolny akt woli (oświadczenie) mężczyz. przed kierownikiem USC

Skuteczność uznania dz. zleży od: - znana matka (macierzyństwo ustalone) – brak ustalenia oj. innego mężczyzny – dziecko żyje – zgoda dz. jeśli pełnoletnie – zgoda matki gdy niepełnoletnie – uznający dz. nie może być ubezwłasnowolniony

Uznanie dz. może nastąpić przed kier. USC lub sądem opiekuńczym –przed konsulem lub os. wyzna. do wyk. funkcji konsula –w razie niebezpieczeństwa grożącego oj. lub dz. przed notarjuszem

Skutki uznania dz. oj. przysługuje władz. rodzi.

–dz. nosi nazw. oj. – wzajemne prawo dziedziczenia –powstaje obowiązek alimentacyjny

Ustalenia oj. może żądać dz., jego matka, domniemany oj. dz. – oj. i mat. Nie mogą po osiągnięciu pełno. dz.

Małżeństwo jest usankcjonowanym prawnie, indywidualnym, naturalnym, duchowym i cielesnym, z założenia trwałym związkiem K i M

Tworzy ono podstawę stanu cywilnego dz.

Zezwala na wspóln dok. czyn.

prawno rodzi. – przysposobienie – wspólna odpowiedzialność podatkowa, za długi małż. oraz zakaz zawierania związku z inną os.

Zawarcie małż następuje gdy M i K jednocześnie obecni złożą przed kier. USC oświadczenie że wstępują ze sobą w związek małż. Nie może być zawarte przed 1 mc złożenia kier. USC pisemnego zapewnienia że nie wiedzą o istni. okoliczności wyłączających zawarcie tego ZM.

Oświadczenie woli powinno być zawarte publicznie i w obecności 2 świadków przed kier. USC

Kier. USC zapytuje czy zamierzają zawrzeć ze sobą ZM. a gdy odpowiadają twierdząco wzywa do złożenia oświadcz. o wstąpieniu w ZM. oraz  w sprawie nazwisk małżonków i ich dz. 

Każda os. Składa oświadcz. poważając za kier. USC treść lub odczytując na głos, osoba niema podpisuje akt małż. Kier. USC ogłasza że w skutek zgodnych ośw. obu stron małż zostaje zawarte

Konkordat – gdy M i K zawierają ZM. Podlegający prawu wewnętrznemu kościoła albo innego związku wyznaniowego w obecności duchownego jednocześnie ośw. wolę zawarcia ZM. podlegającemu prawu polskiemu i kier. USC sporządzi akt małżeński. Małż. zostaje zawarte w momencie złożenia ośw. Tak można zawrzeć ZM. jeżeli ratyfikowana umowa miedzy narodowa lub ustawa regulująca stosunki między państwem a koś. lub innym zw. wyznaniowym przewiduje możliwość wywołania przez ZM. podlegający prawu wewnętrznemu koś. Albo innego zw. wyznaniowem takich skutków jakie pociąga za sobą zawarcie małż. przed kier. USC. Duchowny nie może przyjąć oświadczeń bez uprzedniego przedstawienia mu zaświadczenia stwierdzającego brak okol. wyłączających zaw. ZM sporządzonego przez kier. USC takie zaświadczenie zawiera treść i datę złożonych przed nim ośw. w sprawie nazwisk małż. i ich dz. Wydane zaświadcz. traci moc po 3 mc. Duchowny sporządza zaświadcz. Że oświadczenia zostały złożone w jego obecności podpisują duchowny, małż., i 2 świadków obecnych przy złożonych oświad. Duchowny przekazuje zaświadcz. Do USC przed upływem 5 dni od zawarcia ZM Może je dostarczyć osobiście lub przez nadanie przesyłki poleconej w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego. Jeżeli zachowanie tego terminu nie jest możliwe z powodu sił wyższych, bieg terminu ulega zawieszeni przez czas trwania przeszkody.

Sąd może zezwolić żeby oświadcz. było zawarte przez pełnomocnika Pełnomocnictwo udziela się pisemnie z podpisem urzędowo poświadczony, wymienić osobą z którą zawarte ma być małż.

Za granicą można ZM zawrzeć przed polskim konsulem lub osobą wyznaczoną do wyko. funkcji kon.

Brak przeszkód małż. –różnica płci – osoba mająca odpowiedni wiek

- sąd może zezwolić na zaw. ZM K mającej 16 lat jeśli zawarcie małż. będzie zgodne z dobrem założonej rodziny

– nie można os. ubezwłasnowolnionej całkowicie – nie można os. z chorobą psych. lub niedorozwojem umysłowy –brak istnienia innego ZM –nie można podczas istnienia węzła małż. w razie orzeczenia separacji –nie mogą przysposabiający z przysposobioną – nie mogą krewni w lini prostej, rodzeństwo ani powinowaci w lini prostej- brak wady oświadczenia woli (podstęp, groźba, błąd)

Unieważnienie małż. przesłanki – z powodu przypisanego wieku (zawartego przez mężczyznę który nie ukończył 18 lat oraz K która nie ukończyła 16 lat lub zawarła małżeństwo po 16 a przed 18 bez zezwolenia ) może żądać każdy z małżonków (nie można unieważnić jeżeli małż. osiągnął wiek przed wytoczeniem powództwa lub K zaszła w ciąże) – z powodu ubezwłasnowolni  każdy z małż. (nie można unieważnić gdy zostało uchylone) –z powodu choroby psychicznej lub niedorozwoju umysłowego może każdy z małż. (nie można po ustaniu chor. psych) – z powodu pozostawania przez jednego z małż. w poprzednim związku, może żądać każdy kto ma w tym interes prawny –jeżeli zostało złożone przez os. która z jakichkolwiek powodów znajdowała się w stanie wyłączającym świadome wyrażenie woli – jeżeli zostało złożone pod wpływem błędu co do tożsamości drugiej os. – zostało złożone pod wpływem bezprawnej groźby drugiej strony lub os. 3 – może żądać małż który złożył ośw. dotknięte wadą

Obowiązki małż. –wspólne pożycie w 3 płaszczyznach: duchowej, fizycznej i gospodarczej – wzajemna pomoc – wierność – zaspokojenie potrzeb rodziny

Istotne sprawy rodzinne – małżonkowie rozczytają o nich wspólnie – miejsce zamieszkania – sposób korzystania ze wspólnego mieszkania – sprawy z korzystania ze wspólnych rzeczy w mieszkaniu i rzeczy osobistych

Władza rodzicielska obejmuje w szczególności: - pieczę nad majątkiem dz – pieczę nad osobą dz – wychowanie dz – reprezentowanie dz

Władza rodzicielska obejmuje w szczególności: - obowiązek i prawa rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowywania dziecka.

Rodziców określa się w świetle prawa jako przedstawicieli ustawowych, to samo dotyczy opiekuna prawnego stanowiącego pieczę nad małoletnim.

Władza rodzicielska kompleks wzajemnie ze sobą sprężonych praw i obow. rodziców w stosunku do os i majątku dz i zespół praw i obow rodziców względem małoletniego dz. mających na celu zapewnienie mu należytej pieczy i strzeżenie jego interesów.

Przedstawiciel ustawowy dz. rodzic lub opiekun prawny. Władza ustaje z chwilą uzyskania pełnoletności.

Komu przysługuje W R – obojgu rodz. – jeśli dz ur się poza małż. przysługuje matce a oj. po ustaleniu oj. lub uznaniu dz. – w przypadku ustalenia sądownego oj. sąd może władze przyznać bądź nie w wyroku ustalającym oj. – gdy jedno z rodz. nie żyje lub nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych, gdy jedno zostało pozbawione W R lub uległa zawieszeniu to W R przysługuje drugiemu – w przypadku nie ustalenia oj. albo ustalenia bez przyznania oj. W R to przysługuje matce – jeśli jedno z rodziców nie żyje a drugie jest ubezwłasnowolnione W R przysługuje opiekunowi – jeżeli żadnemu z rodz. W R nie przysługuje albo są nie znani to W R przysługuje opiekunowi

Ustanie W R : -śmierć – zaprzeczenie ojcostwa – uzyskanie przez dziecko pełnoletności

Rodzice pozbawieni praw rodzicielskich  - płacą alimenty, dziedziczą po dzieciach i mają prawo do odwiedzin

O istotnych sprawach rodzice są zobowiązani rozstrzygać wspólnie, zarówno gdy są małżeństwem jak i gdy ich wspólne pożycie małżeńskie nie istnieje, jak również gdy ich wspólne pożycie istnieje bez małż.

Sprawy istotne dz. – wybór imienia –określenie miejsca pobytu – wybór szkoły i zawodu – decyzja o wyjeździe za granice – decyzja co do sposobu leczenia dz. – w przypadku braku porozumienia o istotnych sprawach dz. decyduje sąd.

Sąd opiekuńczy może – ograniczyć W R gdy dobro dz jest zagrożone (w związku z nie zawarciem małż. lub gdy rodzice żyją w rozłączeniu, całkowite ubezwłasnowolnienie dziecka (ograniczenie nadzur kuratorski, uzyskiwanie zezwoleń), w związku z zagrożeniem dobra dz.)   – zawiesić W R  jeśli w skutek przemijającej przeszkody rodzice nie mogą jej wykonywać (długi okres i przejściowy, najczęściej w przypadku aresztowania, choroby psychicznej)– pozbawić W R gdy dobro dz nie da się zabezpieczyć przy wykorzystaniu innych środków (istnieje trwała przeszkoda w wykonywaniu WR (nieuleczalna choroba psychiczna, zaginięcie, skazanie na długie więzienie), rodzice nadużywają WR (karcenie zagrażające fizycznie i psychicznie, zmuszanie do pracy, skłanianie prostytucji, prowadzenie niemoralne), rodzice w sposób rażący zaniedbują obowiązki względem dz (głodne dz., pijaństwo, prostytucja, nie wywiązują się z obowiązku alimentacyjnego), pomimo udzielanej pomocy z zewnątrz rodzice trwale nie interesują się dz.

Rozwód Pozytywne przesłanki rozwodu – zupełny i trwały rozkład pożycia małżonków.

Rozkład pożycia małżeńskiego – zerwanie trzech więzi: Duchowej Fizycznej, Gospodarczej

Przyczyny zawinione rozkładu pożycia: Groźba, Nieetyczne postępowanie, Nieróbstwo, Odmowa współżycia płciowego,

Odmowa wzajemnej pomocy,

Opuszczenie małżonka, Pijaństwo małżonka, Agresja,

Zaniedbywanie rodziny, Niewierność, Zły stosunek do rodziny współmałżonka (również często do dzieci z poprzedniego związku,)

Niezawinione przyczyny rozpadu pożycia: Choroba fizyczna i psychiczna, Impotencja, Różnica charakterów, Bezpłodność, Niewłaściwe zachowanie rodziny współmałżonka, Różnica światopoglądów, religii, Różnica wieku, Wady oświadczenia woli

Te 5 ostatnich punktów mogą być również uznane za zawinione

O rozwodzie orzeka sąd okręgowy:

Z orzeczeniem o winie obu małżonków

Z orzeczeniem o wyłącznej winie jednego małżonka

Bez orzekania o Winie

Sąd przy rozwodzie orzeka o:

Winie, Alimentach

O kontaktach (na życzenie stron)

O władzy rodzicielskiej

SEPARACJA

Różni się tym od rozwodu, że w każdej chwili mogą wnieść o rozwód. Skutki majątkowe, rodzicielskie są podobne jak przy rozwodzie.

Obowiązek alimentacyjny

-Rodzice są zobowiązani względem dziecka małoletniego, które nie jest w stanie utrzymać się samo -Alimenty od dziadków

-Rodzice mogą żądać alimentów od dziecka -Jeżeli nie ma rodziców, a jest pełnoletnie rodzeństwo to można pozwać rodzeństwo o alimenty

Wysokość alimentów jest ustalana na podstawie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego

Możliwości zarobkowe i majątkowe to nie tylko zarobki i dochody uzyskiwane faktycznie, lecz te majątki i te dochody, które osoba ta może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu wszelkich starań i przestrzeganiu zasad prawidłowej gospodarki oraz stosownie do swoich sił umysłowych i fizycznych.

przesłanki przysposobienia: -przysposobić można tylko osobę, która w dniu złożenia wniosku jest małoletnia, -przysposobienie musi nieść za sobą dobro dziecka, -przysposabiający musi mieć pełną zdolność do czynności prawnych, - między przysposabiającym a przysposabianym musi istnieć odpowiednia różnica wieku.

Przysposobienie – można osobę małoletnią i tylko dla jej dobra.

2 Przesłanki: -Najważniejszą przesłanką przysposobienie jest dobro małoletniego (wywiad w sprawie tej przeprowadza sąd opiekuńczy, ma on na względzie nie tylko dobro materialne, patrzy również na należyte wychowanie itp.) - Małoletniość przysposabianego i odpowiednia roznieca wieku (min 15 lat)

Przysposobiony – małoletnie dziecko

Przysposabiający – osoba adoptująca

Skutki przysposobienia: -przysposabiającemu przysługuje władza rodzicielska. Powstaje pomiędzy nimi taki stosunek jak pomiędzy rodzicami a dziećmi

Ciąg dalszy przysposobienia

Zgoda osób: -Zgoda rodziców (jeżeli nie są oni pozbawieni władzy rodzicielskiej) lub opiekuna prawnego. Nie potrzebna zgoda gdy są nie znani albo porozumienie napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody. Zgoda rodziców nie może być wyrażana wcześniej niż 6 tyg. po ur dz. ( zgoda blankietowa in blanko) -Zgoda dziecka (jeśli ma ukończone 13 lat - Jeżeli jedno z małżonków przysposabia to zgoda drugiego, chyba że on nie ma zdolności do czynności prawnych lub porozumienie się z nim napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody

Przysposobienie zupełne (przy zostawieniu dziecka w szpitalu)

Wymagana jest zgoda blankietowa, zgoda ta nie może być wyrażona wcześniej niż po upływie 6-ciu tygodni od urodzenia dziecka.

Zgoda blankietowa – zgoda rodziców złożona przed sądem opiekuńczym na przysposobienie ich dziecka w przyszłości bez wskazania osoby przysposabiającej (In blanko). Zgodę tę mogą rodzice odwołać, jednak nie później niż jak się już rozpocznie procedura przysposobienia (czyli do wszczęcia postępowania). W przypadku in blanko rodzice nie mogą brać udziału w procesie przysposabiającego.

Rodzaje przysposobienia:

Przysposobienie zupełne (pełne - nieodwołalne, całkowite) – tylko wówczas, gdy jest zgoda In blanko. Charakteryzuje się tym że: -Nie można go rozwiązać -Nie można uznać dziecka, ani dochodzić o ustalenie ojcostwa po przysposobieniu -Dokonuje się pewnych wpisów do aktu urodzenia (zupełnie nowy akt urodzenia w którym jako rodziców podaje się przysposabiających, na starym zaś, na marginesie zapisuje się wzmiankę o przysposobieniu) – traci stare nazwisko – dziedziczy po nowych rodzicach – ustaje stosunek prawny z biologicznymi rodzicami i dotychczasowymi krewnymi

Przysposobienie pełne – odwołalne– wywiera skutki w stosunku do stron i ich rodzin, skutki te są następujące: -Pomiędzy przysposabiającym a przysposobionym powstaje stosunek prawny pokrewieństwa -W stosunku do krewnych przysposabiających, przysposobiony nabywa takie same prawa i obowiązki jakie ma naturalne dziecko i odwrotnie -Ustają wynikające z pokrewieństwa prawa i obowiązki przysposobionego względem jego rodziców i ich krewnych -Ustaje dotychczasowa władza rodzicielska, która przenosi się na przysposabiającego -Dziecko otrzymuje nazwisko przysposabiającego -Sąd może zmienić imiona dziecka jeśli nie ukończyło ono 13-stu lat bez jego zgody -Na jego skutek nie przekreśla się pochodzenia, nie zmienia się aktu urodzenia, tylko na marginesie czyni się o nich wzmiankę

Przysposobienie niepełne -Stanowi wyjątek od modelu powszechnego przysposobienia -Różni się znacznie (art. 124)

Skutki: -Prawny stosunek pokrewieństwa pomiędzy przysposabiającym a przysposobionym, jednakże i w tym przypadku skutki rozciągają się na zstępnych (dzieci przysposobionego są wnukami) -Nie rozciąga się na rodzinę przysposabiającego (tj. na jego własne dzieci, bądź później przysposobionych) -Skutki biologicznego pokrewieństwa nie ulegają całkowitemu ograniczeniu (nie wygasa obowiązek alimentacyjny, rodzice przysposobionego nie dziedziczą, a w ich miejsce wchodzi przysposabiający, w pozostałym zakresie dziedziczenie nie ulega zmianie) -W odniesieniu do władzy rodzicielskiej – przechodzi na przysposabiających (zmiana nazwiska może być)

Porządek dziedziczenia – małżonek i dzieci, następnie rodzice i rodzeństwo

Powinowactwo – są to krewni męża względem krewnych żony i odwrotnie. W jakim stopniu zachodzi pokrewieństwo jednego z małżonków, w tym że stopniu jest dla drugiego powinowactwem.

Ustanie przysposobienia: -Wygaśnięcie z mocy prawa (w wypadku ustalenia ojcostwa) -Z ważnych powodów zarówno przysposobiony, jak i przysposabiający mogą żądać rozwiązania stosunku przysposobienia przez sąd. Rozwiązanie stosunku przysposobienia nie jest dopuszczalne, jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro małoletniego dziecka. Orzekając rozwiązanie stosunku przysposobienia sąd może, stosownie do okoliczności, utrzymać w mocy wynikające z niego obowiązki alimentacyjne.

Pokrewieństwo – wynik węzła krwi łączącego określone osoby. Rozróżnia się linie i stopnie pokrewieństwa.

Linie pokrewieństwa:

pokrewieństwo w linii prostej – osoby, które pochodzą jedna od drugiej. Pokrewieństwo w tej linii obejmuje przodków i ich zstępnych* np. dziadek, ojciec, syn, wnuk

pokrewieństwo w linii bocznej – osoby mające co najmniej jednego wspólnego przodka (członka rodziny), ale od siebie nie pochodzącego, np. rodzeństwo (przyrodnie i rodzone)

* - zstępni – idą w dół, czyli dziadek, ojciec, syn, wnuk

- wstępni – idą w górę, czyli wnuk, syn, ojciec, dziadek

Stopnie pokrewieństwa ustala się wg ilości urodzeń, np. matka i syn są krewnymi w linii prostej pierwszego stopnia, natomiast dziecko syna, czyli wnuk – w linii prostej drugiego stopnia (wnuk dla dziadka).

W linii bocznej najbliższym stopniem pokrewieństwa jest stopień drugi (np. rodzeństwo przyrodnie i rodzone)

Małżeński ustrój majątkowy określa sytuację prawną małżonka względem majątku współmałżonka. Może być:

1. Wspólnością ustawową /majątkową

2. Umowną wspólnością majątkową:

- Rozszerzoną wspólnością majątkową

- Ograniczoną wspólnością majątkową

3. Rozdzielnością majątkowa, która może nastąpić na skutek:

-Zniesienia wspólności przez sąd

-Umowy

- Z mocy ubezwłasnowolnienia małżonka

Rozdzielność majątkowa może być przymusowa lub umowna

Wierzytelność – kwota, która jeszcze nie została wypłacona dla małżonka lub na konto.

Majątek wspólny:

1) pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków,

2) dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków,

3) środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków.

Majątek osobisty :

1) przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej,

2) przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił,

3) prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom,

4) przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków,

5) prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie,

6) przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub części...