G. Bachelard: Poetyka skrzydeł
- udział w idei piękna determinuje ukierunkowanie obrazów;
- poetyka lotu: w ptaku piękny jest lot;
- s. 183 świat widzialny istnieje po to, by zdobyć piękno snów;
- s. 184 nadmierne sprecyzowanie obrazu poetyckiego daje efekt komiczny. Ujmując zaś nieco precyzji obrazowi pospolitemu i śmiesznemu można wywołać wzruszenie poetyckie;
- lot – wspomnienie snów, tęsknota za łaskami Boga. Skrzydło – znak doskonałości;
- lot daje poczucie młodości;
- lot oniryczny – pożądanie czystości. Doznanie lekkości, młodości, łagodności – symbol. Skrzydła dają symbolowi imię, ptak – daje istnienie;
- wyobraźnia jest materialistyczna i dynamiczna, ale nie jest realistyczna. Nie kreśli, a przeżywa abstrakcyjne wartości;
- ptaki z marzeń nie umierają w locie (głaskane to co innego), lot oniryczny nie kończy się upadkiem; jest przejawem uśpionego szczęścia;
- ptak – budzi naturę, u Wiktora Hugo jest duszą;
- Toussenel – wywodzi ptaka od sylfidy (istota powietrzna);
- w psychologii wyobraźni – kierunek od duchów do istot cielesnych (dla marzyciela rzeczywistość lotu odsuwa rzeczywistość ptaka). Psycholog uważa fantomy powietrzne za urojenie wyobraźni. Wyobraźnia związana z powietrzem występuje rzadziej niż związana z innymi żywiołami;
- obrazy rodzi pojęcie czystości (ptak lata, bo ma udział w lekkości powietrza);
- w wyobraźni dynamicznej – I istota latająca we śnie – sam śniący;
- sen – najpierw tworzy latającego ducha, potem ptaka;
- skrzydło z marzenia – ma kolor nieba – czystość stworzenia udziela się światu;
- ptaki nocne – posępne, ciężkie. Nietoperz u Hugo – twór przeklęty, ucieleśniający ateizm;
- w wyobraźni powietrznej to, co się wznosi ku bytowi ma udział w bycie. To, co opada – ma udział w nicości;
- nie da się skrzydeł ptaka przystosować do człowieka – rozbrat między obrazem dynamicznym a formalnym;
- skrzydłom ludzkim brak dynamiki;
- czasem – lot jako pływanie – ciągłość od pływania do lotu, ale nie od lotu do pływania (płynie się w powietrzu, ale nie lata się w wodzie);
- lot w rzeźbie – dzięki wysmukłej formie statycznej (196 kształt smukły to ucieleśniony poryw, którego żywiołem jest czyste, jasne powietrze.
WILLIAM BLAKE:
- twórczość Blake’a – wyróżnia ją oniryzm, silna wymowa poetycka – przykład życia mówionego. Lot porywa za sobą świat. Ptak morski – dynamiczny ośrodek burzy. Lot to wolność świata. Ptak uwięziony – obraza dla dynamizmu powietrza. Ptak – ucieleśnienie wolnego powietrza. Myśl u Blake’a – z ruchu. Myśl to materia burzy;
- s. 199 William Blake to poeta dynamizmu z kręgosłupem;
- świadomość pełzania jest lędźwiowa;
- kształty rodzą się z udręczenia materii, są kształtami cierpienia. U Blake’a – wszystko co ziemskie, podlega dynamice skręcania, skręcanie jest praobrazem;
- powietrze – jest energią;
- energia dynamiczna – kształtowanie materii;
- wyobrazić sobie to uintensywniać rzeczywistość.
- wyższość wyobraźni dynamicznej nad formalną – obraz skowronka – skowronek to obraz literacki, punkt wyjścia realistycznych metafor. Nie może występować w obrazach (za mały, za szary). W poezji – bardzo ważny;
- poeci nie opisują wyglądu skowronka;
- wznoszący się śpiew – pełen radości i życia – udziela radości;
- skowronka można opisać dynamicznie dzięki wysiłkowi wyobraźni dynamicznej;
- skowronek – wzorzec romantyzmu, radości, obraz duchowy;
- czysta poezja nie może podejmować funkcji opisowych, jej przedmioty muszą wykraczać poza prawa przedstawiania;
- s. 210 wyobraźnia powietrzna – wzlatywanie przesądza harmonię i przeżyje bez trudu jedność zarazem etyczną i moralną.
loczek21