1. Omówić etymologię pojęcia logistyka oraz podać i uzasadnić definicję
Korzenie etymologiczne pojęcia logistyka są wyprowadzane od słów greckich, angielskich i francuskich. Słowa greckie oznaczają:
· Logos -słowo, mowa, rozum, liczenie, wypowiedź, wiadomość, opowieść, księga,
· rachunek, myśl, opinia, dowód, wartość
· Logiamos -obliczenie, rachunek, rozważanie;
· Logistes -rachmistrz;
· Logistikon -siła rozumu, rozsądek;
· Logistike -sztuka liczenia, sztuka kalkulowania;
· Logike -logika
Logistics(ang) -gałąź sztuki wojskowej zajmująca się organizacją transportu, zakwaterowaniem i
zaopatrywaniem wojsk w czasie działań wojennych- wywodzi się z logistique(fr), od
słowa logis – mieszkanie, kwatera
Korzenie etymologiczne logistyki podkreślają silę rozumu, rozwagę, rozsądek, sztukę liczenia i kalkulowania (etymologia grecka), oraz eksponują przedmiot logistyki oraz wiedzę(etymologia angielska, francuska)
Logistyka – to system sił i środków realizujących kompleks przedsięwzięć, zadań i prac zapewniających efektywne funkcjonowanie przedsiębiorstwa, w tym optymalne warunki produkcji, przechowywania i dystrybucji wyprodukowanego towaru.
Definicja logistyki kładzie szczególny nacisk na racjonalne działanie. Działanie to należy postrzegać zarówno w sferze pracy koncepcyjnej (zarządzanie) jak i w sferze praktycznej, czyli realizacji szeregu szeroko rozumianych prac, zadań i przedsięwzięć stanowiących działalność logistyczną.
2. Przedstawić wojskowy rodowód logistyki
Od początku prowadzenia wojen zawsze istniały problemy logistyczne. Stanowiły one podstawowy warunek osiągnięcia powodzenia wszelkiego rodzaju działań gdyż ich celem było zaspokojenie materialnych i innych potrzeb żołnierzy oraz sprzętu bojowego. Do takich potrzeba zaliczyć należy: amunicje, żywność, paliwa, transport, ochronę zdrowia, infrastrukturę zakwaterowania, remonty, uzbrojenie, itp. Powyższe problemy należały w przeszłości i obecnie należą do logistyki, choć sama nazwa tych przedsięwzięć uległa modyfikacjom. Najczęściej tę działalność nazwano zabezpieczeniem wojsk
Pierwsze zdefiniowane na piśmie definicje logistyki mają ścisły związek z wojskiem. Uważa się, że pierwsza zapisana definicja logistyki została sformułowana przez bizantyńskiego cesarza w dziele „Sumaryczne wyłożenie sztuki wojennej”. Jej archaiczna w naszych czasach treść zawiera sedno spraw logistycznych tamtego okresu:
„ Jest rzeczą logistyki, żeby żołd był wypłacony, wojsko odpowiednio uzbrojone i uszeregowane, wyposażone w działa i sprzęt wojenny, żeby potrzeby wojska były dostatecznie i w odpowiednim czasie zaspokojone, a każda wyprawa odpowiednio przygotowana, tzn. przestrzeń i czas odpowiednio obliczone, obszar oszacowany z uwzględnieniem ruchów wojsk a także siły oporu przeciwnika i zgodnie z tymi funkcjami należy regulować, porządkować ruchy i podział własnych sil zbrojnych.”
Chociaż logistyka w tamtych czasach była tworzona z myślą o podbojach i obronie to z powyższej definicji wyraźnie widać iż była ukierunkowana przede wszystkim na problemy materiałowo-ekonomiczno-organizacyjne dotyczące zagwarantowania najlepszych warunków do prowadzenia walki i funkcjonowania wojsk.
3. Przedstawić cywilny rodowód logistyki
Rozwój logistyki w krajach zachodnich a także w Polsce przebiegał z rożnym natężeniem. Obecny okres w całej gospodarce światowej charakteryzuje się intensywnym jej rozwojem. W roku 1844 Jules Dupuit – francuski inżynier wybudował magazyny przy kanałach regulujących zdolność przepustową dróg wodnych. Wykorzystując konieczność gromadzenia zapasów w portach, sprawnie połączył ogniwa magazynowania i transportu co dało początek znanemu dziś i popularnemu łańcuchowi logistycznemu.
Jedna z pierwszych prób zdefiniowania logistyki dla potrzeb cywilno-gospodarczych przedstawiło w 1948 roku amerykańskie towarzystwo marketingowe American Association Marketing (AAM), definiując ją jako:
„ruch i operowanie produktami z miejsc wytworzenia do miejsc konsumpcji”.
Typowe podejście logistyczne na gruncie działalności gospodarczej przedstawił w 1955 roku O. Morgerstern, który zdefiniował operację logistyczną jako:
„ dostarczenie ściśle określonych wielkości dóbr fizycznych oraz usług dla konkretnych rodzajów działalności, które zgodnie ze swoimi celami wykorzystują te środki i usługi” podkreślając, że pozyskiwane z konkretnych źródeł dobra rzeczowe podlegają transformacji w przestrzeni i w czasie na drodze przepływu do ostatecznych odbiorców”.
Początkowo logistyka była głównie w skali przedsiębiorstwa jako logistyka przedsiębiorstwa (business logitics), a jej celem była koordynacja przepływu surowców i materiałów oraz różnych procesów związanych z magazynowaniem, składowaniem i dystrybucja towarów.
W 1962 roku w Stanach Zjednoczonych powstało Logistyczne Towarzystwo Konsultingowe Concil of Logistics Management (CLM). Towarzystwo zdefiniowało logistykę jako:
„proces planowania, realizowania i kontrolowania sprawnego i efektywnego ekonomicznego przeplywu surowców, materiałów do produkcji, wyrobów gotowych oraz odpowiedniej informacji z punktu pochodzenia do miejsc konsumpcji w celu zaspokojenia potrzeb klienta”.
W Europie termin logistyka upowszechnił się dopiero w latach 70-tych, a szczególnie od momentu I –go Europejskiego Kongresu Przepływu Materiałów jaki odbył się w Berlinie w 1974 roku.
4. Omówić etapy rozwoju logistyki w świecie
W Europie termin logistyka upowszechnił się dopiero w latach 70-tych, a szczególnie od momentu I-go Europejskiego Kongresu Przepływu Materiałów jaki odbył się w Berlinie w 1947 r.
Pełny obraz współczesnego rozwoju logistyki przedstawił specjalista w tej dziedzinie- polski prof. P. Blaik. Wyróżnił 4 następujące fazy jej rozwoju:
Pierwsza faza (2 połowa lat 50-tych) to logistyka dystrybucji – w USA traktowana jako funkcja
pomocnicza i podrzędna w stosunku do produkcji.
Druga faza (lata 1960/61- 1977) obejmuje rozwój logistyki w USA oraz w Europie Zachodniej, zwłaszcza w Anglii i RFN. Rozwija się logistyka przedsiębiorstw. Pojawiają się monografie poświęcone logistyce (USA, Anglia, RFN). Zdefiniowano założenia i struktury logistyki marketingowej.
Trzecia faza (lata 1977-1984 i następne) to logistyka jako systemowa determinanta sprawności i efektywności działania ora koncepcja i metoda zarządzania; koncepcja zintegrowanej logistyki w skali przedsiębiorstw oraz całego łańcucha dostaw i rynku; integracja łańcuchów logistycznych.
5. Podać przyczyny i scharakteryzować rozwój logistyki w Polsce
W Polsce logistyka znalazła uznanie i zaznaczyła intensywny rozwój dopiero na przełomie lat 70’ i 80’. Uświadomiono sobie konieczność zdecydowanego usprawnienia gospodarki, realizowanej w warunkach gry rynkowej. Logistyka- jako dyscyplina wiedzy- stanowi w tej sytuacji nową i racjonalna przesłankę do realizacji tak postawionego zadania.
Stało się tak ponieważ: (1)nastąpiło przejście od gospodarki nakazowo-rozdzielczej do rynkowej, co oznacza zmianę rynku producenta na rynek nabywcy; (2)powstała konkurencja, która się nasila w zakresie rodzaju, ilości, jakości i ceny produkcji oraz usług; (3)nastąpiła konieczność obniżki kosztów; (4) wprowadzono nowoczesne systemy zarządzania; (5) pojawiła się konieczność integracji, która tworzy warunki do lepszego wykorzystania potencjału i osiągania wyższych efektów finansowych
Znaczący wpływ na rozwój miały także takie przedsięwzięcia jak:
1) Powołanie w akademiach ekonomicznych kierunków i katedr logistyki
2) Powołanie Polskiego Towarzystwa Logistycznego
3) Wykorzystanie przez naukę i praktykę dorobku kilku międzynarodowych sympozjów poświeconych logistyce
4) Badania naukowe i bogaty dorobek teoretyczny polskich uczonych w dziedzinie logistyki
5) Osiągnięcia wdrożeniowe praktyki
6. Scharakteryzować podmiot i przedmioty logistyki jako dziedziny naukowej
Przedmiotem badań są materiały, środki, części, zespoły, podzespoły, towary, produkty itp., stanowiące materialna treść przepływu strumienia w łańcuchu logistycznym a także: usługi, informację, komunikacje oraz środki pieniężne.
Podmiot badań jest w postaci kierownictw przedsiębiorstw, zakładów, firm; kierownictw komórek logistycznych; kierownictw baz logistycznych; kierownictw komórek funkcjonalnych w przedsiębiorstwie oraz stanu osobowego realizującego zadania logistyczne
7. Omówić rolę i znaczenie logistyki w osiąganiu efektywności ekonomicznej przedsiębiorstw,(przytoczyć przykład)
Miarą osiągnięcia efektywności ekonomicznej przedsiębiorstwa jest zapewnienie płynności finansowej oraz maksymalnie wysokich dochodów. Aby przedsiębiorstwo przynosiło zyski muszą być spełnione takie czynniki jak:
- Właściwe zarządzanie.
- Nowoczesna technologia produkcji, sprzęt.
- Wykwalifikowana załoga.
- Optymalne warunki produkcji oraz dystrybucji towaru.
Logistyka obejmuje planowanie koordynację i sterowanie przepływami materiałów i produktów oraz przepływami i informacji od dostawców w celu zaspokojenia oczekiwań klientów i uzyskania pożądanych efektów.
Zadania logistyki w przedsiębiorstwie jest m.in.:
1) Przyjmowanie zamówień i ich koordynacja
2) Planowanie produkcji
3) Zabezpieczanie zsynchronizowanego z produkcją zaopatrzenia w materiały niezbędne do jej realizacji
4) Kontakty z dostawcami i prowadzenie negocjacji
5) Realizowanie zakupów
6) Organizacja dostaw, transport
7) Gospodarka magazynowa – optymalizowanie stanów
8) Administrowanie bazami produktów
9) Nadzorowanie dostaw produktów do klienta.
Rola logistyki:
- Wyznaczenie celów i podejmowanie decyzji odnoszących się do organizacji jako całości, tak aby funkcjonowanie przedsiębiorstwa było sprzężonym ciągiem procesów od zamówienia na produkty przez planowanie ich wytworzenia, zakupy niezbędnych materiałów, aż po dystrybucje.
- Analiza zagrożeń ze strony konkurencji i środowiska, które mogą istotnie wpływać na efektywność procesów.
- Pozyskiwanie i utrzymywanie klientów, podporządkowanie im celom związanym z obsługą.
Przykład
A) Ofensywa Napoleona lub Hitlera na wschód Europy nie powiodła się gdyż zawiodło zabezpieczenie wojsk – w tym cała logistyka.
B) przygotowanie armii Nato do ataku na Irak w I połowie lat 90-tych miało za zadanie stworzenie optymalnych warunków do prowadzenia działań przez lotnictwo i wojska lądowe. O powodzeniu w bitwie w poważnym stopniu zadecydowały służby logistyczne oraz oddziały zabezpieczające.
8. Scharakteryzować miejsce logistyki w przedsiębiorstwie
Obszar działań logistyki powinien obejmować przedsięwzięcia, zadania i prace w zakresie:
1) Współudziału w zarządzaniu przedsiębiorstwem poprzez planowanie, organizowanie i kontrolowanie wszelkiej działalności logistycznej.
2) Zapewnienie środków i materiałów niezbędnych do uruchomienia i utrzymania ciągłości produkcji ( surowce, półfabrykaty, energia, środki ochronne ).
3) Dystrybucji ( transport, magazynowanie, pakowanie, księgowość ).
4) Marketing ( ceny, zbyt towaru, obsługa klienta, reklama ).
5) Komunikacja międzyludzka ( informatyka, telekomunikacja, kontakt osobisty, poczta ).
9. Omówić cel i zadania logistyki w przedsiębiorstwie
Celem logistyki jest zapewnienie optymalnych warunków funkcjonowania przedsiębiorstwa dla osiągnięcia maksymalnych efektów ekonomicznych przy minimalnych nakładach oraz zagwarantowanie sprawnego przepływu towarów od producenta do konsumenta.
Zadania logistyki: (1) koordynacja przepływu surowców, materiałów i wyrobów gotowych do konsumentów, (2) minimalizacja kosztów tego przepływu, (3) podporządkowanie działalności logistycznej wymogom obsługi klienta
10. Wymienić i krótko scharakteryzować japońskie zasady logistyki
Kaizen
Keiretsu. Struktury Keiretsu-podstawy rozwoju rozwiązań logistycznych- to układy grupowe, które przejawiają się we wszystkich aspektach działalności ludzkiej.
W aspekcie działalności ekonomicznej, Keiretsu polega nie tylko na dążeniu do zachowania harmonii i zgody stosunkach tolerancji w stosunkach między pracownikami, ale przede wszystkim na tworzeniu związków i współdziałania pomiędzy firmami. Cechą charakterystyczną tych struktur jest to, że poszczególne grupy Keiretsu są powiązane ze sobą udziałami kapitałowymi, systemem bankowym oraz wspólnymi systemami zakupów i dystrybucji.
Kanban. W języku japońskim oznacza „kartę” lub „etykietę”. Sensem istnienia tej zasady są karty zapotrzebowania i produkcji. Karty te zawierają szereg niezbędnych informacji, dzięki którym mogą być łączone poszczególne miejsca i fazy produkcji. Informacje znajdujące się na kartach pozwalają w sposób zdecentralizowany sterować produkcją powtarzalną, opartą na regułach samosterowalności. Informacje te mogą dotyczyć:
- liczby elementów(wyrobów), które mają być wyprodukowane,
- identyfikacji części, typów pojemników, liczby standardowych pojemników,
- miejsca wytworzenia i zużycia,
- miejsca składowania.
System Kanban –jako zasada- jest wykorzystywany w produkcji masowej i zabezpiecza duże serie, które charakteryzuje pełna normalizacja części i fizycznych ciągów komunikacyjnych między miejscami nadania(wytworzenia, wykonania) a miejscami odbioru(wykorzystania).
Zaletą systemu Kanban jest to, że umożliwia sterowanie produkcją dostawców oraz stanem magazynów i uzupełnianiem zapasów w strefie montażu. Ponadto umożliwia utrzymanie niskich stanów magazynowych oraz eliminuje specyfikacje dostawcze i zamówienia
Stosowanie zasady Kanban przynosi określone korzyści, do których się zalicza:
- skrócenie czasu przebiegów przez przyśpieszenie przepływu materiałów;
- wzrost produktywności pracy;
- redukcje powierzchni produkcyjnych i magazynowych;
- redukcję zapasów;
- ograniczenie nadprodukcji;
- minimalizację przepływu informacji i dokumentów;
- eliminację niepewnego planowania terminów;
- redukcje kosztów wiązania kapitału.
Just-In-Time
TQM(Total Quality Management) – kompleksowe zarządzanie jakością. Zasada TQM jest pochodną systemów Kaizen i stanowi podstawę podejmowania skutecznej koncepcji kompleksowego zarządzania jakością.
TQM cały swój wysiłek stawia na jakość, wokół której kompleksowość „Total” odnosi się do integracji wszystkich współpracowników.
Kompleksowość tę charakteryzują następujące czynniki:
- każda czynność w przedsiębiorstwie wpływa na jakość działania;
- wszyscy współpracownicy są odpowiedzialni za jakość produktu i usług;
- wszyscy współpracownicy Włączają się aktywnie do rozwiązywania problemów związanych z jakością;
- pełne wykorzystanie specyficznej wiedzy i zaangażowania współpracowników;
- pracownicy znają wpływ swojej pracy na jakość produktu końcowego i jakość świadczonej usługi.
„Quality”, w koncepcji TQM jest orientacją jakościową także na klienta, którą charakteryzują czynniki:
- klient i jego oczekiwania wobec produktu i działalności usługowej znajdują się w centrum pojmowania i kształtowania jakości;
- oczekiwania klientów są zróżnicowane;
- jakość obejmuje wszystkie rodzaje korzyści prowadzące do zadowolenia lub do rozwiązania problemu od strony klienta;
- czynnikami determinującymi jakość są zarówno procesy produkcji, jak i wszystkie procesy usługowe związane z produktem;
- funkcjonalne aspekty jakości oraz jej aspekty technologiczne są określone przez odczucia klientów.
Charakter TQM jako koncepcji zarządzania podkreśla „Management”. Ma to swoje odzwierciedlenie w traktowaniu polityki przedsiębiorstw w dziedzinie jakości jako swoisty podsystem zarządzania obejmujący cały zakres funkcjonalny zarządzania czyli: planowanie, organizowanie i kontrolę.
Podstawą do stosowania tej zasady są wymagania klientów, a kompleksowe zarządzanie jakością jest pełną realizacją oczekiwań klientów w sprawie jakości produktów i usług. Zarządzanie to obejmuje zarówno przepływ towarów jak i informacji.
Zasada TQM prowadzi logistykę do doskonałości, której warunkiem jest spełnienie następujących kryteriów:
1) partnerstwo z klientami;
2) partnerstwo z dostawcami;
3) planowanie długoterminowe;
4) integracja funkcji przedsiębiorstwa;
...
kasialeg