Działalność komisji edukacji narodowej :
Geneza powstania KENRuch reformatorski w Polsce w pierwszej połowie Xviii. : przyczyny powstawania
Stanisław Konarski – przedstawiciel zakonu pijarów, założył szkołę ( 1740) Collegium Nobilium – ideałem wychowania był uczciwy człowiek i dobry obywatel ( wartości chrześcijańskie – uczciwy, człowiek społeczeństwa działający na korzyści Rzeczypospolitej )
Stanisław August Poniatowski – przyczynił się do powstania szkoły rycerskiej – 1764 – korpus kadetów : miała charakter świecki – nauczyciele są osobami świeckimi. Przekazują wiedzę ( utylitarną ), praktyczna; przedmioty matematyczno-przyrodnicze . Nie tylko kształciła wojskowych. N-le wykładali prawo.
1772 – I rozbiór polski. Zatwierdzenie na sejmie polskim rozbioru. Wystąpienie Feliksa Oraczewskiego- mówi on o reformie oświaty „ trzeba nam ludzi zrobić Polakami a Polaków obywatelami wtedy będzie można uratować kraj. .
W wieku XVIII – kryzys zakonu jezuitów ; nie podążali za postępem naukowym. Zarzuca się im, że kształtują tylko kosmopolitów.
Pierwszym państwem, które zrezygnowało – 1759- z nauki zakonów Jezuitów : 1762 – Francja zrezygnowała. Papież wiedząc, że Jezuici są odsunięci od spraw naukowych Lipiec – 1773 – papież Klemeus XIV rozwiązuje zakon Jezuitów zakon ten posiadał w swoich rękach dużą ilość obiektów szkolnych dóbr ziemskich. Jesień – 1773 – pieniądze pojezuickie będą wykorzystane na reformę szkolną ( na reformę szkół średnich i wyższych )
14 października 1773 – powstaje komisja edukacji narodowej było ono niezależne od króla. Kto tworzył komisje ?
8 członków komisji – 4 delegatów z sejmu i 4 z senatu : przewodniczący biskup Wileński, Ignacy Massalski ; biskup Michał Poniatowski , Adam Kazimierz Czartowski ; Andrzej Zamoyski Ignacy Potocki ; Joachim Hempowicz
1775r. – powołanie towarzystwa do ksiąg elementarnych
· Powstały seminaria nauczycielskie – przy uniwersytetach , szkoły średnie oraz seminaria nauczycieli mających uczyć w szkołach parafialnych
· Przygotowywać nowe programy , które miały obowiązywać na terenie całej Rzeczpospolitej
· Przygotowanie podręczników, które miały pomóc wprowadzić nowe programy . ( W Polsce nie było specjalistów, którzy zajmowali się naukami matematycznymi i przyrodniczymi
· Powstało tylko 20 kilka podręczników, ponieważ tworzenie ich zajmowało wiele czasu
· Podręczniki miały zawierać podstawowe elementy wiedzy na różnych etapach kształcenia, dlatego nazywały się księgami elementarnymi. Skupiały się one najwięcej na szkołach średnich – szkołach powiatowych, wojewódzkich w latach 80 zmiana nazwy na szkoły podwydziałowe i wydziałowe
Szkoły parafialne powstały w XIII w.
KEN - w tych szkołach musi być program i podręcznik ( elementarz dla szkół parafialnych – składał się z kilku części – nauka czytania i pisania – Kopczyński , dział poświęcony rachunkowości – Gawroński ; nauka moralna – G. Piramowicz ( był sekretarzem Towarzystwa do ksiąg elementarnych). Nie wszyscy nauczyciele poradziliby sobie z tym elementarzem, dlatego Piramowicz tworzy podręcznik niebotyczny pt. „ Powinności nauczycielskie „
Komisja przygotowywała przepisy – ustawy oświatowe i organizowali wizytacje w szkole ; kontrolowali postępy.
Działalność ustawodawcza KEN :
1781- przygotowano projekt ustaw
1783- zostały zatwierdzone ustawy – ustawy KEN dla stanu akademickiego i na szkoły w krajach RP przypisane.
Powołuje się nowy stan- akademicki. Nauczyciele mają uzyskiwać prawa i mają być poważani. Nauczyciele szkół średnich i wyższych. Przywileje
· Otrzymywanie regularnych pensji wypłacalnych przez państwo
· Dla nauczycieli zasłużonych ( 20 lat pracy ) emerytura
Prawa i obowiązki nauczycieli
- dyscyplina ( niespóźnianie się na lekcje )
Nazewnictwo szkół:
- szkolnictwo parafialne
- szkoły średnie – wydziałowe ( była odpowiedzialna za szkołę podwydziałową) i podwydziałowe ( była odpowiedzialna za szkoły parafialne )
- szkoły wyższe – głównie Kraków i Wilno ( była odpowiedzialna za szkołę wydziałową )
Funkcje Uniwersytetu :
- kształcąca
- naukowo- badawcza
- nadzorcza
Niektórzy jezuici byli dopuszczani do nauki w szkołach, lecz musieli podpisywać zobowiązania, że będą przystosowywać do reformy, lecz nie byli do końca
Temat: Rozwój pedagogiki w Europie zachodniej na przełomie XVIII/ XIX w.
Emmanuel Cant i Hegel – myśliciele niemieccy, mają duży wpływ na pedagogikę europejską
1789 – wybuch rewolucji Francuskiej, walczono o równość i wolność, miało to konsekwencje w zmianach oświatowych
Jan Henryk Pestalozzi i Fryderyk Herbart – ich poglądy pedagogiczne rozprzestrzeniają się , nawet II wojny światowej
Jan Henryk Pestalozzi – zaproponował odmienne metody pracy z dziećmi, podstawy pedagogiczno opiekuńczej , zajął się teorią praktyką nauczania początkowego. Ochrzczono go ojcem szkoły elementarnej. Urodzony w 1746 r. zmarł w 1827r., pochodził ze Szwajcarii studia odbywał w Zurichu, zajmował się teologią i prawem. Należał do Helweckiego Towarzystwa Patriotycznego była to radykalna jak na tamte czasy organizacja. Przez swoje bardzo radykalne poglądy wylądował w więzieniu . Po odzyskaniu wolności wpadł na pomysł założenia rolnego, który będzie dawał dochód i będzie mógł zajmować się sierotami, które pracowałyby w tym gospodarstwie. Państwo Pruskie pierwsze zauważyło talent Pestalozziego i wysłali do niego nauczycieli.
Fizjokratyzm - ziemia jest największym skarbem szkoły dla ludu tylko doświadczonego chłop będzie dobrze władać ziemią.
Fizjokraci wspierali finansowo Pestalozziego. Tworzy zakład gdzie będą przebywały osierocone dzieci, chciał im dać namiastkę rodziny. Chciał nauczyć ich zasad moralnych i nauczyć ich pracy ( na miarę sił dzieci np. ogrodnictwo )
Okazało się, że dziecko nie jest wydajnym i doświadczonym pracownikiem, po pewnym czasie zakład podupadł . Po tym upadku przygotowuje prace pt. „ Wieczory pustelnika „ 1780, zostały opublikowane w formie aforyzmów, przedstawiając swoje poglądy pedagogiczne. Podaje cel wychowania rozwój i wyrobienie wewnętrzne sił natury ludzkiej. Należy on do naturalistów. Podłożem wychowawczym, na którym mogą rozwijać się cechy człowieka jest rodzina a następnie szkoła, która umacnia i kontynuuje prace rodziców. Szkoła ma mieć charakter ogólnokształcący. Wszyscy mają mieć równe prawa do oświaty. Jeszcze jedną pracę jest wydana w 1781 pt. „ Leonarda i Gertruda”. W tym utworze przedstawia rodzinę, która żyje w duchu naturalizmu a następnie główni bohaterzy zostają nauczycielami.
Władze Szwajcarii sprawiają, że Pestalozzi może zając się wojennymi sierotami. Zakłada sierociniec w Strauss. Tutaj również dzieci mają się uczyć i pracować, ale kładzie większy nacisk na naukę. Ten zakład funkcjonuje dość krótko. W 1799r. zakłada szkołę w Burdo, działa z polecenia rządu, który wspomaga go materialnie, oraz w tej miejscowości powstaje zakład kształcenia dla nauczycieli – seminarium, którzy mieli uczyć w zreformowanej szkole element. Podstawowy dziełem pedagogiki Jest „ jak Gertruda uczy swoje dzieci” 1801r.
Pestalozzi przedstawia nowy program nauczania:
Każda lekcja nie trwała dłużej niż godzinę i następowała po niej przerwa. Uważał, że dziecko trzeba stopniowo przyzwyczajać do nauki, szkoły . Łagodna dyscyplina
Pestalozzi tak konstruował zadania, aby stopniowo dzieci radziły sobie samodzielnie
W seminarium nauczycielskim nauczał nauczycieli, podejścia do dzieci, uczył metodyki poszczególnych przedmiotów
Iverdan – ośrodek, w którym Pestalozzi uczył do końca swoich dni
Wymienia 3 stadia nauczania / naturalne studia poznania :
Liczba – 1 stadium Kształt – 2 stadium Słowo – 3 stadium
Skróty dla nauczycieli, aby pamiętać o poznaniu
Uważał, że matematyka uczy logicznego myślenia. Szkoła ma uczyć myślenia a nie przyswajać informacji pamięciowo. Szkoła ludowa była bardzo często odwiedzane przez pedagogów europejskich np. Herbart, Froebel
Jan Fryderyk Herbart - odwoływał się do dzieł Comte pod koniec wieku XVIII , na terenie Niemiec odrodziły się badania nad starożytnością klasyczną. Badają ich kulturę, sztukę, moralność starożytnych Greków i rzymian.
Urodzony w 1776r. , zmarł w 1841r. Studiował prawo i filozofię po ukończeniu studiów został nauczycielem domowym. Będąc nim odwiedził szkołę Pestalozziego w Burdorf, został nauczycielem akademickim. Praca „ pedagogika ogólna wywiedziona i celu nauczania” 1806 „ zarys wykładów pedagogicznych” 1835r.
Przedmiot badań, cele badań, swoista metodologia i terminologia – nauczyciel musi przedstawić na początku zajęć. Herbart oparł się na 2 –ch naukach pomocniczych na etyce ( ma wyznaczać cel kształcenia ) i psychologii ( ma wskazywać drogę i środki pomagające zrealizować ten cel )
Etyka - została wykorzystana do określenia 5 idei moralnych:
1.Idea wewnętrznej wolności – zgodność woli z oceną etyczną2.Idea doskonałości – zachęca wolę człowieka do wytrzymałości 3.Idea życzliwości – kierowanie się dobrem innych ludzi4.Idea prawa – sytuacje konfliktowe, 2 osoby i różne racje, logiczne rozwiązanie5.Idea słuszności – przyznanie się do błędu, zadośćuczynienie
Celem ostatecznym jest wyrobienie silnego moralnego charakteru.
Teoria nauczania wychowującego przedstawił w postaci 4 stopni formalnych :
1. Jasność – rozłożenie tematu na części, aby dzieci zrozumiały2. Kojarzenie – nowy temat łączymy z tym, co dzieci już znają, połączenie nowego ze starym 3. System – uświadamiamy uczniów, że ten temat ma wpływ na całą naukę4. Metoda – praktycznie wykorzystywanie wiedzy – ćwiczenia zadania domowe
Każda jednostka metodyczna/ lekcja ma swój temat, który trzeba ułożyć na podstawie 4 stopni formalnych. Trzeba zainteresować uczniów tematem
Rozprzestrzenianie się najpierw na kraje niemieckojęzyczne później na całą Europę. Temat : Główne kierunki polityki oświatowej w księstwie warszawskim i królestwie polskiEtapy losów oświaty : ( w księstwie warszawskim i królestwie polskim )
1 . 1807- 1815r.- czasy księstwa Warszawskiego2 . 1815 – 1833r. – nadanie ustawy tymczasowej ( powstanie królestwa kongresowego )3 . 1833- 1855R. – epoka Paszkiewiczowa ( Paszkiewicz – namiestnik królestwa polskiego ) 1839 – ustanowienie Warszawskiego okręgu naukowego 1840 – wchodzą ustawy, które były kopią ustawy rosyjskiej .1855- 1862r. – okres, kiedy Rosjanie stopniowo dopuszczają władze polskie do systemu oświaty, zaczynają się przygotowania do reformy Aleksander Wielkopolski otrzymał od cara pozwolenie na utworzenie projektu. Jest to próba przywrócenia oświaty zgodnie z polskimi koncepcjami.4.1863- 1878r. – klęska powstania styczniowego spowodowała, że Polacy tracą przywilej zajmowania się szkolnictwem , władze rosyjskie wydają akty prawne, które doprowadzają do narodowościowo-wyznaniowego rozwarstwienia szkolnictwa. Polacy chcą uczyć tolerancji poprzez uczęszczanie dzieci różnych narodowości do tej samej zaś Rosjanie chcą temu zapobiec 5.1879-1905r. – okres największej mistyfikacji szkolnictwa w królestwie polskim. Następnie również reakcja Polaków – zakładają oni szkoły prywatne gdzie jest prowadzone tajne nauczanie w j. polskim. Polacy zaczynają przywiązywać wagę do wychowywania rodzinnego, które uważają za wychowanie patriotyczne . Polacy są wspierani przez nurt naukowy – Pozytywizm ( hasło pracy organicznej i pracy u podstawy )6.1905- 1914r.- wybuch rewolucji o charakterze socjalistycznym, ( chłopi i robotnicy ) uczestnicy partii domagają się powrotu j. polskiego do szkolnictwa. Wybucha wielki strajk szkolny – biorą w nim udział nauczyciele i uczniowie. Władze Rosyjskie po pewnym czasie zgadzają się na żądania. Powstaje duża ilość szkół średnich i szkół prywatnych oraz stowarzyszenia oświatowe.
Ad. 1.
Napoleon zatwierdził konstytucję w Księstwie Warszawskim, która zniosła poddaństwo chłopów i uczyniła wszystkich równymi wobec prawa, w wyniku, czego chłopi mogli mieć takie same oczekiwania i żądania w dostępie do szkół. Władze mają za zadanie zorganizowanie szkół elementarnych dla ludu. Powstaje Izba Edukacji Publicznej (1807 - 1812r.) oraz Dyrekcja Edukacji Publicznej (1812 - 1815r.) . Na czele władz edukacji publicznej stali Stanisław Staszic oraz Stanisław Kostka Potocki. S.K. Potocki przyjmował postawę liberała, nie uznawał podziałów w szkołach i proponował, aby uniezależnić szkoły elementarne od kościoła.
W 1808r. w życie wchodzi ustawa nazwana „Urządzenie szkół miejskich i wiejskich elementarnych ”, która zawierała ustalenia jak ma funkcjonować szkolnictwo elementarne. W wyniku tej ustawy powołano niewystępujące do tej pory organizacje:
· Towarzystwo szkolne – wszyscy mieszkańcy wsi lub miasteczek zobowiązani byli do płacenia składki szkolnej; społeczeństwo zostało podzielone na 4 grupy podatkowe w zależności od uzyskiwanych dochodów
· Dozory szkolne – tworzone przez grupę obywateli mających wpływy polityczne i administracyjne (dziedzic, wójt lub burmistrz), przedstawicieli duchowni (pleban, pastor) oraz 3 lub 4 znamienitych obywateli; zadaniem ich było kontrolowanie czy obywatele płacą składki szkolne, powoływanie do życia szkół elementarnych, zatrudnienie nauczyciela i zadbanie o regularne wypłacanie jego pensji, jak również sprawdzanie poprawnego przebiegu lekcji.
Władza oświatowa musiała zadbać o program i podręczniki szkolne.
W 1810r. ponownie zaczyna działać Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych. Ustalono, że dzieci w mieście mogą rozpocząć naukę w szkole od 6 r. ż., natomiast na wsi od 8 r. ż. i w obu przypadkach trwa ona do 12 r. ż. Dzieci uczyły się czytania, pisania, rachowania, wprowadzono naukę moralną i religię, a także przewidywano naukę o zachowaniu zdrowia. Szkoły wiejskie miały dostarczać wiadomości rolnicze, a miejskie wiadomości o handlu i przemyśle. Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych przygotowało nowe elementarze napisane przez Konstantego Wolskiego, który przy pisaniu brał pod uwagę nauki Pestalozziego.
Zadbano o wykształcenie nauczycieli i utworzono dwa seminaria w Poznaniu i Łowiczu, które przygotowywały kadrę do kształcenia w szkołach elementarnych.
Program szkół średnich nie uległ zmianie. Tworzono podstawy nowej szkoły wyższej – Uniwersytetu Krakowskiego opierając się na wzorze uniwersytetu francuskiego o charakterze zawodowym oraz na niemieckim uniwersytecie Humboldtowski. Utworzono Szkołę Prawną i Szkołę Lekarską w Warszawie.
Ad. 2.Car Aleksander I w wyniku wydania dekretu w 1816r. powołuje do życia Uniwersytet Warszawski. Prowadzono prace organizatorskie, którymi zajął się Stanisław Staszic, mające na celu opracowanie statusu uniwersytetu oraz jego zakres kształcenia. Kształcono kadry dla gospodarki krajowej. Powstał wydział prawa, administracji, lekarski, filozoficzny, nauk i sztuk pięknych, a także teologii, która nie cieszyła się jednak dużą popularnością i po pewnym czasie została zlikwidowania. Przy uniwersytecie założono seminarium dla nauczycieli szkół średnich, w ramach, którego studenci byli zobowiązani oprócz nauki właściwego kierunku kształcenia się na kierunku pedagogicznym.
W 1800r. w Warszawie założono Towarzystwo Warszawskie Przyjaciół Nauk. Reprezentowało naukę całego kraju, skupiało uczonych, literatów, osobistości oficjalne oraz tzw. przyjaciół nauk. Powstanie i działalność Towarzystwa stanowiły przełom w rozwoju nauki i sposobach uprawiania jej w Polsce.
Wyróżniamy dwie fazy rozwoju szkolnictwa elementarnego obowiązujące w tym okresie: I – do 1820r., II – od 1820r. 1820r. jest datą przełomową, ponieważ odstąpiono wtedy od władzy Stanisława Kostkę Potockiego i zastąpiono go Stanisławem Grabowskim, który idąc na rękę chłopstwu zwolnił ich od składki szkolnej. W wyniku tego składka staje się dobrowolna i stopniowo zostaje założonych coraz mniej szkół elementarnych. Dla najbiedniejszych dzieci z funduszy miasta zostają zakładane szkoły cyrkułowe. Powstają szkoły rzemieślniczo-niedzielne w miastach, w których uczniowie uczyli się czytania, pisania i rachunków.
W celu likwidacji analfabetyzmu (największy w zaborze rosyjskim), w szkołach elementarnych posługiwano się metodą wzajemnego nauczania Bella-Lancastera. Sposób organizacji nauczania polegający na tym, że nauczyciel uczy wybraną grupę najzdolniejszych uczniów (zw. monitorami), z których każdy przekazuje zdobytą wiedzę grupie innych uczniów.
Władze rosyjskie próbują poddać większej kontroli nauczycieli i uczniów. Tworzenie tajnych organizacji studenckich, których zadaniem było pielęgnowanie języka polskiego oraz kultury polskiej. Powołano dyrekcję wychowania publicznego, która miała zadbać o cenzurę podręczników do historii i literatury, badano postawę nauczycieli oraz czy dbają oni u uczniów o postawę wierności i posłuszeństwa wobec cara.
Ad. 3.W 1833r. powstaje nowa ustawa wprowadzająca szkolnictwo stanowe. Zadbano żeby opłaty za naukę w szkołach średnich były wystarczająco wysokie, aby nie dopuścić uczniów z mieszczaństwa do uczęszczania do nich, miały one być zarezerwowane wyłącznie dla osób pochodzenia szlacheckiego. Zmieniono układ szkół wyższych. Zamknięto Uniwersytet Warszawski po powstaniu listopadowym. W szkołach elementarnych nadal obowiązuje dobrowolna składka oraz dozory pilnujące, aby dochody ze składki były dobrze wykorzystane. Wzmożenie rusyfikacji w szkolnictwie. Władze rosyjskie materialnie zachęcały nauczycieli o pochodzeniu rosyjskim do nauki w szkołach.
Ad.4 1836-1862r. – okres, w którym doszło do normalnych stosunków Rosji do oświaty polskiej. Była spowodowana klęską Rosji. Po wojnie krymskiej władzę obejmuję Aleksander IV ( w Rosji )
Ustanowienie w Warszawie akademii, medyczno-chirurgicznej z dwoma wydziałami – aptekarskim i farmaceutycznym . Wykłady prowadzone w j. polskim lub po łacinie
Hrabia Aleksander Wielkopolski – współpracował z władzami Rosyjskimi przygotowuje projekt reformy szkolnictwa, która miała obejmować cały system szkolny . Wielkopolski nie wiedział dużo o oświacie w Polsce. Miał on do pomocy pedagogów, którzy tworzyli programy. Ostatecznie powstaje nowa władza oświatowa – Komisja wyznań religijnych i oświecenia publicznego.
Nowe zadania reformy :- do wszystkich typów szkół wprowadzono j. polski- reaktywowanie Uniwersytetu- szkoły elementarne – chciał, aby społeczeństwo zainteresowało się tymi szkołami utworzono Dozór Szkolny. Program coraz bardziej ubogi stawiano na praktycyzm. - pojawiły się klasy przygotowawcze – szczebel pomiędzy szkoła elementarną a średnią. A dla niektórych jest to przygotowanie do zawodu np. rzemiośle- szkoły został podzielone na szkoły podstawowe ( 5 klas) i gimnazja ( 7 klas) - gimnazja charakter filologiczny , j. polski, greka, łacina i 2 języki nowożytnie np. niemiecki, francuski: nacisk na naukę języków- liceum – ekonomia polityczna, matematyka, wyższy poziom elementy filozofii „ szkoła półwyższa”- szkoły wyższe - szkoła główna (uniwersytet), kilka wydziałów* medyczno-chirurgiczny* matematyczno-fizyczny* prawo i administracja* filologiczny –historyczny
Miały być uruchamiane instytuty – politechniczny i rolniczo-leśny w Piławach. Starano się uruchomić szkołę Sztuk Pięknych, oraz Instytutu Gospodarstwa Wiejskiego i Rolnictwa. W 1862 zaczęto wprowadzać reformę w życie.
Ad. 5 Zaś w 1863roku wybuchło powstanie styczniowe. Powstanie zakończyło się klęską, wprowadzono różne represje.
Najdłużej funkcjonuje szkoła Główna do 1869roku. Najmniej zmieniono w szkołach elementarnych powoli powraca stary porządek w szkolnictwie wprowadzają ( Rosjanie) j. rosyjski, treści o Rosji w geografii, historii, literaturze. Najpierw rusyfikacja szkół średnich. W latach 70’ w Królestwie Polskim zaczyna narastać opór przed antypolską polityką. Najbardziej w kręgach młodej inteligencji- studenci, absolwenci szkoły Głównej w W-wie. Odwołują się oni do ideologii pozytywizmu.
Herbert Spencer – angielski pozytywista, który przedstawił program pedagogiczny.Polski Pozytywizm – przybrał charakter ruchu społeczno-oświatowego. Warszawscy pozytywiści – czołową postacią był Aleksander Świętochowski, Piotr Chmielowski, literaci pisarze – Adolf Dygasiński, Bolesław Prus, Eliza Orzechowska
Jan Władysław Dawid, Aniela Szycówna, Stanisław Karpowicz -à Duża część ich działalności przypada na czas po pozytywizmie. Lecz łączyli swoje działanie z pozywistami.
Aleksander Świętochowski – studiował w W-wie w szkole Głównej, pracował, jako nauczyciel prywatny i wtedy zainteresował się problemami pedagogicznymi. Następnie wyjechał do Lipska na studia. Po powrocie do Polski, w „przeglądzie tygodniowym” wydał rozprawę pt. „nowe drogi” – cały program, który powinni stosować pozytywiści zainteresowali oświatę. Wyróżniał on 4 kierunki kształcenia:
· Kształcenie fizyczne – wyrobienie w organizmie obfitej mocy
· Kształcenie umysłowo – wyrobienie w umyśle jasnych, gruntownych pojęć
· Kształcenie moralne - kształcenie woli przez wyrabianie w niej uczciwych popędów
· Kształcenie estetyczne – rozwinięcie uczucia do zrozumienia sztuk pięknych
Postulaty dotyczące programy- przedmioty ścisłe, naucza podstawę w kształceniu młodego człowieka, nauki humanistyczne na drugim miejscu. Kształcenie i wychowanie kobiet- równouprawnienie do zdobywania wykształcenia ( bardzo często nauczanie domowe)
Wyznanie- świętochowski uważał, że religia ma duże wartości etyczną, ale nie można spowodować, aby jedne religie były ważniejsze od drugich. Nie należy na siłę narzucać określonej wierzy. Stworzył elementarz, na którym nauczysz się czytać w 5 albo 8 tygodni. Był on pisany z myślą o osobach dorosłych- analfabetach ( chłopów i rzemieślników). Był on bardzo tani, aby mogli go kupować.
Pozytywiści spowodowali, że Polska pedagogika przenikała w wychowanie domowe.
Zaczyna pojawiać się prasa specjalistyczna np. w 1882 „przegląd pedagogiczny” . Encyklopedie oraz słowniki „encyklopedia wychowawcza” – lata 80’ przez wybitnych pedagogów.
Temat : Oświata w Zaborze Austriackim
Polska została ominięta w tym czasie z reformy oświaty. Najpierw Austriacy wprowadzali j niemiecki do szkolnictwa elementarnego. Ignacy Felbiger wprowadził powszechny Regulamin Szkolny, który obowiązywał od 1777r. ( dotyczący języka, zakresu nauczania i podręczników). Austriacy założyli kolegia prowadzone przez duchowieństwo oraz akademię z….
Powstały szkoły ( gimnazja ) szkoły średnie, w których ważne stały się przedmioty humanistyczne we Lwowie, Przemyślu, Rzeszowie, Zamościu.
1784r. – cesarz Austriacki Józef II zakłada Uniwersytet we Lwowie. Uczelnia ta miała dostarczać kadry do systemu rządzącego. Uniwersytet kształcił urzędników, księży prawników. Miał on zróżnicowaną kadrę pod względem narodowości Niemcy, Czesi, Rusini.
Wykłady były prowadzone po łacinie.
1795 rok – III rozbiór polski. Austriacy w Uniwersytecie Krakowskim wprowadzają zmiany stopniowo.
1805 rok – została wprowadzona na ziemiach Polskich ( przez Austriaków), Polityczna Ustawa Szkolna będzie ona obowiązywała aż do lat 60’
Obejmowała:
· Treści i metody, z których korzystali nauczyciele
· Cele nauczania
· Regulaminy dotyczące szkół ludowych ( elementarnych), średnich
· Zwracano uwagę na oblicze ideowe nauczyciele, ( co wolno a co nie nauczycielowi mówić o państwie w szkole i nie tylko) (mieli oni być rygorystyczni, aby nie było powstali np. młodzieży
· Biurokracja-…
Po 1815r. – Kongresie Wiedeńskim został wydzielony mały obszar z terenu pod zaborami, jakie Polacy mieli władzę oświatową.
Po 1815 do 1846r – Rzeczpospolita Krakowska, było tam mało szkół. Na terenie Krakowa uniwersytet Jagielloński, szkoły średnie-gimnazja. Język nauczania – j. polski. Wprowadzono tu obowiązek szkolny i płacenia podatków na oświatę, godziwe płacę dla nauczycieli – część = kasy państwowej a część z podatków. Poziom nauczania w szkołach elementarnych był wysoki. Były one koedukacyjne. Szkolono również nauczycieli Uniwersytetu Krakowskiego, lecz ok 10 lat. Stopniowo zostaje ona zmniejszana. Później wprowadzony jest kurator austriacki. Rozbudowany fakultet medyczny. Pozostało towarzystwo Naukowe przy uniwersytecie Jagiellońskim.
Michał Wiszniewski – filozof historyk. Napisał „charakter rozumów ludzkich” –rozumów osobowości człowieka uwzględniający wpływ czynników genetycznych i środowiska.
U Austriaków germanizacja miała charakter : wprowadzenie i niemieckiego, przyczynili się do podwyższenia poziomu intelektualnego i cywilizacyjnego Polaków.
...
martysLubinek91