Uczenie się przez ruch - czyli o kinezjologii edukacyjnej
Chciałabym podzielić się wiedzą i doświadczeniem na temat wykorzystania metody Dennisona w codziennej pracy z uczniem. Od kilku lat stosuję ćwiczenia Gimnastyki Mózgu i chcę zachęcić wszystkich do ich stosowania.Ukończyłam I poziom nauczania w kinezjologii, jestem konsultantem Gimnastyki Mózgu oraz posiadam certfikat Educational Kinesiology Fundation USA. Certfikat uprawnia do wykorzystania programu w pracy konsultacyjnej, korekcyjnej i rozwijającej w pracy z dziećmi i dorosłymi. Publikacja moja zawiera podstawowe wiadomości dotyczące metody Dennisona oraz zestaw cwiczeń do wykorzystania w szkołe i w domu.
Kinezjologia Edukacyjna głosi ideę naturalnego rozwoju osobowości człowieka, zgodnego z prawami przyrody opartego na zintegrowaniu funkcji mózgu.Integracja ta dokonuje się poprzez posługiwanie się prostymi, naturalnymi ruchami ciała przywracającymi harmonię funkcjonowania półkul mózgowych.Twórcami tej metody są Paul Dennison i jego żona Gail Dennison. Kierunek ten powstał na podstawie badań wielu psychologów i pedagogów m.in. Delacato, Ortona, Domana.Kinezjologia Edukacyjna dała początek nowemu sposobowi postępowania terapeutycznego wprowadzając w życie holistyczny model człowieka, w którym ludzkie ciało i umysł traktuje się jako jedność.
Naturalny rozwój fizyczny jest podstawą samodoskonalenia się nawyków słuchania, widzenia, organizowania wewnętrznych czynności psychicznych, a także konstruktu umiejętności, uzdolnień i działań twórczych. Natura obdarzyła człowieka wielkimi, wręcz nieograniczonymi możliwościami rozwoju fizycznego i intelektualnego.Rozwój intelektu i ruch fizyczny szczególnie silnie związane są ze sobą w dzieciństwie. Rozwój dziecka powinien, więc kroczyć naturalną drogą integracji myśli i ruchu.Kinezjologia Edukacyjna wykorzystując ćwiczenia,,Gimnastyki Mózgu'' dąży do tego, aby wszystkie części mózgu włączyły się i współpracowały w celu poprawy każdej wybranej umiejętności. Jest ona wykorzystywana w wielu krajach, zarówno w domu jak i w szkole.Specjaliści Kinezjologii Edukacyjnej twierdzą, że,,Ruch jest drzwiami do uczenia się''[P.E. Dennison].Metody i ćwiczenia tego programu bazują na zabawnych, prostych ruchach oraz sensomotorycznych technikach, mających na celu aktywizację naturalnych mechanizmów rozwoju i samoregulacji, a także integrację asymetrycznych funkcji prawej i lewej półkuli mózgu.Ćwiczenia stosowane w Kinezjologii Edukacyjnej ułatwiają przyjmowanie i przetwarzanie informacji; poprawiają koordynację wzrokową, słuchową i ruchową całego ciała; doskonalą również umiejętność pisania i czytania. Ćwiczenia te prowadzą też do poprawy zdolności organizacyjnych, umiejętności matematycznych twórczego pisania i mówienia. Zdolność skutecznego, a zarazem łatwego uczenia się jest szczególnie ważna dla dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, kiedy tworzą się podwaliny dla osiągania sukcesów szkolnych, a następnie w życiu zawodowym.
Przykłady ćwiczeń Dennisona wykorzystywanych w codziennej pracy z dziećmi w wieku wczesnoszkolnym:
Ćwiczenia na przekraczanie linii środkaØ ,,Ruchy Naprzemienne''- w pozycji stojącej dotykanie prawą ręką uniesionego lewego kolana i na przemian lewą ręką prawego kolana lub lewą ręką prawej stopy i odwrotnie i podobne według tego schematu;Ćwiczenie to wzmaga aktywność organizmu, poprawia koordynację wzrokowo-ruchową, aktywizuje jednocześnie prawa i lewą półkulę mózgu.Ø ,,Leniwe Ósemki''- kreślenie kciukiem, płynnym ruchem poziomej ósemki, zaczynając od punktu środkowego na wysokości oczu w lewo.Ćwiczenie to koordynuje pracę obu półkul mózgowych. Jest pomocne w reedukacji dzieci dyslektycznych. Poprawia płynność czytania, zapamiętywanie, myślenie.Ø ,,Krążenie Szyją''- w pozycji siedzącej należy rozluźnić mięśnie szyi, głowę bardzo wolno przetoczyć do dołu, zataczać głową od jednego do drugiego obojczyka, miarowo oddychając.Ćwiczenie dobrze wpływa na centralny układ nerwowy, reguluje oddech.Ø ,,Słoń''- ręka wyciągnięta w przód grzbietem dłoni do góry, głowa przytulona uchem do ramienia, wzrok podąża ponad wierzchem dłoni za poruszającą się ręką. Pozycja stojąca w małym rozkroku. Rysowanie ręką,,Leniwych Ósemek''.Ćwiczenie rozluźnia mięśnie szyi i oczu, poprawia pamięć, pomaga lepiej słuchać, rozwija zdolności matematyczne ułatwia wypowiadanie się.Ø ,,Rysowanie Oburącz''- rysowanie obiema rękami równocześnie linii, figur, kształtów, z których każda rysowana jedną ręką jest zwierciadlanym odbiciem drugiej, rysowanej w tym samym czasie drugą ręką.Ćwiczenia poprawia pisanie i rysowanie, powoduje rozwój twórczego myślenia i zdolności plastycznych
Pozycje pogłębiające:
Ø ,,Pozycja Dennisona'' -pozycja siedząca, nogi skrzyżowane w kostkach, kolana lekko ugięte, ręce splecione, oczy zamknięte, język na podniebieniu.Ćwiczenie wpływa na poprawę koncentracji, stabilności emocjonalnej, wzmacnia poczucie własnej wartości.Ø ,,Punkty Pozytywne''- lekko dotyka się palcami punktów położonych na wypukłościach czoła, między brwiami a linią włosów-w połowie tej długości.Ćwiczenie odpręża, uspokaja, odblokowuje pamięć, ułatwia uczenie się, poprawia samopoczucie.
Ćwiczenia energetyzujące:
Ø ,,Punkty na Myślenie''- palcem wskazującym i kciukiem, zgodnie z ruchem wskazówek zegara wykonuje się masaż punktów położonych poniżej i nieco na zewnątrz początku obojczyka(dwustronnie), są to miękkie wgłębienia pod obojczykami, po obu stronach mostka. Druga ręka powinna w tym czasie znajdować się na pępku. Stymulacja tych punktów powoduje dotlenienie mózgu, koordynuje pracę oczu, ułatwia czytanie.
Ćwiczenia wydłużające:
Ø ,,Aktywna Ręka'' - wyciągniętą w górę przy głowie ręką stawia się opór naciskowi drugiej ręki, nacisk następuje przy wydechu powietrza, w czterech kierunkach: w kierunku głowy, w kierunku przeciwnym, ku przodowi, do tyłu (po 3 x), potem zmiana ręki.Ćwiczenie odpręża mięśnie barków, wzmacnia koncentrację, poprawia charakter pisma, ułatwia rysowanie. Ćwiczenia Dennisona to bardzo proste do wykonania i zapamiętania ćwiczenia ruchowe, które wykorzystuję w codziennej pracy z dziećmi. Stosuję je na początku zajęć dydaktycznych oraz jako ćwiczenia śródlekcyjne gdyż dzięki nim dziecko staje się bardziej podatne na oddziaływania edukacyjne oraz terapeutyczne. Wskazane jest, aby wykonywanie tych ćwiczeń odbywało się przy odpowiednio dobranej muzyce.Ćwiczeniom aktywnym takim jak,,Rysowanie Oburącz'', czy,,Ruchom Naprzemiennym'' towarzyszyć powinna muzyka szybka i dynamiczna natomiast ćwiczenia takie jak ,,Krążenie Szyją'' , ,,Leniwe Ósemki'' oraz ,,Pozycja Dennisona'' wykonujemy przy spokojnej, relaksacyjnej muzyce.Ogromne znaczenia wpływające na efekty, jakie uzyskamy ćwicząc ma rozpoczęcie zajęć od wypicia około jednej szklanki niegazowanej wody mineralnej o temperaturze pokojowej. Wpływa to, bowiem na sprawny przebieg chemicznych reakcji mózgu oraz całego systemu nerwowego a także na poprawę koordynacji ciała i umysłu.
Na bazie zebranych materiałów opracowała: mgr Anna Dreszer nauczyciel nauczania zintegrowanegoBibliografia:Dennison P.G.,,Gimnastyka mózgu''. Podręcznik dla uczących się programu. Cz.I i II.Organizacja kinezjologii edukacyjnej.Hannaford C. ,,Zmyślne ruchy, które doskonalą umysł''. Podstawy Kinezjologii Edukacyjnej.Goleman D. ,,Inteligencja emocjonalna''Ballinger E. ,,Wesoła gimnastyka.Ucz się i rusz się''
matka4x1